Istota analizy ekonomicznej – ĆW 1

Prezentacja na temat: "Istota analizy ekonomicznej – ĆW 1"— Zapis prezentacji:

1 Istota analizy ekonomicznej – ĆW 1

2 Warunki funkcjonowania przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwa działają w zmieniających się warunkach: Rynkowych – nowe produkty, jakość, ceny, warunki konkurencyjne; Technologicznych – nowe technologie; Społecznych – zmieniające się podstawy ludzi (pracowników/ właścicieli); Innych;

3 Konieczność zmian w firmie
Krótki/ średni okres: Rozwiązanie bieżących problemów, które zagrażają bytowi firmy; Zatrzymanie i odwrócenie negatywnych tendencji - regres, stagnacja; Ochrona wartościowych zasobów firmy; Tworzenie narzędzi dla lepszego zarządzania (usprawnienia systemu zarządzania) Poprawa umiejętności;

4 Konieczność zmian w firmie
Długi okres: Modernizacja firmy (np. nowa technologia); Poprawa reputacji firmy; Rozwój systemów marketingu, logistyki, sprzedaży, itp. Optymalizacja procesów biznesowych; Racjonalizacja oferowanych produktów (w tym usług); Utrzymywanie i zatrudnianie wysokiej jakości specjalistów;

5 Analiza – to metoda, która polega na dzieleniu danej całości na części, a następnie na rozpatrywaniu każdej z nich osobno

6 Analiza ekonomiczna – metoda badania zjawisk i procesów gospodarczych polegająca na ich podziale na elementy składowe, wykrywaniu związków przyczynowych między nimi oraz identyfikacji przyczyn zmian zachodzących w badanym obiekcie jako całości

7 Analiza ekonomiczna projekt przedsiębiorstwo gospodarka narodowa
sektor/branża

8 Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa
Analiza ekonomiczna Analiza techniczno-organizacyjna Poziom nowoczesności, postęp techniczny Wyposażenie w aktywa trwałe Procesy zaopatrzenia w materiały, magazynowanie, analiza kształtowania zapasów towarowych Zasoby ludzkie Analiza finansowa Stan finansowy i majątkowy, Wyniki finansowe, Zachodzące procesy finansowe Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa

9 Teoria ekonomii a analiza ekonomiczna
Teoria ekonomii mówi, że system gospodarczy dąży do osiągnięcia optimum wykorzystania zasobów.

10 W punkcie optimum gospodarka działa efektywnie, czyli:
występuje pełne wykorzystanie zasobów (w granicach narodowych); wytwarzane są produkty, na które jest zapotrzebowanie (bez tworzenia niepotrzebnych zapasów); do ich wytworzenia jest używana właściwa kombinacja zasobów (wynikająca z cen określonych przez społeczną gotowość do ich zapłacenia); gospodarka rozwija się we właściwym tempie, tj. takim, które odzwierciedla preferencje społeczne w ocenie dzisiejszej i przyszłej konsumpcji; istnieje ogólna zgodność, co do tego, że podział wytworzonego produktu jest sprawiedliwy.

11 Jest to tzw. optimum Pareto.
W punkcie optimum spełniającym wszystkie omówione wyżej warunki nie ma możliwości poprawienia sytuacji żadnego z uczestników tego procesu bez pogorszenia sytuacji kogoś innego. Jest to tzw. optimum Pareto.

12 Efektywność Kaldora-Hicksa:
jedna z metod oceny ekonomicznej efektywności alokacji zasobów, jest rozwinięciem i uogólnieniem efektywności Pareta rozwiązanie jest efektywne (prowadzi do wzrostu efektywności), gdy w wyniku jego zastosowania jeden podmiot zyskuje więcej, niż traci inny, a jednocześnie istnieje (przynajmniej teoretycznie) sposób kompensacji strat przez podmiot zyskujący na rzecz podmiotu tracącego.

13 Każda alokacja efektywna w sensie Pareta jest efektywna również według kryterium Kaldora-Hicksa, lecz nie każda sytuacja efektywna z punktu widzenia Kaldora-Hicksa jest efektywna w sensie Pareta.

14 Przykład Sytuacja wyjściowa: Załóżmy, że z jednego litra mleka można wyprodukować jeden jogurt. Producenci skupują 50 litrów mleka od rolników po administracyjnej cenie minimalnej wynoszącej 2 zł. Jogurty sprzedają natomiast po 5 zł. Jakie są korzyści poszczególnych grup?

15 Rolnicy: 100 zł (2 zł x 50 litrów)
Producenci jogurtów: 150 zł (5 zł x 50 jogurtów zł koszt mleka)

16 Sytuacja 2: Rząd rozważa zniesienie ceny minimalnej na mleko. Kalkulacje wskazują, że: cena rynkowa mleka ukształtuje się na poziomie niższym, niż obecna cena minimalna - 1 zł; producenci będą mieli mniejsze koszty produkcji i tym samym będą mogli obniżyć cenę jogurtów, nie zmniejszając swoich zysków; zgodnie z prawem popytu konsumenci zwiększą spożycie jogurtów w związku z ich niższą ceną. Szacuje się, że obniżka ceny o 1 zł spowoduje wzrost popytu o 50%. w związku z większym zapotrzebowaniem na jogurty producenci będą potrzebowali więcej mleka, aby wyprodukować dodatkową ilość jogurtów.

17 Rolnicy: 75 zł (1 zł x 75 litrów)
Producenci jogurtów: 225 zł (4 zł x 75 jogurtów - 75 zł koszt mleka)

18 Sytuacja 3 Załóżmy, że rząd po zniesieniu ceny minimalnej wprowadzi podatek w wysokości 0,5 zł od kubka jogurtu i obciąży nim producentów. Jak zmieni się sytuacja jeżeli rząd przeznaczy przychód na subsydia produkcyjne dla rolników i zakłada się, że 20% transferowanej kwoty zostanie pochłonięta przez administrację.

19 Rolnicy: 105 zł (1 zł x 75 litrów + 30 zł subsydiów)
Producenci jogurtów: 187,5 zł (4 zł x 75 jogurtów - 75 zł kosztów mleka – 37,5 zł podatku)

20 Analiza ekonomiczna projektu
Analiza ekonomiczna – jest to analiza posługująca się wartościami ekonomicznymi, które odzwierciedlają wartości, jakie społeczeństwo byłoby gotowe zapłacić za określone dobro lub usługę. Mówiąc ogólnie, analiza ekonomiczna wycenia wszystkie czynniki zgodnie z ich wartością użytkową lub kosztem alternatywnym dla społeczeństwa.

21 Analiza ekonomiczna projektu
- ma na celu dokonanie oceny wkładu projektu we wzrost ekonomicznego dobrobytu regionu lub kraju; - dokonuje się jej z punktu widzenia interesów całej ludności (regionu lub kraju), w przeciwieństwie do analizy finansowej, która przyjmuje punkt widzenia właściciela, np. obiektu infrastruktury.

22 Analiza ekonomiczna projektu
Analiza kosztów i korzyści (ang. cost-benefit analysis) –służy do ustalenia, czy lub w jakiej mierze dany projekt zasługuje na realizację z publicznego lub społecznego punktu widzenia; uwzględnia wszystkie zyski (korzyści) i straty (koszty), niezależnie od tego, kto je ponosi. Analiza efektywności kosztowej (ang. cost-effectiveness analysis) (metoda minimalizacji kosztów) – jej celem jest wskazanie projektu, który zapewnia osiągnięcie danego efektu przy możliwie najniższych kosztach;

23 Dlaczego dokonuje się analizy ekonomicznej dla projektów?
nie tylko otoczenie wpływa na projekt, ale także projekt wpływa w pewien sposób na swoje otoczenie (wpływ ten będzie na ogół tym większy, im większe są fizyczne rozmiary projektu). gdyby gospodarka funkcjonowała w sposób doskonały, tak jak opisuje to teoria doskonałej konkurencji, wówczas efekty ekonomiczne projektu byłyby dokładnie takie same, jakie zostały wyliczone i opisane w analizie finansowej projektu. w rzeczywistości występuje wiele czynników powodujących, że wpływ projektu na gospodarkę narodową bywa różny od tego, co zostało policzone w projekcie (różnice wynikają z zakłóceń występujących w gospodarce na skutek niedoskonałości jej mechanizmów).

24 Przykład Projekt - rewaloryzacja niewielkiego historycznego parku miejskiego (ok. 2ha) Okres – październik-listopad 2007 r. Cel badań (analizy) – próba wyceny, korzyści ekonomicznych wynikających z rewaloryzacji parku

25 Przykład Wyniki: oczekiwana chęć do zapłaty wynosi - ok. 8,49 PLN rocznie/os. bieżąca wartość korzyści ekonomicznych - ok. 4,122 mln PLN, bieżąca wartość kosztów ekonomicznych – ok. 1,138 mln PLN, ekonomiczna efektywność przedsięwzięcia – NPV= 2,9 mln PLN.

26 Rodzaje analiz: 1. Kryterium przedmiotowe: makroekonomiczna, mikroekonomiczna; 2. Horyzont czasowy: ex post, operatywna, ex ante; 3. Skutki i siła zmian: taktyczne, strategiczne (w tym wewnętrzne, zewnętrzne, zintegrowane);

27 Rodzaje analiz: 4. Analiza systemowa – badanie obiektów jako części składowych całości; 5. Analiza decyzyjna – przygotowanie informacji do podjęcia i realizacji decyzji; 6. Analiza funkcjonalna – bada zjawiska znajdujące się w obszarze odpowiedzialności danego stanowiska pracy; 7. Analiza przestrzenna (międzyzakładowa) – porównania pomiędzy zakładami, wydziałami firmy w zakresie np. Kosztów jednostkowych

28 Źródło: opracowanie własne na podstawie Leszczyński Z
Źródło: opracowanie własne na podstawie Leszczyński Z., Analiza ekonomiczno-finansowa spółki, PWE, Warszawa 2004.

29 Diagnoza a analiza ekonomiczna

30 Diagnostyka to umiejętność rozpoznawania rzeczywistego stanu badanych obiektów.
Diagnoza – stan rzeczy i ich tendencji rozwojowych, odpowiada na pytanie: jak jest ?

31 Zalety diagnozy ekonomicznej jako narzędzia poznawania rzeczywistości:
jest mniej złożona i czasochłonna niż analiza ekonomiczna, pozwala na szybkie przygotowanie informacji do celów decyzyjnych (stan, wyniki, słabe strony, mocne strony, szanse i zagrożenia), pozwala identyfikować potencjalne przyczyny ewentualnych zakłóceń w badanym obiekcie, a tym samym określić niezbędną terapię

32 Faza wstępna, polegająca na określeniu celu i przedmiotu (obiektu, obszaru) badania
Co i po co badać? Faza podstawowa, na którą składają się etapy: 1. identyfikacji (opisu) wszystkich faktów dotyczących stanu istniejącego, Jak jest? 2. krytycznej oraz konstruktywnej oceny i analizy stanu istniejącego: diagnoza przyczynowa, diagnoza różnicowa, diagnoza strategiczna, diagnoza rozwoju, Co funkcjonuje dobrze, a co niedomaga? Dlaczego tak jest? Jaki dystans dzieli nas od innych? Jakie mamy szanse i co grozi nam ze strony otoczenia? Jak może być lepiej, jeśli wykorzystamy nasze atuty oraz szanse? Jak może być lepiej, jeśli zniwelujemy słabości i zagrożenia? 3. projektowania wariantów (propozycji) rozwiązań, Co i jak konkretnie powinniśmy w tym zakresie zrobić? 4. wyboru i uzasadnienia wariantu optymalnego, Jakie podstawowe i dodatkowe efekty możemy uzyskać po wdrożeniu zaproponowanych roz­wiązań? Faza końcowa, składająca się z etapów: 5. przygotowania warunków do wdrożenia i wprowadzenia nowych rozwiązań do praktyki, Jak wdrożyć projektowane rozwiązania aby uzyskać zaplanowane efekty? 6. kontroli realizacji i analizy efektów funkcjonowania nowych rozwiązań. W jakim stopniu uzyskaliśmy (zrealizowaliśmy) zaprojektowane efekty?

33 OGÓLNY SCHEMAT DIAGNOSTYKI
rejestrowanie identyfikatory stanu (czynniki o istotnym wpływie na funkcjonowanie obiektu) interwencja diagnoza

34 Obiektem diagnozy może być każda dziedzina działalności gospodarczej, każdy jej fragment czy wycinek.

35 + - Funkcje zarządzania Zasoby Planowanie Organizowanie Motywowanie
Kontrolowanie Zasoby ludzkie (personel) + Zasoby rzeczowe - Zasoby finansowe Zasoby technologiczne informacyjno-organizacyjne

36 Źródło: Bieniok, Doskonalenie systemu zarządzania, Warszawa.

37 Przykłady obszarów (wymiarów) dokonywania analiz/diagnoz
Czas (np. czas realizacji zamówienia, czas poszczególnych procesów, itp.) Przestrzeń (np. lokalizacja przedsiębiorstwa, miejsce funkcjonowania przedsiębiorstwa, przestrzenne rozmieszczenie przedsiębiorstwa, rozmieszczenia maszyn i urządzeń, itp.) Rynek (np. pozycja na rynku, udział w rynku, jego dynamika, działalność marketingowa, itp.) Zasoby ludzkie (np. wiedza i umiejętności personelu, system motywacyjny, system rekrutacji, itp.) Organizacja działania (np. kompetencje zarządu, styl zarządzania, struktura organizacyjna, kultura organizacji, technologia, itp.) Finanse (np. struktura kapitału, rentowność, płynność, zyskowność, itp.) Przykłady obszarów (wymiarów) dokonywania analiz/diagnoz Czas (np. czas realizacji zamówienia, czas poszczególnych procesów, itp.) Przestrzeń (np. lokalizacja przedsiębiorstwa, miejsce funkcjonowania przedsiębiorstwa, przestrzenne rozmieszczenie przedsiębiorstwa, rozmieszczenia maszyn i urządzeń, itp.) Rynek (np. pozycja na rynku, udział w rynku, jego dynamika, działalność marketingowa, itp.) Zasoby ludzkie (np. wiedza i umiejętności personelu, system motywacyjny, system rekrutacji, itp.) Organizacja działania (np. kompetencje zarządu, styl zarządzania, struktura organizacyjna, kultura organizacji, technologia, itp.) Finanse (np. struktura kapitału, rentowność, płynność, zyskowność, itp.)