Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
1
BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO
Stanisław Koziej SIŁY ZBROJNE W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO UŁ Łódź 2010
2
ZAGADNIENIA Siły zbrojne w strategii obronności
Zarządzanie polityczne i dowodzenie siłami zbrojnymi Użycie sił zbrojnych w stanach nadzwyczajnych UŁ Łódź 2010
3
Podstawowa literatura
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, 1997 Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Ustawy o stanach nadzwyczajnych (stanie klęski żywiołowej, stanie wyjątkowym i stanie wojennym) Strategia bezpieczeństwa narodowego RP, 2007 Strategia obronności RP, 2009 Strategia udziału Sił Zbrojnych RP w operacjach międzynarodowych, Warszawa 2009 S. Koziej, Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Toruń 2005 B. Balcerowicz, Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2006 Strona internetowa: UŁ Łódź 2010
4
W STRATEGII OBRONNOŚCI RP
SIŁY ZBROJNE W STRATEGII OBRONNOŚCI RP UŁ Łódź 2010
5
Strategia obronności Istota obronności
Strategia obronności a strategia bezpieczeństwa narodowego Strategia obronności a strategia wojskowa Strategia obronności a PSDO UŁ Łódź 2010
6
Obecnie obronność jest dziedziną bezpieczeństwa narodowego, stanowiącą sumę wszystkich cywilnych i wojskowych przedsięwzięć mających na celu zapobieganie i przeciwstawienie się wszelkim potencjalnym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa (????), zarówno militarnym, jak i pozamilitarnym, mogącym doprowadzić do kryzysu polityczno-militarnego. Szanse, wyzwania, ryzyka? UŁ Łódź 2010
7
W globalnym środowisku bezpieczeństwa utrzymuje się stan niskiego prawdopodobieństwa wybuchu konfliktu zbrojnego na dużą skalę przy jednocześnie obserwowanym wzroście możliwości wystąpienia konfliktów o charakterze lokalnym. Poważne zmiany zachodzą w przebiegu konfliktu zbrojnego – skróceniu ulega dynamiczna faza działań stricte bojowych, wydłuża się natomiast pokonfliktowy etap działań stabilizacyjnych i odbudowy. UŁ Łódź 2010
8
Środowisko bezpieczeństwa charakteryzuje się współwystępowaniem i wzajemnym przenikaniem się zagrożeń militarnych i pozamilitarnych, często o charakterze asymetrycznym. Ryzyko konfliktu zbrojnego na dużą skalę zmniejszyło się radykalnie, natomiast nie zniknęła groźba konfliktów o charakterze regionalnym i lokalnym. Konflikt w Gruzji potwierdził aktualność tradycyjnych zagrożeń militarnych i znaczenie siły zbrojnej, także w bliskim otoczeniu Europy. Nie można wykluczyć dalszego wystąpienia zjawisk konfliktogennych na obszarze postradzieckim, a także nasilenia się sporów na Bałkanach. Poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa na świecie stanowią napięcia na linii Zachód – świat muzułmański, a także istnienie szerokiej strefy niestabilności obejmującej Bliski i Środkowy Wschód. UŁ Łódź 2010
9
proliferacja broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia;
Istotnymi zagrożeniami dla środowiska bezpieczeństwa są zagrożenia o charakterze asymetrycznym. W większości przypadków są one generowane przez państwa upadające i państwa upadłe. Najpoważniejszymi zagrożeniami pozostają: terroryzm międzynarodowy, w tym cyberterroryzm i terroryzm z użyciem broni masowego rażenia; proliferacja broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia; zorganizowana przestępczość międzynarodowa, opierająca swoją działalność na przemycie broni i materiałów podwójnego zastosowania, handlu narkotykami i ludźmi oraz na nielegalnych operacjach finansowych; a także piractwo morskie. UŁ Łódź 2010
10
Dla Rzeczypospolitej Polskiej priorytetem jest przeciwdziałanie zagrożeniom bezpieczeństwa energetycznego oraz potencjalnemu osłabieniu więzów łączących wspólnotę europejską i transatlantycką. Terroryzm międzynarodowy jest rosnącym zagrożeniem dla bezpieczeństwa obywateli Polski. Przeciwdziałanie i zwalczanie proliferacji broni masowego rażenia oraz innych zagrożeń asymetrycznych i pozamilitarnych pozostanie fundamentalnym zadaniem dla systemu obronnego państwa (SOP). UŁ Łódź 2010
11
Członkostwo w Sojuszu Północnoatlantyckim i Unii Europejskiej oraz strategiczne partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki jest głównym punktem odniesienia dla polskiej polityki zagranicznej i obronnej. Żywotnie ważne dla Polski jest, aby NATO i UE umacniały swoją pozycję na arenie międzynarodowej, podnosząc tym samym poziom bezpieczeństwa państw członkowskich. UŁ Łódź 2010
12
Priorytetem dla Polski pozostaje rozwijanie, wspólnie z pozostałymi członkami NATO, instrumentów, których celem jest wzmocnienie kolektywnej obrony. Obejmują one przygotowanie przez Sojusz skutecznego zestawu sił wysokiej gotowości, a także aktywne uczestnictwo sojuszników w ramach Sił Odpowiedzi NATO. Wymaga to również efektywnego zaangażowania w operacje międzynarodowe oraz sprawnych mechanizmów konsultacji w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego. UŁ Łódź 2010
13
Zgodnie ze Strategią Bezpieczeństwa Narodowego RP nadrzędnym celem strategicznym Rzeczypospolitej Polskiej jest zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych poprzez eliminację zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń, redukowanie ryzyka oraz odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań i umiejętne wykorzystanie pojawiających się szans. UŁ Łódź 2010
14
obrona i ochrona wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej;
Do głównych celów strategicznych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie obronności należą: zapewnienie niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej, jej integralności i nienaruszalności granic; obrona i ochrona wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; tworzenie warunków do zapewnienia ciągłości realizacji zadań przez organy administracji publicznej oraz inne pomioty właściwe w obszarze bezpieczeństwa narodowego, w tym odpowiedzialne za funkcjonowanie gospodarki i innych obszarów istotnych dla życia i bezpieczeństwa obywateli; tworzenie warunków do podwyższania zdolności obronnych państwa, jak też zapewnienie gotowości do realizacji obrony w układzie narodowym i sojuszniczym; rozwijanie partnerskiej współpracy wojskowej z innymi państwami, zwłaszcza sąsiednimi; realizacja zobowiązań wynikających z członkostwa Polski w NATO i Unii Europejskiej; zaangażowanie w międzynarodowe operacje reagowania kryzysowego, prowadzone w pierwszej kolejności przez NATO i UE, a także przez ONZ czy w ramach doraźnych koalicji. UŁ Łódź 2010
15
Główną misją Sił Zbrojnych RP jest obrona państwa i udział w obronie sojuszników. Aby ją wypełnić, realizowany jest proces transformacji Sił Zbrojnych RP, obejmujący ich profesjonalizację i modernizację techniczną. Zmiany te ukierunkowane są na zwiększanie potencjału militarnego i zdolności operacyjnych sił oraz wzmacnianie ich obronno-ekspedycyjnego charakteru. UŁ Łódź 2010
16
W czasie pokoju, gdy nie stwierdza się istotnych zewnętrznych zagrożeń bezpieczeństwa państwa, utrzymywany jest stan stałej gotowości obronnej państwa. Obronność państwa sprowadza się wtedy do realizacji dwóch rodzajów działań strategicznych: utrzymywania sprawności i doskonalenia SOP, zintegrowanego z sojuszniczym systemem bezpieczeństwa oraz kształtowania środowiska międzynarodowego na rzecz umacniania obronności państwa. UŁ Łódź 2010
17
W przypadku pojawienia się zewnętrznego zagrożenia państwa, Rzeczpospolita Polska podejmie działania na rzecz jak najszybszego opanowania kryzysu/konfliktu w celu zminimalizowania jego skutków, a w szczególności zapobieżenia przerodzenia się kryzysu w bezpośrednie zagrożenie wojenne dla Polski lub jej sojuszników. UŁ Łódź 2010
18
W zależności od rozwoju kryzysu uprawnione organy podejmą decyzje o rozpoczęciu realizacji określonych przedsięwzięć zawartych w Krajowym Planie Zarządzania Kryzysowego, a w sytuacji narastania zagrożenia agresją zbrojną w Planie Reagowania Obronnego RP (PRO RP). Umożliwi to organom administracji publicznej wprowadzenie stanu gotowości obronnej państwa czasu kryzysu i realizację związanych z tym przedsięwzięć. UŁ Łódź 2010
19
W przypadku wystąpienia kryzysu w dalszym otoczeniu Polski, gdy dojdzie do zaangażowania NATO lub UE, Rzeczpospolita Polska na mocy decyzji uprawnionych organów, będzie gotowa do uczestniczenia w działaniach sojuszniczych. Zaangażowanie Sił Zbrojnych RP w operacje reagowania kryzysowego będzie odbywać się zgodnie z priorytetami i zasadami określonymi w Strategii udziału Sił Zbrojnych RP w operacjach międzynarodowych. Zgodnie z koncepcją kompleksowego podejścia, oprócz sił zbrojnych wykorzystane będą instrumenty polityczne, dyplomatyczne, gospodarcze, przy współpracy organizacji pozarządowych UŁ Łódź 2010
20
W razie pojawienia się kryzysu w bezpośrednim otoczeniu Polski władze narodowe podejmą stosowne działania w wymiarze narodowym i międzynarodowym w celu uruchomienia mechanizmów reagowania kryzysowego. Na terytorium RP wprowadzony zostanie, adekwatny do skali zagrożenia, stopień alarmowy oraz/lub wyższy stan gotowości obronnej państwa. Organy administracji publicznej oraz Siły Zbrojne RP wprowadzą wybrane środki zarządzania kryzysowego oraz realizują zadania wynikające z planów operacyjnych. UŁ Łódź 2010
21
W sytuacji pogłębiającego się kryzysu uprawnione organy podejmą decyzję o wprowadzeniu stanu gotowości obronnej państwa czasu wojny. W dalszej kolejności wprowadzony będzie stan wojenny, podniesiona gotowość bojowa Sił Zbrojnych RP oraz ogłoszona częściowa lub powszechna mobilizacja i powołany Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych. UŁ Łódź 2010
22
W celu obrony terytorium RP przed agresją zbrojną realizowane będą zadania wynikające z narodowych i sojuszniczych planów operacyjnych, które obejmują: uruchomienie systemu mobilizacyjnego rozwinięcia Sił Zbrojnych RP, przegrupowanie ich do rejonów operacyjnego przeznaczenia oraz zademonstrowanie determinacji społeczeństwa i politycznej woli państwa do przeciwstawienia się agresji zbrojnej. Skala zaangażowania sił zależeć będzie od dynamiki rozwoju kryzysu. UŁ Łódź 2010
23
Misje SZ Obrona przed agresją
Udział w stabilizacji sytuacji międzynarodowej oraz operacjach reagowania kryzysowego i humanitarnych Wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego oraz pomoc społeczeństwu UŁ Łódź 2010
24
prowadzeniem strategicznej operacji obronnej na terytorium RP.
W misji zapewnienia zdolności państwa do obrony i przeciwstawienia się agresji w ramach zobowiązań sojuszniczych, Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji zadań związanych z obroną i ochroną nienaruszalności granic RP; udziałem w działaniach antyterrorystycznych w kraju i poza nim; udziałem w rozwiązywaniu lokalnego lub regionalnego konfliktu zbrojnego na obszarze odpowiedzialności NATO lub poza nim; udziałem w operacji obronnej poza obszarem kraju odpowiednio do zobowiązań sojuszniczych w ramach artykułu 5 TP; prowadzeniem strategicznej operacji obronnej na terytorium RP. UŁ Łódź 2010
25
Współuczestnictwo w misji stabilizacji sytuacji międzynarodowej oraz w operacjach reagowania kryzysowego i humanitarnych wymaga utrzymywania przez Siły Zbrojne RP sił i zdolności do: udziału w operacjach pokojowych i reagowania kryzysowego prowadzonych przez NATO, UE, ONZ oraz innych operacjach wynikających z porozumień międzynarodowych; udziału w operacjach humanitarnych prowadzonych przez organizacje międzynarodowe, rządowe i inne; współpracy wojskowej w zakresie rozwoju i stosowania środków budowy zaufania i bezpieczeństwa. UŁ Łódź 2010
26
prowadzeniu działalności rozpoznawczej i wywiadowczej;
W celu wypełnienia misji związanej ze wspieraniem bezpieczeństwa wewnętrznego i pomocy społeczeństwu Siły Zbrojne RP utrzymują zdolność do realizacji zadań polegających na: monitorowaniu i ochronie przestrzeni powietrznej oraz wsparciu ochrony granicy lądowej i wód terytorialnych; prowadzeniu działalności rozpoznawczej i wywiadowczej; monitorowaniu skażeń promieniotwórczych, chemicznych i biologicznych na terytorium kraju; oczyszczaniu terenu z materiałów wybuchowych i przedmiotów niebezpiecznych pochodzenia wojskowego; prowadzeniu działań poszukiwawczo-ratowniczych; pomocy władzom państwowym, administracji publicznej oraz społeczeństwu w reagowaniu na zagrożenia UŁ Łódź 2010
27
sprawne przejście do realizacji zadań w wypadku konfliktu zbrojnego;
Siły Zbrojne RP utrzymują niezbędny poziom zdolności operacyjnych, które powinny zapewnić: - w czasie pokoju – integralność terytorialną oraz nienaruszalność granic, a także ochronę i obronę przestrzeni powietrznej kraju, stanowiące bezwzględny priorytet; sprawne przejście do realizacji zadań w wypadku konfliktu zbrojnego; możliwość zaangażowania w operacje międzynarodowe zgodnie z podjętymi zobowiązaniami; UŁ Łódź 2010
28
w razie konfliktu zbrojnego o małej skali –
obronę państwa utrzymywanym w czasie pokoju potencjałem obronnym, na jednym kierunku operacyjnym; UŁ Łódź 2010
29
- w razie konfliktu zbrojnego o dużej skali –
- w razie konfliktu zbrojnego o dużej skali – rozwinięcie strategiczne całości sił i utrzymanie strategicznie ważnych obszarów państwa, przyjęcie na terytorium państwa Sojuszniczych Sił Wzmocnienia i udział w strategicznej sojuszniczej operacji obronnej w celu stworzenia warunków do politycznego rozwiązania konfliktu zgodnie z polską racją stanu. UŁ Łódź 2010
30
Prowadzenie działań w ramach obrony terytorium kraju wyklucza możliwość jednoczesnego użycia Sił Zbrojnych RP w operacjach reagowania kryzysowego poza obszarem państwa. Wydzielanie sił i środków do udziału w operacjach poza granicami państwa musi być podporządkowane zachowaniu zdolności do zapewnienia bezpieczeństwa i nienaruszalności granic RP. UŁ Łódź 2010
31
Ponadto, Siły Zbrojne RP utrzymują niezbędny potencjał sił wyspecjalizowanych do prowadzenia działań antyterrorystycznych, przeciwdziałania asymetrycznym i niemilitarnym zagrożeniom oraz zadań realizowanych w sytuacjach kryzysowych w ramach wsparcia działań władz cywilnych. UŁ Łódź 2010
32
możliwości zintegrowanej logistyki oraz zabezpieczenia medycznego;
Zasadniczy wpływ na osiąganie pożądanego stanu zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych RP, a co za tym idzie na dalszy ich rozwój, mieć będą: zdolność do skutecznego działania, w tym poziom i jakość wyposażenia technicznego oraz wyszkolenie dowództw i sztabów; możliwości zintegrowanej logistyki oraz zabezpieczenia medycznego; zdolności ekspedycyjne; zdolność do działania w środowisku sieciocentrycznym; właściwa ochrona kontrwywiadowcza; rozszerzona współpraca cywilno-wojskowa; profesjonalizacja. UŁ Łódź 2010
33
Siły Zbrojne RP dzielą się na:
a) wojska operacyjne, obejmujące siły i środki rodzajów sił zbrojnych, przygotowane do prowadzenia działań połączonych w kraju i poza jego terytorium, w strukturach Sojuszu i w ramach innych organizacji bezpieczeństwa międzynarodowego oraz doraźnie tworzonych koalicji. W zależności od charakteru wykonywanych zadań w strukturach wojsk operacyjnych wyróżnia się: jednostki bojowe: ogólnowojskowe, aeromobilne, specjalne, lotnictwa taktycznego, rakietowe obrony powietrznej (OP) oraz zespoły okrętów uderzeniowych; jednostki wsparcia bojowego: rozpoznania, wywiadu, walki elektronicznej, działań psychologicznych, rakietowe i artylerii, obrony przeciwlotniczej, chemiczne, inżynieryjne, radiotechniczne OP, okręty obrony przeciwminowej, zwalczania okrętów podwodnych i zabezpieczenia hydrograficznego; jednostki zabezpieczenia bojowego: dowodzenia, łączności i informatyki, logistyczne, medyczne, współpracy cywilno-wojskowej oraz inne pomocnicze jednostki pływające. UŁ Łódź 2010
34
jednostki obrony terytorialnej, Żandarmerii Wojskowej,
wojska wsparcia, przeznaczone do wspierania wojsk operacyjnych i wykonywania zadań obronnych głównie na terytorium kraju we współdziałaniu z pozamilitarnymi elementami systemu obronnego państwa. W ich skład wchodzą jednostki obrony terytorialnej, Żandarmerii Wojskowej, organy administracji wojskowej oraz jednostki logistyki stacjonarnej, stacjonarne placówki medyczne i inne zabezpieczające w systemie stacjonarnym. W szczególnych sytuacjach jest możliwe czasowe podporządkowanie części tych sił – w strefie bezpośrednich działań na terenie kraju – dowództwom sojuszniczym i koalicyjnym. UŁ Łódź 2010
35
Istotne znaczenie dla sił zbrojnych będą mieć Narodowe Siły Rezerwowe (NSR). Docelowo umożliwią one wzmocnienie potencjału wojsk operacyjnych i wojsk wsparcia. NSR tworzy wyselekcjonowany ochotniczy zasób żołnierzy rezerwy, posiadających przydziały kryzysowe na określone stanowiska służbowe w jednostkach wojskowych, nadane w wyniku ochotniczo zawartych kontraktów na pełnienie służby wojskowej w rezerwie i pozostających w dyspozycji do wykorzystania w przypadku realnych zagrożeń militarnych i niemilitarnych, zarówno w kraju, jak i za granicą. UŁ Łódź 2010
36
o wydłużonym terminie gotowości.
Jednostki Sił Zbrojnych RP zaszeregowuje się do jednego z następujących poziomów gotowości: siły o zróżnicowanej gotowości (wysokiej gotowości i niższej gotowości) oraz o wydłużonym terminie gotowości. UŁ Łódź 2010
37
W skład Sił Zbrojnych RP wchodzą jako ich rodzaje: Wojska Lądowe,
Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna oraz Wojska Specjalne. UŁ Łódź 2010
38
W skład Sił Zbrojnych RP wchodzą również:
Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych, które odpowiada za: planowanie operacyjne i dowodzenie operacyjne częścią Sił Zbrojnych RP, wydzieloną z Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych oraz Marynarki Wojennej i przekazaną w jego podporządkowanie dla przeprowadzenia operacji, w tym poza granicami kraju; wykonywanie zadań Ministra Obrony Narodowej w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej; przygotowanie organów dowodzenia operacyjnego Sił Zbrojnych RP, a także ich zgrywanie z dowództwami związków organizacyjnych i jednostek wojskowych przewidywanych do wydzielenia w jego podporządkowanie; UŁ Łódź 2010
39
Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych odpowiedzialny za: organizowanie i kierowanie systemem wsparcia logistycznego sił zbrojnych, w tym zabezpieczenie jednostek wojskowych użytych lub przebywających poza granicami państwa; kierowanie procesem planowania i realizacji zadań wynikających z pełnienia funkcji państwa-gospodarza (HNS) i państwa wysyłającego; zarządzanie obroną terytorialną, wydzielonymi siłami inżynierii wojskowej i obrony przed bronią masowego rażenia; kierowanie terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej; UŁ Łódź 2010
40
Inspektorat Wojskowej Służby Zdrowia, który jest organem zarządzającym systemem zabezpieczenia medycznego Sił Zbrojnych RP, odpowiedzialnym za kierowanie wojskową służbą zdrowia, programowanie rozwoju systemu zabezpieczenia medycznego oraz współpracę cywilno-wojskową w sektorze medycznym; UŁ Łódź 2010
41
Żandarmeria Wojskowa, jako wyodrębniona i wyspecjalizowana służba, przeznaczona głównie do: ochraniania porządku publicznego na terenach i obiektach jednostek wojskowych oraz w miejscach publicznych; udziału w narodowym systemie reagowania kryzysowego; udziału w akcjach poszukiwawczych, ratowniczych i humanitarnych oraz realizacji zadań wsparcia działań wojsk operacyjnych; UŁ Łódź 2010
42
Dowództwo Garnizonu Warszawa, którego zasadniczymi zadaniami są: kompleksowe przygotowanie warunków zapewniających sprawne rozwinięcie i funkcjonowanie stanowisk dowodzenia szczebla strategicznego w czasie pokoju, kryzysu i wojny; ochrona i obrona obiektów oraz zabezpieczenie funkcjonowania Ministerstwa Obrony Narodowej i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej. UŁ Łódź 2010
43
Ponadto, po ogłoszeniu mobilizacji, w skład Sił Zbrojnych RP wchodzą: Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego. Istotną rolę w zabezpieczeniu potrzeb mobilizacyjnych oraz współpracy z pozamilitarnymi elementami systemu obronnego państwa odgrywają terenowe organy administracji wojskowej, a zwłaszcza wojewódzkie sztaby wojskowe i wojskowe komendy uzupełnień. Ich dostosowywanie do wypełniania nowych funkcji i zadań wynika z procesu profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP. UŁ Łódź 2010
44
Organy dowodzenia Sił Zbrojnych RP szczebla strategicznego są integralną częścią systemu kierowania obronnością we wszystkich stanach gotowości obronnej państwa. W skład tego systemu wchodzą organy kierowania i dowodzenia szczebla strategicznego, to jest Minister Obrony Narodowej i Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych z chwilą jego mianowania. W systemie kierowania obronnością uczestniczą również pozostałe elementy systemu dowodzenia Sił Zbrojnych RP szczebla operacyjnego i taktycznego. UŁ Łódź 2010
45
W czasie pokoju Prezydent RP sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej. Całokształtem działalności sił zbrojnych w czasie pokoju kieruje Minister Obrony Narodowej. Swoje zadania minister wykonuje przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej, w skład którego wchodzi Sztab Generalny Wojska Polskiego. UŁ Łódź 2010
46
Siłami Zbrojnymi RP w czasie pokoju – w imieniu Ministra Obrony Narodowej – dowodzi Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, który pod względem pełnionej funkcji jest żołnierzem o najwyższym stopniu wojskowym w czynnej służbie wojskowej. Zasadniczymi organami systemu dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP w czasie pokoju są: Sztab Generalny Wojska Polskiego, Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych, Dowództwa Rodzajów Sił Zbrojnych, Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych, Inspektorat Wojskowej Służby Zdrowia, Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej i Dowództwo Garnizonu Warszawa. UŁ Łódź 2010
47
W razie zaistnienia sytuacji kryzysowych nie stwarzających bezpośredniego zagrożenia dla bezpieczeństwa Polski, nie przewiduje się wprowadzania istotnych zmian w systemie dowodzenia Sił Zbrojnych RP. Uruchomione zostaną jedynie dodatkowe środki i procedury systemu zarządzania kryzysowego. Wojskami wydzielonymi do międzynarodowych zgrupowań, wykonujących zadania w ramach reagowania kryzysowego poza obszarem państwa dowodzić będą operacyjni dowódcy tych zgrupowań. UŁ Łódź 2010
48
W czasie kryzysu kierowanie i dowodzenie Siłami Zbrojnymi RP odbywa się według zasad przyjętych w czasie pokoju z wykorzystaniem sił, środków i procedur systemu zarządzania kryzysowego Ministerstwa Obrony Narodowej. Jest on w pełni zintegrowany z krajowym i sojuszniczym systemem zarządzania kryzysowego. UŁ Łódź 2010
49
W czasie wojny Minister Obrony Narodowej kieruje podległymi jednostkami organizacyjnymi ze Stanowiska Kierowania MON oraz spełnia rolę organu planistycznego i koordynującego wsparcie i zabezpieczenie działań Sił Zbrojnych RP i wojsk sojuszniczych, uczestniczących w operacji przeciwdziałania i przeciwstawienia się agresji zbrojnej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej. UŁ Łódź 2010
50
W operacji obronnej siłami zbrojnymi dowodzi Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych ze Stanowiska Dowodzenia Naczelnego Dowódcy SZ, który: dowodzi Siłami Zbrojnymi RP w celu odparcia zbrojnej agresji na terytorium RP; zapewnia współdziałanie podległych mu sił zbrojnych z siłami sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych; określa, w ramach swojej właściwości, potrzeby sił zbrojnych w zakresie wsparcia ich przez niemilitarną część systemu obronnego państwa, wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych. UŁ Łódź 2010
51
Wspólną dziedziną integrującą podsystemy wykonawcze SOP jest planowanie obronne. Obejmuje ono planowanie operacyjne i programowanie obronne oraz jest ukierunkowane - odpowiednio - postanowieniami Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP i Wytycznymi Rady Ministrów do Programowania Przygotowań Obronnych RP. UŁ Łódź 2010
52
W ramach planowania operacyjnego opracowywane są: PRO RP, plany operacyjne sił zbrojnych, plany operacyjne funkcjonowania działów administracji rządowej, urzędów centralnych, województw i organów samorządu terytorialnego, plany szczególnej ochrony obiektów ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa, a także plany osłony technicznej infrastruktury transportowej kraju. UŁ Łódź 2010
53
Programowanie obronne odbywa się według zasad obowiązujących w NATO, w czteroletnim cyklu planistycznym na dziesięcioletni okres planistyczny. W obszarze programowania obronnego tworzone są kluczowe dla bezpieczeństwa i obronności państwa programy, a mianowicie: Program Rozwoju Sił Zbrojnych RP (ukierunkowany wytycznymi Głównych kierunków rozwoju Sił Zbrojnych RP oraz ich przygotowań do obrony państwa oraz założeniami Szczegółowych kierunków przebudowy i modernizacji Sił Zbrojnych RP), Program Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych RP, Plan Doskonalenia Obrony Cywilnej oraz PMG. W ramach programowania obronnego przeprowadzany jest również przegląd obronny, w efekcie którego dokonuje się oceny pozamilitarnych przygotowań obronnych i tworzy Raport o Stanie Obronności RP. UŁ Łódź 2010
54
Celem przygotowań obronnych podsystemu kierowania obronnością jest tworzenie warunków organizacyjnych i technicznych do kierowania państwem w sytuacjach występowania zewnętrznych zagrożeń bezpieczeństwa państwa. Podjęte działania zmierzają do budowy jednolitego systemu kierowania, zapewniającego spójne działanie niezależnie od rodzaju i charakteru zagrożeń, we wszystkich stanach gotowości obronnej państwa, prowadzonego z przygotowanych stanowisk kierowania. Dla określonych organów państwowych organizowane jest Centralne Stanowisko Kierowania, w którego skład wchodzą stanowiska kierowania Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz kierowników urzędów centralnych wyznaczonych przez premiera. UŁ Łódź 2010
55
Strategia Obronności RP jest kierowana do wszystkich organów administracji publicznej oraz podmiotów realizujących zadania obronne. Za wdrożenie jej postanowień odpowiadają organy administracji rządowej, przedsiębiorcy i inne podmioty realizujące zadania obronne, a także dowództwa i sztaby wojskowe. Organom samorządu terytorialnego rekomenduje się wypełnianie zapisów Strategii Obronności RP. Jej postanowienia będą rozwijane i precyzowane w dokumentach wdrożeniowych – dyrektywach, planach strategicznych i operacyjnych oraz w programach przygotowań obronnych, w tym programach rozwoju Sił Zbrojnych RP. UŁ Łódź 2010
56
ZARZĄDZANIE POLITYCZNE I STRATEGICZNE SIŁAMI ZBROJNYMI
UŁ Łódź 2010
57
Sejm UŁ Łódź 2010
58
Powołuje rząd, w tym Ministra Obrony Narodowej
Sejm: Powołuje rząd, w tym Ministra Obrony Narodowej Ustanawia prawo – w tym prawo obronne Kontroluje rząd, w tym MON m.in. poprzez: ustanawianie budżetu obronnego wysłuchiwanie informacji o realizacji zadań (interpelacje) UŁ Łódź 2010
59
SEJM - Komisje Art. 17 1. Komisje sejmowe są organami powołanymi do: 1) rozpatrywania i przygotowywania spraw stanowiących przedmiot prac Sejmu, 2) wyrażania opinii w sprawach przekazanych pod ich obrady przez Sejm, Marszałka Sejmu lub Prezydium Sejmu. 2. Komisje sejmowe są organami kontroli sejmowej w zakresie określonym Konstytucją i ustawami. UŁ Łódź 2010
60
Art Ustanawia się następujące komisje stałe: 1) Administracji i Spraw Wewnętrznych, 2) do Spraw Służb Specjalnych, 3) do Spraw Kontroli Państwowej, 3a) 11) do Spraw Unii Europejskiej, 4) Edukacji, Nauki i Młodzieży, 5) Etyki Poselskiej, 6) (uchylony), 12) 7) Finansów Publicznych, 8) Gospodarki, 9) Infrastruktury, 10) 13) Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, 11) Kultury i Środków Przekazu, 12) Łączności z Polakami za Granicą, 13) Mniejszości Narodowych i Etnicznych, 14) Obrony Narodowej, 15) Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, 16) Odpowiedzialności Konstytucyjnej, 17) 14) Polityki Społecznej i Rodziny, 17a) (uchylony), 15) 18) Regulaminową i Spraw Poselskich, 18a) (uchylony), 16) 19) Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 19a) (uchylony), 17) 20) Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, 21) Skarbu Państwa, 22) Spraw Zagranicznych, 23) Sprawiedliwości i Praw Człowieka, 24) Ustawodawczą, 25) Zdrowia. 2. Przedmiotowy zakres działania komisji, o których mowa w ust. 1, określa załącznik do Regulaminu Sejmu. 3. Podziału części budżetowych pomiędzy komisje sejmowe dokonuje Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, kierując się przedmiotowym zakresem działania komisji określonym w załączniku, o którym mowa w ust. 2. UŁ Łódź 2010
61
KOMISJA OBRONY NARODOWEJ SEJMU Do zakresu działania Komisji należą sprawy obrony państwa, dotyczące zwłaszcza działalności sił zbrojnych, systemu oraz funkcjonowania obrony terytorialnej kraju i obrony cywilnej, wykonywania obowiązków w dziedzinie umacniania obronności przez organy państwowe i przedsiębiorstwa państwowe, organizacje spółdzielcze i społeczne oraz przez obywateli, a także sprawy zakładów przemysłu obronnego. Załącznik do uchwały Sejmu RP z dnia 30 lipca 1992 r. - Regulamin Sejmu RP (tj MP 1998 Nr 44, poz. 618 z późń. zm UŁ Łódź 2010
62
PREZYDENT UŁ Łódź 2010
63
Kompetencje Prezydenta (1)
Stojąc na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium, w szczególności: zatwierdza, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, strategię bezpieczeństwa narodowego, wydaje, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, w drodze postanowienia, Polityczno-Strategiczną Dyrektywę Obronną Rzeczypospolitej Polskiej oraz inne dokumenty wykonawcze do strategii bezpieczeństwa narodowego, UŁ Łódź 2010
64
Kompetencje Prezydenta (2)
zatwierdza, na wniosek Rady Ministrów, plany krajowych ćwiczeń systemu obronnego i kieruje ich przebiegiem, postanawia, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, o wprowadzeniu albo zmianie określonego stanu gotowości obronnej państwa, UŁ Łódź 2010
65
Kompetencje Prezydenta (3)
Sprawując zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej: określa, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, główne kierunki rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz ich przygotowań do obrony państwa, uczestniczy w odprawach kierowniczej kadry Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i może je zwoływać. UŁ Łódź 2010
66
RADA MINISTRÓW UŁ Łódź 2010
67
Kompetencje Rady Ministrów (1)
Do zadań Rady Ministrów w ramach zapewnienia zewnętrznego bezpieczeństwa państwa i sprawowania ogólnego kierownictwa w dziedzinie obronności kraju należy w szczególności: opracowywanie projektów strategii bezpieczeństwa narodowego, UŁ Łódź 2010
68
Kompetencje Rady Ministrów (2)
planowanie i realizacja przygotowań obronnych państwa zapewniających jego funkcjonowanie w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny, w tym planowanie przedsięwzięć gospodarczo-obronnych oraz zadań wykonywanych na rzecz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, UŁ Łódź 2010
69
Kompetencje Rady Ministrów (3)
przygotowywanie systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną państwa, i organów władzy publicznej do funkcjonowania na stanowiskach kierowania, UŁ Łódź 2010
70
Kompetencje Rady Ministrów (4)
utrzymywanie stałej gotowości obronnej państwa, wnioskowanie do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o jej podwyższanie w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny oraz o jej obniżanie stosownie do zmniejszania stopnia zagrożenia, UŁ Łódź 2010
71
Kompetencje Rady Ministrów (5)
określanie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa państwa, w tym obronności oraz przygotowywanie ich szczególnej ochrony, zapewnianie funkcjonowania systemu szkolenia obronnego w państwie, prowadzenie kontroli stanu przygotowań obronnych w państwie. UŁ Łódź 2010
72
Kompetencje MON (1) Minister Obrony Narodowej jest naczelnym organem administracji państwowej w dziedzinie obronności państwa. Do zakresu jego działania należy: kierowanie w czasie pokoju całokształtem działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, UŁ Łódź 2010
73
Kompetencje MON (2) przygotowywanie założeń obronnych Państwa, w tym propozycji dotyczących rozwoju i struktury Sił Zbrojnych, realizowanie generalnych założeń, decyzji i wytycznych Rady Ministrów w zakresie obrony Państwa i koordynowanie realizacji wynikających z nich zadań, UŁ Łódź 2010
74
Kompetencje MON (3) sprawowanie, w zakresie powierzonym przez Radę Ministrów, ogólnego nadzoru nad realizacją zadań obronnych przez organy administracji państwowej, instytucje państwowe, samorządy, przedsiębiorców i inne podmioty, sprawowanie ogólnego kierownictwa w sprawach wykonywania powszechnego obowiązku obrony, UŁ Łódź 2010
75
DOWODZENIE SIŁAMI ZBROJNYMI
UŁ Łódź 2010
76
całością sił zbrojnych
Dowodzenie całością sił zbrojnych w czasie pokoju i wojny UŁ Łódź 2010
77
Art. 6. 1. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego dowodzi w imieniu Ministra Obrony Narodowej Siłami Zbrojnymi w czasie pokoju. 2. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego wykonuje swoje zadania przy pomocy Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. UŁ Łódź 2010
78
funkcji żołnierzem w czynnej służbie wojskowej.
Art. 7. 1. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego podlega bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej. 2. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego jest najwyższym pod względem pełnionej funkcji żołnierzem w czynnej służbie wojskowej. 3. W razie nieobecności Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, jego obowiązki pełni jeden z jego zastępców, wyznaczony przez Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. UŁ Łódź 2010
79
rozwinięcia oraz użycia Sił Zbrojnych,
Art. 8. 1. Do zakresu działania Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego należy: 1) współuczestniczenie w opracowywaniu koncepcji rozwoju Sił Zbrojnych i planowanie tego rozwoju, 2) kierowanie kompleksowym planowaniem mobilizacyjnego i strategiczno-operacyjnego rozwinięcia oraz użycia Sił Zbrojnych, 3) utrzymywanie w Siłach Zbrojnych gotowości bojowej i mobilizacyjnej, 4) kierowanie szkoleniem wojsk, określanie celów, kierunków i zadań tego szkolenia oraz kierowanie programowaniem i planowaniem szkolenia bojowego i taktycznego, a także działalnością sportową w Siłach Zbrojnych, UŁ Łódź 2010
80
przez Ministra Obrony Narodowej,
5) kierowanie szkolnictwem wojskowym w ramach pełnomocnictw udzielonych przez Ministra Obrony Narodowej, 6) kierowanie programowaniem i planowaniem materiałowo-finansowym w Siłach Zbrojnych, 7) wykonywanie innych zadań zleconych przez Ministra Obrony Narodowej oraz wynikających z ustaw i innych przepisów. 2. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego odpowiada za organizację i przygotowanie do działań organu dowodzenia i stanowiska dowodzenia Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych. UŁ Łódź 2010
81
2) sprawuje, w imieniu Ministra, kierownictwo narodowe nad jednostkami wojskowymi wykonującymi zadania poza granicami państwa, polskimi przedstawicielstwami wojskowymi przy organizacjach międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych oraz bezpośrednio w strukturach organizacji międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych, a także polskimi zespołami łącznikowymi. UŁ Łódź 2010
82
3. Szef SG WP wydaje dyrektywy, wytyczne,
instrukcje i rozkazy oraz polecenia w sprawach wynikających z jego zakresu działania, a także przekazanych przez Ministra. 4. Szef SG WP wydaje również, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, decyzje administracyjne w sprawach dotyczących służby wojskowej żołnierzy zawodowych. UŁ Łódź 2010
83
Zarząd Organizacji i Uzupełnień - P1
Szef SGWP I zastępca szefa SGWP Zastępca Szefa SGWP Asystenci szefa SGWP Zarząd Organizacji i Uzupełnień - P1 Zarząd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych - P2 Zarząd Planowania Operacyjnego - P3 Zarząd Planowania Logistyki - P4 Zarząd Planowania Strategicznego - P5 Zarząd Planowania Systemów Dowodzenia i Łączności - P6 Zarząd Szkolenia - P7 Zarząd Planowania Rzeczowego - P8 Biuro Koordynacyjne UŁ Łódź 2010
84
Naczelny Dowódca SZ (1) W czasie stanu wojennego może być powołany Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, który podlega Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej. Dowodzi on Siłami Zbrojnymi oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi. przejmuje dowodzenie z chwilą jego mianowania, o ile Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie określi innego terminu przejęcia dowodzenia. UŁ Łódź 2010
85
Naczelny Dowódca SZ (2) dowodzi Siłami Zbrojnymi i innymi podporządkowanymi mu jednostkami organizacyjnymi w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zapewnia współdziałanie podległych mu Sił Zbrojnych z siłami sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych, UŁ Łódź 2010
86
Naczelny Dowódca SZ (3) określa, w ramach swojej właściwości, potrzeby Sił Zbrojnych w zakresie wsparcia ich przez pozamilitarną część systemu obronnego państwa, wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych oraz określa ich zadania i kompetencje. UŁ Łódź 2010
87
Rodzajami sił zbrojnych
Dowodzenie Rodzajami sił zbrojnych UŁ Łódź 2010
88
W skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje: 1) Wojska Lądowe;
2) Siły Powietrzne; 3) Marynarka Wojenna; 4) Wojska Specjalne. UŁ Łódź 2010
89
W skład Sił Zbrojnych wchodzi również Żandarmeria Wojskowa, jako ich wyodrębniona i wyspecjalizowana służba. 8. W razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w czasie wojny Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego stają się, z mocy prawa, częścią Sił Zbrojnych. UŁ Łódź 2010
90
Dowódcami rodzajów Sił Zbrojnych są: Dowódca Wojsk Lądowych, Dowódca
Sił Powietrznych, Dowódca Marynarki Wojennej oraz Dowódca Wojsk Specjalnych UŁ Łódź 2010
91
a także zwalnia z tej funkcji.
Art. 3a. 1. Jednostki wojskowe i ich związki organizacyjne są rozmieszczone w garnizonach. 2. Minister Obrony Narodowej powierza pełnienie funkcji dowódcy garnizonu żołnierzowi zawodowemu zajmującemu stanowisko służbowe w tym garnizonie, a także zwalnia z tej funkcji. 3. Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, tworzy, przekształca i znosi garnizony, określa zadania ich dowódców oraz siedziby i terytorialny zasięg właściwości, z uwzględnieniem w szczególności podziału terytorialnego państwa. UŁ Łódź 2010
92
1. Do zakresu działania Dowódcy Wojsk Lądowych w szczególności należy:
Art. 13a. 1. Do zakresu działania Dowódcy Wojsk Lądowych w szczególności należy: 1) dowodzenie związkami organizacyjnymi i jednostkami wojskowymi Wojsk Lądowych niewydzielonymi w podporządkowanie Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych; 2) planowanie oraz realizacja mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia Wojsk Lądowych; 3) szkolenie podległych związków organizacyjnych i jednostek wojskowych; 4) przygotowanie sił i środków Wojsk Lądowych do działań bojowych oraz w sytuacjach przewidzianych w ustawach i ratyfikowanych umowach międzynarodowych. UŁ Łódź 2010
93
2. Do zakresu działania Dowódcy Sił Powietrznych w szczególności należy:
1) dowodzenie związkami organizacyjnymi i jednostkami wojskowymi Sił Powietrznych niewydzielonymi w podporządkowanie Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych; 2) planowanie oraz realizacja mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia Sił Powietrznych; 3) szkolenie podległych związków organizacyjnych i jednostek wojskowych; 4) przygotowanie sił i środków Sił Powietrznych do działań bojowych oraz w sytuacjach przewidzianych w ustawach i ratyfikowanych umowach międzynarodowych. UŁ Łódź 2010
94
3. Do zakresu działania Dowódcy Marynarki Wojennej w szczególności należy:
1) dowodzenie związkami organizacyjnymi i jednostkami wojskowymi Marynarki Wojennej niewydzielonymi w podporządkowanie Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych; 2) planowanie oraz realizacja mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia Marynarki Wojennej; 3) szkolenie podległych związków organizacyjnych i jednostek wojskowych; 4) przygotowanie sił i środków Marynarki Wojennej do działań bojowych oraz w sytuacjach przewidzianych w ustawach i ratyfikowanych umowach międzynarodowych. UŁ Łódź 2010
95
4. Do zakresu działania Dowódcy Wojsk Specjalnych w szczególności należy:
1) dowodzenie związkami organizacyjnymi i jednostkami wojskowymi Wojsk Specjalnych; 2) planowanie oraz realizacja mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia oraz użycia Wojsk Specjalnych; 3) szkolenie podległych związków organizacyjnych i jednostek wojskowych; 4) przygotowanie sił i środków Wojsk Specjalnych do działań bojowych oraz w sytuacjach przewidzianych w ustawach i ratyfikowanych umowach międzynarodowych. UŁ Łódź 2010
96
przy pomocy Dowództwa Wojsk Lądowych, Dowództwa Sił Powietrznych,
5. Dowódcy, o których mowa w ust. 1-4, wykonują swoje zadania odpowiednio przy pomocy Dowództwa Wojsk Lądowych, Dowództwa Sił Powietrznych, Dowództwa Marynarki Wojennej i Dowództwa Wojsk Specjalnych. 6. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzeń, szczegółowe zakresy działania, struktury organizacyjne oraz siedziby dowództw, o których mowa w ust. 5. UŁ Łódź 2010
97
równorzędne stanowisku dowódcy rodzaju Sił Zbrojnych.
Art. 13b. 1. W Siłach Zbrojnych tworzy się stanowisko Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych, równorzędne stanowisku dowódcy rodzaju Sił Zbrojnych. 2. Do zakresu działania Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych w szczególności należy: 1) planowanie operacyjne i dowodzenie operacyjne częścią Sił Zbrojnych, wydzieloną z Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych oraz Marynarki Wojennej i przekazaną w jego podporządkowanie decyzją Ministra Obrony Narodowej dla przeprowadzenia operacji; 2) wykonywanie zadań Ministra Obrony Narodowej w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej oraz przewodniczenie Radzie SAR, o której mowa w art. 47 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz.U. z 2006 r. Nr 99, poz. 693); 3) określanie wymagań w zakresie zdolności bojowej dla związków organizacyjnych i jednostek wojskowych przewidywanych do wydzielenia w jego podporządkowanie; 4) szkolenie organów dowodzenia operacyjnego Sił Zbrojnych, a także ich zgrywanie z dowództwami związków organizacyjnych i jednostek wojskowych przewidywanych do wydzielenia w jego podporządkowanie. 3. Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych wykonuje swoje zadania przy pomocy Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych. 4. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, szczegółowy zakres działania, strukturę organizacyjną oraz siedzibę Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych. UŁ Łódź 2010
98
w tym zabezpieczeniem logistycznym jednostek wojskowych użytych
Art. 13c. 1. W Siłach Zbrojnych tworzy się stanowisko Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. 2. Do zakresu działania Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w szczególności należy: 1) organizowanie i kierowanie systemem wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych, w tym zabezpieczeniem logistycznym jednostek wojskowych użytych lub przebywających poza granicami państwa; 2) kierowanie procesem planowania i realizacji zadań wynikających z pełnienia funkcji państwa-gospodarza (HNS) i państwa wysyłającego; 3) zarządzanie obroną terytorialną, wydzielonymi siłami inżynierii wojskowej i obrony przed bronią masowego rażenia; 4) kierowanie terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej. 3. Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych wykonuje swoje zadania przy pomocy Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. 4. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, szczegółowy zakres działania, strukturę organizacyjną oraz siedzibę Inspektoratu Wsparcia Sił UŁ Łódź 2010
99
operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej są:
Art. 14. 1. Terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej są: 1) dowódcy okręgów wojskowych; 2) szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych; 3) wojskowi komendanci uzupełnień. 2. Dowódcy okręgów wojskowych w sprawach, o których mowa w ust. 1, wykonują w szczególności zadania z zakresu: 1) planowania operacyjnego i mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych; 2) szkolenia bojowego i ogólnowojskowego podległych jednostek wojskowych; 3) udziału oddziałów i pododdziałów wojskowych w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu; 4) koordynacji przedsięwzięć wykonywanych w ramach obowiązków państwa gospodarza; 5) zapewnienia uzupełnienia potrzeb osobowych jednostek wojskowych; 6) współpracy z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa. UŁ Łódź 2010
100
Związki operacyjne, taktyczno-operacyjne i taktyczne Oddziały
Dowodzenie taktyczne Związki operacyjne, taktyczno-operacyjne i taktyczne Oddziały Pododdziały UŁ Łódź 2010
101
i administracji wojskowej
Terenowe organy dowodzenia i administracji wojskowej UŁ Łódź 2010
102
ust. 1, wykonują w szczególności zadania z zakresu:
3. Szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych w sprawach, o których mowa w ust. 1, wykonują w szczególności zadania z zakresu: 1) organu wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.1)), w stosunku do wojskowych komendantów uzupełnień; 2) zapewnienia operacyjnego i mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych; 3) koordynacji użycia oddziałów i pododdziałów wojskowych w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego; 4) gromadzenia informacji na potrzeby realizacji przedsięwzięć wykonywanych w ramach obowiązków państwa-gospodarza; 5) zapewnienia uzupełnienia potrzeb osobowych jednostek wojskowych; 6) planowania wykorzystania sił układu pozamilitarnego na potrzeby obronne; 7) administracji rezerw osobowych i świadczeń na rzecz obrony; 8) udziału w planowaniu przestrzennego zagospodarowania, ze względu na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa; 9) współpracy z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa. UŁ Łódź 2010
103
w szczególności zadania z zakresu:
4. Wojskowi komendanci uzupełnień w sprawach, o których mowa w ust. 1, wykonują w szczególności zadania z zakresu: 1) zapewnienia mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych; 2) administrowania rezerwami osobowymi; 3) świadczeń na rzecz obrony; 4) współpracy z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa. 5. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy, przekształca i znosi okręgi wojskowe, określa szczegółowe zadania ich dowódców, jako organów rządowej administracji niezespolonej, oraz określa siedziby i terytorialny zasięg działania okręgów wojskowych, uwzględniając w szczególności podział terytorialny państwa. UŁ Łódź 2010
104
6. Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, tworzy, przekształca i znosi wojewódzkie sztaby wojskowe i wojskowe komendy uzupełnień, określa szczegółowe zadania szefów wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komendantów uzupełnień, jako organów rządowej administracji niezespolonej, oraz określa siedziby i terytorialny zasięg działania wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień, z uwzględnieniem w szczególności podziału terytorialnego państwa. W rozporządzeniu należy również określić stanowiska kierownicze i komórki organizacyjne wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień. UŁ Łódź 2010
105
UŁ Łódź 2010 www.koziej.pl UŻYCIE SIŁ ZBROJNYCH W STANACH
NADZWYCZAJNYCH UŁ Łódź 2010
106
Stany nadzwyczajne W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej. UŁ Łódź 2010
107
Sytuacje szczególnych zagrożeń (nadzwyczajne)
Sytuacje szczególnych zagrożeń: kryzys, konflikt (w tym wojna) Sytuacje szczególnych zagrożeń a stany nadzwyczajne wojna (sytuacja wojenna) a stan wojny i stan wojenny sytuacja wyjątkowa i stan wyjątkowy sytuacja klęski żywiołowej i stan klęski żywiołowej UŁ Łódź 2010
108
Podstawa wprowadzenia stanu nadzwyczajnego
Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. UŁ Łódź 2010
109
Regulacje ustawowe Ustawa określa zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych. Ustawa może także określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. UŁ Łódź 2010
110
Ograniczenia ustawy Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych UŁ Łódź 2010
111
Ograniczenia ustawy (2)
W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny. UŁ Łódź 2010
112
Rozporządzenia prezydenckie
Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wydaje rozporządzenia z mocą ustawy w zakresie i w granicach określonych w art. 228 ust Rozporządzenia te podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu. Mają one charakter źródeł powszechnie obowiązującego prawa. UŁ Łódź 2010
113
Warunki wprowadzenia stanu wojennego
Stan wojenny może być wprowadzony w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji UŁ Łódź 2010
114
Procedura wprowadzania stanu wyjątkowego i wojennego
Rada Ministrów kieruje stosowny wniosek do Prezydenta Prezydent rozpatruje wniosek bezzwłocznie i wydaje rozporządzenie (albo odmawia jego wydania) w ciągu 48 godzin przedstawia go Sejmowi, który może je uchylić w drodze uchwały UŁ Łódź 2010
115
Notyfikowanie stanu wyjątkowego i wojennego
Minister właściwy do spraw zagranicznych notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych i Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy wprowadzenie i zniesienie stanu wojennego lub wyjątkowego UŁ Łódź 2010
116
Znoszenie stanu wyjątkowego i wojennego
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan wojenny i stan wyjątkowy (ten drugi także przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony), jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia takiego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa. UŁ Łódź 2010
117
Zasady działania organów władzy publicznej
W czasie wszystkich stanów nadzwyczajnych organy władzy publicznej działają w dotychczasowych strukturach organizacyjnych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji, z uwzględnieniem pewnych szczegółowych uregulowań przewidzianych w stosownych ustawach o stanach nadzwyczajnych UŁ Łódź 2010
118
Użycie sił zbrojnych w stanie klęski żywiołowej
Jeżeli użycie innych sił i środków jest niemożliwe lub niewystarczające, Minister Obrony Narodowej może przekazać do dyspozycji wojewody, na którego obszarze działania występuje klęska żywiołowa, pododdziały lub oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wraz ze skierowaniem ich do wykonywania zadań związanych z zapobieżeniem skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięciem. UŁ Łódź 2010
119
Użycie sił zbrojnych w stanie wyjątkowym
W czasie stanu wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może postanowić o użyciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa, jeżeli dotychczas zastosowane siły i środki zostały wyczerpane. UŁ Łódź 2010
120
Kierowanie obroną państwa w stanie wojennym
Jeżeli w czasie stanu wojennego wystąpi konieczność obrony państwa, obroną tą kieruje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej we współdziałaniu z Radą Ministrów. UŁ Łódź 2010
121
Kompetencje Prezydenta w stanie wojennym (1)
postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o przejściu organów władzy publicznej na określone stanowiska kierowania, postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o stanach gotowości bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, UŁ Łódź 2010
122
Kompetencje Prezydenta w stanie wojennym (2)
określa, na wniosek Rady Ministrów, zadania Sił Zbrojnych w czasie stanu wojennego, może mianować, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych, UŁ Łódź 2010
123
Kompetencje Prezydenta w stanie wojennym (3)
zatwierdza, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, plany operacyjnego użycia Sił Zbrojnych, uznaje, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, określone obszary Rzeczypospolitej Polskiej jako strefy bezpośrednich działań wojennych UŁ Łódź 2010
124
Kompetencje Rady Ministrów w stanie wojennym (1)
zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną państwa, zarządza przejście na wojenne, określone w odrębnych przepisach, zasady działania organów władzy publicznej, UŁ Łódź 2010
125
Kompetencje Rady Ministrów w stanie wojennym (2)
określa, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, zasady działania organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych, może zawiesić funkcjonowanie organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych, UŁ Łódź 2010
126
Kompetencje Rady Ministrów w stanie wojennym (3)
może przekazać organom wojskowym określone kompetencje organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych UŁ Łódź 2010
127
Rola Premiera w stanie wojennym
Jeżeli w czasie stanu wojennego Rada Ministrów nie może zebrać się na posiedzenie, konstytucyjne kompetencje Rady Ministrów wykonuje Prezes Rady Ministrów UŁ Łódź 2010
128
Kompetencje MON w stanie wojennym (1)
dokonuje oceny zagrożeń wojennych i możliwości obronnych oraz formułuje i przedstawia właściwym organom propozycje dotyczące obrony państwa, koordynuje realizację zadań organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego wynikających z zadań dotyczących obrony państwa, UŁ Łódź 2010
129
Kompetencje MON w stanie wojennym (2)
przedstawia właściwym organom potrzeby w zakresie świadczeń organów państwowych i jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych, na rzecz Sił Zbrojnych i obrony państwa, sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań obronnych wykonywanych przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego, UŁ Łódź 2010
130
Kompetencje MON w stanie wojennym (3)
organizuje mobilizacyjne rozwinięcie, uzupełnianie i wyposażanie Sił Zbrojnych, współdziała z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w zakresie świadczeń na rzecz Sił Zbrojnych i obrony państwa, koordynuje realizację zadań państwa-gospodarza wynikających z umów międzynarodowych. UŁ Łódź 2010
131
Kompetencje wojewody w stanie wojennym (1)
Wojewoda kieruje realizacją zadań obronnych i obroną cywilną na terenie województwa, a w szczególności: ocenia zagrożenia, wprowadza, w zakresie nie należącym do właściwości innych organów, ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz łagodzi i uchyla te ograniczenia, UŁ Łódź 2010
132
Naczelny Dowódca SZ (1) W czasie stanu wojennego może być powołany Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, który podlega Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej. Dowodzi on Siłami Zbrojnymi oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi. przejmuje dowodzenie z chwilą jego mianowania, o ile Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie określi innego terminu przejęcia dowodzenia. UŁ Łódź 2010
133
Naczelny Dowódca SZ (2) dowodzi Siłami Zbrojnymi i innymi podporządkowanymi mu jednostkami organizacyjnymi w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zapewnia współdziałanie podległych mu Sił Zbrojnych z siłami sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych, UŁ Łódź 2010
134
Naczelny Dowódca SZ (3) określa, w ramach swojej właściwości, potrzeby Sił Zbrojnych w zakresie wsparcia ich przez pozamilitarną część systemu obronnego państwa, wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych oraz określa ich zadania i kompetencje. UŁ Łódź 2010
135
Podsumowanie Strategia obronności – brak strategii wojskowej!!!
Transformacja sił zbrojnych – zmiany jakościowe (profesjonalizacja, modernizacja techniczna, system kierowania i dowodzenia) Stany nadzwyczajne – problem Naczelnego Dowódcy SZ UŁ Łódź 2010
Podobne prezentacje
