O przyszłości regionów w czasach niepewności i zmian Maciej H. Grabowski Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Warszawa,1 czerwca.

Prezentacja na temat: "O przyszłości regionów w czasach niepewności i zmian Maciej H. Grabowski Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Warszawa,1 czerwca."— Zapis prezentacji:

1 O przyszłości regionów w czasach niepewności i zmian Maciej H. Grabowski Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową maciej.grabowski@ibngr.pl Warszawa,1 czerwca 2007 THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 1

2 Regiony przyszłości w szerszym kontekście Potrzeby mieszkańców Rola państwa vs regionu Europa vs świat Kluczowe aktywa firm przyszłości i kontrola nad nimi...możliwa odpowiedź regionów i polityki rozwoju THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 2

3 Potrzeby mieszkańców Wybrane przykłady zmian percepcji wartości Pokój zewnętrzny będzie uważany za oczywisty Środowisko naturalne będzie znacznie ważniejsze niż obecnie (niezależnie od jego stanu) Wzrośnie potrzeba poczucia bezpieczeństwa (pojawią się nieznane zagrożenia np. nanozanieczyszczenia, czy nowe społeczne dysfunkcje). Znane nam podobne przykłady to ptasia grypa, BSE: nie do przewidzenia, niepewna reakcja, niemożliwe do oszacowania skutki działań lub zaniechań. THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 3

4 Rola państwa vs regionu Wybrane tendencje zmian: Wzrost znaczenia instytucji niewiększościowych (sformułowanie prof. Majone) takich jak agencje regulacyjne (podobnie, jak było z bankami centralnymi w ostatnich 20 laty). Wynika to m.in. postępu technologicznego i zwiększenia znaczenia wiedzy, niezależności i profesjonalizmu. Tak w Polsce jak i w UE. Od praw do zasad. Od działania przez alokację do ustalania i wdrażania zasad/rezultatów. Zbliżenie prowadzenia polityk gospodarczych przez państwa narodowe oraz sprawności/efektywności administarcyjnej (nie będzie można sobie pozwolić na wysoką inflację, czy usługi publiczne nieprzyjazne klientowi, itp.) Przejęcie większej odpowiedzialności przez UE (raczej nie przez KE) i organizacje ponadnarodowe (WTO)....Pole manewru dla polityki narodowej zostanie jeszcze bardziej ograniczone w zakresie tradycyjnych narzędzi. THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 4

5 Jaka rola regionu przyszłości? Jaka rola regionu przyszłości?... Przyjąłem, że podobnie jak państwa, tak regiony swoje funkcje dostarczania tradycyjnych usług publicznych będą zapewniać w podobny sposób i nie będzie to najważniejszym sposobem konkurowania o kluczowe aktywa rozwojowe przyszłości. W przypadku tak polskich regionów, jak i całego kraju i wdrażania polityki rozwoju wymaga to jeszcze wielkiego wysiłku i determinacji. Znaczny wzrost gospodarczy w Polsce nie wpłynął na poprawę sprawności instytucjonalnej – nie ma tutaj zależności. Ale są to dopiero warunki konieczne sukcesu w przyszłości. THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 5

6 Kluczowe aktywa firm przyszłości i kontrola nad nimi Kluczowe aktywa firm przyszłości i kontrola nad nimi Teza 1: Ograniczenie kosztów tranzakcyjnych oraz poprawa szacowania ryzyka przedsięwzięć gospodarczych wpłynie na ograniczenie kontroli nad najistotniejszymi aktywami firm (bo mogą się przemieszczać łatwiej). Teza 2: Kompetencje jednostek staną się kluczowe, a nie wielkich organizacji.....Utalentowani ludzie mniej potrzebują organizacji, niż organizacje potrzebują utalentowanych osób THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 6

7 Kluczowe aktywa firm przyszłości i kontrola nad nimi Kluczowe aktywa firm przyszłości i kontrola nad nimi Wiedza i informacje (dobra niematerialne) jeszcze bardziej zwiększą swoje znaczenie, i rzeczywiste kwalifikacje pracowników będą istotne, a nie ich pozycja w firmie. Jeśli decyduje o wartości firmy pracownik i jego wiedza, to trudniej taka firmę kontrolować w sposób tradycyjny. Wzrost konkurencji na rynkach finansowych dzięki przejrzystości i dostępowi do informacji sprawi, że możliwości podejmowania i uruchamiania nowych przedsięwzięć (np. przez byłych pracowników dużych firm) zwiększą się. THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 7

8 Jaka rola regionu przyszłości? Jaka rola regionu przyszłości? Teza 1: Ograniczenie spadku znaczenia Europy na świecie zapewni więcej konkurencji wewnątrz oraz otwartość na zewnątrz. Tak było w XVII czy XVIII wieku kiedy rozwój Europy oderwał się od reszty świata. Ale konkurencja w Europie przejawiała się wówczas wojnami (co decydowało o postępie technicznym), a nie jak w przyszłości wojną o talenty poprzez m.in. warunki życia i działania. Teza 2. Podmiotami konkurującymi będą zarówno państwa, jak i regiony. Atrakcyjność i zdolność do przyciągania najważniejszych, mobilnych aktywów przyszłości, a więc kreatywnych i twórczych jednostek (talentów) zapewni bowiem państwo (warunki konieczne), jak i region. THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 8

9 Jaka rola regionu przyszłości? Jaka rola regionu przyszłości? Problem 1: Zdolność do przyciągania kreatywnych, czy też sukces w walce o talenty zależeć będzie od współpracy (i) władzy regionalnej, (ii) akademii, (iii) gospodarki. Te trzy sfery mają inne cele, kryteria oceny działania/kontroli, horyzonty czasu oceny, zasięg działania itp. Ale też są razem w potencjalnie synergicznych położeniu. Inicjatorem poprawy współdziałania powinien być czynnik publiczny na niskim szczeblu. Problem 2. Kreatywność wymaga tolerancji na odmienność. Stąd te regiony długofalowo będą w lepszym położeniu, które w swojej tkance społecznej potrafią takie wartości ukształtować. To można zapewnić lokalnie i regionalnie, ale wyłącznie poprzez dynamiczne społeczeństwo obywatelskie: zintegrowane, otwarte, aktywne i mające poczucie swojej tożsamości. THE FUTURE OF EUROPEAN REGIONS, Warsaw June 1, 2007 9