Prezentacja systemu organizowania interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy w Polsce Liliana Krzywicka Rada Ekspertów ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Prezentacja na temat: "Prezentacja systemu organizowania interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy w Polsce Liliana Krzywicka Rada Ekspertów ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie."— Zapis prezentacji:

1 Prezentacja systemu organizowania interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy w Polsce
Liliana Krzywicka Rada Ekspertów ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przy PARPA Ośrodek Interwencji Kryzysowej MOPS Katowice

2 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - nowelizacja
Określa: Zadania administracji rządowej i samorządowej w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie Zasady postępowania wobec osób stosujących przemoc w rodzinie

3 Rozwiązania legislacyjne - Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Wprowadza definicję przemocy: jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

4 System przeciwdziałania przemocy w rodzinie
Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie – powołanie koordynatora programu

5 Zadania: Samorząd województwa
Wojewódzki program przeciwdziałania przemocy w rodzinie Promowanie nowych rozwiązań w zakresie ppwr Ramowe programy ochrony ofiar Organizowanie szkoleń

6 Zadania wojewody: Materiały instruktażowe
Monitorowanie zjawiska przemocy Powoływanie Woj. Koordynatora ds. PPwR Monitorowanie Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Nadzór nad realizacją zadań przez samorząd gminny, powiatowy i województwa Kontrola nad realizacją zadań przez podmioty niepubliczne

7 Ustawa o PPWR - nowelizacja
Działania profilaktyczne/interwencyjne/pomocowe a/ gminny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz program ochrony ofiar Praca metodą zespołów interdyscyplinarnych Działania interwencyjne możliwość oddzielenia sprawcy od ofiary - nakaz opuszczenia lokalu - zakaz zbliżania się Wprowadzenie interwencyjnej procedury „Niebieska Karta” dla służb i instytucji

8 Ustawa z 10 czerwca 2010r. Zadania własne gminy:
Gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie Poradnictwo i interwencja w zakresie ppwr Program ochrony ofiar Miejsca w ośrodkach wsparcia Zespoły interdyscyplinarne

9 Nowelizacja ustawy Zadania powiatu: Miejsca w ośrodkach wsparcia
Miejsca w ośrodkach interwencji Zadania administracji rządowej: budżet Specjalistyczne ośrodki wsparcia Programy korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc

10 Praca metodą zespołu interdyscyplinarnego
Zespół Interdyscyplinarny - przedstawiciele służb, instytucji i organizacji pozarządowych działających w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie

11 Rodzaje zespołów: Zespoły Interdyscyplinarne –poziom strategiczny
( spotykają się nie rzadziej niż co 3 m) realizacja działań w ramach polityki rozwiązywania problemu przemocy w gminie Zespół może powoływać grupy robocze do pracy z indywidualnym przypadkiem Grupy robocze – poziom operacyjny ( w przypadku uruchomienia procedury NK, w razie potrzeb)

12 Zespoły interdyscyplinarne art.9a
Zespół- powołuje (zarządzenie) burmistrz/prezydent, zasady powoływania i warunki funkcjonowania określa Uchwała Rady Gminy Skład – przedstawiciele: OPS, Gminna Komisja ds. PPwR, Policja, Kuratorzy, (także) Oświata, Służba zdrowia, Organizacje pozarządowe.

13 Skład Zespołu Ustawa określa obligatoryjnie 7 instytucji wchodzących w skład Zespołu Interdyscyplinarnego Jak pozyskać tych, którzy nie są wymienieni w ustawie? - osoby dotychczas zaangażowane - odwoływanie się do korzyści

14 Zespoły interdyscyplinarne
Przewodniczący zespołu wybierany jest na pierwszym posiedzeniu Posiedzenia zespołu – w razie potrzeb- nie rzadziej niż co 3 miesiące Zespół będzie działał na podstawie porozumień zawartych między burmistrzem/prezydentem a pozostałymi podmiotami Zespół powołuje (może) grupy robocze

15 Zespoły interdyscyplinarne
Zespoły powoływane przez prezydenta/burmistrza Obsługę techniczno-organizacyjną zapewnia OPS Zadania realizowane są w ramach obowiązków służbowych Członkowie zespołu mogą … gromadzić i przetwarzać informacje oraz dane osób dotkniętych przemocą – oświadczenie o poufności Podejmowanie interwencji w oparciu o procedurę „Niebieska Karta”

16 Zespoły interdyscyplinarne
Integrowanie i koordynowanie działań podmiotów oraz specjalistów w zakresie ppwr Diagnozowanie problemu Podejmowanie działań w środowisku Inicjowanie interwencji w środowisku Rozpowszechnianie informacji o instytucjach i możliwościach pomocy Inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc

17 Grupy robocze Zespół Interdyscyplinarny – strategiczny może powoływać grupy robocze w celu organizowania pomocy rodzinie w indywidualnych przypadkach skład grupy roboczej wchodzą: pracownik socjalny, dzielnicowy, pedagog, przedstawiciel służby zdrowia, przedstawiciel gminnej komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych.

18 Praca metodą zespołu interdyscyplinarnego grup roboczych
Skutecznie reaguje diagnozuje Planuje realizuje: Współpracuje cele instytucji Koordynuje cele klienta Monitoruje Zgoda klienta ? Czy klient uczestniczy?

19 Tworzenie zespołu: Powołanie – kogo? Kontakty osobiste
Integracja, szkolenia Kompetencje w zakresie pracy zespołowej - kompetencje interpersonalne - kompetencje specjalistyczne

20 Grupa robocza Powoływana przez Zespół Interdyscyplinarny
Praca w ramach obowiązków służbowych Może gromadzić i przetwarzać dane osób…. Zachowanie poufności – oświadczenie o poufności

21 Zespoły interdyscyplinarne
Zespól i Grupa Robocza jest zespołem zadaniowym. To, co konstytuuje pracę zespołu to cel. Aby zespół sprawnie działał: Wyznaczcie osobę prowadzącą. Zadbajcie aby wszyscy się poznali. Określcie cel i czas spotkania. Ustalcie porządek spraw do omówienia. Zaplanujecie kroki zmierzające do osiągnięcia celu. Określcie zadania. Podzielcie zadania i terminy ich realizacji zgodnie z uprawnieniami i kompetencjami członków zespołu. Ustalcie zasady i sposób informowania i komunikowania się między spotkaniami. Zadbajcie o sprawny sposób dokumentowania przebiegu i ustaleń zespołu.

22 Interwencja Art.9d Podejmowanie interwencji w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty” Nie wymaga zgody ?! Działania w związku z podejrzeniem (uzasadnionym) występowania przemocy Przekazują informacje o działaniach przewodniczącemu zespołu

23 Niebieska Karta Dla pomocy społecznej Dla policji Dla GKRPA
Dla oświaty Dla służby zdrowia Udział przedstawicieli w grupach roboczych

24 Obowiązek powiadamiania organów ścigania w ramach procedury ‘Niebieskie Karty”
Art Każdy kto w związku z pełnieniem funkcji (…) podejmie podejrzenie o popełnieniu przestępstwa związanego z przemocą zobowiązany jest powiadomić organy ścigania (policję lub prokuraturę)

25 Niebieska Karta Procedurę uruchamia wypełnienie formularza „Niebieska Karta” Formularze – drogą rozporządzenia Rada Ministrów – rozporządzenie określające czynności w ramach procedury

26 Interwencja zabezpieczająca dziecko
art.12a W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko ……. Decyzję podejmuje wspólnie z funkcjonariuszem Policji, lekarzem lub ratownikiem lub pielęgniarką. Do 24 godz. powiadamia Sąd Art. 12b rodzicom lub opiekunom przysługuje zażalenie do Sądu Opiekuńczego….za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza Policji O prawie zażalenia – pouczenie na piśmie

27 Obszar interwencji i pomocy
Interwencja – „my do klienta” Pomoc „klient do nas” Interwencja – zatrzymanie przemocy, zapewnienie bezpieczeństwa Pomoc – realizacja potrzeb klienta DYLEMAT

28 Cele klienta, osób pomagających i instytucji – w działaniach interwencyjnych
Cele osób pomagających Cele instytucji

29 Strategie pomocy osobom uwikłanym w przemoc domową
interwencyjna Terapeutyczna Interwencja kryzysowa Pomoc psychokorekcyjna Pomoc terapeutyczna

30 Formy pomocy osobom uwikłanym w doświadczenie przemocy domowej
Interwencja – cel: zatrzymanie przemocy, zapewnienie bezpieczeństwa – PRIORYTET BEZPIECZEŃSTWO Działania podejmowane w kryzysie – interwencja kryzysowa, terapia kryzysowa – ODZYSKANIE POCZUCIA MOCY i kontroli Działania w dalszej perspektywie – pomoc psychologiczna, terapeutyczna nastawiona na niwelowanie szkód wynikających z doświadczenia przemocy i zmianę wzorców zachowań W KIERUNKU ZMIANY Działania prawne (podejmowane przez klienta, podejmowane przez instytucję)

31 Podejmowane działania w przypadkach przemocy w rodzinie
Interwencja Cele: zatrzymanie przemocy „tu i teraz” Zapewnienie bezpieczeństwa Klient: -osoby poszkodowane (działania podejmowane wobec sprawców) Ważne: działania z urzędu Pewna i spokojna „poza przemocą” Jednoznaczna Musi być początkiem dalszej pracy

32 Działania w kryzysie- interwencja kryzysowa
Cele: rozpoznanie najpilniejszych potrzeb (zdrowotnych, bytowych, socjalnych, prawnych, psychologicznych) Klient: Ofiara, sprawca, świadkowie i inni Ważne: szybko (z wykorzystaniem energii kryzysu) Szeroko (łączenie środków, możliwości i kompetencji osób i instytucji W oparciu o zasoby (już istniejące)

33 Pomoc w dalszej perspektywie
Pomoc terapeutyczna Cele: zmiana w funkcjonowaniu rodziny i trwałe zatrzymanie przemocy Klient: Ofiara, sprawca, inne osoby Ważne: konieczna motywacja i decyzja osobista Uwzględnianie perspektywy klienta Realizowanie celów klienta Wykorzystanie mocy osobistej i zasobów klienta Praca z urazem Zmiana strategii opartej na przemocy na strategie „bez przemocy” (poszukiwanie nowych wzorców, ról, rozwiązań zachowań w sytuacjach konfliktowych)

34 Źródła skuteczności Ograniczenia:
To co wynika ze specyfiki zjawiska przemocy w aspekcie jednostkowym i społecznym To co wynika ze specyfiki rozwiązań i pragmatyki działań

35 Źródła skuteczności: Ograniczenia: Specyfika zjawiska przemocy
Funkcjonowanie osób uwikłanych w przemoc Złożoność zjawiska przemocy Mentalne rozumienie przemocy i społeczne postawy wobec zjawiska przemocy

36 Źródła skuteczności Ograniczenia: specyfika rozwiązań:
Stosunkowo niska karalność i egzekucja prawa Ograniczone zasoby instytucjonalnych form pomocy i brak skutecznych modeli współpracy Rutyny w stosowaniu rozwiązań i procedur Nieuwzględnianie potrzeb klientów

37 źródła skuteczności Rozumienie zjawiska przemocy z różnych perspektyw (prawnej, psychologicznej, społecznej itp…) Trafne określenie potrzeb osób uwikłanych w doświadczenie przemocy Formułowanie kompleksowej pomocy Zasoby lokalne-instytucjonalne, osobowe, kompetencyjne Łączenie kompetencji różnych służb, instytucji Praca w formule interdyscyplinarnej

38 Idea interdyscyplinarności
Zjawisko przemocy ma wiele aspektów Przemoc dotyczy całości rodziny - systemu i jego otoczenia Żadna instytucja działająca „sama” nie jest w stanie skutecznie powstrzymać przemoc i łagodzić jej skutki

39 Perspektywy ujmowania zjawiska przemocy cd.
Psychologiczna (OIK, Poradnie Psychologiczne, placówki „Niebieskiej Linii”) Prawna (Policja, Prokuratura, Sąd) Socjalna (MOPS, miejsca schronienia) Moralna (pomoc psychologiczna, kościół) Medyczna (służba zdrowia) Ekonomiczna (władze rządowe, samorządowe, podatnicy)

40 Korzyści: Trafniejsze decyzje Skuteczniejsza pomoc
Efektywne wykorzystanie zasobów Poszerzenie kompetencji i doświadczeń Zapobieganiu „wypaleniu się” Mniej urazów psychicznych

41 Kierunki zmian: Od procedur do elastyczności
Od tworzenia do podtrzymywania i rozwoju Od eksperymentowania do efektywności

42 Dziękuję za uwagę