Parafia p.w. św. Marcina w Gostycynie.

Prezentacja na temat: "Parafia p.w. św. Marcina w Gostycynie."— Zapis prezentacji:

1 Parafia p.w. św. Marcina w Gostycynie

2 Ambona

3 Czas powstania: XVIII/XIX w.

4 Ambona-przyścienna, drewniana; korpus na planie ośmioboku wsparty na architektonicznej kolumnie z ozdobną złoconą głowicą w typie korynckim (wtórna); spód korpusa w kształcie misy, składającej się z ośmiu wygiętych trójkątów w kolorze brązowym , na których namalowane są ornamenty w kształcie stylizowanych kwiatów lilii ; ścianki parapetu brązowe w kształcie wydłużonych prostokątów, na których umieszczone są malowane na desce wizerunki czterech ewangelistów oraz (na osi sym) Chrystusa; schody i parapet schodów (kratownica) wtórne; baldachim ambony w kształcie korony na planie ośmioboku o wydatnym gzymsie ozdobionym złotymi frędzlami, korona kształtem przypomina koronę książęcą- cztery ceownikowe wygięte ramiona zwieńczone na środku złotą kulą, miejsca miedzy ramionami wypełnione ornamentem owocowym; podniebienie baldachimu z wizerunkiem Ducha Świętego w glorii promienistej na złotym jednolitym tle, (gołębica w kolorze srebrnym).

5 RZEŹBA CHRYSTUS UKRZYŻOWANY

6 Czas powstania: XVIw.

7 Postać Chrystusa Ukrzyżowanego (pierwotnie na krzyżu), z szeroko rozłożonymi ramionami, pochyloną na prawe ramię głową i skrzyżowanymi stopami; głowa Chrystusa okolona włosami spadającymi w drobnych, wijących się pasmach na ramiona i piersi; twarz ascetyczna, szlachetna, z przymkniętymi oczami, szerokim czołem, prostym cienkim nosem, otoczona krótkim zarostem; sylwetka smukła, o nieznacznie wydłużonych proporcjach i poprawnym modelunku; nagie ciało Chrystusa, z lekko podkreśloną muskulaturą, okrywa wokół bioder perizonium sięgające kolan i zawiązane fałdy; cała postać Chrystusa w kolorze ciemnego brązu.

8 KRUCYFIKS

9 Czas powstania: 2 poł. XIX w.

10 Na dębowym gładkim krzyżu o ramionach zakończonych trójlistnie postać Chrystusa Ukrzyżowanego; głowa w koronie cierniowej przechylona na prawe ramię, twarz o przymkniętych oczach i prostym nosie okolona krótką brodą oraz wijącymi się włosami opadającymi na ramiona; ręce rozłożone na krzyżu w V; lekko podkreślona budowa anatomiczna ciała, karnacja jasna; biodra owinięte w białe perizonium ze złotą lamówką, układające się w drobne fałdy i zawiązane z prawego boku Chrystusa; u góry na krzyżu napis INRI

11 RZEŹBA ŚW. JAN EWANGELISTA

12 Czas powstania: XIX w.

13 Na czworobocznej profilowanej konsolce, ozdobionej ażurowym fryzem arkadkowym o arkadach zakończonych trójlistnie, postać Św. Jana Ewangelisty; święty stoi z głową pochyloną w dół, prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa i z ugiętą w kolanie prawą nogą; w lewej ręce trzyma na wysokości piersi kielich; twarz świętego o idealizowanych, delikatnych rysach i wzroku skierowanym w dół, okolona wijącymi się długimi, zawiniętymi rękawami oraz płaszcz zakrywający stopy; płaszcz przerzucony przez lewą rękę opada nisko wokół prawego biodra, układając się w miękkie, obfite fałdy; Św. Jan stoi na ośmiobocznym postumencie; nad świętym trójkondygnacyjny baldachim; w dolnej części z dwoma wyłamanymi gzymsami połączonymi za pomocą pilastrów; pomiędzy pilastrami maszkarony; w części środkowe ornament roślinny i woluty; w części górnej pilastry nakryte płaską kopułą.

14 CHRZCIELNICA

15 Czas powstania: ćw. XIX w.

16 Chrzcielnica typu kielichowego z bazą w kształcie czworoboku o lekko profilowanej górnej krawędzi; trzon ozdobiony z czterech stron symetrycznym ornamentem roślinnym (akant); spłaszczony, owalny nodus w kolorze złotym łączący się ze złoconą puklowaną podstawą czaszy; czasza okrągła, zakończona u góry złotym pasem z guzami; na czaszy stożkowata pokrywa; zarówno czasza jak i pokrywa ozdobione symetrycznymi układami kwiatowo-roślinnymi w kolorze białym i zielonym; ponadto na czaszy widnieją cztery lilie, a na pokrywie cztery żółte krzyże; tło chrzcielnicy pomalowane na brązowo; w zwieńczeniu pokrywy rzeźbiona grupa Chrztu w Jordanie: klęczący Chrystus z pochyloną głową i rękami złożonymi na piersiach, karnacja ciała naturalna, włosy i broda brązowe, perizonium złote; stojący nad Chrystusem św. Jan Chrzciciel ubrany w złotą szatę przerzuconą przez ramię; prawą ręką polewa głowę Chrystusa, w lewej trzyma krzyż.

17 RZEŹBA ŚW. PIOTR

18 Czas powstania: ćw. XVIII w.

19 Pomiędzy dwiema kolumnami, na tle półkolistej niszy postać Św
Pomiędzy dwiema kolumnami, na tle półkolistej niszy postać Św. Piotra stojącego w kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie, zwróconego ¾ na prawo; głowa świętego uniesiona, wzrok skierowany do góry, karnacja naturalna; brązowe włosy zaczesane do tyłu, z charakterystycznym czubem na czole, bujna rozwiana broda; odziany w długą, połyskliwą zieloną szatę ze złoconymi motywami kwiatowymi; szata przewiązana w pasie i z rozpiętym kołnierzem pod szyją; na ramiona zarzucony zloty płaszcz spływający w dół w twardych, płytkich fałdach, święty podtrzymuje płaszcz lewą ręką złożona na piersiach, natomiast w wyciągniętej w bok prawej ręce trzyma dwa klucze: jeden złocony, drugi srebrzony; spod szaty wystają bose stopy; św. Piotr stoi na czworobocznym postumencie pomalowanym na szaro.

20 RZEŹBA ŚW. PAWEŁ

21 Czas powstania: XVIII w.

22 Pomiędzy dwiema kolumnami, na tle półokrągłej niszy postać Św
Pomiędzy dwiema kolumnami, na tle półokrągłej niszy postać Św. Pawła stojącego w kontrapoście, z lewa noga ugiętą w kolanie, w ujęciu na wprost, z głową skierowaną na lewo i niesioną do góry; twarz o naturalnej karnacji okolona brązowymi włosami i długą, spadającą na piersi brodą; odziany w długą, połyskliwą zieloną szatę ze złoconymi motywami kwiatowymi; szata przewiązana w pasie i z rozpiętym kołnierzem na piersiach; przez prawe ramię przerzucony złoty płaszcz opadający na plecy i opasujący w grubych fałdach lewą nogę; święty trzyma w lewej ręce długi miecz wsparty o podłoże; prawą rękę unosi wysoko do góry; spod szaty wystają bose stopy; Św. Paweł stoi na czworobocznym postumencie pomalowanym na szaro.

23 MATKA BOSKA Z DZIECIĄTKIEM
OBRAZ MATKA BOSKA Z DZIECIĄTKIEM

24 Czas powstania: XVIII w.

25 Kompozycja zamknięta w pionowym prostokącie; na osi środkowej obrazu widnieje postać Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus w ramionach; postać Matki Boskiej o mocnej budowie, ujęta w pozycji półsiedzącej, półklęczącej, zwrócona nieznacznie na prawo, z głową przechyloną w stronę lewą; jej twarz o dużych, ciemnych oczach, prostym nosie, drobnych ustach i naturalnej karnacji okalają jasne włosy; na głowie rozwiany welon oraz srebrna korona ozdobiona klejnotami, złoceniem i krzyżem; ubrana w czerwoną suknię, spod której wystaje długa koszula zakrywająca nogi (widoczna jedynie lewa stopa obuta w sandał), na ramiona zarzucony obszerny niebieski płaszcz silnie udrapowany z lewej strony; Matka Boska przytrzymuje Dzieciątko Jezus siedzące na jej lewym kolanie; naga postać Jezusa o pulchnej, dziecięcej budowie ciała i naturalnej karnacji owinięta w pieluszki; okrągłą twarz Jezusa o rysach podobnych do Matki Boskiej okalają jasne włosy; na głowie srebrna, ażurowa korona.

26 OŁTARZ GŁÓWNY P.W. MATKI BOSKIEJ

27 Czas powstania: ok. 1819r.

28 Ołtarz główny, architektoniczny, przyścienny, kulisowy; składa się z mensy, retabulum i zwieńczenia; mensa z marmurowym blatem w kształcie sarkofagu, ozdobiona prostokątną płyciną z ornamentem rocaillowym w narożnikach; po środku owalna rocaillowa rama z symbolem serca jezusowego wewnątrz; na mensie architektoniczne retabulum, płaskie w części środkowej; po bokach półkoliste nisze flankowe z dwóch stron kolumnami i półkolumnami ze żłobkowanym trzonem w części dolnej i korynckimi kapitelami; kolumny wsparte na cokołach z dwóch stron kolumnami i półkolumnami ze żłobkowanym trzonem w części dolnej i korynckimi kapitelami; kolumny wsparte na cokołach z dekoracyjnymi płycinami; cokoły ograniczone z obu stron prostymi profilowaniami; kolumny po zewnętrznej, wsparte dodatkowo na cokołach o wysokości mensy, podtrzymują owalne profile gzymsy z kwietnymi wazonami; na tle nisz rzeźby Św. Piotr (str. lewa) i Św. Paweł (str. prawa), stojące na ornamentowanych konsolkach; w polu środkowym retabulum obraz „Matka Boska z Dzieciątkiem” z XVIIIw,; nad obrazem ornament roślinno-wolutowy, symbole maryjne z festonami po okach; od góry część środkowa nakryta baldachimem.

29 RZEŹBA PUTTO

30 Czas powstania: 2 poł. XVIIIw.

31 Putto – postać małego nagiego dziecka w ujęciu na wprost, w pozycji półsiedzącej, z lewą ręką złożoną na piersiach, prawą wyciągniętą do przodu; głowa aniołka duża, o wysokim czole, okolona krótkimi, brązowymi włosami; twarz lekko zdeformowana, z szerokim nosem, ustami wygiętymi w dół i podwójnym okrągłym podbródkiem; krótka szyja, ramiona i ręce grube, wałkowate; tułów długi, nogi krótkie, podkurczone; karnacja ciała naturalna; prawe biodro i udo okrywa udrapowana, zachodząca na plecy złota tkanina; na plecach rozpostarte szeroko srebrzysto-złote skrzydła.

32 CHRYSTUS ZMARTWYCHWSTAŁY
RZEŹBA CHRYSTUS ZMARTWYCHWSTAŁY

33 Czas powstania: 1864r.

34 Postać Chrystusa Zmartwychwstałego w pozycji stojącej, w ujęciu na wprost, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa , lewą wyciągniętą do przodu (pierwotnie trzymającą krzyż) głowa Chrystusa za duża w stosunku do reszty ciała, okolona długimi brązowymi włosami z przedziałkiem na środku; twarz opracowana prymitywnie, okolona brodą z wąsami; sylwetka krepa, przysadzista krótkiej szyi, szerokim torsie, długich grubych rekach oraz krótkich nogach, lewa noga wsparta jedynie na palcach; karnacja ciała naturalna; plecy Chrystusa okrywa długi czerwony płaszcz lamowany złotem i zapięty kwadratową złotą klamrą na piersiach; biodra opasane wąskim białym perizonium; na dłoniach i stopach rany po gwoździach; Chrystus stoi na czworobocznym postumencie z datą 1864.

35 PŁASKORZEŹBA UCIECZKA DO EGIPTU

36 Czas powstania: 1910r.

37 Płaskorzeźba w reliefie wypukłym przedstawiająca św
Płaskorzeźba w reliefie wypukłym przedstawiająca św. Rodzinę podczas ucieczki do Egiptu; kompozycja zamknięta w kształcie arkady; po prawej stronie płaskorzeźby stojąca postać św. Józefa zwróconego ¾ na prawo, z głowa odwróconą do tyłu, w kierunku Marii; twarz świętego okolona bujnym zarostem i długimi włosami; na głowie kapelusz; ubrany w długą szatę obszerny, przerzucony przez lewe ramię, płaszcz; św. Józef w lewej ręce trzyma kij oparty na ramieniu, z przywiązanym doń węzełkiem; w prawej ręce długi sznur, na którym prowadzi osiołka, odwróconego prawym profilem; na osiołku siedzi Maria z Dzieciątkiem Jezus; Maria pochylona na dół , twarz o idealizowanych rysach ;ubrana w długą suknię i szeroki, załamujący się w fałdy, płaszcz; jej głowę okrywa chusta powiewająca za plecami; Maria obiema rękami podtrzymuje Dzieciątko Jezus siedzące na jej kolanie; okrągła główka Jezusa o drobnych, dziecięcych rysach w otoczeniu nimbu.

38 PŁASKORZEŹBA TRÓJCA ŚWIĘTA

39 Czas powstania: XIX w.

40 Grupa Trójcy Świętej wykonana w wypukłym, prawie trójwymiarowym reliefie; kompozycja zawarta w trójkącie; symetrycznie po obu stronach gołębicy tronujące postaci Boga Ojca po stronie prawej i Chrystusa po stronie lewej; Bóg Ojciec zwrócony ¾ na lewo w pozycji siedzącej; jego twarz o majestatycznym, surowym wyrazie i naturalnej karnacji okalają siwe włosy, długa broda opada na piersi wijącymi się pasami, na głowie tiara ozdobiona trzema złotymi koronami; odziany w białą szatę spodnią , obszerny płaszcz przerzucony przez piersi i silnie udrapowany; płaszcz w kolorze niebieskim, podbity szarą materią, lamuje szeroki ozdobny pas ze złoconym ornamentem roślinnym; w lewej ręce trzyma berło, prawą podtrzymuje razem z Chrystusem jabłko; postać Chrystusa skierowana ¾ na prawo w pozycji siedzącej; gładką twarz o łagodnym obliczu i naturalnej karnacji otaczają brązowe włosy spadające na ramiona oraz krótki zarost, na głowie złota korona ozdobiona klejnotami.

41 PŁASKORZEŹBA ŚMIERC ŚW. JÓZEFA

42 Czas powstania: 2 poł.XVIII w.

43 Płaskorzeźba zawarta w kwadracie, przedstawiająca śmieć Św
Płaskorzeźba zawarta w kwadracie, przedstawiająca śmieć Św. Józefa; kompozycja obrazu rozgrywa się na kilki planach; na pierwszym planie duże drewniane łoże z postacią Św. Józefa, która leży, oparty o dużą poduszkę zwrócony w prawą stronę, ubrany jest w zielonkawą koszulę, włosy i zarost, dłonie złożone do modlitwy spoczywają na szaro-białej pościeli; obok łóżka po stronie lewej stoliczek drewniany z małymi wazonikiem i kubeczkiem, w wazonie kwiat lilii wykonany z papieru; w tylnej części łóżka klęcząca postać Matki Boskiej, ubrana jest w obszerne szaty, czerwoną suknię i założony na ramiona błękitny płaszcz, podbity szarym materiałem i ozdobiony złotymi ornamentami na brzegach, na głowie biała chusta, lewą ręką oparta jest o poręcz łóżka, w dłoni trzyma blaszany kubeczek, prawą ręką trzyma się za głowę (wyraz bólu, zmartwienia), twarz ukazana z profilu – zwrócona w stronę Św. Józefa.

44 PŁASKORZEŹBA ŚW. MARCIN

45 Czas powstania: 2 poł.XVIII w.

46 Płaskorzeźba w reliefie wypukłym; z lewej strony kompozycji postać żebraka siedzącego na kamieniu; mężczyzna zwrócony w prawą stronę profilem wyciąga rękę w kierunku Św. Marcina; jego uniesioną do góry łysą głowę okalają z tyłu brązowe włosy spadające na ramiona; nagie ciało o naturalnej karnacji, szczupłe i żylaste, okrywa wokół bioder niebieski, silnie pofałdowany łachman; prawą nogę wyciąga w przód, lewą trzyma podkurczoną, stopy ma bose; obok żebraka, po prawej stronie kompozycji, postać Św. Marcina w stroju rzymskiego żołnierza; święty stoi na wprost, z głową odwróconą lewym profilem w kierunku żebraka; jego twarz o naturalnej karnacji okala brązowa broda a głowę okrywa srebrny hełm z przyłbicą i czerwonym pióropuszem; piersi okrywa mu srebrny pancerz, na biodrach pas; spod pancerza wystaje krótka tunika pomarańczowo-brązowa; na nogach ma zielone, sięgające za kolana spodnie oraz wysokie pomarańczowe buty, na ramionach obszerny czerwony płaszcz lamowany złotem.

47 OBRAZ CHRZEST CHRYSTUSA

48 Czas powstania: pocz. XIX w.

49 Kompozycja zwarta w wydłużonym pionowym prostokącie; po lewej stronie obrazu postać Chrystusa stojącego w rzece z głową pochyloną w dół, rękoma skrzyżowanymi na piersiach; jego twarz o przymkniętych oczach okalają długie, brązowe włosy oraz krótka broda; karnacja ciała naturalna, biodra owinięte białym perizonium przewiązanym z lewego boku; po stronie prawej kompozycji widnieje postać Św. Jana Chrzciciela stojącego na brzegu rzeki, nieco wyżej od Chrystusa; głowę pochyla na dół, prawą ręką uniesioną w górę polewa wodą głowę Chrystusa, w lewej ręce trzyma długi krzyż z biała chorągwią; jego twarz o ciemnej karnacji okalają brązowe włosy i broda, ubrany w brązową baranią skórę przewiązana w pasie; nad Chrystusem i Św. Janem Chrzcicielem unosi się biała gołębica; w tle pejzaż z wijącą się blado-niebieską rzeką rozbieloną u góry; górzyste brzegi rzeki w kolorze błękitno-białym i kremowym za gołębicą; obraz oprawiony w czarną ramę.

50 FERETRON RAMA

51 Czas powstania: 2 poł. XIXw.

52 Feretron dwustronny, malowany; podstawa w formie czworoboku o profilowanych krawędziach, wspartego na czterech spłaszczonych puklowatych kulach; rama obrazu w kształcie półwałka, prostokątna, u góry zakończona półkoliście; ramę flankują ozdobne kolumienki z korynckimi kapitelami, wspierające zwieńczenie oparte na dwóch wygierowanych postumentach z rozetkami i ze stojącymi na nich płomienistymi wazonami; część środkową zwieńczenia wypełniają dwa rogi obfitości łączące się liśćmi akantu i rozetą, poniżej ornament zwijany, a na krawędziach bocznych okuciowy; górna wygięta krawędź zwieńczenia ramuje profilowany gzyms oraz rozchodzące się na boki mięsiste liście akantu; w szczycie zwieńczenia kula z krzyżem; rama feretronu złocona, srebrzona, podstawa malowana olejno na żółto; w feretronach obrazy olejne na blasze o tematyce religijnej: 1)św. Anna nauczająca Marię/ Chrystus 2) św. Marcin/ św. Walenty.

53 KONFESJONAŁ

54 Czas powstania: 1 poł. XIXw.

55 Na czworobocznej podstawie centralnie umieszczone siedzisko obudowane z dwóch stron wysokimi ściankami bocznymi, w których znajdują się prostokątne otwory osłonięte kratką i zamykane od wewnątrz; pod otworami, także od wewnątrz, wąskie, zaokrąglone parapety; przednia ścianka niska (sięgająca połowy wysokości człowieka) w formie otwieranych drzwiczek wypełnionych kwadratami ułożonymi koncentrycznie; po obu stronach siedziska klęczniki ograniczone po zewnętrznej stronie wysokimi, prostymi ściankami bocznymi; całość zamyka od tyłu gładka ścianka, a od góry wieńczy belkowanie z tryglifami na fryzie, wygierowane w partii środkowej; konfesjonał pomalowany olejną żółtobrązową farbą imitującą strukturę drewna.

56 OŁTARZ BOCZNY STRONA LEWA

57 Czas powstania: koniec XVII w.

58 OŁTARZ BOCZNY STRONA PRAWA

59 Czas powstania: koniec XVIII w.

60 Proboszczowie Parafii Gostycyn
Aleksander Brząkała 1947 Józef Bruski Linus Hekman Stanisław Średzki Tadeusz Kosecki od 1991 Stanisław Jahns

61 Opracowanie graficzne:
Zdjęcia : Wiesława Błach Opracowanie graficzne: Dominika Szamocka i Piotr Bartlewski Opisy i źródło: Służba Ochrony Zabytków, Parafia Rzymsko-Katolicka Gostycyn, Urząd Gminy w Gostycynie A.D 2007/2008