Techniczne zabezpieczenia transportu kolejowego towarowego

Prezentacja na temat: "Techniczne zabezpieczenia transportu kolejowego towarowego"— Zapis prezentacji:

1 Techniczne zabezpieczenia transportu kolejowego towarowego
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ TECHNIKI MORSKIEJ I TRANSPORTU Inżynieria Bezpieczeństwa Techniczne zabezpieczenia transportu kolejowego towarowego Przygotowały: Łuczak Anna Izajko Sylwia Semeniuk Paulina Wolska Marlena

2 Wszyscy bardzo dobrze wiemy, że żyjemy w czasach, gdy nie potrafimy sobie wyobrazić życia bez transportu i globalnego przemieszczania się. Wykorzystujemy w tym celu przeróżne środki transportu – samochody, statki, samoloty oraz pociągi, które zdaniem niektórych powinny już dawno przejść do lamusa. Warto jednak przyjrzeć im się bliżej i przekonać się, że nie powinny one być jeszcze skreślane. Kolej to środek transportu lądowego, którego trasa wyznaczona jest torem kolejowym, co stanowi jej charakterystyczną cechę, bowiem jej pojazdy mogą poruszać się tylko i wyłącznie po wyznaczonym torze.

3 Transport kolejowy (definicja transportu kolejowego i wagonu towarowego)
Transport kolejowy – gałąź transportu zaliczana do transportu lądowego, a szerzej, do transportu powierzchniowego. Kolejowy system transportowy obejmuje infrastrukturę, czyli linie kolejowe, stacje (dworce, przystanki), zaplecze techniczne; Wagon towarowy – kolejowy pojazd szynowy bez własnego napędu przeznaczony do przewozów towarów (ładunków);

4 Podział ładunków: Drobnicowe- ładunki które możemy policzyć, przewozi się liniami regularnymi, kursującymi według stałych rozkładów; Masowe- ładunki które możemy zważyć i zmierzyć (węgiel), przewozi się przewozami nieregularnymi, albo czarterowymi; Półmasowe- ładunki, które możemy zarówno policzyć jak i zważyć i zmierzyć: sól, cukier, cement, wino, drewno itd:;

5 Wady: Droga w utrzymaniu infrastruktura kolejowa;
Brak możliwości dostawy do każdego miejsca; Wysoki stopień kradzieży; Mała prędkość; Dowóz towarów do stacji kolejowych i przeładunkowych (transport kombinowany); Czas dostawy towarów; Konieczność posiadania systemu sterowania ruchem; Ograniczona dostępność (w porównaniu z transportem drogowym).

6 Zalety: Szybki przewóz towaru na duże odległości; Brak „korków”;
Zdolność przewożenia ładunków masowych przekraczających często zdolność przewozowa innych gałęzi transportu; Regularność przewozów; Stosunkowo niskie koszty jednostkowe; Specjalistyczny tabor, przystosowany do przewozu ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej;

7 Mała zajętość terenu (w porównaniu z transportem drogowym);
Wysoki poziom bezpieczeństwa (nawet w przypadku katastrofy); Niskie zużycie energii; Proekologiczny charakter (mała emisja substancji trujących); Stosunkowo rozległa sieć połączeń kolejowych dobrze dostosowana do lokalizacji głównie rynków zaopatrzenia i zbytu; Duża dostępność przestrzenna wynikająca ze znacznej gęstości sieci dróg i punktów transportowych.

8 Tendencje zmian: spadek długości linii kolejowych ( niektóre linie kolejowe likwidowane); spadek liczby lokomotyw ( zwłaszcza parowych) i wagonów; wzrost długości linii zelektryfikowanych; spadek ilości przewożonych towarów;

9 Rodzaje wagonów towarowych:
Według jednolitej klasyfikacji sporządzonej przez Międzynarodowy Związek Kolei (UIC) wagony towarowe kolei europejskich podzielone są na następujące rodzaje: Wagony węglarki typu normalnego (oznaczenie literowe E) – wagony z wysokimi ścianami i płaską podłogą, bez dachu, przeznaczone do przewozu materiałów sypkich (węgiel, rudy, tłuczeń), ziemiopłodów (buraki, ziemniaki), albo nielicznych towarów jednostkowych (drewno, części maszyn). Wagony węglarki typu specjalnego (oznaczenie literowe F) – wagony dostosowane do wyładunku grawitacyjnego, dzięki odpowiedniemu kształtowi nadwozia i zastosowaniu mechanizmów z urządzeniami zsypowymi. Wagony kryte typu normalnego (oznaczenie literowe G) – wagony mające nadwozie pokryte dachem, a pudło wyposażone w drzwi przeznaczone do załadunku i wyładunku towaru. Przeznaczone są do przewozu ładunków wrażliwych na opady atmosferyczne. Wagony kryte typu specjalnego (oznaczenie literowe H) – wagony kryte wyposażone w dodatkowe urządzenia ułatwiające załadunek i wyładunek (np. przesuwane ściany, półki) oraz wagony przystosowane do przewozu żywych zwierząt, albo owoców i warzyw.

10 Węglarka budowy normalnej
Węglarka budowy specjalnej Wagon kryty budowy normalnej

11 Wagony samowyładowcze
Wagony cysterny do przewozu chemikaliów Wagony cysterny do przewozu materiałów sypkich

12 Rodzaje wagonów towarowych c.d.
Wagony chłodnie (oznaczenie literowe I) – wagony wyposażone w izolację termiczną i szczelne nadwozie oraz urządzenia chłodzące, przeznaczone przede wszystkim do przewozu ładunków łatwo psujących. Wagony platformy typu normalnego 2- i 4-osiowe (oznaczenie literowe K i L) – wagony o dużej powierzchni ładunkowej przeznaczone do przewozu jednostek ładunkowych (kontenery, naczepy samochodowe lub całe samochody ciężarowe), albo rur, szyn kolejowych. Wagony - platformy typu specjalnego 2- i 4-osiowe (oznaczenie literowe odpowiednio R i S) - przeznaczone np. do przewozu samochodów. Wagony z przesuwanym dachem (oznaczenie literowe T) – wagony z odkładanym albo przesuwanym dachem umożliwiające załadunek z góry przy użyciu suwnicy. Przeznaczone do przewozu produktów hutniczych takich jak np. rulony blach. Wagony cysterny (oznaczenie literowe Z) – przeznaczone do przewozów ładunków płynnych, gazowych i sypkich. Wagony specjalne (oznaczenie literowe U) – wysokospecjalistyczne wagony, niemożliwe do zaklasyfikowania w pozostałych grupach

13 Załadunek towaru na platformę budowy specjalnej
Wagon cysterny Wagon platformy Załadunek towaru na platformę budowy specjalnej

14 Oznaczenia i napisy na wagonach towarowych:
W celu identyfikacji najważniejszych cech konstrukcyjnych i eksploatacyjnych wagony towarowe są odpowiednio oznaczone. Zasady oznakowania są uregulowane przepisami międzynarodowymi RIV. Przepisy te ustalają także jednolity sposób rozmieszczenia napisów. Rozróżnia się trzy rodzaje oznaczeń: 1-obowiązkowe; ich brak może być podstawą nie przyjęcia wagonu przez kolej sąsiednią; 2-zalecane przez przepisy międzynarodowe; 3-umieszczane według przepisów własnych zarządów kolejowego, nie wynikające z przepisów międzynarodowych. a-wagon do ruchu międzynarodowego b-wagon do ruchu międzynarodowego (wagon prywatny włączony do taboru PKP) c-wagon do ruchu wewnętrznego

15 Numeracja wagonów towarowych:
Warunkiem prowadzenia gospodarki taborem wagonów towarowych jest zapewnienie ich identyfikacji przez odpowiednie oznakowanie, tzn. umieszczenie na wagonach symboli i liczb, które oznaczają : system wymiany, zarząd będący właścicielem wagonu, rodzaj oraz cechy konstrukcyjne i eksploatacyjne wagonu, numer inwentarzowy, dane o terminach napraw okresowych itp. Oznaczenie wagonów jest dwojakie - cyfrowe i literowe, przy czym w obu przypadkach określają one: a-system wymiany w ruchu międzynarodowym; b-zarząd kolejowy będący właścicielem; c-rodzaj, typ i serię wagonu; d-kolejny numer wagonu w danej serii. Przewidziane są następujące dwa schematy oznaczania: 1)jeśli istnieje dostatecznie duża płaszczyzna, na której można umieścić napis na ścianach wagonu, to stosuje się schemat: 02 RIV MC 51 PKP Gkks 2)jeśli brak jest miejsca na napis według pierwszego schematu, np. na ostojnicach, to stosuje się schemat: RIV MC PKP Rg mms Oznaczenie wagonu stanowi 12-cyfrowy numer inwentarzowy oraz oznaczenie literowe

16 Numer inwentarzowy składa się z pięciu grup cyfrowych, przy czym: pierwsza grupa dwucyfrowa (1 i 2 cyfra numeru) określa system wymiany w ruchu międzynarodowym; druga grupa dwucyfrowa (3 i 4 cyfra numeru) określa zarząd klejowy będący właścicielem wagonu lub zarząd, który włączył dany wagon do taboru; trzecia grupa trzycyfrowa (5,6 i 7 cyfra numeru) oznacza rodzaj, typ i serię wagonu ,, przy czym 5 cyfra określa rodzaj i typ wagonu, a 6 i 7 cyfra - jego cechy eksploatacyjne; czwarta grupa czterocyfrowa (8,9,10 i 11 cyfra numeru) oznacza kolejny numer wagonu w danej serii; piąta grupa jednocyfrowa, oddzielona od poprzednich grup kreską jest to cyfra samokontroli

17 Pierwsza grupa cyfr może występować np
Pierwsza grupa cyfr może występować np. w następujących układach i znaczeniach: 01-wagon przeznaczony do komunikacji międzynarodowej w systemie RIV oraz po torach szerokości 1435 mm; 02-wagon przeznaczony do komunikacji międzynarodowej w systemie RIV oraz przystosowany do wymiany zestawów kołowych z toru szerokości 1435 mm na tor szerokości 1520 mm. 11- wagon na wózkach o ładowności 40t i większej, przeznaczony do komunikacji międzynarodowej w systemie RIV według stawek specjalnych, po torze o szerokości 1435 mm; 20- wagon przeznaczony wyłącznie do komunikacji wewnętrznej; 21- wagon przeznaczony do komunikacji międzynarodowej w systemie RIV i MC według stawek normalnych, po torze szerokości 1435 mm; 22- wagon przeznaczony do komunikacji międzynarodowej w systemie RIV i MC według stawek normalnych, przystosowany do wymiany zestawów kołowych z toru szerokości 1435 mm na tor 1520 mm i odwrotnie.; 30- wagon przeznaczony do potrzeb wewnętrznych kolei; 31- wagon na wózkach o ładowności 40t i większej, przeznaczony do komunikacji międzynarodowej w systemie RIV i MC według stawek specjalnych, po torze szerokości 1435 mm.

18 Druga cyfra cyfr oznacza zarząd kolejowy, który jest właścicielem wagonu lub który włączył wagon do swego taboru. Ogółem ustalono 42 grupy cyfr oznaczające zarządy kolejowe.

19 W trzeciej grupie cyfr (obejmującej 5,6,7 i 8 cyfrę numeru inwentarzowego) piąta cyfra numeru (pierwsza w tej grupie) oznacza rodzaj i typ wagonu, a następnie trzy (6,7 i 8 cyfra numeru) oznaczają jego cechy eksploatacyjne. Oznaczeniu cyfrowemu tej grupy odpowiada oznaczenie litrowe, przy czym pierwszym cyfrom tej grupy (a wiec piątym cyfrom numeru) odpowiadają litery duże, a drugim, trzecim i czwartym cyfrom grupy (szóstym, siódmym i ósmym cyfrom numerów inwentarzowych) odpowiadają litery małe alfabety łacińskiego. Ostatnią cyfrą numeru inwentarzowego jest cyfra samokontroli.

20 Przykładowe znaczenie niektórych małych liter umieszczanych na wagonach towarowych PKP:
Wagony niekolejowe włączone do taboru oznacza się przez dodanie litery P (w ramce) za cyfra samokontroli.

21 Opis techniczny: Zestaw kołowy
1- oś; 2- koło obręczowe; 3- koło bezobręczowe (monoblok); 4- koło bose; 5- obręcz; 6- pierścień zaciskowy Sprzęg śrubowy 1- łubki; 2- śruba; 3- kamień; 4- rękojeść; 5- ucho; 6- sworzeń

22 Wózek wagonu 1- rama (ostoja); 2- zestawy kołowe; 3- łożyska; 4- usprężynowanie; 5- urządzenia hamulcowe

23 Zderzak z pierścieniami gumowymi: 1- pierścienie gumowe większe;
2- pierścienie gumowe mniejsze; 3- tuleja; 4- pierścień oporowy; 5,6- podkładki stalowe;7- trzon zderzaka; 8- podkładka; 9- tuleja zderzaka; 10 pochwa zderzaka; 11-tarcza zderzaka; 12- płyta zderzaka; Ostoje wagonów dwuosiowego (a) i wózkowego (b) 1-ostojnica; 2-podłużnica; 3-czołownice; 4- poprzecznice; 5- ukośnice; 6-belka skrętowa

24 Systemy wagonów samowyładowczych:
GONDOLA TABLOT

25 Systemy wagonów samowyładowczych c.d.
DUMPCAR HOPPER

26 TECHNIKA ŁADOWANIA I ZABEZPIECZANIA ŁADUNKÓW:
Ładunek w środku transportowym musi być ułożony i umocowany w taki sposób, aby nie mógł się przesuwać w kierunku podłużnym lub poprzecznym, a także przewracać podczas transportu.

27 W celu zabezpieczenia ładunku i ułatwienia czynności ładunkowych należy stosować następujące zasady:
Ładunki nasypywane powinny być rozmieszczone równomiernie na całej powierzchni ładunkowej, po środku tej powierzchni warstwa ładunku może być nieco grubsza. Ładunki w sztukach o dużym ciężarze jednostki objętości, jeżeli nie zajmują całej powierzchni ładunkowej, należy umieszczać po środku w taki sposób, aby zachować równomierne obciążenie powierzchni ładunkowej.

28 Ładunki w sztukach (zwłaszcza jeśli są układane powyżej wysokości burt) lub ładunki, których kształt umożliwia przesuwanie się podczas jazdy, powinny być dobrze umocowane. Przy rozwózce ładunków w sztukach należy układać poszczególne sztuki w sposób uwzględniający kolejność przewidywanego wyładunku.

29 ŁADOWANIE MATERIAŁÓW SYPKICH:
Ładunki sypkie mogą być ładowane w opakowaniach lub nasypem do środków transportowych krytych oraz niekrytych. Wybór środka transportowego jest uzależniony od wrażliwości ładunku i jego wartości.

30 Ładunki sypkie, takie jak: zboża, otręby, mąka itp
Ładunki sypkie, takie jak: zboża, otręby, mąka itp. są przewożone w krytych środkach transportowych i mogą być zapakowane w worki papierowe lub tekstylne. Worki są ładowane w pozycji leżącej, w poprzek lub wzdłuż środka transportowego i układane powinny być w szczelne stosy o równej wysokości. Worki w poszczególnych stosach bocznych leżących przy ścianach, powinny być ułożone z lekkim nachyleniem w kierunku od ścian bocznych do środkowej podłużnej linii (osi podłużnej) środka transportowego.

31 Ładunki sypkie, takie jak: zboża, ziarna roślin strączkowych, nasiona oleiste, niektóre nawozy sztuczne mogą być ładowane do krytych środków transportowych zsypem (luzem) bez opakowań pod warunkiem, że będą nadawane do przewozu jako jednorodne przesyłki wagonowe. Nadawca zobowiązany jest zabezpieczyć taki ładunek przed wysypywaniem się (np. przez szpary w ścianach i podłodze wagonu). W tym celu nadawca powinien odpowiednio uszczelnić nieszczelne miejsca. Do jednego wagonu wolno załadować luzem tylko ładunek jednego rodzaju, chyba, że nadawca chce załadować kilka rodzajów ładunków razem i złoży na to odpowiednie oświadczenie w liście przewozowym, podając w nim masę każdego z ładunków. W przeciwnym razie różne rodzaje (gatunki) ładunków wolno ładować do jednego wagonu tylko w opakowaniach transportowych.

32 Niektóre ładunki sypkie, takie jak: piasek, żwir, pospółka, rudy żelaza i innych mogą być przewożone środkami transportowymi niekrytymi. Wymienione ładunki należy tak ładować, aby warstwa ich była możliwie jednakowej grubości na całej powierzchni ładunkowej. Możliwy jest załadunek w tzw. kopcach, jeśli są one jednakowo i symetrycznie rozłożone w środku transportowym (np. w wagonie), aby obciążenie osi było możliwie jednakowe i nie przekraczało dopuszczalnych wartości obciążeń. Węgiel, koks i inne ładunki pochodzenia mineralnego powinny być po załadowaniu na powierzchni skropione mlekiem wapiennym.

33 Przy ładowaniu do wagonów odkrytych nadawca zobowiązany jest uszczelnić odpowiednim materiałem wszystkie szpary w ścianach i podłodze wagonu oraz w drzwiach tak, aby zabezpieczyć ładunek przed wysypywaniem się z wagonu. Żużel, prażona ruda żelaza (względnie inne), wysiewki prażone, wypałki pirytowe itp. oraz koks i półkoks, mogą być ładowane do wagonów tylko pod warunkiem całkowitego ich wygaszenia i pod warunkiem, że będą w stanie zimnym. Do ładunków tych asortymentów towarów, które w okresie ujemnych temperatur podatne są na zamarzanie w sposób utrudniający ich rozładunek, powinny być dodawane środki przeciw zamarzaniu.

34 ŁADOWANIE NAPEŁNIONYCH BECZEK:
1. Wymagania ogólne. Beczki napełnione można ładować w pozycji leżącej, wzdłuż lub w poprzek wagonu, albo w pozycji stojącej. Wybór pozycji ładowania beczek uzależniony jest od miejsca usytuowania otworu wlewowego – otwory powinny być skierowane zawsze ku górze. Zamknięcia beczek powinny być oznakowane w odpowiedni sposób. Beczki takie należy układać wzdłuż wagonu.

35 2. Sposób ładowania. Stosuje się ładowanie „na sztywno”
2. Sposób ładowania. Stosuje się ładowanie „na sztywno”. 1) Ładowanie beczek w pozycji leżącej. Beczki w pozycji leżącej ładuje się zasadniczo w jednej warstwie. Ładowanie w dwóch warstwach wymaga siodłowania. Ładowanie wzdłuż wagonu - beczki układa się równolegle do ścian bocznych wagonu. Beczki leżące w przestrzeni międzydrzwiowej należy zabezpieczyć od strony drzwi klinami drewnianymi – po dwa kliny na jedną beczkę. Możliwość przetaczania się beczek należy wyeliminować poprzez podklinowanie ich dwoma klinami z tej strony, z której nie opierają się one o ścianę boczną wagonu lub o inne beczki (rys. 17, poz. A i c). Beczki ładowane w jednej warstwie powinny być ładowane bez luzów (rys. 17, poz. A i c). Przy ładowaniu w dwóch warstwach, beczki dolnej warstwy należy rozsunąć (rys. 17, poz. B).

36 Jeżeli ze względu na wymiary beczek i długość ładunkową wagonu jest konieczne ułożenie beczek w poprzek wagonu, to dla zabezpieczenia przed wzajemnym uszkadzaniem beczek załadowanych wzdłuż i w poprzek wagonu, należy je od siebie oddzielić konstrukcjami z desek lub łat. Siodłowanie beczek. Beczki ładowane wzdłuż jak i w poprzek wagonu, mogą być ładowane w dwóch warstwach, tylko przez zastosowanie siodłowania. Beczki warstwy dolnej muszą być tak zabezpieczone, aby pod wpływem ciężaru warstwy górnej nie mogły się rozsunąć (rys. 17.2).

37

38 2) Ładowanie beczek w pozycji stojącej.
Beczki ładuje się przemiennie bez luzów na całej powierzchni ładunkowej wagonu. Nie dające się uniknąć wolne przestrzenie należy wypełnić konstrukcjami rozpierającymi. Ładowanie “na sztywno”. Maszyny muszą być zabezpieczone od przesunięć wzdłuż i w poprzek wagonu (rys i 19.9). Ponieważ maszyny lub ich poszczególne elementy wystawione są przy tym sposobie ładowania na działanie występujących w pełnym wymiarze sił wzdłużnych, części maszyn, które będą poddawane naciskowi zabezpieczeń ładunku (np. wiązadeł), muszą mieć wystarczającą wytrzymałość. W przeciwnym razie elementy te muszą być w odpowiedni sposób odciążone (np. przez ujęcie podatnych na pęknięcia odlewów żeliwnych i nóg w odpowiednią konstrukcję belkową). Ściany zbiorników itp. należy dodatkowo podpierać na możliwie dużej powierzchni.

39

40

41 PRZEWÓZ TOWARÓW: Przewoźnik kolejowy musi zagwarantować, aby:
Przewożony ładunek był rozmieszczony w sposób zapewniający równomierny nacisk na tor wszystkich osi i kół pojazdu. W przypadku, gdy jest to niemożliwe ze względu na rozmiary lub kształt ładunku, przewoźnik kolejowy musi zapewnić szczególne warunki transportu ładunku na całej trasie; Pojazdy nie były ładowane ponad dopuszczalny nacisk osi i kół;

42 Pojazdy nie były załadowane ponad dopuszczalny nacisk osi i kół obowiązujący na jakimkolwiek odcinku planowanej trasy (chyba, że odpowiedni zarządca lub zarządcy infrastruktury zezwolą na taki przejazd); Ładunek oraz wszelki nieużywany sprzęt do zabezpieczania ładunku znajdujący się wewnątrz pojazdów lub na nich był zabezpieczony tak, aby zapobiec jego niepożądanemu przemieszczaniu się podczas transportu;

43 Skrajnia kinematyczna każdego pojazdu (łącznie z ładunkiem) wchodzącego w skład pociągu musi mieścić się w granicach dozwolonych dla danego odcinka trasy; Jakiekolwiek materiały wykorzystane do przykrycia ładunku na pojeździe były bezpiecznie przymocowane do pojazdu lub do ładunku. Przykrycia muszą być wykonane z materiałów odpowiednich do przykrycia danego ładunku, przy uwzględnieniu działania sił, na których działanie będą wystawione podczas przewozu.

44 ŁADUNKI NIEBEZPIECZNE:
Przewoźnik kolejowy musi zdefiniować procedury nadzoru nad transportem ładunków niebezpiecznych. Procedury te muszą obejmować: Istniejące normy europejskie, zgodnie z dyrektywą WE 96/49, dotyczące identyfikacji ładunków niebezpiecznych na pokładzie pociągu; Informowanie maszynisty o obecności i umiejscowieniu na pokładzie ładunków niebezpiecznych; Informacje, których wymaga zarządca infrastruktury w przypadku transportu ładunków niebezpiecznych; Ustalenie, wspólnie z zarządcą infrastruktury, kanałów komunikacji oraz zaplanowanie środków szczególnych w sytuacjach kryzysowych dotyczących ładunków.

45 Warunki techniczne wagonu:
Wagony przeznaczone do przewozu przesyłek niebezpiecznych powinny być należycie oczyszczone lub, jeśli zachodzi tego potrzeba wymyte, szczelne, wewnątrz wagonu nie mogą wystawać gwoździe, śruby lub inne przedmioty z metalu nie stanowiące części konstrukcyjnych wagonu lub stałego ich wyposażenia; przed każdym załadunkiem wagonu powinny być dokładnie zbadane pod względem technicznym przez rewidenta wagonów. Przed przydzieleniem wagonu do naładunku magazynier obowiązany jest ustalić, czy wagon został zbadany pod względem technicznym przez rewidenta wagonów, oraz czy odpowiada wymogom wyżej określonym .

46 OZNACZENIE WAGONU: Informacja o przewożonym towarze niebezpiecznym wewnątrz zbiornika cysterny, zgodnie z RID zawarta jest na pomarańczowej tabliczce umieszczonej na każdym boku wagonu. Oznaczenie to jest identyczne z oznaczeniem stosowanym w transporcie drogowym materiałów niebezpiecznych (ADR). W przypadku przewozu próżnego wagonu cysterny , nie oczyszczonego po przewozie, oznaczenie pozostaje nie zmienione. Nalepki ostrzegawcze stosuje się identyczne jak dla transportu drogowego towarów niebezpiecznych.

47 Ogólne zasady włączania do pociągów wagonów załadowanych materiałami lub przedmiotami niebezpiecznymi: 1. Wagony, do których załadowano materiały lub przedmioty niebezpieczne, przewozi się pociągami towarowymi. W wyjątkowym przypadku, jeżeli przewóz ma być dokonany na odcinku o słabym natężeniu ruchu, na którym nie kursują pociągi towarowe, dyrekcja okręgowa np. może wyrazić zgodę na włączenie takiego wagonu do pociągu mieszanego. Jednak zezwolenie takie nie powinno być wydane, gdy w wagonie przewożone są materiały wybuchowe lub gazy o właściwościach trujących. 2. Wagonu z ładunkiem niebezpiecznym nie można włączyć do pociągu, jeżeli nie jest oznaczony odpowiednimi nalepkami ostrzegawczymi. O ujawnieniu wagonu zawierającego takie materiały, a nie zaopatrzonego w odpowiednie nalepki należy natychmiast zawiadomić dyżurnego ruchu lub inną osobę nadzorującą manewry w celu spowodowania usunięcia usterek.

48 3. Wagony przeznaczone wyłącznie do przewozu określonego materiału niebezpiecznego muszą posiadać odpowiednie dobrze widoczne napisy ostrzegawcze, wymalowane w sposób trwały na obydwu bocznych ścianach pudła wagonowego lub po obydwu stronach zbiornika cysterny. 4. Przesyłki materiałów łatwopalnych przewozi się w wagonach krytych. Mogą być one przewożone również w wagonach otwartych, ale pod przykryciem oponami, chyba, że dyrekcja okręgowa np, właściwa dla stacji nadania, wyrazi zgodę na przewóz takiego materiału na wagonie odkrytym bez przykrycia oponami. Formowanie i rozrząd pociągów z wagonami załadowanymi materiałami łatwopalnymi bez przykrycia oponami powinien odbywać się przy pomocy lokomotyw spalinowych. Również przewóz takich wagonów na całej trasie przebiegu pociągu od stacji nadania do stacji przeznaczenia powinien być dokonywany trakcją elektryczną lub spalinową. 5. Wagon otwarty załadowany materiałami łatwopalnymi nie może być włączony do pociągu jako wagon końcowy, jeżeli na nim miałyby być umieszczone naftowe latarnie sygnałowe. Zakaz powyższy obowiązuje również, gdy ładunek przykryty jest oponami.

49 6. Jeżeli do wagonu oprócz materiałów łatwo zapalnych, załadowano również materiały żrące lub trujące należy przy przetaczaniu i włączaniu tego wagonu do pociągu stosować przepisy dotyczące wagonów i materiałami łatwo zapalnymi, żrącymi i trującymi. 7. Cysterny załadowane materiałami łatwo zapalnymi oraz cysterny zwracane po przewozie tych materiałów, mogą być włączane do pociągów towarowych z pominięciem szczególnych warunków określonych w niniejszej instrukcji pod warunkiem, że są szczelnie zamknięte i zaplombowane.

50 Szczególne warunki załadunku:
1. Materiały, niebezpieczne w stosunku do których przepisy szczególne nie zawierają zakazu ładowania do wagonów z czynnymi hamulcami, mogą .być przewożone w pociągach towarowych w następujących ilościach: 1) 50 wagonów dwuosiowych w pociągach liczących co najmniej 120 osi; 2) 65 wagonów dwuosiowych w pociągach liczących 150 i więcej osi. 2. Wagony załadowane materiałami niebezpiecznymi należy oddzielić od lokomotywy i wagonów z samodzielnym ogrzewaniem innymi wagonami próżnymi, zawierającymi ładunki bezpieczne lub nie ulegające łatwo zapaleniu w ilości co najmniej 12 osi, a od końca pociągu w ilości co najmniej 6 osi. 3. Wagony załadowane materiałami niebezpiecznymi należy oddzielać wagonami ochronnymi w ilości co najmniej 4 osi od wagonów, na których przewozi, się ładunki stwarzające szczególne niebezpieczeństwo wskutek przesunięcia jak: dłużyce, szyny, żelazo zbrojeniowe do robót betonowych itp. 4. Wagony załadowane materiałami żrącymi, trującymi lub gazami zagęszczonymi, skroplonymi albo rozpuszczonymi pod ciśnieniem należy oddzielić wagonami ochronnymi w ilości co najmniej 6 osi, od wagonów przeznaczonych dla drużyny konduktorskiej i dozorców przesyłek przewożonych pod dozorem.

51 Wagony załadowane materiałami niebezpiecznymi należy sprzęgać ze sobą i z wagonami ochronnymi tak, aby tarcze zderzaków były naciśnięte jak w pociągach pasażerskich i to niezależnie od rodzaju pociągu, w którym przewożone są te wagony.

52 Specjalne warunki obowiązujące przy włączaniu wagonów, w których przewożone są materiały wybuchowe:
1. Wagony załadowane materiałami wybuchowymi (oznaczone nalepkami ostrzegawczymi wyobrażającymi rozrywającą się bombę) mogą być przewożone wyłącznie pociągami towarowymi przy zachowaniu następujących zasad: 1) nie mogą posiadać czynnego hamulca: a) wagony załadowane materiałami wybuchowymi, b) wagony znajdujące się bezpośrednio przed lub za wagonami załadowanymi materiałami wybuchowymi; 2) wagony załadowane materiałami wybuchowymi powinny być oddzielone od lokomotywy ciągnącej lub od wagonu z samodzielnym ogrzewaniem, wagonami próżnymi lub wagonami załadowanymi ładunkiem bezpiecznym w ilości co najmniej 12 osi, 3) w końcu pociągu przewożącego materiały wybuchowe powinny znajdować się wagony próżne lub wagony załadowane ładunkiem bezpiecznym w ilości co najmniej 6 osi;

53 4) wagony z materiałami wybuchowymi powinny być oddzielone wagonami ochronnymi w ilości co najmniej 4 osi od wagonów ładownych, których ładunek (szyny, dłużyce, żelazo zbrojeniowe do robót betonowych itp.) może przy przesunięciu grozić uszkodzeniom sąsiedniego wagonu; 5) z obu stron każdej grupy wagonów załadowanych materiałami wybuchowymi, łącznie z wagonami ochronnymi powinny się znajdować wagony z czynnymi hamulcami zespolonymi; 6) ilość wagonów w jednej grupie załadowanych materiałami wybuchowymi nie może przekraczać trzech;

54 7) ilość wagonów załadowanych materiałami wybuchowymi w pociągu towarowym nie może przewyższać: a) w pociągu towarowym o szybkości do 50 km/godz. przy maksymalnym spadku trasy 6°/oo 20 wagonów dwuosiowych, przy długości pociągu 120 osi i 24 wagony dwuosiowe przy długości pociągu 150 osi; b) w pociągu towarowym o szybkości 50 km/godz. i maksymalnym spadku do 15°/oo 12 wagonów dwuosiowych przy długości pociągu 120 osi i 18 wagonów dwuosiowych przy długości pociągu 150 osi; c) w pociągu towarowym o szybkości do 60 km/godz. przy maksymalnym spadku do 6o/oo 15 wagonów dwuosiowych przy długości pociągu 120 osi i 18 wagonów dwuosiowych przy długości pociągu 150 osi; d) w pociągu towarowym o szybkości do 60 km/godz. przy maksymalnym spadku do 15o/oo 9 wagonów dwuosiowych przy długości pociągu 150 osi. 2. Zabrania się doczepiania wagonów z ładunkami materiałów samozapalnych i łatwo zapalnych, oznaczonych nalepkami ostrzegawczymi wyobrażającymi płomień do składu pociągu, w którym znajdują się wagony załadowane materiałami wybuchowymi

55 Czynności wykonywane przed przystąpieniem do pracy manewrowej:
1. W karcie rozrządowej należy odpowiednio oznaczyć wszystkie wagony, które ze względu na załadowany do nich materiał niebezpieczny lub przedmioty niebezpieczne nie mogą być staczane z górki rozrządowej. 2. Ustawiacz po otrzymaniu karty rozrządowej ustala ilość płozowych potrzebnych do zakładania płozów wskazując, które odprzęgli mają być hamowane hamulcem ręcznym, a które płozami w sposób ostrożny oraz wagony które należy odstawić na wyznaczone miejsce lokomotywą. 3. Płozowy w czasie przyjmowania dyżuru obchodząc swój rejon i zaznajamiając się ze stanem pozostawionym przez poprzednią zmianę, powinien w szczególności sprawdzić czy wagony zawierające materiały niebezpieczne są należycie zabezpieczone przed zderzeniem. 4. Przed rozpoczęciem manewrów z wagonami zawierającymi materiały niebezpieczne należy sprawdzić, czy: 1) z wagonów nic nie wysypuje się lub nie wycieka, 2) pokrywy, zawory, spusty i krany cystern są szczelnie zamknięte i zaplombowane.

56 Zakaz zbliżania się z ogniem do wagonów.
1. W pobliżu wagonów z materiałami wybuchowymi i łatwo zapalnymi nie wolno palić tytoniu, rozpalać ognia ani też zbliżać się do nich z nie osłonionym płomieniem lub ze światłem karbidowym, naftowym itp. 2. Przy manewrach z wagonami zawierającymi materiały niebezpieczne zabrania się: 1) podgrzewania zamarzniętych sprzęgów wagonowych, 2) zbliżania się do wagonów z odkrytym ogniem, 3) dokonywania manewrów w pobliżu koszy podgrzewaczy lub przez rozjazdy podgrzewane piecykami brykietowymi.

57 Dziękujemy za uwagę 