dLibra – Środowisko dla Biblioteki Cyfrowej

Prezentacja na temat: "dLibra – Środowisko dla Biblioteki Cyfrowej"— Zapis prezentacji:

1 dLibra – Środowisko dla Biblioteki Cyfrowej
Cezary Mazurek Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe

2 Plan Czym są biblioteki cyfrowe Co to jest dLibra ?
Jak funkcjonuje dLibra ? Publikacja w bibliotece cyfrowej Organizacja biblioteki cyfrowej Metadane i uprawnienia Przykłady

3 cyfrowe udostępnianie
Definicja Biblioteka cyfrowa to: cyfrowe zasoby + cyfrowe opracowanie cyfrowe udostępnianie

4 Definicja (2) Biblioteka cyfrowa to biblioteka źródeł zawierających multimedialne obiekty (teksty, wideo, dźwięk, obraz) wraz z opisującymi je metadanymi i zestawem narzędzi do wprowadzania, aktualizacji i udostępniania poprzez zaawansowaną infrastrukturę sieciową

5 Biblioteka cyfrowa – fazy powstawania
Digitalizacja Archiwizowanie lokalne (np. tiff) Konwersja do formatu biblioteki cyfrowej html, pdf obudowa w formacie XML Wprowadzenie do biblioteki cyfrowej Opis hasłowy (katalogowanie) Modyfikacja, tworzenie nowych wersji

6 Dane -> Informacja -> Wiedza
Biblioteki cyfrowe Biblioteki cyfrowe muszą integrować dostęp do materiałów z dostępem do narzędzi, które te materiały przetwarzają Dane -> Informacja -> Wiedza

7 Biblioteka cyfrowa – wymagania
Powszechny dostęp do publikacji Dostęp za pomocą przeglądarki internetowej Odczyt i wydruk treści publikacji Przeglądanie biblioteki Wyszukiwanie dokumentów Subskrypcje

8 Biblioteka cyfrowa – wymagania
Trwałość Wiarygodność Zarządzanie cyklem życia publikacji Role użytkowników biblioteki

9 Biblioteka cyfrowa – wymagania
Trwałość Wiarygodność Zarządzanie cyklem życia publikacji Role użytkowników biblioteki Zarządzanie wersjami Na poziomie publikacji Na poziomie elementów składowych

10 Biblioteka cyfrowa – wymagania
Narzędzia komunikacja z innymi bibliotekami cyfrowymi wsparcie dla pojedynczych czytelników jak też dla pracy w grupie budowanie struktur semantycznych zaawansowane mechanizmy wyszukiwania tworzenie i wykorzystywanie specjalizowanych kolekcji, wystaw

11 Wprowadzenie - dLibra dLibra to oprogramowanie rozwijane w PCSS, które wspomaga: tworzenie bibliotek cyfrowych tworzenie zasobów cyfrowych archiwów obsługę elektronicznych wydawnictw

12 Wprowadzenie – dLibra Rosnące możliwości publikacji elektronicznej
dLibra – środowisko zarządzania dokumentami cyfrowymi wspierające: Czytelników Autorów Wydawców

13 Co to jest dLibra ? Wspomaganie procesów związanych z publikacją elektroniczną Zarządzanie zawartością biblioteki: umieszczanie w bibliotece nowych publikacji zarządzanie dostępem

14 Co to jest dLibra ? Wspomaganie procesów związanych z publikacją elektroniczną Udostępnianie czytelnikom zawartości biblioteki: wyszukiwanie przeglądanie

15 Jak funkcjonuje dLibra?
Wprowadzanie, aktualizacja, ... Serwer biblioteki cyfrowej dLibra Oprogramowanie dLibra Redaktor Wyszukiwanie, przeglądanie WWW Czytelnik

16 Publikacja elektroniczna
Reprezentuje pewną wyodrębnioną treść (artykuł naukowy, raport, książkę, film) Struktura publikacji elektronicznej: Pojedynczy plik (np. PDF, MS Word, ...) Zbiór plików (np. HTML,...)

17 Cykl życia publikacji elektronicznej
Przygotowanie treści Umieszczenie w bibliotece Udostępnienie czytelnikom pierwszej wersji Modyfikacja treści Umieszczenie zmodyfikowanych plików w bibliotece Udostępnienie czytelnikom kolejnej wersji ...

18 Cykl życia publikacji elektronicznej
Przygotowanie treści Umieszczenie w bibliotece Udostępnienie czytelnikom pierwszej wersji Modyfikacja treści Umieszczenie zmodyfikowanych plików w bibliotece Udostępnienie czytelnikom kolejnej wersji ...

19 Cykl życia publikacji elektronicznej
Wydanie 1 Wydanie 2 Wydanie 3 Poziom publikacji Poziom elementów składowych Monografie Wersja 1.1 Fotografia Wersja 1.1 Wersja 1.2 Życiorys Wersja 1.1 Wersja 1.2 Wersja 1.3

20 Organizacja biblioteki
Hierarchiczna struktura katalogów zarządzanie zawartością biblioteki zarządzanie dostępem Informatyka Bazy danych Relacyjne ... Obiektowe Sieci komputerowe Matematyka Algebra

21 Dublin Core Metadata Set
Metadane Zapewniają jednolity opis obiektów składowych biblioteki (katalogów, wydań, wersji plików) Dublin Core Metadata Set <atrybut> <wartość> Title Tytuł publikacji Creator Twórca publikacji

22 Metadane Dublin Core Cele: łatwość tworzenia i utrzymania, powszechnie zrozumiała semantyka, międzynarodowy zakres, rozszerzalność Atrybuty: tytuł, autor, słowa kluczowe, opis, wydawca, współpraca, data, typ zasobu, format, identyfikator, źródło, języki, powiązanie, zakres

23 Metadane Dublin Core w XML <metadata>
xmlns:dc=„ <dc:creator> Cezary Mazurek </dc:creator> <dc:title> dLibra – Środowisko Biblioteki Cyfrowej </dc:titile> <dc:date> </dc:date> <dc:publisher> Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe </dc:publisher> </metadata>

24 Metadane Typowe funkcje wyszukiwanie zarządzanie dokumentami
kontrola uprawnień identyfikacja wersji certyfikaty autentyczności określenie statusu opis struktury publikacji określenie lokalizacji opis procesów

25 Metadane dLibra zapewnia możliwość definiowania własnych schematów metadanych oraz rozszerzanie przyjętych

26 Zarządzanie dostępem Trzy klasy użytkowników: Rodzaje uprawnień:
czytelnicy redaktorzy administratorzy biblioteki Rodzaje uprawnień: uprawnienia do katalogów uprawnienia do publikacji uprawnienia administracyjne

27 Zarządzanie dostępem Trzy klasy użytkowników: Rodzaje uprawnień :
czytelnicy redaktorzy administratorzy biblioteki Rodzaje uprawnień : uprawnienia do katalogów uprawnienia do publikacji uprawnienia administracyjne

28 Uprawnienia do publikacji
Przeglądanie Przeglądanie opublikowanych wydań publikacji Odczyt Przeglądanie wszystkich wydań publikacji Zarządzanie Zarządzanie uprawnieniami do publikacji i edycja zawartości

29 Greenstone Digital Library
Zarządzanie statycznymi zasobami na stronach WWW i CD-Romach Brak wsparcia procesu przygotowania i poprawiania dokumentów Przykład zastosowania: Projekt Gutenberg (3771 dokumentów, 1732 Mb, głównie klasyka literatury pięknej)

30 DIENST Protocol Protokół wymiany informacji pomiędzy bibliotekami cyfrowymi (opracowany z myślą o dokumentach z dziedziny informatyki i innych nauk ścisłych) Brak wsparcia procesu przygotowania i poprawiania dokumentów Przykład: Networked Computer Science Technical Reference Library Rozwijany w projekcie Unii Europejskiej Scholnet

31 Isite Information System
Zarządzanie statycznymi zasobami na stronach WWW Umożliwia dostęp do zasobów przez protokół Z39.50 i Brak wsparcia procesu przygotowania i poprawiania dokumentów

32 Biblioteki komercyjne
Udostępniają w Internecie dokumenty w postaci cyfrowej Korzystanie jest odpłatne

33 Program dLibra

34 Program dLibra

35 Program dLibra-Redaktor
Umieszczanie w bibliotece nowych publikacji Pobieranie publikacji z biblioteki Uaktualnianie publikacji Zarządzanie prawami do publikacji

36 dLibra-Redaktor

37 dLibra-Redaktor

38 dLibra - Aktualizacja

39 dLibra – Nowe wydanie

40 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

41 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa
Katalog podzielony na trzy kolekcje: Dziedzictwo kulturowe Materiały dydaktyczne Materiały regionalne Ponad 50 publikacji, m.in. M.Kopernik: De revolutionibus orbium coelestium J.Długosz: Historia Polonica... Mapa Poznania z 1808 r. Głos Wielkopolski - Dodatek nadzwyczajny z 9 maja 1945 roku ...

42 Biblioteki Cyfrowe w PIONIERZE
Tworzenie sieci regionalnych bibliotek cyfrowych Opracowanie i przyjęcie konwencji komunikacji i wymiany informacji Powiązanie z systemami katalogowymi Budowa usług i aplikacji wykorzystujących zasoby bibliotek cyfrowych

43 Postępy prac Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa Rezultaty ostatnich prac:
1 października 2002 Rezultaty ostatnich prac: Indeksowanie haseł Wczytywanie opisów hasłowych z pliku RDF Obsługa XML Uzgodnienie formatów zbiorów oraz opisów

44 Podsumowanie dLibra to oprogramowanie do zarządzania zawartością biblioteki cyfrowej Publikacja w bibliotece cyfrowej to zarówno jeden plik jak też zestaw plików z uwzględnieniem historii ich zmian dLibra zapewnia opis hasłowy wszystkich obiektów biblioteki Elastyczny system uprawnień pozwala na rozproszone zarządzanie zawartością biblioteki

45 Dziękuję za uwagę! dLibra Digital Library Framework
Cezary Mazurek Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe