System Ekonomiczny Unii Europejskiej

Prezentacja na temat: "System Ekonomiczny Unii Europejskiej"— Zapis prezentacji:

1 System Ekonomiczny Unii Europejskiej
Wykład 6 Dr hab. Danuta Kołodziejczyk

2 Wspólna Polityka Transportowa UE
Rola transportu w rozwoju panstw członkowskich Cel Wspólnej Polityki Transportowej Ramy prawne Wspólnej Polityki Transportowej Główne kierunki Wspólnej Polityki Transportowej Funkcjonowanie wspólnego rynku transportowego w UE transport drogowy transport kolejowy transport wodny śródlądowy transport lotniczy transport morski transeuropejska sieć transportowa Wyniki negocjacji Polski w obszarze polityka transportowa

3 Cel Wspólnej Polityki Transportowej
Celem Wspólnej Polityki Transportowej jest sukcesywne usuwanie wszelkich barier w każdej gałęzi transportu, poprzez ujednolicenie przepisów technicznych, podatkowych i socjalnych, promowanie swobodnej konkurencji między operatorami wszystkich państw członkowskich oraz znoszenie dyskryminacji przewoźnika z powodu jego siedziby

4 Ramy prawne Wspólnej Polityki Transportowej
traktat rzymski, prowadzenie wspólnej polityki w zakresie transportu, traktat z Maastricht (TUE), przyjęcie wspólnych zasad dotyczących międzynarodowego transportu na lub z terytorialnego państwa członkowskiego, tranzytu, warunków na jakich przewoźnicy nie mający siedziby w danym państwie członkowskim mogą wykonywać na jego terytorium usługi transportowe, bezpieczeństwo transportu, przepisy dotyczące transeuropejskiej infrastruktury transportowej, traktat amsterdamski rozszerzył procedurę współdecydowania (z udziałem PE).we wszystkich aspektach polityki transportowej

5 Główne kierunki Wspólnej Polityki Transportowej
Wyeliminowanie wszelkich możliwości dyskryminacji przewoźników w zależności od kraju ich siedziby poprzez: opracowanie wspólnych umożliwiających przedsiębiorstwom z jednego państwa członkowskiego świadczenia międzynarodowych usług transportowych na terenie innego państwa członkowskiego (licencje wspólnotowe), stworzenie regulacji zapewniających swobodę i uczciwą konkurencję, w tym ustanowienie kryteriów i warunków udzielania pomocy przez państwo oraz zasad świadczenia usług publicznych przez przedsiębiorstwa transportowe.

6 Główne kierunki Wspólnej Polityki Transportowej
Inne kierunki wspólnych działań to: zwiększenie bezpieczeństwa we wszystkich gałęziach transportu, poprawa jakości transportu poprzez rozwój zintegrowanego systemu transportowego z wykorzystaniem najnowszej technologii, lepsza ochrona środowiska naturalnego, określenie wspólnych norm pracy i odpowiednich warunków w sferze socjalnej dla osób zatrudnionych w transporcie.

7 Funkcjonowanie wspólnego rynku transportowego UE
Tworzenie jednolitego rynku usług transportowego w UE, obejmującego wszystkie gałęzie transportu, wymagało wdrożenia przedsięwzięć liberalizacyjnych zapewniających swobodę świadczenia usług oraz harmonizacji przepisów prawa odnoszących się do: Transportu śródlądowego transportu drogowego (1993 przewozy międzynarodowe, 1998 kabotaż) transportu kolejowego ( || , ||-----) transportu wodnego śródlądowego (ograniczony) Transportu morskiego (1993 przewozy międzynarodowe, 2004 kabotaż) Transportu lotniczego ( || , ||-----) Transeuropejskiej sieci transportowej (do 2010)

8 Skutki braku równowagi między formami transportu
Towary drogi lądowe drogowe 44% drogi morskie 41% koleje 8% drogi wodne śródlądowe 4% Pasażerowie drogi lądowe 79% koleje 6% drogi powietrzne 5%

9 Wyzwania i korzyści dla nowych państw członkowskich
Modernizacja i uzdrowienie infrastruktury transportowej Pomoc finansowa UE na rzecz polskiej infrastruktury transportowej fundusze przedakcesyjne fundusze strukturalne dodacje przedziwane przez Europejski Bank Inwestycyjny, Bank Wschodnio-Europejski i Bank Swiatowy Spodziewane korzyści dla Polski w dziedzinie transportu ułatwienie drogowej dzialalności przewoźniczej bezpieczeństwo transportu liberalizacja rynku przewozów kolejowych (jakość kolejowych usług transportowych) wzmocnienie konkurencji między przewoźnikami lotniczymi

10 Negocjacje Polski z UE w zakresie Wspólnej Polityki Transportowej
od dnia członkostwa Polska uzyskała pełny dostęp do rynku międzynarodowych przewozów towarowych, Polscy przwoźnicy będą wyłączeni z możliwości wykonywania drogowych przewozów kabotażowych w państwach członkowskich UE przez 3 lata (max 5 lat) i odwrotnie, Polska uzyskała jednocześnie zapewnienie o możliwości dwustronnych umów z państwami członkowskimi UE w sprawie stopniowej liberalizacji usług kabotażowych, w zakresie transportu kolejowego Polska uzyskała okres przejściowy do 31 grudnia 2006 r na dostęp dla licencjonowanych przedsiębiorstw kolejowych do sieci Transeuropejskich Kolejowych Sieci Towarowych.

11 Polityka ochrony środowiska UE
Geneza polityki ochrony środowiska Cele polityki ochrony środowiska Podstawy traktatowe polityki w sferze ochrony środowiska Zasady polityki ochrony środowiska Instrumenty realizacji polityki ochrony środowiska Kierunki polityki ochrony środowiska

12 Geneza polityki ochrony środowiska
środowisko naturalne jako dobro publiczne pogorszenie jakości środowiska naturalnego zanieczyszczenie środowiska jako problem transgraniczny odmienne standardy ekologiczne państw członkowskich nie są do pogodzenia ze swobodnym handlem międzynarodowym, wspólnym rynkiem (harmonizacja norm ochrony środowiska – wyrównanie konkurencji) traktaty założycielskie a problemy ekologiczne początki prowadzenia wspólnej polityki ochrony środowiska (decyzja 1972 r. – program dot.ochrony środowiska zasada zanieczyszczający płaci) pierwsze podejście kompleksowe (dyrektywa z 1985 r. – zasada prewencji) Jednolity Akta Europejski a środowisko naturalne

13 Cele polityki ochrony środowiska
zachowanie, ochronę i poprawę stanu środowiska naturalnego ochronę zdrowia człowieka racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych wspieranie międzynarodowych dzialań na rzecz rozwiązywania regionalnych i światowych problemów środowiska naturalnego

14 Polityka ochrony środowiska po wejciu w życie traktatu o UE
wzmocnienie dorobku JAE zmodyfikowanie procedury podejmowania decyzji w sprawie ochrony środowiska ustanowienie piątego programu działania na lata zasady zintrgrowanego podejścia do polityki ekologicznej instrumenty (legislacyjne, horyzontalne –informacyjne i statystyczne EAOS, techniczne i finansowe)

15 Zasady polityki ochrony środowiska
Zasada zrównoważonego rozwoju obejmuje we wszystkich państwach oraz polityk sektorowych UE – polega na promocji zharmonizowanego i nieinflacyjnego rozwoju gospodarczego, który respektuje wymagania środowiska naturalnego, potrzebę zwiększenia zatrudnienia, ochronę socjalną, poprawę warunków życia oraz rozwija solidarność między państwami członkowskimi, Zasada gwarancji wysokiego poziomu ochrony środowiska oznacza przyjęcie przez Komisje Europejską wysokich standardów we wszystkich kwestiach, w których występują problemy ochrony środowiska, zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi,

16 Zasady polityki ochrony środowiska
Zasada przezorności opiera się na przekonaniu o tym, że jeśli określone działania mogą spowodować negatywne skutki dla środowiska, to należy bezzwłącznie im przeciwdziałać, nawet przed udokumentowaniem tych faktów od strony naukowej lub praktycznej, Zasada prewencji oznacza, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska należy inicjować już na etapie planowania przesięwzięć inwestycyjnych,

17 Zasady polityki ochrony środowiska
Zasada likwidacji szkód u źródła zobowiązuje np. emitentów zanieczyszczeń przemysłowych do neutralizacji ich skutków już u wylotu komina fabrycznego lub budowy oczyszczalni ścieków przed ujęciem wody, Zasada zanieczyszczający płaci zobowiązuje do podnoszenia przez osoby fizyczne i prawne kosztów działań mających na celu wyeliminowanie lub ograniczenie zanieczyszczeń do poziomu ustalonego przez standardy emisji lub jakości,

18 Zasady polityki ochrony środowiska
Zasada integracji oznacza obowiązek włączenia wymogów ochrony środowiska naturalnego do polityk wspólnotowych dotyczących funkcjonowania wspólnego rynku, Zasada subsydiarności zobowiązuje UE do podejmowania działań nienależących do jej kompetencji wówczas, gdy cele proponowanych działań nie mogą być osiągnięte przez państwo członkowskie.

19 Instrumenty realizacji polityki ochrony środowiska
prawo wtórne w postaci rozporządzeń, dyrektyw, decyzji i zaleceń narzędzia oparte na zasadach rynkowych (zachęty, bodźce ekonomiczne i fiskalne, opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska, kary ekologiczne, opłaty produktywne i depozytowe, odpowiedzialność cywilna) mechanizmy wspomagania finansowego slużącego poprawie stanu śrosowiska naturalnego wspomagające narzędzia horyzontalne (udoskonalone systemy monitorowania jakości środowiska oraz zbieranie i gromadzenie danych statystycznych o środowisku, badania naukowe, postęp techniczny itp.)

20 Programy na rzecz ochrony środowiska
Zrównoważony rozwój wszelkie działania na rzecz środowiska naturalnego są traktowane na równi z podstawowym celem zapewnienia rozwoju gospodarczego Wspólnoty. Zastosowano podejście horyzontalne, w którym bierze się pod uwagę wszelkie przyczyny zanieczyszczeń. Za priorytetowe dziedziny uznano: zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi, zitegrowane zwalczanie i zapobieganie powstawaniu odpadów, ograniczenie zużycia energii nieodnawialnej, kompleksowe działania na rzecz poprawy środowiska na terenach miejskich, podniesienie poziomu zdrowotności – piąty program dziłania,

21 Programy na rzecz ochrony środowiska
Środowisko 2010 – Nasza przyszłość zależy od naszego wyboru, Komisja zaplanowała uznać za priorytetowe cztery dzidziny (przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, ochronę przyrody i bioróżnorodności, dbałość o wpływ środowiska, oszczędne wykorzystanie zasobów naturalnych i gospodarki odpadami) – szósty program działania

22 Negocjacje Polski z UE w zakresie ochrony środowiska
Okresy przejściowe: jakość wód do 2007 oczyszczalnie ścieków komunalnych do 2015 gospodarka odpadami do 2012

23 Polityka konkurencyjna
Cel polityki konkurencyjnej Zasady polityki konkurencyjnej

24 Cel polityki konkurencyjnej
Celem wspólnotowej polityki konkurencyjnej jest ochrona procesu konkurencji przed zakłócającymi go działaniami zarówno prywatnych podmiotów gospodarczych jak i podmiotów publicznych

25 Zasady polityki konkurencyjnej
odnoszące się do porozumień między przedsiębiorstwami, wobec przedsiębiorstw nadużywających pozycji dominującej, wobec koncentracji przedsiębiorstw, odnoszące się do pomocy publicznej dla przedsiębiorstw, liberalizcji zmonopolizowanych sektorów gospodarki