PODSTAWY WIEDZY EKONOMICZNEJ cz. 1– PODSTAWY EKONOMII

Prezentacja na temat: "PODSTAWY WIEDZY EKONOMICZNEJ cz. 1– PODSTAWY EKONOMII"— Zapis prezentacji:

1 PODSTAWY WIEDZY EKONOMICZNEJ cz. 1– PODSTAWY EKONOMII
Studia Podyplomowe "Zarządzanie nieruchomościami i pośrednictwo" Agnieszka Macuga Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy 2011

2 Ekonomia jest nauką o prawidłowościach rządzących procesem gospodarowania , czyli gospodarczą działalnością człowieka. Bada w jaki sposób podmioty gospodarcze wykorzystują ograniczone zasoby stojące do ich dyspozycji w celu wytworzenia dóbr i ich podziału między różne grupy społeczne. EKONOMIA to nauka badająca zachowanie ludzi jako stosunek między celami i ograniczonymi środkami posiadającymi alternatywne zastosowanie. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

3 Dwa działy ekonomii zajmujące się badaniem i wyjaśnianiem procesu gospodarowania
Mikroekonomia – koncentruje się na wyborach dokonywanych przez poszczególne podmioty gospodarcze: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd oraz zajmuje się badaniem zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w różnych fragmentach gospodarki, na poszczególnych rynkach. Makroekonomia – kładzie nacisk na wzajemne związki zachodzące  w gospodarce jako całość. Bada współzależności między takimi agregatami, czyli wielkościami dotyczącymi całej gospodarki jak np.: dochód narodowy, wydatki na konsumpcję, bezrobocie, podaż i popyt, ogólny poziom cen. Mikroekonomia dział ekonomii zajmujący się badaniem i wyjaśnianiem zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w poszczególnych obszarach gospodarki (np. na konkretnym) i z punktu widzenia poszczególnych podmiotów gospodarczych. Makroekonomia dział ekonomii zajmujący się badanie i procesów zachodzących w całej gospodarce. Koncentruje się na funkcjonowaniu gospodarki jako całości. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

4 Co jest podstawowym problemem ekonomicznym?
Gospodarowanie w warunkach ograniczoności zasobów jest procesem ciągłego dokonywania wyborów między alternatywnymi możliwościami wykorzystania zasobów. Korzyści z dokonanego wyboru Nieograniczone potrzeby Gospodarowanie Przedmiotem analizy ekonomicznej jest w ogólnym ujęciu proces gospodarowania. Gospodarowanie jest podstawowym procesem aktywności ludzkiej, pozwalającym człowiekowi przetrwać zarówno w biologicznym, jak i społecznym wymiarze. Gospodarowanie przybiera postać produkcji lub konsumpcji Obie te charakterystyki – rzadkość zasobów i nieograniczoność potrzeb – zmusza człowieka do gospodarowania. Gospodarowanie jest zatem procesem ciągłego dokonywania wyborów pomiędzy różnymi alternatywnymi możliwościami wykorzystania zasobów. Koszt alternatywny wyboru Rzadkość zasobów Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

5 DOBRA to rzeczy i usługi służące zaspakajaniu potrzeb
Wyróżnia się dobra: - ekonomiczne i pierwotne - konsumpcyjne i produkcyjne - wolne i rzadkie - elementarnie podstawowe (poślednie), podstawowe i luksusowe - substytucyjne, komplementarne i neutralne D. EKONOMICZNE - efekt gospodarczej działalności człowieka, efekt procesu produkcyjnego. D. PIERWOTNE - które są dostarczane przez przyrodę i do powstania których człowiek nie przyczynił się. D. KONSUMPCYJNE - służą człowiekowi do bezpośredniego zaspakajania jego potrzeb. D. PRODUKCYJNE - służą wytwarzaniu innych dóbr, które zaspokajają potrzeby. D. WOLNE - występują w nadmiarze w stosunku do zapotrzebowania. D. RZADKIE – jeżeli ilość danego dobra nie jest dostatecznie duża. … Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

6 Co nazywamy CZYNNIKAMI PRODUKCJI?
Te zasoby ekonomiczne, które są angażowane w proces produkcji Trzy podstawowe czynniki produkcji to: ZIEMIA - szeroko rozumiane zasoby naturalne oraz wszelkie zawarte w niej bogactwa mineralne. PRACA - ludzie ze swoimi kwalifikacjami, umiejętnościami i doświadczeniem, wiedzą. KAPITAŁ - szeroko rozumiane zasoby materialne potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej (budynki, maszyny, urządzenia, surowce oraz środki finansowe np. papiery wartościowe, akcje itd.) Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

7 Kto jest podmiotem gospodarczym?
Podstawowe podmioty gospodarcze: Gospodarstwo domowe Przedsiębiorstwo Państwo Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

8 Najczęściej rynek pojmowany jest jako:
Rynek – to ogół transakcji kupna i sprzedaży dóbr i usług oraz ogół warunków,  w których są zawierane owe transakcje wymienne między sprzedawcami a  kupującymi. Najczęściej rynek pojmowany jest jako: - forma więzi społecznych i ekonomicznych występujących między uczestnikami życia gospodarczego (podmiotami gospodarczymi), - forma komunikowania się sprzedawców z nabywcami oraz zawierania transakcji kupna-sprzedaży (wymiany), - miejsce dokonywania aktów kupna-sprzedaży (pewna przestrzeń geograficzna), - zgrupowania czasowo-przestrzenne nabywców i sprzedawców Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

9 Cena to pieniężny ekwiwalent jednostki towaru.
Wielkościami określającymi sytuację na danym rynku oraz jego charakter (atrybuty) są: ceny, popyt, podaż. Cena to pieniężny ekwiwalent jednostki towaru. Dwa podstawowe sposoby interpretacji pojęcia ceny: 1/ cena absolutna lub nominalna rozumiana jako liczba jednostek pieniężnych, które są wymieniane na jednostkę towaru (nabywca oddaje, oferent otrzymuje), 2/ cena relatywna (realna), którą jest relacją ceny jednego dobra do ceny innego dobra. Cena relatywna informuje potencjalnych nabywców danego dobra o ilości innych dóbr, które należy poświęcić aby produkt ten kupić. Np. jeżeli cena nominalna jabłek wynosi 3 zł. a cena gruszek 6 zł., to cena relatywna jabłek informuje nas, że kupując jeden kilogram jabłek musimy zrezygnować z nabycia 1/2 kilograma gruszek. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

10 System cen to ogół kształtujących się na rynku cen produktów i usług oraz relacje tworzące się między cenami towarów. System cen spełnia w gospodarce rynkowej funkcje: funkcja informacyjna (cena powinna być informacją o rzadkości poszczególnych dóbr) funkcja obrachunkowa (to podstawowy parametr wykorzystywany w mikroekonomicznym rachunku prowadzonym przez poszczególne podmioty rynkowe funkcja alokacyjna (ceny informują czy dokonana przez podmioty rynkowe alokacja posiadanych zasobów ekonomicznych jest optymalna.) funkcja motywacyjna (ceny stanowią bodźce do podejmowania lub rozszerzania działalności albo zmniejszania czy zaniechania działalności gospodarczej) Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

11 Popyt określa postępowanie nabywców przy różnych poziomach ceny.
Co to jest popyt ? POPYT to ogólna ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy różnych poziomach ceny, w określonym czasie i przestrzeni. (to nie jakaś określona ilość, ale pewien zbiór ilości, jakie byłyby kupowane przez nabywców przy różnych poziomach ceny). Popyt określa postępowanie nabywców przy różnych poziomach ceny. Określonej cenie odpowiadają określone rozmiary popytu (wielkość zapotrzebowania). Pojęcie rozmiaru zapotrzebowania ma tylko sens w odniesieniu do określonej ceny. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

12 O czym mówi prawo popytu?
PRAWO POPYTU – istnieje odwrotna zależność pomiędzy ceną dobra/usługi a ich ilością, którą konsumenci są skłonni nabyć w danym odcinku czasu, przy założeniu, że wszystkie elementy charakteryzujące sytuację rynkową pozostaną bez zmiany. Jeżeli cena danego dobra wzrośnie, ceteris paribus, ilość nabywana zmniejszy się. I odwrotnie - jeśli cena dobra spada, ceteris paribus, to ilość nabywana rośnie. CETERIS PARIBUS – zasada badania naukowego, polegająca na założeniu, że wszystkie zjawiska oraz procesy, poza badanymi, w obrębie modelu, nie zmieniają się. Najlepiej tę ujemną relację ilustruje krzywa popytu Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

13 Qd (ilość dóbr nabywanych)
Krzywa popytu P (cena) Qd (ilość dóbr nabywanych) 1 2 3 4 5 200 160 120 80 40 Graficzną ilustracją zależności pomiędzy ceną dobra a zgłoszonym zapotrzebowaniem na to dobro jest krzywa popytu. To krzywa o nachyleniu ujemnym (opadająca) Ilustracją prawa popytu jest przesunięcie wzdłuż krzywej popytu, pokazujące zmianę wielkości zgłoszonego zapotrzebowania na dane dobro wywołaną zmianą ceny tego dobra. Gdy cena danego dobra obniża się, a ceny pozostałych dóbr pozostają bez zmian, siłą nabywcza konsumentów rośnie. Więcej klientów jest w stanie dane dobro nabyć a wielu nabędzie je w większej ilości. Taka reakcja konsumentów jest określana jako efekt dochodowy. Gdy cena dobra obniża się, a ceny innych dóbr pozostają bez zmian, dobro to staje się względnie tańsze i konsumenci zastąpią nim inne dobra. Ta reakcja konsumenta zwana jest efektem substytucji. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

14 Czy tylko cena wpływa na popyt ?
NIE ! Cena jest ważnym czynnikiem wpływającym na to, ile danego dobra ludzie będą chcieli kupić ale nie jedynym. Jest wiele innych czynników wpływających na popyt. Na popyt wpływają także czynniki niecenowe, które określa się mianem DETERMINANT POPYTU Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

15 DETERMINANTY POPYTU Ceny innych dóbr Dochody nabywców
Gusty i preferencje konsumentów, zwyczaje i tradycje Liczba konsumentów i ich struktura demograficzna Oczekiwania dotyczące przyszłych cen i dochodów Szereg innych czynników Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

16 Przesunięcia po krzywej popytu – wzrost / spadek popytu
! Przesunięcia po krzywej popytu uwidaczniają wpływ ceny dobra na rozmiary zapotrzebowania przy innych czynnikach nie zmienionych. ! Natomiast zmiany tych czynników – determinant popytu – spowodują zmianę (wzrost lub spadek) popytu. polega na wzroście wielkości popytu przy każdej cenie. To wzrost ilości nabywanych dóbr przy każdym poziomie ceny. Graficznie przedstawia się go jako przesunięcie krzywej popytu w prawo (na zewnątrz). WZROST POPYTU polega na spadku wielkości popytu przy każdej cenie. To zmniejszenie ilości nabywanych dóbr przy każdym poziomie ceny. Graficznie przedstawia się go jako przesunięcie krzywej popytu w prawo (do wewnątrz). SPADEK POPYTU Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

17 Wzrost / spadek popytu Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

18 Czy gospodarstwa domowe podejmują decyzje dotyczące zakupów niezależnie od innych?
Przyjmuje się, że każde gospodarstwo domowe podejmuje decyzje o rozmiarach zakupów niezależnie od innych, dążąc do maksymalizacji swoich korzyści. Ale w rzeczywistości występują wzajemne uzależnienia decyzji konsumentów tzw. EFEKTY ZEWNĘTRZNE: EFEKT NAŚLADOWNICTWA ( OWCZEGO PĘDU) EFEKT SNOBIZMU – opisany przez Leibensteina EFEKT DEMONSTRACJI (PRESTIŻU, VEBLENA) - efekt naśladownictwa -polega na tym, że niektórzy konsumenci tym chętniej kupują dane dobro i tym bardziej je cenią im bardziej jest ono cenione przez innych (ich wzorce zachowań konsumpcyjnych), - efekt snobizmu - polega na tym, że niektórzy konsumenci eliminują lub zmniejszają zakupy tych dóbr, które kupują inni, - efekt demonstracji - polega na demonstrowaniu możliwości konsumpcyjnych przez niektórych konsumentów, inaczej mówiąc jest to konsumpcja na pokaz. Przejawia się w tym, że pewne grupy konsumentów tym chętnej kupują pewne dobra im są one droższe, np. drogie ekstrawaganckie modele samochodów, biżuteria, itp. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

19 Określonej cenie odpowiada konkretna wielkość podaży.
Co to jest podaż ? PODAŻ to ilość dobra w jednostce czasu oferowana na rynku przy różnych wysokościach ceny (ceteris paribus). To nie określona ilość. Ale pewien zbiór różnych ilości oferowanych przy różnych możliwych poziomach ceny. Określonej cenie odpowiada konkretna wielkość podaży. zakłada się, że relacja między ceną a wielkością podaży jest dodatnia. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

20 O czym mówi prawo podaży ?
PRAWO PODAŻY - kiedy inne warunki gospodarowania są stałe (ceteris paribus) ilość oferowana na rynku zmienia się w tym samym kierunku co cena. Wraz ze wzrostem ceny danego dobra, ceteris paribus, wielkość oferty też wzrasta. Najlepiej tę dodatnią relację ilustruje krzywa podaży Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

21 Krzywa podaży Krzywa podaży to krzywa o nachyleniu dodatnim (wznosząca się) Graficzną ilustracją zależności pomiędzy ceną i ilością oferowanych dóbr jest przesunięcie wzdłuż krzywej podaży. Pokazuje ono zmianę ilości oferowanej na sprzedaż danego dobra wywołane zmianą jego ceny, przy założeniu stałości pozostałych warunków rynkowych. Każdej cenie odpowiada inna ilość oferowanego na sprzedaż dobra. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

22 Czy tylko cena wpływa na podaż ?
NIE ! Wielkość podaży danego dobra w danym czasie zależy nie tylko od ceny tego dobra. Podaż tego dobra, niezależnie od poziomu jego ceny, może ulec zmianie na skutek działania różnych czynników. Czynniki wpływające na podaż to DETERMINANTY PODAŻY Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

23 DETERMINANTY PODAŻY 1) Ceny czynników produkcji
2) Technika i technologia produkcji 3) Czynniki wynikające z działalności państwa 4) Zmiana liczby oferentów (producentów i sprzedawców działających na danym rynku) ceny czynników produkcji (pracy, surowców, materiałów, energii, maszyn i urządzeń, kapitały finansowego, itp.). Ceny te wyznaczają wysokość ponoszonych kosztów produkcji. Wzrost cen czynników produkcji powoduje, że koszty produkcji rosną. W efekcie maleje opłacalność produkcji, producenci zmniejszają wielkość oferty sprzedaży dla każdego poziomu ceny. W efekcie podaż rynkowa spadnie, co oznacza, że spada ilość oferowana na sprzedaż dla każdego poziomu ceny. technika i technologia produkcji. Krzywa podaży wyznaczana jest dla danego poziomu techniki. Poziom techniczny i technologiczny produkcji jako determinanta podaży rozumiany jest jako zasób wiedzy i umiejętności dotyczące metod produkcji oraz stan i dostępność maszyn czy urządzeń. Usprawnienia techniki produkcji lub wprowadzenie nowej technologii produkcji mogą prowadzić do efektywniejszego wykorzystania posiadanych przez przedsiębiorców czynników produkcji i do wzrostu wielkości produkcji. W efekcie podaż rynkowa danego dobra prawdopodobnie wzrośnie. czynniki wynikające z działalności państwa, do których zaliczyć można: - zmiany podatków i ceł, wpływające na zmianę kosztów ponoszonych przez oferentów związanych z dostarczeniem produktów na sprzedaż, - dotacje (subwencje) udzielone producentom, które “rekompensują” im część kosztów związanych z wytworzeniem i dostarczeniem produktów na sprzedaż, - zaostrzenie przepisów bezpieczeństwa pracy, powodujące konieczność ponoszenia dodatkowych nakładów na poprawę warunków bezpieczeństwa, co zwiększa koszty własne producentów, administracyjnie ustalone, narzucone dodatkowe koszty związane z ochroną środowiska, zaostrzeniem norm i przepisów ekologicznych itp. zmiana liczby producentów i sprzedawców działających na danym rynku. Wielkość podaży rynkowej zależy również od liczby producentów i podmiotów zajmujących się dystrybucją danego towaru (dobra). Jeżeli przyjmiemy, że podmioty dostarczają taką wielkość oferty, która wyczerpuje ich możliwości produkcyjne, wówczas pojawienie się nowych producentów oznaczać będzie wzrost rozmiarów oferty rynkowej. katastrofy, kataklizmy, zdarzenia losowe. Wydarzenia niekontrolowalne mogą wpływać na wielkość oferty rynkowej, zwłaszcza w sytuacji, gdy produkcja i oferta danego dobra zależy od czynników losowych (np. warunków klimatycznych, geograficznych, społecznych itp.). Susza czy powódź w rolnictwie ma wpływ na wielkość plonów, podobnie jak urodzaj. Również wydarzenia społeczno-polityczne (np. wojna, rozruchy społeczne itp.) mogą kształtować wielkość produkcji danego dobra. 5) Katastrofy, kataklizmy, zdarzenia losowe Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

24 Przesunięcia po krzywej podaży – wzrost / spadek podaży
! Efekt zmiany ceny jest ilustrowany ruchem po krzywej podaży ! Jeśli zmianie ulegnie jakikolwiek inny czynnik determinujący podaż (poza ceną), cała funkcja podaży ulegnie przesunięciu. Nastąpi ZMIANA PODAŻY (wzrost lub spadek podaży) przesunięcie krzywej podaży w prawo w dół – oznacza wzrost wielkości oferty przy każdym poziomie ceny. WZROST PODAŻY przesunięcie krzywej podaży w lewo w górę – to spadek wielkości oferty przy każdej cenie SPADEK PODAŻY Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

25 Wzrost / spadek podaży Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

26 W jaki sposób na rynku wolnokonkurencyjnym dochodzi do ustalenia się ceny danego produktu i ilości tego dobra na rynku? RÓWNOWAGA RYNKOWA jest to stan na rynku, w którym siły działające na rynku równoważą się, co oznacza, że nie występują tendencje do zmiany ceny i ilości oferowanych oraz nabywanych dóbr. Jest to zrównanie się wielkości popytu z wielkością podaży dla danej ceny. Różnokierunkowe reakcje sprzedawców i nabywców, dążących do realizacji własnych korzyści, prowadzą do zrównania się ilości oferowanej na sprzedaż z ilością, jaką nabywcy chcą zakupić przy pewnym poziomie ceny. Cenę tę nazywa się CENĄ RÓWNOWAGI RYNKOWEJ ILOŚĆ RÓWNOWAGI - jest to poziom wielkości sprzedaży i produkcji, do której rynek będzie zmierzał, na poziomie którego pozostanie gdy ją osiągnie. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

27 NADWYŻKA ………………. NIEDOBÓR
RYNKOWY Przy cenie P1 występuje nadwyżka rynkowa – wielkość podaży przewyższa wielkość popytu Przy cenie P2 powstał niedobór rynkowy - wielkość popytu jest mniejsza niż wielkość podaży Cena rynkowa w danym momencie może być wyższa od ceny równowagi lub od niej niższa. Funkcjonowanie na rynku ceny różnej od ceny równowagi rynkowej spowoduje powstanie na rynku nadwyżki bądź niedoboru podaży. Jeżeli cena rynkowa P1 jest wyższa od ceny równowagi to na rynku wystąpi nadwyżka rynkowa, co oznacza, że przy danym poziomie ceny sprzedawcy oferują więcej towarów niż wynosi zgłoszone zapotrzebowanie na nie. Część sprzedawców nie znajduje nabywców na swój produkt. Sytuacja taka stwarza bodźce do spadku ceny. Sprzedawcy, u których gromadzą się zapasy w celu pozbycia się ich będą skłonni obniżyć cenę. Natomiast nabywcy zareagują na obniżającą się cenę wzrostem zakupów. Obniżka ceny będzie trwała do momenty zrównania się wielkości podaży z wielkością popytu a cena osiągnie poziom ceny równowagi rynkowej. Jeżeli cena rynkowa P2 będzie niższa od ceny równowagi rynkowej to na rynku wystąpi niedobór rynkowy (przy danej cenie zgłoszone zapotrzebowanie na dany towar przekracza ilość oferowaną na sprzedaż). Część nabywców nie będzie mogła nabyć pożądanych produktów. Wystąpią wówczas bodźce do wzrostu cen. Sprzedawcy widzą, że oferowane przez nich towary szybko zniknęły z rynku a na rynku pozostała jeszcze część nabywców, którzy chętnie zakupiliby większe ilości produktów, przy czym niektórzy z niezaspokojonych klientów są skłonni zapłacić za poszukiwane dobro wyższą cenę. Sprzedawcy, zachęceni taką sytuacją, będą oferowali więcej produktów po wyższej cenie. Rosnące ceny oddziałają zniechęcająco na chęć nabycia towaru, przynajmniej przez niektórych nabywców. Wzrost ceny będzie trwał do momentu aż osiągnie ona poziom ceny równowagi, przy którym wielkość popytu zrówna się z wielkością podaży. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

28 Czy raz osiągnięta równowaga na rynku jest stanem stałym?
Równowaga rynkowa może ulegać zmianie na skutek oddziaływania na rynek różnych czynników. Czynniki te, to warunki zmieniające podstawowe elementy rynku: popyt i podaż. Zmienia się wówczas punkt równowagi rynkowej, tzn. że zmienia się cena równowagi rynkowej i ilość równowagi. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

29 Zachwianie równowagi rynkowej na skutek wzrostu podaży
Jeśli wykres przedstawia rynek mieszkań, jaki czynnik mógł spowodować sytuację przedstawioną na rysunku? Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

30 Zachwianie równowagi rynkowej na skutek spadku podaży
Jeśli rysunek przedstawia rynek książek, jaki czynnik mógł spowodować sytuację przedstawioną na wykresie? Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

31 Zmiana równowagi rynkowej pod wpływem wzrostu popytu
Rysunek przedstawia sytuację na rynku samochodów. Widać, że popyt na samochody wzrósł. Jaki czynnik mógł spowodować taką sytuację?

32 Zmiana równowagi rynkowej pod wpływem spadku popytu
Przypuśćmy, że rysunek przedstawia rynek dywanów. Jakie zdarzenie na tym rynku może być przyczyną sytuacji przedstawionej na wykresie?

33 Wpływ jednoczesnej zmiany popytu i podaży na równowagę rynkową

34 Ćwiczenie: Jak poniższe sytuacje wpłyną na cenę i ilość równowagi na rynku czekolady Wedel. Zilustruj każdą zmianę na wykresie: Rośnie cena ziarna kakaowego (ceteris paribus) Obniżyły się dochody społeczeństwa (ceteris paribus) Rośnie cena czekolad Milka (ceteris paribus) Spada cena mleka zagęszczonego (ceteris paribus) Ćwiczenie 2 Przedstaw na wykresie obrazującym popyt na odkurzacze typy A jak zmiany wynikające z: 1.Wzrostu cen worków do odkurzaczy typu A ceteris paribus, 2.Spadku cen odkurzaczy bezrowkowych typu B ceteris paribus, 3.Wzrostu cen odkurzaczy typu A ceteris paribus, 4.Wzrostu przeciętnych dochodów konsumentów ceteris paribus, 5.Dogodnych warunków zakupów ratalnych ceteris paribus. Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

35 Wpływ państwa na ceny rynkowe
Powyższe rozważania dotyczyły kształtowania się ceny rynkowej w efekcie działania mechanizmu rynkowego. We współczesnych gospodarkach mechanizm rynkowy dość często korygowany jest lub uzupełniany przez różne interwencje państwa. Podstawowe sposoby oddziaływania państwa na rynku: - bezpośrednie ustalanie cen przez państwo, polegające na ustalaniu cen maksymalnych i cen minimalnych, - pośrednie oddziaływanie na poziom cen rynkowych poprzez wpływanie na popyt lub podaż (polityka podatkowa, celna, system dotacji państwowych, racjonowanie), Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami” PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga

36 Interwencja państwa w mechanizm rynkowy
cena minimalna Idea cen maksymalnych i minimalnych jest związana przede wszystkim z dążeniem państwa do obrony interesów (dochodów) nabywców i sprzedawców oraz przeciwdziałania spadkowi poziomu ich realnych dochodów. Cena maksymalna jest to najwyższa cena, po jakiej dane dobro może być sprzedawane na rynku. Warunkiem skuteczności interwencji państwa na rynku za pomocą tego rodzaju cen jest ustalenie ceny maksymalnej na poziomie niższym od ceny równowagi rynkowej. Ceny maksymalne ustalane są przez państwo w interesie nabywców i mają umożliwić nabywcom, dysponującym relatywnie niskimi dochodami, dostęp do określonych dóbr. Najczęściej dotyczy to produktów o podstawowym znaczeniu, takich jak: woda, energia elektryczna, gaz i niektóre produkty żywnościowe. Stosowanie cen maksymalnych ma określone konsekwencje dla gospodarki. Powoduje powstanie niedoborów produktu na danym rynku, które oznaczają nasilenie poziomu losowości wymiany, powstanie rynku producenta, powstanie rynku nielegalnego, na którym dobro będzie wymieniane po cenie równowagi, wprowadzanie reglamentacji produktu (np. poprzez system kartek czy bonów) i długookresowe pogorszenie warunków technologicznych i warunków technologicznych produkcji oraz jej efektywności (zwiększenie marnotrawstwa itp.). Cena minimalna jest to najniższa cena, po jakiej dany produkt może być sprzedawany (skupowany) na danym rynku. Warunkiem skuteczności interwencji państwa na rynku za pomocą takiego instrumentu jest, aby cena ta była wyższa od ceny równowagi rynkowej. Ceny minimalne ustalane są w interesie obrony producentów i mają im gwarantować odpowiedni poziom rentowności prowadzonej działalności. W gospodarce rynkowej ceny minimalne stosowane są najczęściej na rynkach produktów rolnych, a zwłaszcza jako ceny skupu tych produktów. Podobny charakter ma płaca minimalna, która jest również ceną minimalną na rynku pracy. Następstwem zastosowania ceny minimalnej jest powstanie na rynku nadwyżki podaży. Agendy rządowe (np. Agencja Rynku Rolnego w Polsce) muszą wówczas nabyć i zagospodarować nadwyżki produktów. Dokonuje się tego poprzez tworzenie zapasów państwowych lub zwiększenie eksportu nadwyżek. cena maksymalna

37 Studia Podyplomowe „Zarządzanie nieruchomościami”
PODSTAWY EKONOMII – Agnieszka Macuga