WENTYLACJA POMIESZCZEŃ PRACY

Prezentacja na temat: "WENTYLACJA POMIESZCZEŃ PRACY"— Zapis prezentacji:

1 WENTYLACJA POMIESZCZEŃ PRACY
Opracował: Dr inż. Sławomir BOGACKI Wtorki od 9.00 do (15.00)

2 Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 26 września r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zm. Dz.U Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. DzU nr 75, poz. 690; zmiany: DzU 2003, nr 33, poz. 270; DzU 2004, nr 109, poz.1156.

3 Normy PN-83/B Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania PN-67/B Wentylacja. Wymiary poprzeczne przewodów wentylacyjnych. PN-73/B Wentylacja mechaniczna w budownictwie. Wymagania PN-89/B Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze

4 Informacje podstawowe
Skutkiem złego działania wentylacji jest niewystarczająca wymiana powietrza w budynku. W konsekwencji system wentylacji nie usuwa wszystkich zanieczyszczeń, które gromadzą się na co dzień w powietrzu: wilgoć, Pyły (organiczne, mineralne) gazy (C0, CO2, NOx, Ozon O3, SO2, węglowodory aromatyczne), mikroorganizmy (bakterie, wirusy, pleśnie, pierwotniaki), odory.

5 Informacje podstawowe
Widoczne skutki złej wentylacji to: grzyb i pleśń na nadprożach, ościeżach okiennych, pod parapetem, w narożach pokoi, za meblami zaparowane szyby w oknach skroplona para wodna na chłodnych powierzchniach ścian i przedmiotach nawiew powietrza przez kratki wywiewne w kuchni lub łazience pęcznienie drewnianych mebli i podłóg

6 Informacje podstawowe
Niewidoczne skutki złej wentylacji to: złe samopoczucie bóle i zawroty głowy, zmęczenie, podrażnienia błony śluzowej nosa, podrażnienia gardła, podrażnienia skóry, uczulenia, alergie niszczenie konstrukcji budynku wnikanie wilgoci do ścian i stopniowa ich destrukcja

7 Wymagania podstawowe We wszystkich pomieszczeniach pracy należy zapewnić wentylację, czyli wymianę powietrza w pomieszczeniu lub jego części mającą na celu usunięcie powietrza zużytego i zanieczyszczonego i wprowadzenie powietrza zewnętrznego. Dokonuje się tego poprzez wentylację naturalną lub/i mechaniczną. Intensywność wentylacji określa się krotnością wymiany powietrza (liczbą wymian powietrza). Jest to liczba określająca, ile razy w ciągu godziny przepływa przez pomieszczenie strumień powietrza o objętości równej objętości pomieszczenia

8 Wymagania podstawowe Wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić: w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza.

9 Wymagania podstawowe W pomieszczeniach budynków użyteczności publicznej i produkcyjnych, których przeznaczenie wiąże się z ich okresowym użytkowaniem, instalacja wentylacji mechanicznej powinna zapewniać możliwość ograniczenia intensywności działania lub jej wyłączenia poza okresem użytkowania pomieszczeń, z zachowaniem warunku normalnej pracy przez co najmniej jedną godzinę przed i po ich użytkowaniu. W przypadku występowania źródeł zanieczyszczeń szkodliwych dla zdrowia lub źródeł pary wodnej, należy zapewnić stałą, co najmniej półkrotną wymianę powietrza w okresie przerw w ich wykorzystywaniu, lub zapewnić okresową wymianę powietrza sterowaną poziomem stężenia zanieczyszczeń

10 Ogólny podział wentylacji

11 Ogólny podział wentylacji
Wentylacja naturalna Naturalna wentylacja to wentylacja (wymiana powietrza) zachodząca wskutek działania naturalnych sił przyrody, tj. sił wyporu termicznego lub/i sił naporu wiatru. Jeżeli jest spowodowana przez różnicę gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia i zintensyfikowana przez wyposażenie pomieszczenia (budynku) w pionowe kanały wywiewne, to nosi nazwę wentylacji grawitacyjnej.

12 Rozkład ciśnień wywołany różnicą temperatur
gdzie: ρz, ρw – gęstość powietrza zewnętrznego i wewnętrznego, Pa, h – wysokość słupa gazów, m.

13 Wentylacja grawitacyjna
Wentylacja grawitacyjna jest to wentylacja naturalna, w której zastosowano połączenie pomieszczenia z otoczeniem za pomocą kanału wyprowadzonego ponad poziom dachu. Płaszczyzna wyrównania ciśnienia znajduje się, w tym przypadku, powyżej pomieszczenia, a więc w całym jego wnętrzu panuje ciśnienie mniejsze od atmosferycznego

14 Wentylacja grawitacyjna
Wentylacja grawitacyjna jest stosowana w budynkach przemysłowych, użyteczności publicznej, szkołach, garażach, budynkach mieszkalnych itp. o wysokości do 25 m. Wentylacja grawitacyjna powinna zapewnić stałą wymianę powietrza z każdego pomieszczenia pracy. Aby wentylacja prawidłowo spełniała swoją rolę, należy z pomieszczenia wyprowadzić kanał wentylacyjny ponad poziom dachu - powstanie wtedy efekt kominowy. Jeśli wymiary otworów nawiewanych ustalone są prawidłowo, to przy odpowiednio dużej różnicy temperatur powietrza wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia uzyskać można intensywną jego wymianę. Zabrania się stosowania kanałów zbiorczych, zarówno pionowych, jak i poziomych

15 Wentylacja naturalna Infiltracja jest to zjawisko przenikania powietrza przez pory materiałów budowlanych oraz przez szczeliny wokół otworów do pomieszczenia, wobec czego nie może ona być kontrolowana przez użytkowników. Intensywność wymiany powietrza zależy od różnicy ciśnień między powietrzem wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia. Eksfiltracja w odróżnieniu od infiltracji polega na wypływie powietrza z pomieszczenia przez otwory i nieszczelności w przegrodach,

16 Wentylacja naturalna Przewietrzanie jest to wymiana powietrza wywołana przez otwieranie okien, względnie zapewniona przez specjalne otwory. Pozwala na przeprowadzenie w krótkim czasie dużej wymiany powietrza. Przewietrzanie stosuje się, gdy powietrze zewnętrzne może być bezpośrednio wprowadzone do pomieszczenia przez otwory okienne bez jego przygotowania (tj. ogrzania, chłodzenia lub nawilżania). Skrzydła okien, świetliki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do wietrzenia pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny być zaopatrzone w urządzenia pozwalające na łatwe ich otwieranie i regulowanie wielkości otwarcia z poziomu podłogi lub pomostu (także przez osoby niepełnosprawne].

17 Wentylacja naturalna Schemat przewietrzania

18 Wentylacja naturalna Aeracja jest to zorganizowana wymiana powietrza w pomieszczeniu uzyskana dzięki różnicy ciśnienia powietrza na zewnątrz i wewnątrz, powstającej w wyniku różnicy temperatury i działania wiatru. Możliwa jest tu wymiana dużych strumieni powietrza bez zużycia energii. Aerację najczęściej stosuje się w zakładach przemysłowych do odprowadzania nadmiernych ilości ciepła oraz gazów i pyłów.

19 Wentylacja naturalna Otwory doprowadzające powietrze umieszcza się w 2 poziomach: używane w lecie — na wysokości strefy pracy, tj. poniżej 2 m, używane w zimie i w okresie przejściowym — na wysokości 5 – 7 m od podłogi. Otwory wywiewne umieszcza się w świetlikach o odpowiedniej budowie

20 Wentylacja mechaniczna
WENTYLACJA MECHANICZNA jest to wymuszony ruch powietrza w pomieszczeniach wentylowanych za pomocą urządzeń mechanicznych, pobierających energię ze źródła zewnętrznego. Zadaniem mechanicznej wentylacji jest usunięcie z pomieszczeń: zanieczyszczeń powietrza: niebezpiecznymi lub szkodliwymi substancjami gazowymi, pyłami lub odorami, usunięciem z powietrza, możliwie w jak największym stopniu, drobnoustrojów chorobotwórczych: bakterii, wirusów, grzybów, wydzielanego ciepła

21 Wentylacja mechaniczna
Różnica ciśnień wytwarzana wentylatorem służy do: pokonania oporów przepływu powietrza przez wentylowane pomieszczenie, transportu powietrza na duże odległości, uniezależnienia procesu wentylowania od wpływów atmosferycznych, uzyskania możliwości oczyszczania powietrza w różnego typu filtrach, uzyskania możliwości uzdatniania powietrza poprzez ogrzewanie, chłodzenie, nawilżanie i osuszanie, oddymiania w przypadku pożaru, wyjaławiania powietrza w salach operacyjnych i oiomach szpitali.

22 Wentylacja mechaniczna
WAŻNE: W pomieszczeniu, w którym jest zastosowano wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej. Wymaganie to nie dotyczy pomieszczeń z urządzeniami klimatyzacyjnymi niepobierającymi powietrza zewnętrznego Czerpnie powietrza powinny być zlokalizowane w sposób umożliwiający pobieranie powietrza niezanieczyszczonego (zanieczyszczone powietrze powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia przed wprowadzeniem go do wentylowanych pomieszczeń).

23 Wentylacja mechaniczna
Urządzeniami mechanicznymi, wytwarzającymi w kanałach często dość duże różnice ciśnień, są różnej konstrukcji wentylatory: promieniowe, osiowe, poprzeczne.

24 Przewietrzanie wyrobisk górniczych

25 Budynki szybów wydechowych

26 Wentylacja mechaniczna
Podstawowym podziałem instalacji wentylacyjnych jest podział na: wentylację ogólną, polegającą na wymianie powietrza w całym pomieszczeniu wentylowanym, wentylację miejscową, która może wychwycić, za pomocą tzw. odciągów miejscowych, substancje zanieczyszczające powietrze bezpośrednio u źródeł ich powstawania, oraz ewentualnie usuwa je poza pomieszczenie wentylowane. wentylację awaryjną - pozwalającą w krótkim czasie obniżyć niebezpieczne stężenia tych substancji. Tylko wentylacja miejscowa może ograniczyć emisję zanieczyszczeń do powietrza w pomieszczeniach.

27 Systemy wentylacji mechanicznej
Wentylacja wywiewna polega na wywiewaniu powietrza z pomieszczeń, dzięki czemu wskutek wytworzonego podciśnienia powietrze zewnętrzne napływa drogą infiltracji przez nieszczelności z zewnątrz lub z sąsiednich pomieszczeń. Zastosowanie: drugorzędne pomieszczenia lub wymagających niewielkiej wymiany powietrza, a więc budynki mieszkalne, ustępy o małej ilości oczek, szatnie.

28 Systemy wentylacji mechanicznej
Wentylacja nawiewna polega na doprowadzeniu powietrza do pomieszczenia i wytworzeniu nadciśnienia. Powietrze nawiewane musi być odpowiednio przygotowane (ogrzane w okresie zimy). System ten stosuje się w pomieszczeniach, które z racji swego charakteru były źródłem poważnego wychłodzenia, a więc stykającymi się z powietrzem zewnętrznym: hole, przedsionki teatrów, kin, domów towarowych, pawilony wystawowe, a także w pomieszczeniach, w których wydzielające się powietrze powodowałoby kondensację pary i niebezpieczne przeciągi. Obecnie stosuje się przy wejściach tak zwane kurtyny powietrzne - nawiew odpowiednio ogrzanego powietrza.

29 Systemy wentylacji mechanicznej
Wentylacja nawiewno-wywiewna jest podstawowym systemem wentylacji mechanicznej. Sposób rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w pomieszczeniu decyduje o sposobie rozmieszczenia otworów nawiewnych i wywiewnych, czyli o doborze systemu wentylacji. Jako zasadę należy przyjąć, że wybrany system powinien zapewnić równomierny dopływ powietrza do strefy przebywania ludzi, przy czym powinni się oni znajdować w strefie nawiewanego powietrza. Powietrze usuwane z pomieszczenia należy zasysać jak najbliżej miejsc, gdzie wydzielają się zanieczyszczenia.

30 Kierunki przepływu powietrza w pomieszczeniu
1. Nawiew i wywiew powietrza górą - odprowadzenie nadmiaru ciepła oraz gazów i par lżejszych od powietrza. 2. Nawiew górą, wywiew dołem - odprowadzenie gazów i par zdecydowanie cięższych od powietrza lub zanieczyszczeń pyłowych. 3. Nawiew dołem, wywiew górą - odprowadzanie nadmiaru ciepła oraz gazów i par lżejszych od powietrza.

31 WAŻNE: Systemy wentylacji mechanicznej
W pomieszczeniach z paleniskami na paliwo state, płynne lub z urządzeniami gazowymi pobierającymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin przewodem od urządzenia stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione W pomieszczeniach wymagających większych ilości powietrza stosowanie tylko mechanicznej wentylacji wywiewnej bez mechanicznej wentylacji nawiewnej jest niedopuszczalne.

32 Wentylacja mechaniczna miejscowa
Istotą wentylacji miejscowej jest zmiana parametrów powietrza w określonej przestrzeni pomieszczenia, związanej ze stanowiskiem roboczym lub urządzeniem produkcyjnym. Wentylacja miejscowa dzieli się na: nawiewną i wywiewną

33 Wentylacja mechaniczna miejscowa
Wentylacja miejscowa nawiewna stosowana jest w takich technologiach i na takich stanowiskach pracy, na których nie ma możliwości zastosowania miejscowego odciągu zanieczyszczonych gazów. Przypadek ten zachodzi podczas wykonywania prac w przestrzeniach zamkniętych o niewielkich objętościach, np. spawaniu zamkniętych konstrukcji stalowych, czyszczeniu zbiorników, remontach „gorących” wnętrz przestrzeni roboczych pieców przemysłowych oraz na stanowiskach pracy, na których obok czynników szkodliwych wytwarzane są duże ilości energii cieplnej nawiewnik powietrze nawiewane powietrze wywiewane

34 Wentylacja mechaniczna miejscowa
Miejscowa wentylacja wywiewna ma za zadanie wychwytywać gazy, pary, aerozole, pyły, odory i gorące powietrze bezpośrednio przy źródłach powstawania i w ten sposób nie dopuścić do rozprzestrzeniania się ich w pomieszczeniu. Zanieczyszczenia powinny być zassane bezpośrednio na stanowisku pracy i usuwane kanałami wentylacyjnymi na zewnątrz. 1 – miejsce powstawania zanieczyszczeń, 2 – urządzenie do wychwytywania zanieczyszczeń, 3 – kanał ssawny, 4 – urządzenie oczyszczające powietrze, 5 – wentylator, 6 – kanał tłoczny, 7 – wyrzutnia

35 Minimalne wielkości Intensywności wentylacji określone w przepisach
Rodzaj pomieszczenia Ilość powietrza Krotność wymian Budynki użyteczności publicznej Pomieszczenia na stały i czasowy pobyt ludzi - z oknami otwieranymi 20 m3/osobe/godzinę Pomieszczenia na stały i czasowy pobyt ludzi - klimatyzowane lub wentylowane o nieotwieranych oknach 30 m3/osobę/godzinę Pomieszczenia higienicznosanitarne Szatnie 4-krotna Szatnie (do 10 pracowników + otwierane okna) 2 -krotna Umywalnie 2-krotna Natryski 5-krotna Jadalnie Pomieszczenie do wypoczynku Palarnie 10-krotna Ustępy 50 m3/godzinę na 1 miskę ustępową

36 Podstawowe wymagania wymiany powietrza dla pomieszczeń pracy
W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. W pomieszczeniach pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia, powinna być zapewniona taka wymiana powietrza, aby nie były przekraczane wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń tych substancji. Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.

37 Podstawowe wymagania wymiany powietrza dla pomieszczeń pracy
Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Nie dotyczy to wentylacji awaryjnej. W przypadku zastosowania systemu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej należy zapewnić: odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych w celu niedopuszczenia do awarii, stosowanie środków mających na celu ograniczenie natężenia i rozprzestrzeniania się hałasu i drgań powodowanych pracą urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.

38 Podstawowe wymagania wymiany powietrza dla pomieszczeń pracy
W pomieszczeniach pracy, w których występuje wydzielanie się ciepła przez promieniowanie w ilości przekraczającej na stanowiskach pracy 2500 kJxgodz/m2 należy stosować nawiewną wentylację miejscową. Parametry nawiewanego powietrza powinny spełniać wymagania dla mikroklimatu gorącego, określo­ne w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się szkodliwe gazy, pary lub pyły, powinny być zhermetyzowane. W razie niemożliwości zhermetyzowania, urządzenia te powinny być wyposażone w miejscowe odciągi. Wentylacja nie powinna powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrze­wania pomieszczeń pracy. Nie dotyczy to wentylacji awaryjnej.

39 Podstawowe wymagania wymiany powietrza dla pomieszczeń pracy
Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy. Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70°C (343 K) przy nawiewie powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 mód poziomu podłogi stanowiska pracy i 45°C (318 K) - w pozostałych przypadkach. W pomieszczeniach pracy, w których występują łatwo palne lub niebezpieczne pod względem wybuchowym pyły, gazy lub pary, maksymalna temperatura nawiewanego powietrza powinna być zgodna z przepisami w sprawie ochrony przeciwpożarowej. Przy urządzeniach wentylacyjnych należy stosować środki zmniejszające natężenie i rozprzestrzenianie się hałasu i drgań powodowanych pracą tych urządzeń.