Wirtualna izba pamięci szkoły im. SW.kingi w janczowej

Prezentacja na temat: "Wirtualna izba pamięci szkoły im. SW.kingi w janczowej"— Zapis prezentacji:

1 Wirtualna izba pamięci szkoły im. SW.kingi w janczowej

2 Sala

3 Bukłak Bukłak – naczynie ze skóry zwierzęcej, w kształcie worka, służące do przewożenia w podróży lub transporcie handlowym wody, wina, mleka. Dawniej powszechnie używany przez ludy stepowe, od których przejęli je Słowianie.

4 Cepy Cep – narzędzie rolnicze do ręcznego młócenia zboża. Młócono trzymając cep za dzierżak i uderzając bijakiem w rozłożone na klepisku (lub innym twardym płaskim podłożu) zboże. Młócący musiał tak uderzać cepem, aby za każdym razem bijak uderzał całą swoją długością o podłoże, na którym leżało zboże (w przeciwnym przypadku pojawiały się znaczne siły reakcji na dzierżak oraz mogło nastąpić zgniatanie ziaren).

5 Chabuś Wiklinowy koszyk, z charakterystycznym uchwytem do noszenia zwanym obąkiem. Służył do zbierania ziemniaków, owoców w sadzie. Niejednokrotnie zastępował siatkę na zakupy. Gospodyni w takim koszyku zanosiła do pola obiad w czasie natężonych prac polowych np: we żniwa. Teraz podobne koszyki zabiera się z wyżywieniem na piknik.

6 Sierp Sierp – najstarsze z ręcznych narzędzi rolniczych, które człowiek wymyślił specjalnie do prac żniwnych. Zbudowane jest z ostrza o mocno zakrzywionym kształcie, będącym fragmentem obwodu koła lub elipsy i drewnianej rękojeści. Część tnąca znajduje się na stronie wewnętrznej łuku.

7 Chomąto Chomąto – rodzaj jarzma używanego do zaprzęgania zwierząt pociągowych do ciągnięcia wozu, pługa, itp. Chomąto pozwala na równomierne rozłożenie obciążenia dookoła karku zwierzęcia, co pozwala na wykorzystanie większej siły pociągowej (zazwyczaj konia).

8 Garniec żeliwny Jednostka objętości stosowana od średniowiecza. Nazwę wzięła od naczynia. Dawniej używany był do gotowania potraw, zazwyczaj stosowany do przyrządzenia obiadów. Używany też do przechowywania mleka.

9 Strug - Hebel Hebel – inaczej strug służył stolarzowi do wygładzania powierzchni drewnianych nazywanego heblowaniem desek.

10 Stolnica Stolnica- element wyposażenia kuchni służący do wyrabiania ciast np. na makaron lub pierogi itp. Jest to drewniana deska. Bardzo praktyczna i niezbędna w kuchni. Duże wymiary pozwalają na rozwałkowanie bardzo dużych ciast. Jedna zapobiega wypadnięciu ciasta poza obszar stolnicy, druga blokuje stolnicę przytwierdzając ją do blatu. Dzięki temu nie odsunie się przy rozwałkowaniu.

11 Lampa naftowa Lampa naftowa – lampa służąca do oświetlenia poprzez płomyk .Na środku stołu w centralnym miejscu izby przy jednej lampie uczyły się lub czytały dzieci. Były również przenośne lampy naftowe, których używało się gdy gospodarz wieczorem szedł do obory lub gdy wyjeżdżał na targ albo do młyna jako światła.

12 Moździerz Element wyposażenia kuchni, najczęściej wykorzystywany z mosiędz , służył do rozdrabniania ziół i przypraw używanych w kuchni np.: pieprz , wanilia (najczęściej występowała w postaci lasek)

13 Koło do kolców Kolca –część wyposażenia dawnego gospodarstwa.
Dwukołowy pojazd, który umożliwiał pracę przy pielęgnacji ziemniaków, buraków – pozwalał na zaczepienie radła, czy specjalnych pługów służących do osypywania ziemniaków. Siłę pociągową stanowiły konie lub ludzie.

14 Żelazko na węgiel Żelazka na węgiel – nazywane inaczej żelazkiem „co duszę ma”. Otwierany środek umożliwiał wsypanie gorących węgli, żarzących się do środka, co powodowało nagrzewanie żelazka. Specjalne otwory z boku umożliwia dopływ powietrza , dzięki czemu węgiel długo mogły się żarzyć utrzymując ciepło. Do żelazka jak i do innych celów wykorzystywano węgiel drzewny.

15 Piłka ręczna do drzewa Piłka ręczna do drzewa- narzędzie, które było w każdym gospodarstwie. Służyło do przecinania desek, cienkich żerdzi, drobnych napraw w gospodarstwie domowym.

16 Piłka do drewna - metalowa
Piłka do drzewa metalowa- wcześniejsza wersje piłki ręcznej do drzewa, cała wykonana z elementów metalowych, przez co była ciężka i niewygodna w użyciu. Jednak każdy stolarz i szanujący się gospodarz miał ją na swoim wyposażeniu.

17 Piła do drzewa na 2 osoby Tradycyjną piła, z którą gospodarze szli do lasu aby przygotować drzewo na opał w zimie. Cięcie piłą było możliwe gdy dwóch robotników wprawiało w piłę w jednostajny i spokojny ruch wachadłowy ,, do siebie – od siebie przy czym trzeba było bardzo uważać aby prowadzić piłę bezwzględnie w prostej linii bez nadmiernego przyciskania.

18 Róg Róg myśliwski- Szwedzkie lupy wojenne są drażliwa sprawą w relacjach naszych północnych sąsiadach z wieloma

19 Jarzmo Jarzmo- drewniany odpowiednik uprzęży dla konia, przeznaczona dla krów wykorzystywanych przez biednych gospodarzy jako siła pociągowa.

20 Nosidła do wody Nosidło do wody- nazywane także jarzmem. Pozwalały na przenoszenie wody w wiadrach ze studni przy zmniejszonym obciążeniem kręgosłupa. Wiadra z wodą zawieszono po obydwu stronach symetrycznie, dzięki zasadzie dźwigni dwustronnej siły rozkłada się równomiernie na całe nosidło.

21 Kołowrotek Kołowrotek - urządzenie mechaniczne do wytwarzania przędzy z włókien. Dawniej bardzo powszechne, szczególnie w wytwórstwie chałupniczym, obecnie dość rzadko używane, najczęściej spotykane jako eksponat w muzeach etnograficznych. Pierwsze kołowrotki powstały prawdopodobnie w Indiach ok. XI wieku i były tylko nieco rozbudowanym zestawem kądzieli i wrzeciona. Proces przędzenia nie był ciągły.

22 Wrzeciono

23 Maśnica Maśnica- urządzenie do ręcznego wytwarzania masła. W Polsce stosowana w gospodarstwach wiejskich jeszcze w XX w. Do dolnej części maselnicy wlewano śmietanę, zbieraną specjalnie w tym celu z odstałego, ale słodkiego mleka. Następnie do konwi wkładano bijak, na który nakładano i wciskano w konew nadstawkę, w końcu zamykano jaszczykiem.

24 Niecka Niecka - była naczyniem kuchennym, w niej zagniatano ciasto do wypieków, wyrabiano kluski itp. .Niecka była wykonana z jednego, rozszczepionego pnia lipy lub osiki. Na Kujawach tego typu niecki nazywano kopankami.

25 Koszyk wiklinowy Służył do zbierania ziemniaków, owoców w sadzie. Niejednokrotnie zastępował siatkę na zakupy.

26 Waga Element uprzęży konnej, zaczepiany bezpośrednio do dyszla wozu pozwalał na dopięcie dwóch orczyków, aby wóz mógł być ciągnięty przez parę koni.

27 Garnek do kiszenia ogórków
Gliniane naczynie w którym kobiety przygotowywały zapasy ogórków na zimę lub przechowywały tłuszcz pozostały przy świniobiciu. Często w takim tłuszczu zalewano kiełbasę aby dłużej zachowała świeżość.

28 Pociąg do radła Narzędzie umożliwiające ciągnięcie radła i kierowanie nim przez dwie osoby co znacznie ułatwiało pracę przy pielęgnacji buraków czy ziemniaków.