Prawo bankowe – aspekty narodowe i wspólnotowe

Prezentacja na temat: "Prawo bankowe – aspekty narodowe i wspólnotowe"— Zapis prezentacji:

1 Prawo bankowe – aspekty narodowe i wspólnotowe
Kredyty bankowe Prawo bankowe – aspekty narodowe i wspólnotowe (6) Kredyty bankowe

2 Umowa kredytu bankowego
Ujęcie prawne (PR BANK 69) Schemat Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: 1) strony umowy, 2) kwotę i walutę kredytu, 3) cel, na który kredyt został udzielony, 4) zasady i termin spłaty kredytu, 5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, 6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, 7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, 8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, 9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, 10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy. (wierzyciel) (dłużnik) BANK KREDYTOBIORCA Oddanie środków pieniężnych do dyspozycji kredytobiorcy 1. Wykorzystanie środków pieniężnych zgodnie z celem umowy 2. Zwrot kwoty kredytu z odsetkami w oznaczonym terminie 3. Zapłata prowizji od udzielonego kredytu ( a jeśli umowa tak stanowi – również od jego niewykorzystanej kwoty) (6) Kredyty bankowe

3 Kredyt a pożyczka Umowa kredytu Umowa pożyczki Prawo bankowe
ŹRÓDŁO PRAWA Kodeks cywilny Bank WIERZYCIEL Każdy podmiot mający zdolność do czynności prawnych Tylko środki pieniężne PRZEDMIOT UMOWY Środki pieniężne lub rzeczy oznaczone co do gatunku Pisemna FORMA UMOWY Pisemna, gdy wartość umowy > 500 zł Pozostaje przy banku KWESTIA WŁASNOŚCI Przenoszona na pożyczkobiorcę Cel i odpłatność - obligatoryjne INNE ELEMENTY Cel i odpłatność – niekonieczne (6) Kredyty bankowe

4 Strony umowy kredytowej
WIERZYCIEL: Bank lub instytucja finansowa mająca ustawowe upoważnienie do udzielania kredytów Po stronie wierzycielskiej może być też konsorcjum bankowe = forma współpracy kilku banków dla udzielenia jednego, dużego i ryzykownego kredytu PR BANK. 73. 1. Banki w celu wspólnego udzielenia kredytu mogą zawrzeć umowę o utworzeniu konsorcjum bankowego. 3. Banki, o których mowa w ust. 1, ponoszą ryzyko związane z udzielonym kredytem proporcjonalnie do wysokości wniesionych środków finansowych do wspólnie udzielonego kredytu. DŁUŻNIK: Osoba fizyczna, Osoba prawna, j.o.n.m.o.p posiadająca zdolność kredytową Wyjątki: PR BANK. 70 / 2. Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem: 1/ ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu, 2/ przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni – według oceny banku - uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie. (6) Kredyty bankowe

5 Kwota kredytu Zasada: kwota kredytu jest ustalona w umowie przez strony, z tym, że ograniczeniem swobody ustalania tej kwoty są: Limit koncentracji zaangażowań ( art. 71/1) Limit koncentracji zaangażowań wobec innych banków ( art. 71/2) Zakaz praktyk protekcjonistycznych ( art. 79a, art. 79b) Zakaz lichwy ( art. 359 KC) Powyższe zakazy i limity mają charakter publicznoprawny – skierowane są do banków, a nie do ich klientów. Dlatego naruszenie przez bank któregoś z zakazów / limitów nie skutkuje nieważnością umowy kredytowej. (6) Kredyty bankowe

6 Limity koncentracji zaangażowań
PR BANK 71. 1. Suma wierzytelności banku, udzielonych przez bank zobowiązań pozabilansowych oraz posiadanych przez bank bezpośrednio lub pośrednio akcji lub udziałów w innym podmiocie, (….) obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie nie może przekroczyć limitu koncentracji zaangażowań, który wynosi 25% funduszy własnych banku. PR BANK 71 / 1a. Zaangażowanie banku wobec innego banku krajowego, instytucji kredytowej, banku zagranicznego (…) , nie może przekroczyć 25% funduszy własnych banku albo równowartości 150 mln euro, (…) 1b. Jeżeli kwota 150 mln euro, o której mowa w ust. 1a, przewyższa 25% funduszy własnych banku, wartość zaangażowania nie może przekroczyć limitu określonego przez bank w odniesieniu do funduszy własnych banku. 1c. Zarząd banku, co najmniej raz w roku, określa wysokość limitu, o którym mowa w ust. 1b, i informuje Komisję Nadzoru Finansowego o jego wysokości. Limit ten nie może przekroczyć 100% funduszy własnych banku. (6) Kredyty bankowe

7 Zakaz praktyk protekcjonistycznych
Suma wierzytelności kredytowych ( także z tytułu pożyczek, gwarancji i poręczeń bankowych) wobec: członków zarządu banku, rady nadzorczej, osób zajmujących stanowiska kierownicze w banku nie może przekroczyć 10% funduszy własnych w banku komercyjnym i państwowym oraz 25% funduszy własnych w banku spółdzielczym Ponadto wprowadzono zakaz uprzywilejowania osób pracujących w banku, z którymi bank może zawrzeć tzw. „wewnętrzne umowy kredytowe”. Umowy te: nie mogą być oparte na korzystniejszych warunkach niż te dla innych klientów w przypadku gdy wartość umowy przekracza euro, to na umowę zgodę musi wyrazić zarząd banku i rada nadzorcza w przypadku, gdy wartość umowy przekracza euro, oprócz zgody trzeba jeszcze zawiadomić KNF (6) Kredyty bankowe

8 Lichwa Kodeks Karny, art. 304 Kodeks Cywilny, art. 359
Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Kodeks Cywilny, art. 359 2’1 Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać 4 – krotności stopy kredytu lombardowego NBP ( odsetki maksymalne) /2’2 Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnych przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne /2’3 Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy. (6) Kredyty bankowe

9 Inne elementy umowy kredytu
Waluta Brak ograniczeń dewizowych (problem kredytów denominowanych) Cel kredytu Wyraźnie określony przez strony, w przypadku niedotrzymania celu: PR BANK 75. 1. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. 2. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni. 3. Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego. 4. Przepis ust. 3 stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany. Termin i zasady postawienia kredytu do dyspozycji klienta Kredyt może być postawiony do dyspozycji jednorazowo w pełnej kwocie lub może być podzielony na klika mniejszych kwot oddawanych do dyspozycji kredytobiorcy w różnych terminach - są to tzw. transze kredytu. (6) Kredyty bankowe

10 Koszty kredytu i ich spłata
1/ Zwrot kapitału kredytowego określenie harmonogramu i techniki spłaty kredytu ewentualnie: określenie okresu karencji ustalenie, czy kredytobiorca może spłacić kredyt przed terminem PR BANK 75 a O ile umowa kredytu nie stanowi inaczej, termin spłaty kredytu jest terminem zastrzeżonym na rzecz obu stron W przypadku, gdy strony ustaliły termin spłaty kredytu dłuższy niż rok, kredytobiorca może wypowiedzieć umowę z zachowaniem terminu trzymiesięcznego. 2/ Spłata odsetek od kredytu ODSETKI – wynagrodzenie za korzystanie z kapitału banku Wzór: KAPITAŁ NIESPŁACONY x STAWKA ( stała lub zmienna) 3/ Zapłata prowizji PROWIZJA – wynagrodzenie za pośrednictwo w transakcji Wzór: CAŁY KAPITAŁ KREDYTOWY x STAWKA stała Najczęściej prowizję potrąca się przy wypłacie pierwszej transzy kredytowej (6) Kredyty bankowe

11 Minimalizacja ryzyka kredytowego przez bank - rezerwa na „złe kredyty”
Typ Charakterystyka Obowiązki banku Należności poniżej standardu Opóźnienie w spłacie kredytu: od 1 miesiąca do 3 miesięcy Stworzenie rezerwy = 20% należności pozostającej do spłaty Należności wątpliwe Opóźnienie w spłacie: od 3 miesięcy do 6 miesięcy V gdy strata kredytobiorcy przekracza jego kapitał podstawowy Rezerwa = 50% należności Należności stracone powyżej 6 miesięcy V gdy bank wystąpił na drogę sądową p-ko kredytobiorcy, V gdy kredytobiorca postawiony w stan upadłości / likwidacji Rezerwa = 100 % należności (6) Kredyty bankowe

12 Minimalizacja ryzyka kredytowego przez bank – kompensacja wierzytelności banku
Potrącenie bankowe ( art. 93 / 2 prawa bankowego) Bank może potrącić ze swego długu wierzytelność, której termin wymagalności jeszcze nie nadszedł we wszystkich przypadkach, gdy bank ma prawo ściągnięcia wierzytelności przed terminem płatności oraz gdy dłużnik został postawiony w stan likwidacji Umowna klauzula potrącenia = dopuszczalność spłaty zadłużenia z wpływów dokonywanych na rachunek dłużnika, bez czekania na dyspozycję dłużnika Pełnomocnictwo dla zabezpieczenia = dłużnik udziela bankowi nieodwołalnego pełnomocnictwa do podejmowania sum pieniężnych z rachunku otwartego w innym banku (6) Kredyty bankowe

13 Minimalizacja ryzyka kredytowego – zabezpieczenie kredytu
OSOBISTE (odpowiedzialność całym swoim majątkiem) Poręczenie cywilnoprawne Poręczenie wekslowe (aval) Gwarancja bankowa Cesja wierzytelności RZECZOWE (odpowiedzialność ograniczona do konkretnego składnika majątku) Hipoteka Zastaw Przewłaszczenie powiernicze Kaucja (6) Kredyty bankowe

14 Poręczenie cywilnoprawne
umowa kredytu ( umowa główna) Wierzyciel Dłużnik [bank] [ np.przedsiębiorca] umowa poręczenia ( umowa akcesoryjna) = wypłata sumy gwarantowanej opłata za poręczenie relatywizowanej do świadczenia głównego Poręczyciel (6) Kredyty bankowe

15 Poręczenie wekslowe ( aval)
umowa kredytu ( umowa główna) Wierzyciel Dłużnik [bank] [ np.przedsiębiorca] jednostronna czynność prawna: wystawienie i podpisanie weksla in blanco, który bank może wypełnić, gdy główny dłużnik nie wykona umowy Poręczyciel (6) Kredyty bankowe

16 Gwarancja bankowa - schemat
4. Żądanie wypłaty sumy gwarantowanej i jego realizacja 3. Umowa gwarancji bankowej BANK GWARANT BENEFICJENT GWARANCJI 5. Regres 2. List gwarancyjny 1. Umowa zlecenia udzielenia gwarancji 0. Umowa kredytu ZLECENIODAWCA GWARANCJI (6) Kredyty bankowe

17 Skutki opóźnień w spłacie kredytów
(Opcjonalnie) wypowiedzenie umowy kredytowej (PR BANK 75) 1. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. 2. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni. Restrukturyzacja kredytu ( aneks do umowy kredytowej – odroczenie lub rozłożenie na raty spłat albo przejęcie składników majątkowych kredytobiorcy w zamian za umorzenie spłaty części kredytu) Windykacja kredytu Wypowiedzenie umowy kredytowej. Wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego na podstawie ksiąg rachunkowych i innych dokumentów banku. Nadanie BTE klauzuli wykonalności przez sąd. Egzekucja (przejęcie) zabezpieczeń kredytu może być prowadzona tylko p-ko bezpośredniemu dłużnikowi banku dłużnik musi wcześniej złożyć pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji. (6) Kredyty bankowe

18 Procedury kredytowe 1 2 3 4 5 6 Decyzja kredytowa Umowa kredytowa
Przygotowanie dokumentacji kredytowej + wniosek kredytowy 1 Zebranie podstawowych informacji o kredytobiorcy Określenie wysokości i celu kredytu Prognoza co do możliwości i formy spłaty kredytu Wstępna ocena zdolności kredytowej oraz zabezpieczeń Weryfikacja dokumentacji kredytowej 2 Sprawdzenie wniosku kredytowego Zbadanie historii kredytowej klienta Rola BIK (Biura Informacji Kredytowej) Skoring 3 Przeliczenie danych kredytowych według przyjętego przez bank systemu punktów Jakimi kryteriami mogą posługiwać się banki? Decyzja kredytowa 4 Merytoryczna i formalna analiza dokumentacji Rola komitetu kredytowego banku Umowa kredytowa 5 Na podstawie art. 69 prawa bankowego i bankowych wzorców umownych Monitoring wykonania umowy 6 Art. 74 prawa bankowego: W czasie obowiązywania umowy kredytu kredytobiorca jest obowiązany przedstawić - na żądanie banku - informacje i dokumenty niezbędne do oceny jego sytuacji finansowej i gospodarczej oraz umożliwiające kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu (6) Kredyty bankowe

19 Niektóre rodzaje kredytów
Prawo bankowe – aspekty narodowe i wspólnotowe (6) Kredyty bankowe

20 Czas obowiązywania umowy
Kredyt Krótkoterminowy Do 1 roku (każda spłata kredytu odnawia w pełni limit) Np. REWOLWINGOWY Średnioterminowy 1- 3(5) lat Długoterminowy > 3(5) lat (systematyczne spłaty automatycznie przedłużają okres umowy) Np. ROLOWANY (6) Kredyty bankowe

21 Varia Indywidualny Ilu wierzycieli? Konsorcjalny W rachunku bieżącym
Kredyt Ilu wierzycieli? Indywidualny Konsorcjalny Technika spłaty W rachunku bieżącym W rachunku kredytowym Pomoc z zewnątrz? Komercyjny Preferencyjny (6) Kredyty bankowe

22 Cel / waluta Kredyt Kredyt Mieszkaniowy Konsumpcyjny Obrotowy
Gospodarczy Obrotowy Inwestycyjny Kredyt Złotówkowy Denominowany (np. CHF) CHF: wysokość kapitału, wysokość rat PLN: wypłata transz, spłata rat kapitałowo – odsetkowych CFH / PLN: indeksacja odsetek, ew. indeksacja kapitału (6) Kredyty bankowe

23 Kredyt kontraktowy KREDYTOBIORCA BANK
1. zobowiązuje się wnieść i gromadzić oszczędności przez oznaczony czas , nie krócej niż przez 3 lata zobowiązuje się przechowywać te oszczędności na oprocentowanym rachunku 3. musi uzyskać i przedstawić bankowi zabezpieczenie spłaty kredytu, najlepiej hipoteczne 4. udziela kredyt długoterminowy 3 – 5 lat na cele mieszkaniowe np. nabycie, budowa, przebudowa, remont domu lub lokalu max. wysokość kredytu = 150% zgromadzonych oszczędności 5. musi: wykorzystać kredyt zgodnie z celem umowy zwrócić kwotę kredytu wraz z odsetkami zapłacić prowizję od kredytu (6) Kredyty bankowe

24 Kredyt hipoteczny Definicja Cechy
= kredyt udzielony na cele mieszkaniowe, którego zabezpieczeniem jest wpis hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości na rzecz banku Długoterminowość (spłata przez 25 – 35 lat) Stosunkowo niskie oprocentowanie, ale dopiero po wpisie do księgi wieczystej ( wcześniej : częsty obowiązek ubezpieczenia kredytu) Zmienna stopa oprocentowania odsetek Wysoka waga ryzyka narzucona przez KNF (bank musi tworzyć rezerwę w wysokości 50% wartości nieruchomości) (6) Kredyty bankowe

25 Modele bankowości hipotecznej
Banki hipoteczne Ujęcie prawne Modele bankowości hipotecznej = bank – spółka akcyjna, działający na podstawie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych z 1997 roku = bank zajmujący się udzielaniem kredytów hipotecznych ze środków uzyskanych na rynku kapitałowym ze sprzedaży papierów wartościowych, zwłaszcza listów zastawnych system depozytowo – kredytowy (banki uniwersalne), system prywatnych banków hipotecznych (banki specjalistyczne; często ich właścicielami są duże banki uniwersalne albo towarzystwa ubezpieczeniowe), system państwowych banków hipotecznych (np. w Japonii czy Norwegii) system centralnego banku mieszkaniowego, system sekurytyzacyjnych papierów wartościowych (np. w USA). (6) Kredyty bankowe

26 Ograniczenia ustawowe
Listy zastawne Ujęcie prawne Ograniczenia ustawowe Długoterminowa obligacja, zawierająca zobowiązanie banku względem nabywcy do spełnienia określonego świadczenia Opiewa na wierzytelności pieniężne Zabezpieczony przez wierzytelność hipoteczną ( hipoteczny list zastawny) lub gwarancję NBP, EBC czy rządową (publiczny list zastawny) Emitowany i rejestrowany przez banki hipoteczne Instrument finansowy Maksymalny limit Wysokość kredytu hipotecznego Nie większa od wartości zabezpieczanej Nieruchomości Wartość wyemitowanych listów zastawnych Nie większa od wartości wierzytelności hipotecznych banku i nie większa niż 40 – krotność funduszy własnych Banku Dochód banku z tytułu odsetek od kredytów hipotecznych Nie mniejszy niż suma kosztów odsetek od wykupywanych listów zastawnych (6) Kredyty bankowe

27 Banki hipoteczne na rynku nieruchomości
4. Zapłata za listy zastawne BANK HIPOTECZNY FUNDUSZ SEKURYTYZACYJNY V special purpose vehicle (SPV) 3. Emisja (sprzedaż) listów zastawnych 6. Pozyskanie środków z (2) na wykup listów zastawnych 5. Pozyskanie środków z (4) na udzielenie nowych kredytów hipotecznych Rynek pierwotny = udzielenie kredytu hipotecznego Rynek wtórny = obrót wierzytelnością kredytową 1. Udzielenie kredytu hipotecznego 2. Spłacanie odsetek od kredytu (1) KREDYTOBIORCA (6) Kredyty bankowe

28 Odwrócony kredyt hipoteczny
Schemat Procedura BANK KREDYTOBIORCA Osoba fizyczna Wiek > 60 lat Prawo własności / użytkowania lokalu mieszkalnego 1. Bank udziela właścicielowi mieszkania kredytu w zależności od: wartości nieruchomości wieku właściciela 2. Kredytobiorca może wykorzystać kredyt na dowolny cel ( może być to również tzw. lokata rentierska) 3. Po śmierci właściciela mieszkania jego spadkobiercy mają pierwszeństwo w spłacie długu kredytowego 4. W razie niespłacenia długu przez spadkobierców, bank przejmuje prawa do nieruchomości (6) Kredyty bankowe

29 Kredyt studencki - schemat
BANK STUDENT Pożyczka studencka = BGK studiów magist. / doktoran. Kredyt studencki = bank, studiów stacjon. / zaocznych który podpisał porozumienie z BGK studiów państw. / prywatn. Wiek: max 25 lat ( w chwili rozpoczęcia studiów) Środki na obsługę kredytów studenckich pochodzą z Funduszu Kredytów i Pożyczek Studenckich ( utworzony w 1998 roku) (6) Kredyty bankowe

30 Kredyt studencki - cechy
Czas umowy Max. 6 lat ( studia magisterskie) Max. 4 lata ( studia doktoranckie) 1 student = 1 umowa na całe studia Kwota kredytu Max. 6 x przeciętne wynagrodzenie w skali roku 2014/2015: 600 zł na miesiąc Transze Co miesiąc, od października do lipca Odsetki 50% stopy redyskontowej NBP Istnieją odsetki podwyższone (sankcyjne) Raty Liczba rat = 2 x liczba transz ( z możliwością zmiany na wniosek studenta) Początek spłaty = 2 lata po skończeniu studiów ( z prawem zawieszenia) Wysokość raty = max. 20% m-c dochodu Preferencje 1. Przez studia i 2 lata po dyplomie odsetki spłaca Fundusz 2. Kredyt umarza się w 20%, jeżeli student był w gronie 5% najlepszych absolwentów na swoim roku ( ale w ramach całej uczelni) 3. Można też uznaniowo umorzyć kredyt / pożyczkę (6) Kredyty bankowe

31 Kredyt konsumencki - schemat
Kredytodawca Kredytobiorca PRZEDSIĘBIORCA KONSUMENT Umowa pożyczki Umowa kredytu bankowego Umowa o odroczenie spłaty świadczenia pieniężnego Umowa na mocy której świadczenie konsumenta będzie spełnione później niż świadczenie przedsiębiorcy Ustawa o kredycie konsumenckim ma zastosowanie do wszystkich w/w umów, pod warunkiem, że opiewają one na kwoty mniejsze niż złotych oraz że konsument jest obowiązany do spłaty odsetek i innych kosztów kredytu konsumenckiego (6) Kredyty bankowe

32 Kredyt konsumencki (KK) – „ustawowa” ochrona klientów
Umowa KK musi zawierać precyzyjne dane m.in. o: kosztach KK ( odsetki i sposób ich naliczania); przedmiocie KK ( rzecz / pieniądze) prawach konsumenta Klient zawsze może spłacić KK przed terminem Art. 50. 1. Kredytodawca może zastrzec w umowie prowizję za spłatę kredytu przed terminem, pod warunkiem że ta spłata przypada na okres, w którym stopa oprocentowania kredytu jest stała, a kwota spłacanego w okresie dwunastu kolejnych miesięcy kredytu jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw(…) 2. Prowizja za spłatę kredytu przed terminem nie może przekraczać 1% spłacanej części kredytu, jeżeli okres między datą spłaty kredytu a terminem spłaty kredytu przekracza jeden rok. 3. W przypadku gdy okres, o którym mowa w ust. 2, nie przekracza jednego roku, prowizja za spłatę kredytu przed terminem nie może przekraczać 0,5% spłacanej części kwoty kredytu. Klient może zawsze odstąpić od umowy w terminie 14 dni od jej zawarcia, bez podania przyczyn; ma też prawo w każdym czasie, bez dodatkowych opłat, wypowiedzieć umowę o kredyt odnawialny. W przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, konsument może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych bezpośrednio w tej walucie.  Wykonanie uprawnienia nie może wiązać się z poniesieniem dodatkowych kosztów przez konsumenta. Naruszenie przez kredytodawcę praw i obowiązków przysługujących konsumentowi skutkuje sankcją kredytu darmowego ( = konsument spłaci kredyt bez odsetek i innych kosztów) Art. 45. 2. Jeżeli kredytodawca w umowie nie określił zasad i terminów spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w równych ratach, płatnych co miesiąc, od dnia zawarcia umowy. 3. Jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie przewiduje terminu spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w terminie: pięciu lat - w przypadku kredytów konsumenckich do wysokości zł; dziesięciu lat - w przypadku kredytów konsumenckich powyżej zł. (6) Kredyty bankowe

33 Kredyt w systemie argentyńskim
System argentyński ( konsorcjalny) = organizowanie grupy konsumentów i jej prowadzenie, tzn. zbieranie od nich funduszy na udzielanie im kredytów w ramach grupy bez żadnej gwarancji faktycznego ich udzielenia Jest to naruszenie przepisów prawa bankowego ( art. 171 – przestępstwo dokonywania czynności bankowych bez zezwolenia KNF) i ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym ( Dz. U z 2007 r., nr 171, poz. 1206) (6) Kredyty bankowe

34 Kredyt w systemie argentyńskim – sankcje
Sankcje cywilne Sankcje karne Konsument, którego interesy zostały naruszone przez nieuczciwą praktykę rynkową ma prawo wniesienia do sądu tzw. „actio popularis” czyli indywidualnej skargi konsumenckiej, żądając: Naprawienia wyrządzonej szkody (unieważnienie umowy, zwrot wpłaconych kosztów) Zaniechania tej praktyki Usunięcia skutków tej praktyki Złożenia oświadczenia woli odpowiedniej treści w mediach ogólnokrajowych Zasądzenia nawiązki na cel dobroczynny Kto stosuje nieuczciwą praktykę rynkową polegającą na: zarządzaniu mieniem gromadzonym w ramach grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu produktu w systemie konsorcyjnym organizowaniu takiej grupy konsumentów ……..podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat” (6) Kredyty bankowe