Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w PO KL Dni Otwarte POMOCNA DŁOŃ Kraków, 7– 9.12.2011 r.

Prezentacja na temat: "Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w PO KL Dni Otwarte POMOCNA DŁOŃ Kraków, 7– 9.12.2011 r."— Zapis prezentacji:

1 Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w PO KL Dni Otwarte POMOCNA DŁOŃ Kraków, 7– 9.12.2011 r.

2 Zasada równości szans kobiet i mężczyzn – horyzontalna zasada w Europejskim Funduszu Społecznym – obowiązek prawny, zapisany w umowach wiążących wszystkie instytucje zaangażowane w realizację PO KL w Polsce i korzystające ze środków EFS

3 Zasada równości szans kobiet i mężczyzn Polityka równości szans płci Polityka równości szans płci – uwzględnianie perspektywy płci w głównym nurcie wszystkich procesów politycznych, priorytetów i działań, na wszystkich ich etapach (planowania, realizacji i ewaluacji). To celowe, systematyczne i świadome ocenianie danej polityki i działań z perspektywy wpływu na warunki życia kobiet i mężczyzn, które ma na celu przeciwdziałanie dyskryminacji i osiągnięcie równości płci. projekty zmieniające relacje między kobietami a mężczyznami projekty promujące równość szans kobiet i mężczyzn w różnych aspektach wdrażania PO KL

4 Zasada równości szans kobiet i mężczyzn Konkretnedziałaniawspierającerównośćszans płci Konkretne działania wspierające równość szans płci – działania pozytywne, wyrównawcze, mające na celu przyspieszenie zmian na rzecz równości poprzez udzielenie szczególnego wsparcia grupom znajdującym się w gorszym położeniu projekty skierowane tylko do jednej płci

5 Zgodność projektu z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn Zgodność projektu z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn odbywa się standardu minimum na podstawie standardu minimum zamieszczonego w części A Karty Oceny Merytorycznej. Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

6 projekt Aby projekt był uznany za zgodny z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn, musi spełniać co najmniej 2 z 6 punktów standardu minimum. Nieuzyskanie co najmniej dwóch pozytywnych odpowiedzi w standardzie minimum równoznaczne jest z odrzuceniem wniosku w przypadku projektów konkursowych lub zwróceniem do uzupełnienia w przypadku projektów systemowych. Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

7 Każde pytanie standardu minimum należy traktować niezależnie od innych pytań. Jednak w przypadku braku logiki w założeniach wniosku w kontekście równości szans kobiet i mężczyzn punktacja w części B Karty Oceny Merytorycznej powinna być obniżona. Standard minimumStandard minimum

8 obszar interwencji – obszar wsparciem w ramach PO KL (np. zatrudnienie, integrację społeczną, edukację, adaptacyjność). zasięg oddziaływania projektu – przestrzeń, której projekt dotyczy (np. powiat, kraj, instytucja, przedsiębiorstwo, konkretny dział w danej instytucji). Standard minimum

9 1. Czy projekt zawiera analizę sytuacji kobiet i mężczyzn dotyczącą obszaru interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu, która wskazuje na nierówności ze względu na płeć?

10 Analiza ma na celu ukazanie, w jakim położeniu znajdują się kobiety i mężczyźni wchodzący w skład grupy docelowej. Każdy wniosek o dofinansowanie projektu powinien zawierać analizę sytuacji kobiet i mężczyzn, niezależnie od tego, czy wsparcie kierowane jest do osób, czy do instytucji. Standard minimum Analiza

11 Co powinna zawierać analiza? dane jakościowe dotyczące sytuacji kobiet i mężczyzn dane jakościowe dotyczące sytuacji kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub dane ilościowe w podziale na płeć dane ilościowe w podziale na płeć w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub bariery równościowe bariery równościowe, jakie występują w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu Standard minimum Analiza

12 Bariery równości płci 1.Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy 2.Różnice w płacach kobiet i mężczyzn 3.Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy 4.Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych 5.Niski udział kobiet w procesach podejmowania decyzji 6.Przemoc ze względu na płeć 7.Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia 8.Niewystarczający system opieki przedszkolnej 9.Stereotypy płci we wszystkich obszarach 10.Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych.

13 Zasada4kroków Zasada 4 kroków Krok 1 – REPREZENTACJA Jaka jest struktura grupy kobiet, a jaka mężczyzn pod kątem m.in. wieku, wykształcenia, stażu pracy, czasu pozostawania bez pracy, kwalifikacji, itp. Jak kształtuje się popyt na pracę/usługi/branże itp? Krok 2 – PORTRET UCZESTNIKA/UCZESTNICZKI Kto się zajmuje dziećmi i innymi osobami zależnymi? Kto i kiedy ma wolny czas? Kto i w jakim stopniu korzystał z dotychczasowych form wsparcia? Z jaką efektywnością? Kto, czy i gdzie pracuje? Na podstawie jakiej umowy jest zatrudniony? Kto pracuje na czarno? Ile kto przeciętnie zarabia w danej branży?

14 Zasada4kroków Zasada 4 kroków Krok 3 – PRZYCZYNY ZAISTNIAŁEJ SYTUACJI Dlaczego tak jest? Jakie są zależności między położeniem kobiet i mężczyzn a społecznymi rolami przypisywanymi kobietom i mężczyznom? Jakie wzorce zachowań możemy zauważyć? Jakie są bariery równości w danym obszarze? Które z barier są kluczowe? Krok 4 – POTRZEBY KOBIET I MĘŻCZYZN Jakie są potrzeby kobiet, a jakie mężczyzn w związku z zaistniałą sytuacją w danym obszarze? Jakie są potrzeby praktyczne, a jakie strategiczne? Jak możemy je uwzględnić w projekcie?

15 Nierówności ze względu na płeć analizy ilościowej, w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu mogą być stwierdzone zarówno na podstawie analizy ilościowej, jakościowej. jak i jakościowej. Standard minimum Analiza

16 Analiza Minimalnym wymogiem jest podanie w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn przynajmniej jednej danej w podziale na płeć, dotyczącej obszaru interwencji i /lub zasięgu oddziaływania projektu wraz z komentarzem /wyjaśnieniem dotyczącym podanej danej. w odniesieniu do występowania (bądź braku) którejś z barier równości.

17 Standard minimum Analiza Precyzyjne wskazanie problemu stanowi jeden z kluczowych czynników powodzenia projektu. Dlatego należy zwrócić uwagę, by sytuacja problemowa, do której odnosi się projekt była opisana szczegółowo, z uwzględnieniem sytuacji kobiet i mężczyzn (jest to szczególnie istotne jeśli projektodawca planuje uzyskać pozytywną odpowiedź na co najmniej jedno z pytań nr 1-3 w standardzie minimum) oraz z użyciem aktualnych danych statystycznych wraz z podaniem źródeł ich pochodzenia.

18 2.Czy analiza sytuacji kobiet i mężczyzn zawiera dane ilościowe, które wskazują na brak istniejących nierówności w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu? 2. Czy analiza sytuacji kobiet i mężczyzn zawiera dane ilościowe, które wskazują na brak istniejących nierówności w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu?

19 Brak nierówności musi być wykazany na podstawie danych ilościowych weryfikowalnych dla członków KOP. Brak nierówności musi być wykazany na podstawie danych ilościowych weryfikowalnych dla członków KOP. Dane te muszą być bezpośrednio powiązane ze specyfiką i/lub zakresem oddziaływania projektu. Uwaga: Brak istnienia nierówności w obszarze projektowym będzie dotyczył w większym stopniu projektów skierowanych wsparciem do instytucji niż osób. Standard minimum Analiza

20 Analiza 1 i 2 punkt standardu minimum nie wykluczają się analiza ilościowa równość analiza jakościowa nierówność

21 3. Czy użyte w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn dane w podziale na płeć dotyczą obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu?

22 Dane zarówno zasięgu oddziaływania projektu, jak również obszaru interwencji projektu. Dane jakościowe i ilościowe w podziale na płeć podane w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn powinny dotyczyć zarówno zasięgu oddziaływania projektu, jak również obszaru interwencji projektu. Podane dane powinny odnosić się do specyfiki grupy docelowej. Standard minimum Analiza

23 Jeżeli nie istnieją dokładne dane (jakościowe i/lub ilościowe), które można wykorzystać w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn, można skorzystać z informacji, które są jak najbardziej zbliżone do obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu. dopuszczalnewykorzystanie badań własnych.Wymagane podanie informacji na temat tego badania W analizie dopuszczalne jest także wykorzystanie danych pochodzących z badań własnych. Wymagane jest jednak w takim przypadku podanie w miarę dokładnych informacji na temat tego badania (np. daty jego realizacji, wielkości próby, metodologii pozyskiwania danych itd.). Standard minimum Analiza

24 4. Czy działania odpowiadają na nierówności ze względu na płeć istniejące w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub różnicują działania (formy wsparcia) dla kobiet i mężczyzn?

25 Standard minimum Realizacja Zaplanowane działania powinny odpowiadać na nierówności i bariery zdiagnozowane w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn i być zróżnicowane pod kątem odmiennych potrzeb kobiet i mężczyzn.

26 Standard minimum Realizacja Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku rekrutacji do projektu i dopasowania odpowiednich form wsparcia dla uczestników/uczestniczek projektu wobec zdiagnozowanych nierówności. Uwaga: Zasada równości szans kobiet i mężczyzn nie polega na automatycznym objęciu wsparciem 50% kobiet i 50% mężczyzn w projekcie, ale na odwzorowaniu istniejących proporcji płci w danym obszarze lub zwiększaniu udziału grupy niedoreprezentowanej.

27 Standard minimum Realizacja Przyjęte w projekcie wartości liczbowe/procentowe udziału kobiet i mężczyzn powinny być adekwatne do zdiagnozowanych nierówności (barier i potrzeb każdej z płci). Podanie przez projektodawcę liczby osób w podziale na płeć w ramach punktu 3.2.1 wniosku o dofinansowanie projektu stanowi tylko część analizy sytuacji kobiet i mężczyzn i nie jest wystarczające dla uzyskania pozytywnej odpowiedzi w którymś z pytań 1-3 standardu minimum.

28 W przypadku projektów innowacyjnych testujących, projektodawca może podać wskazać, w jaki sposób w planowanym do wypracowania rozwiązaniu zostanie uwzględniona sytuacja kobiet i mężczyzn. Standard minimum Realizacja

29 IZ zaleca, aby w przypadku projektów, w których nie zdiagnozowano barier ze względu na płeć także przewidywać działania zmierzające do przestrzegania zasady równości szans płci, aby na żadnym etapie realizacji projektu te bariery się nie pojawiły. Standard minimum Realizacja

30 Minimalnymwymogiem jednego działania, narzeczwyrównywanianierówności działania zróżnicowanego Minimalnym wymogiem we wniosku o dofinansowanie powinno być podanie przynajmniej jednego przykładu działania, jakie zostanie zrealizowane w projekcie na rzecz wyrównywania nierówności i barier zdiagnozowanych w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn lub działania zróżnicowanego pod kątem odmiennych potrzeb kobiet i mężczyzn Standard minimum Realizacja

31 5. Czy rezultat(y) są podane w podziale na płeć i/lub wskazują, jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu?

32 Rezultaty = wartości wskaźnika pomiaru celu Założone wskaźniki w podziale na płeć powinny wynikać z analizy sytuacji kobiet i mężczyzn i zaplanowanych działań w projekcie. Standard minimum Realizacja

33 Minimalnym wymogiem we wniosku o dofinansowanie powinno być podanie przynajmniej jednego rezultatu w podziale na płeć i/lub rezultatu wskazującego, jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu. Standard minimum Realizacja

34 wjakisposóbrezultatyprzyczyniająsię dozmniejszenia nierówności We wniosku o dofinansowanie projektu w miarę możliwości powinna również znaleźć się informacja, w jaki sposób rezultaty przyczyniają się do zmniejszenia istniejących w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu nierówności ze względu na płeć (dotyczy to zarówno projektów skierowanych wsparciem do osób, jak i instytucji). Standard minimum Realizacja

35 Wpływ na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu informacje w punkcie 3.5 – oddziaływanie projektu. Muszą być powiązane z wybranym w kolumnie pierwszej punktu 3.5 oczekiwanym efektem Priorytetu (lub wpisanym celem szczegółowym Priorytetu). Standard minimum Realizacja

36 6. Czy projekt wskazuje, w jaki sposób zostanie zapewnione równościowe zarządzanie projektem?

37 Standard minimum Realizacja Jednozdaniowy zapis, że projekt będzie zarządzany równościowo jest niewystarczający. Równościowe zarządzanie projektem nie polega na zatrudnieniu do obsługi projektu 50% mężczyzn i 50% kobiet. Stosowanie kryterium płci w procesie rekrutacji pracowników jest niezgodne z prawem pracy. Orzeczenia ETS: można preferować jedną płeć podczas naboru na dane stanowisko, ale muszą być spełnione łącznie dwa warunki: 1) wymagania rekrutacyjne są spełnione w równym stopniu przez kandydata i kandydatkę 2) preferowana płeć jest niedoreprezentowana w danym sektorze

38 Przykłady działań, które wskazują na równościowe zarządzanie projektem: szkolenie dla kadry zarządzającej z zakresu równości płci ewaluacja projektu pod kątem równości płci komunikacja w projekcie – język równościowy ciała decyzyjne (Rada, Komitet, Komisja itp.) w projekcie są zróżnicowane ze względu na płeć elastyczne formy pracy, które umożliwiają godzenie życia rodzinnego z zawodowym pracowników i pracownic. Standard minimum Realizacja

39 Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum: profil działalności projektodawcy ze względu na ograniczenia statutowe, realizacja działań pozytywnych, zamknięta rekrutacja.

40 Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum: profil działalności projektodawcy ze względu na ograniczenia statutowe Oznacza to, że w ramach statutu (lub innego równoważnego dokumentu) istnieje jednoznaczny zapis, iż beneficjent przewiduje w ramach swojej działalności wsparcie skierowane tylko do jednej z płci. Beneficjent musi podać w treści wniosku informację, że projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na ograniczenia statutowe. Brak niniejszej informacji we wniosku o dofinansowanie wyklucza możliwość zakwalifikowania tego wniosku do niniejszego wyjątku.

41 Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum: realizacja działań pozytywnych – działania te pozwalają na wpłynięcie na niekorzystną sytuację danej płci w konkretnym obszarze interwencji projektu, a tym samym wyrównanie jej szans społecznych i zawodowych. Działania pozytywne gdy istnieje potrzeba skierowania projektu wyłącznie do jednej płci. Konieczność realizacji tego typu działań powinna wynikać z gorszego położenia danej płci w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu. Beneficjent musi zawrzeć we wniosku o dofinansowanie projektu analizę sytuacji kobiet i mężczyzn wskazującą na konieczność realizacji takich działań.

42 Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum: zamknięta rekrutacja – projekt obejmuje - ze względu na swój zakres oddziaływania - wsparciem wszystkich pracowników/personel konkretnego podmiotu, wyodrębnionej organizacyjnie części danego podmiotu lub konkretnej grupy podmiotów wskazanych we wniosku o dofinansowanie. Beneficjent musi podać we wniosku informację, że projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na zamkniętą rekrutację wraz z uzasadnieniem. W celu stwierdzenia, że dany projekt należy do wyjątku Beneficjent powinien wymienić z indywidualnej nazwy podmiot lub podmioty, do których skierowane jest wsparcie w ramach projektu.

43 Najczęstsze błędy – podanie danych dotyczących innych obszarów interwencji, niepowiązanych z obszarem problemowym projektu – analiza oparta wyłącznie na danych ilościowych, niepoparta komentarzem dotyczącym sytuacji kobiet i mężczyzn w obszarze problemowym – nieuzasadnione, niewynikające z diagnozy proporcje udziału kobiet i mężczyzn w projekcie – brak analizy – brak powiązania z działaniami podejmowanymi we wniosku

44 Najczęstsze błędy – deklaracje dotyczące stosowania zasady równości bez wskazania konkretnych działań – uznanie jako równościowe zarządzanie stosowania przepisów i brak dyskryminacji ze względu na płeć – brak informacji o wykorzystaniu w zarządzaniu wiedzy dotyczącej równości szans – brak uzasadnienia lub lakoniczne uzasadnienie dotyczące zakwalifikowania projektu do wyjątku

45 Publikacje MRR Zasada równości szans kobiet mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Poradnik – Aktualizacja Główne trudności Projektodawców związane z wdrażaniem zasady równości szans płci we wnioskach o dofinansowanie PO KL Przegląd inspirujących rozwiązań z zakresu równości szans kobiet i mężczyzn w ramach PO KL. Poradnik Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w PO KL. Standard minimum. FAQ - aktualizacja

46 Źródła danych Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn http://www.monitoring.rownystatus.gov.pl/?0,1 · Bank Danych Regionalnych, http://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/strona.indeks · Regionalne Obserwatoria Rynku Pracy · System Informacji Oświatowej · Raport Kongresu Kobiet Polskich 2009 · Raport GUS Kobiety w Polsce 2008 http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_Kobiety_w_Polsce.pdf · Raport UNDP Polityka równości płci – Polska 2007 http://www.gm.undp.org.pl/files/63/Polityka_rownosci_plci.pdf · Raport PARP Rola kobiet w innowacyjnej przedsiębiorczości wysokich technologii · Raport Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy – MpiPS, http://www.ptps.org.pl/data/pdf/raport_podumowanie.pdf

47 Źródła danych Projekt PIW EQUAL Elastyczny pracownik, partnerska rodzina – równość poprzez przedszkola, elastyczne formy pracy - http://www.eppr.pl/publikacje.htm Projekt PIW EQUAL Gender Index – równość w miejscu pracy i firmach G. Mazurkiewicz Kształcenie chłopców i dziewcząt. Naturalny porządek, nierówność, czy dyskryminacja? Ewa Majewska, Ewa Rutkowska Równa szkoła – edukacja wolna od dyskryminacji Raport Fundacji Feminoteka Ślepa na płeć – edukacja równościowa po polsku. Raport krytyczny Materiały edukacyjne Aaaaby uczyć o równości płci Projekt Bez lęku, bez przemocy, bez uprzedzeń – równość w szkołach ponadpodstawowych www.bezuprzedzen.org www.wstronedziewczat.org.pl

48 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Plac na Stawach 1 30-107 Kraków