Systemy wyborcze państw UE

Prezentacja na temat: "Systemy wyborcze państw UE"— Zapis prezentacji:

1 Systemy wyborcze państw UE
Zajęcia nr 1 Krótka historia wyborów i rządów polskich po roku dr Michał Urbańczyk Katedra Doktryn Polityczno-Prawnych i Filozofii WPiA UAM Poznań

2 4 czerwca 1989 roku pierwsze, częściowo wolne wybory po 1945 roku w Polsce.
Niska frekwencja – jedynie 62% uprawnionych. Sukces obozu solidarnościowego i porażka obozu komunistycznego: - Solidarność na 161 miejsc, które wynegocjowała przy okrągłym stole obsadziła w pierwszej turze 160 mandatów, - klęska rządowej listy krajowej (czołowi funkcjonariusze PRL-u),

3 Solidarność tworzy OKP (Obywatelski Klub Parlamentarny),
Lipiec 1989 r. - artykuł Adama Michnika „Wasz prezydent, nasz premier” – propozycja podziału władzy między OKP i PZPR, 19 lipiec 1989 r. - wybory prezydenta – pośrednie (Zgromadzenie Narodowe): gen. Wojciech Jaruzelski (PZPR), Premierem pozostaje Mieczysław Rakowski (PZPR),

4 7 sierpień 1989 r. – Lech Wałęsa proponuje dotychczasowym partiom satelickim PZPR czyli ZSL i SD koalicję z OKP w celu utworzenia rządu, Tadeusz Mazowiecki zostaje pierwszym niekomunistycznym premierem w bloku państw demokracji ludowej (koalicja OKP, ZSL, SD, plus 5 ministrów z PZPR, m.in. MSW i MON).

5 Tadeusz Mazowiecki (sierpień 1989 –grudzień 1990)

6 Dekompozycja obozu solidarnościowego i „wojna na górze”
Początek 1990 r. – podział obozu solidarnościowego na : „familia” Bronisława Geremka, Jacka Kuronia i Adama Michnika, „świta” Tadeusza Mazowieckego, „dwór” Lecha Wałęsy. Rozpad obozu solidarnościowego, powstają partie: Porozumienie Centrum (PC), Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna (ROAD).

7

8 1990 – I wolne wybory prezydenckie wygrywa Lech Wałęsa,
Do II tury przechodzi także Stan Tymiński (reemigrant z Kanady zdobywa aż 23,1 % głosów), Inni kandydaci: Tadeusz Mazowiecki (przegraną uznał za brak zaufania społecznego i złożył dymisję z funkcji premiera) Roman Bartoszcze (PSL) Włodzimierz Cimoszewicz (formalnie bezpartyjny, wspierany przez postkomunistów) Leszek Moczulski (prawicowa Konfederacja Polski Niepodłegłej – KPN)

9 Prezydent Lech Wałęsa (1990-1995)

10 Nowym premier zostaje Jan Krzysztof Bielecki (Kongres Liberalno- Demokratyczny KL-D) – otrzymuje wotum zaufania większością głosów posłów OKP oraz części głosów postkomunistów.

11 Jan Krzysztof Bielecki styczeń1991 - grudzień1991

12 27 październik 1991 – I całkowicie wolne wybory parlamentarne,
B. niska frekwencja – 43,2 % uprawnionych, Zwycięstwo Unii Demokratycznej (12,3% głosów), do Sejmu wchodzi 29 (!) ugrupowań (11 zdobyło po 1(!) mandacie).

13 Podział mandatów w sejmie I kadencji

14 1991 – 1993 – okres bez 5% procentowego progu wyborczego, koalicje rządowe liczące po kilkanaście klubów i kół parlamentarnych, rozdrobniony parlament, rządy kończą swój żywot po max. kilkunastu miesiącach, 0d 1993 roku – obowiązuje próg wyborczy (5%i 8%) – koalicje tworzone są przez dwie, trzy partie, od 1997 obowiązuje konstruktywne wotum nieufności – znacząco wydłuża się okres władzy jednego premiera,

15

16 Tworzy go koalicja PC, ZChN, KL-D, KPN, Porozumienie Ludowe,
Po dwóch miesiącach negocjacji koalicyjnych utworzono rząd Jana Olszewskiego (Ruch Odbudowy Polski ROP), Tworzy go koalicja PC, ZChN, KL-D, KPN, Porozumienie Ludowe, Poza koalicją wyborczą pozostaje UD, SLD, rząd powstaje wbrew woli prezydenta Wałęsy) ZChN – Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

17 Jan Olszewski grudzień1991 - czerwiec1992

18 Lustracja Macierewicza i „wojna na teczki”
28 maja 1991 – na wniosek Janusza Korwin-Mikkego (UPR) sejm przyjmuje uchwałę, w której upoważnia ministra spraw wewnętrznych Antoniego Macierewicza do podania informacji o współpracy z UB i SB (prl-owskie służby specjalne) osób pełniących najwyższe funkcje publiczne.

19 W. Roszkowski, „Najnowsza historia Polski 1980-2001, Warszawa 2003, s
„Urban nie ukrywał, że rewelacje pisma oparte były na danych z tego źródła. W tym sensie ujawnienie tajnych współpracowników peerelowskiego MSW odebrałoby dawnym komunistom poważną broń i oczyściłoby aparat nowego państwa z osób podlegających naciskom dawnych służb. Jednak pośpiech w wykonaniu uchwały sejmowej zemścił się na wykonawcach akcji lustracyjnej. 4 VI, po dramatycznej nocnej debacie, sejm odwołał rząd Olszewskiego. Nastąpiło to po tym, jak minister Macierewicz przesłał najwyższym władzom państwowym dwie listy osób, o których informacje znajdowały się w archiwach MSW. Zawierały one nazwiska m.in. Wałęsy i Chrzanowskiego. Choć Macierewicz zastrzegał, że nie są to listy agentów UB i SB, wykazy te i sposób ich prezentacji tak zostały zinterpretowane. Lustracja Macierewicza została więc przeprowadzona niedbale, co skompromitowało tę ideę na parę lat”.

20 Misję utworzenia rządu otrzymuje Waldemar Pawlak (PSL),
Nie udaje mu się sformować koalicji, Inicjatywę przejmuje UD – powstaje koalicja ośmiu: ZChN, Porozumienie Ludowe (PL), Stronnictwo Ludowo-Demokratyczne, Partia Chrześcijańskich Demokratów, NSZZ „Solidarność”, UD, KL-D, Polski Program Gospodarczy

21 Waldemar Pawlak czerwiec 1992 - lipiec1992

22 Hanna Suchocka lipiec 1992 – październik 1993

23 Wotum nieufności składają posłowie NSZZ „Solidarności,
Z koalicji wychodzi PL, Koalicja rządowa przegrywa 1 (!) głosem głosowanie o odrzucenie wotum nieufności, Rząd Hanny Suchockiej upada, Prezydent Wałęsa rozwiązuje sejm i zarządza nowe wybory

24 Frekwencja wyniosła 52% uprawnionych,
Wybory wygrywa SLD (20,4% głosów), Wskutek rozbicia prawicy i wprowadzenia progu wyborczego do sejmu dostaje się jedynie 6 partii, Większość partii prawicowych nie uzyskuje żadnego mandatu (ponad 30% głosujących nie miało swych przedstawicieli w sejmie).

25 Wieczór wyborczy (gorąco polecam !!! ;-)

26

27 Koalicję wyborczą i nowy rząd tworzą SLD i PSL.
Nowym premierem zostaje Waldemar Pawlak (PSL).

28 Waldemar Pawlak październik1993 - marzec1995

29 Wskutek konfliktu z prezydentem Wałęsą koalicja SLD-PSL podpisuje nową umowę koalicyjną i wybiera nowego premiera, Zostaje nim Józef Oleksy (SLD), Rozpoczynają się przygotowania do wyborów prezydenckich w 1995,

30 Józef Oleksy marzec 1995 - luty1996

31 W wyborach wystartowało 17 (!) kandydatów,
Frekwencja w I turze wyniosła 64,7% uprawnionych, Do II tury przeszedł Aleksander Kwaśniewski (SLD) i Lech Wałęsa, II turę wygrywa Aleksander Kwaśniewski.

32 Prezydent Aleksander Kwaśniewski (I kadencja 1995-2000)

33 Afera „Olina” – „prezydencki” szef MSW Janusz Milczanowski oskarżył J
Afera „Olina” – „prezydencki” szef MSW Janusz Milczanowski oskarżył J. Oleksego o szpiegostwo na rzecz Rosji, Dzień później L. Wałęsa opuszcza Belweder, J. Oleksy podał się do dymisji, Nowym premierem wybrano Włodzimierza Cimoszewicza.

34 Włodzimierz Cimoszewicz luty 1996 - październik1997

35 Czerwiec 1996 r. na bazie NSZZ „Solidarność” powstaje Akcja Wyborcza „Solidarność” (AWS) jednocząca liczne partie prawicowe, 21 września 1997 r. odbywają się kolejne wybory, Frekwencja wyniosła 47,9 uprawnionych, Wygrywa AWS (33,8%) przed SLD (27,1%,), UW (UD + KL-D) (13,4%), PSL (7,3%) i ROP (5,6%)

36

37 Nowy rząd tworzą AWS i UW,
Premierem zostaje Adam Buzek.

38 Jerzy Buzek październik1997 – październik 2001

39 Rząd AWS-UW przeprowadził 4 wielkie reformy: administracyjną, edukacji, zdrowia i emerytalną,
Rozpad koalicji AWS i UW – czerwiec r. to wyjście UW z koalicji i rząd mniejszościowy, Rozpad AWS i UW,

40 Wybory prezydenckie w 2000 roku w I turze wygrywa Aleksander Kwaśniewski,
na bazie popularności Andrzeja Olechowskiego (17,3% głosów) w wyborach prezydenckich z 2000 r. powstaje Platforma Obywatelska (trzej tenorzy: Olechowski, Maciej Płażyński (wcześniej AWS), Donald Tusk (wcześniej UW), Na bazie popularności Lecha Kaczyńskiego jako ministra sprawiedliwości powstaje Prawo i Sprawiedliwość (PIS).

41 http://www. niepelnosprawni. pl/files/www. niepelnosprawni

42 Prezydent Aleksander Kwaśniewski (II kadencja 2000-2005)

43 Koalicję tworzy SLD-UP, nowym premierem został Leszek Miller (SLD)
Wybory do sejmu w 2001 roku wygrywa z olbrzymią przewagą SLD-UP (ponad 41% (!) głosów), Frekwencja wyniosła 46,29%, Koalicję tworzy SLD-UP, nowym premierem został Leszek Miller (SLD) SLD-UP koalicja wyborcza: Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unia Pracy

44 Leszek Miller październik 2001 – maj 2004

45 Rywingate

46 Afera Rywina zmienia całkowicie polską scenę polityczną,
Obrady komisji śledczej (członkowie to m.in. Jerzy Nałęcz, Jan Maria Rokita, Zbigniew Ziobro, Zbigniew Wasserman), Marzec wyjście z SLD grupy Marka Borowskiego, który tworzy Socjaldemokrację Polską (SDPL), powoduje utratę więszkości parlamentarnej przez koalicję SLD-UP – PSL, Powołany zostaje rząd Marka Belki.

47 Marek Belka maj 2004 – październik 2005

48 Wybory parlamentarne wygrywa PIS,
Wybory parlamentarne wygrywa PIS, Mimo zapowiedzi w czasie kampanii nie dochodzi do utworzenia koalicji PO-PIS, Powstaje mniejszościowy rząd Kazimierza Marcinkiewicza.

49

50 Kazimierz Marcinkiewicz październik 2005 – grudzień 2006

51 Prezydent Lech Kaczyński (2005-2010)
Wybory prezydenckie w 2005 r. wygrywa Lech Kaczyński, który w II turze zwycięża Donalda Tuska.

52 Kwiecień 2006 r. – PIS, LPR i Samoobrona podpisują umowę koalicyjną,
Luty 2006 r. - PIS zaproponował LPR-owi i Samoobronie podpisanie paktu stabilizacyjnego (poparcie ponad 100 ustaw), Kwiecień 2006 r. – PIS, LPR i Samoobrona podpisują umowę koalicyjną, Lipiec 2006 – K. Marcinkiewicz podaje się do dymisji, Nowym premierem zostaje Jarosław Kaczyński,

53 Jarosław Kaczyński lipiec 2006 – listopad 2007

54 Wejście do rządu dwóch partii skrajnie populistycznych, dotychczas izolowanych na scenie politycznej, wywołuje ogromne kontrowersje i krytykę, Andrzej Lepper i Roman Giertych otrzymali stanowiska m.in. wicepremierów, Afera Leppera spowodowała wyjście Samoobrony z koalicji, 7 września sejm zdecydował o skróceniu swej kadencji (za głosowali kluby PIS, PO, SLD i PSL)

55

56 Donald Tusk (II kadencje 2007-2014)

57 Ewa Kopacz (od 1 października 2014)

58 Koniec cz. I