Ocena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro Barbara Toczko Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Kielce, 20 października.

Prezentacja na temat: "Ocena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro Barbara Toczko Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Kielce, 20 października."— Zapis prezentacji:

1 Ocena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro Barbara Toczko Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Kielce, 20 października 2006 r.

2 System oceny jakości powietrza w strefach Obszar Polski został podzielony na strefy tj.: - aglomeracje (pow. 250 000 mieszkańców); - obszary powiatów nie wchodzące w skład aglomeracji; razem 362 stref. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska odpowiada za monitoring i ocenę jakości powietrza w każdej strefie na obszarze danego województwa.

3 Substancje, których stężenie w powietrzu stanowi kryterium do ocen jakości powietrza ze względu na ochronę zdrowia ludności: dwutlenek siarki SO 2 ; dwutlenek azotu i tlenki azotu NOx; PM 10 - pył zawieszony o śr. ziaren do 10 μm, z ang. Particulate Matter; tlenek węgla CO; ołów Pb; benzen C 6 H 6 ; ozon O 3 ; ze względu na ochronę roślin: SO 2, NOx, O 3

4 Kryteria oceny jakości powietrza w strefach Na podstawie danych z wojewódzkich systemów monitoringu jakości powietrza Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska wykonują coroczne oceny jakości powietrza dla każdej ze stref (dotychczas wykonano 4 oceny: za 2002 r.,2003 r., 2004 i 2005 r.), a następnie dokonują klasyfikacji stref, w których poziom: - choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji (klasa C) - choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji (klasa B) -substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego (klasa A) Jeżeli ocena wykaże, że w danej strefie standardy jakości powietrza nie są dotrzymane, wówczas wojewoda uchwala program ochrony powietrza (POP) w tej strefie, mający na celu poprawę sytuacji.

5 Porównanie wyników klasyfikacji stref w Polsce dla NO 2 2004 rok2005 rok

6 Porównanie wyników klasyfikacji stref w Polsce dla ozonu 2004 rok2005 rok

7 Poziomy docelowe dla ozonu w powietrzu – termin osiągnięcia standardu – 2010 r. Okres uśredniania wyników pomiarów Docelowy poziom substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi [μg/m 3 ] Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu docelowego w roku do 31.12.2004 od 1.01.2005 8 godzin 12060 razy25 razy Okres uśredniania wyników pomiarów Docelowy poziom substancji w powietrzu ze względu na ochronę roślin wyrażony jako AOT 40 [μg/m 3 *h] do 31.12.2009od 1.01.2010 okres wegetacji (1V-31 VII) 2400018 000

8 Porównanie wyników klasyfikacji stref w Polsce dla pyłu PM10 2004 rok2005 rok

9 Dopuszczalne poziomy pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu

10 Przekroczenia standardów dla pyłu PM10

11

12

13 Udział stref zaliczonych do określonych klas w łącznej liczbie stref w Polsce w 2005 r. dla poszczególnych zanieczyszczeń (klasy wynikowe, ochrona zdrowia)

14 Liczba stref zakwalifikowanych do programów ochrony powietrza w poszczególnych województwach w 2005 r.

15 Główne problemy z dotrzymaniem standardów jakości powietrza: przekroczenia standardów jakości powietrza dla pyłu PM10 (zanieczyszczenie pierwotne i wtórne) przekroczenia standardów jakości dla ozonu (zanieczyszczenie wtórne)

16 Główne przyczyny przekroczeń: emisja pyłów drobnych i ich prekursorów (SO 2, NOx, NH 3, TZO) emisja prekursorów ozonu (NOx, LZO, CO)

17 Struktura sektorowa emisji pyłu zawieszonego z uwzględnieniem udziału frakcji PM10 i PM 2,5 w pyle zawieszonym całkowitym w 2004 roku

18 Zmiana emisji pyłów w latach 2000-2004.

19 Struktura sektorowa emisji prekursorów ozonu w 2004 roku tlenki azotu niemetanowe lotne związki organiczne

20 Nowe obowiązki w zakresie oceny jakości powietrza w Polsce w perspektywie 2007-2008 r. Dyrektywa z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu Cel dyrektywy: zapewnienie dobrej jakości powietrza w Państwach Członkowskich poprzez osiągnięcie i utrzymanie poziomów docelowych dla As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 tam, gdzie to możliwe Wdrożenie: 15 luty 2007 r., transpozycja w toku

21 Zakres nowych obowiązków wynikających z dyrektywy 2004/107/WE ZakresW czymZasięg terytorialny Systemy oceny jakości powietrza As, Cd, Ni, B(a)P i inne WWA PM10cały kraj Hgpowietrze3 stacje w kraju As, Cd, Ni, Hg, B(a)P i inne WWA depozycja całkowita 3 stacje w kraju Oceny roczneAs, Cd, Ni, B(a)P PM10cały kraj Działania naprawcze As, Cd, Ni, B(a)P PM10 obszary zidentyfikowane w wyniku oceny j.p.

22 Poziomy docelowe As, Cd, Ni i B(a)P SubstancjaPoziom docelowy* Arsen6 ng/m 3 Kadm5 ng/m 3 Nikiel20 ng/m 3 Benzo(a)piren1 ng/m 3 * - Dla całkowitej zawartości w pyle PM10 uśrednionej dla roku kalendarzowego

23 Poszerzenie obowiązków sprawozdawczych wobec Unii Europejskiej o metale ciężkie i wwa OCENA ROCZNA Do 30 września 2008 r. informacje o wynikach oceny rocznej, w tym: wykazy stref (klasy) obszary przekroczenia poziomów docelowych stężenia substancji (statystyki) przyczyny przekroczeń poziomów docelowych informacje dot. ludności narażonej na przekroczenia oraz dane z sieci pomiarowych DZIAŁANIA NAPRAWCZE Informacje o podjętych działaniach naprawczych - do 31 grudnia 2009 r.

24 Dziękuję za uwagę b.toczko@gios.gov.pl