Zarządzanie Własnością intelektualną na uczelniach

Prezentacja na temat: "Zarządzanie Własnością intelektualną na uczelniach"— Zapis prezentacji:

1 Zarządzanie Własnością intelektualną na uczelniach
XIX Konferencja Kolegium Prorektorów ds. Nauki i Rozwoju publicznych wyższych szkół technicznych 18-20 marca 2015 r., Politechnika Gdańska dr Justyna Ożegalska-Trybalska, Katedra Prawa Własności Intelektualnej

2 Ochrona i komercjalizacja jako misja uczelni publicznej
Rola uczelni w budowaniu innowacyjnej gospodarki i społeczeństwa opartego na wiedzy: zapewnienia należytej ochrony wyników badań naukowych lub prac rozwojowych prowadzonych w ramach uczelni umożliwienie komercjalizacji wyników badań i prac rozwojowych zapewnienie pełnego bezpieczeństwa prawnego ww. działań zapewnienie ochrony interesów uczelni stymulowanie działalności twórczej pracowników

3 Zarządzanie WI Płaszczyzna normatywna Płaszczyzna organizacyjna
Wsparcie procesów zarządzania własnością intelektualną (WI) w uczelniach publicznych Zarządzanie WI Płaszczyzna normatywna Płaszczyzna organizacyjna Płaszczyzna „edukacyjna”

4 Zarządzanie własnością intelektualną w uczelniach publicznych – płaszczyzna regulacyjna
Regulacje z zakresu ochrony własności intelektualnej Regulacje z zakresu szkolnictwa wyższego Ustawa prawo o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r. Ustawa prawo własności przemysłowej z 30 czerwca r. Unijne, międzynarodowe regulacje określające tryby uzyskiwania ochrony Ustawa prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 r. w szczególności art. 86a-i w brzmieniu wprowadzonym nowelizacją z dnia 2 października r. w odniesieniu do pracowniczych wyników badań naukowych, prac rozwojowych i know-how związanego z tymi wynikami przepisy lex specialis w stosunku do ogólnych zasad nabywania praw

5 Zarządzanie własnością intelektualną w uczelniach publicznych – płaszczyzna regulacyjna
Nowe zasady zarządzania własnością intelektualną i komercjalizacji wyników badań w świetle znowelizowanej PSW nowy tryb nabycia i komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami nowe prawa i obowiązki dla pracowników, doktorantów i studentów ustawowe minimalne pułapy podziału środków uzyskanych z komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych

6 Zarządzanie własnością intelektualną w uczelniach publicznych – płaszczyzna regulacyjna
Uczelniane regulaminy zarządzania własnością intelektualną jako obligatoryjne narzędzie regulujące kwestie ochrony i komercjalizacji praw autorskich i praw własności przemysłowej powinny stanowić element umowy o pracę lub element innej umowy (ze studentem, doktorantem, podmiotem zewnętrznym) muszą obejmować zagadnienia wskazane w art. 86 c PSW jako obligatoryjne elementy regulaminów – wymóg dostosowania regulaminów do wymogów znowelizowanej PSW do 30 marca 2015 r.! mogą modyfikować przepisy ustaw ogólnych z wyjątkiem przepisów bezwzględnie obowiązujących

7 Zarządzanie własnością intelektualną w uczelniach publicznych – płaszczyzna organizacyjna
struktura organizacyjna i podział funkcji między jednostki/osoby zaangażowane w zarządzanie WI, w tym (w zależności od potrzeb uczelni): Centrum Transferu Technologii spółka celowa Inkubator Przedsiębiorczości Komisja ds. własności intelektualnej Pełnomocnik ds. własności intelektualnej precyzyjne procedury w zakresie identyfikacji i komercjalizacji wyników badań i prac rozwojowych

8 Infrastruktura organizacyjna uczelni wspierająca zarządzanie WI i komercjalizację (w świetle PS)
Komercjalizacja bezpośrednia Centrum Transferu Technologii - sprzedaż - licencjonowanie aport aport Spółka spin-off Uczelnia Spółka celowa zarząd powierniczy Komercjalizacja pośrednia Inkubator Przedsiębiorczości Komercjalizacja bezpośrednia

9 Zarządzanie własnością intelektualną w uczelniach publicznych – płaszczyzna „edukacyjna”
podnoszenie świadomości pracowników naukowych, studentów, doktorantów w zakresie możliwości ochrony i komercjalizacji tworzonych przez nich wytworów intelektualnych np. obligatoryjne kursy z zakresu ochrony własności intelektualnej dla studentów uświadomienie pracowników, studentów, doktorantów w zakresie ich nowych obowiązków związanych z procesami komercjalizacji wyników badań i prac rozwojowych uświadomienie pracowników w zakresie poszanowania cudzej własności intelektualnej i systemach walki z plagiatami i odpowiedzialnością z tytułu naruszenia cudzych praw

10 Istotne elementy procesu zarządzania WI na uczelni w świetle znowelizowanego PWS
Identyfikacja przedmiotu ochrony i podmiotu praw własności intelektualnej Decyzje o komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami Komercjalizacja/podział korzyści z komercjalizacji Zapobieganie naruszeniom praw własności intelektualnej Rozstrzyganie sporów dotyczących własności intelektualnej

11 Identyfikacja przedmiotu ochrony prawami WI
Objęte ustawowym trybem komercjalizacji i podziału korzyści Nie objęte ustawowym trybem komercjalizacji i podziału korzyści utwory nie stanowiące wyników prac rozwojowych, w tym w szczególności utwory naukowe wyniki badań naukowych (w tym w szczególności wynalazki) wyniki prac rozwojowych know-how związane z wynikami

12 Identyfikacja podmiot praw WI - kryteria mające wpływ na ustalenie podmiotu uprawnionego
rodzaj praw osobiste majątkowe status twórcy pracownik, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej doktorant (zatrudniony na uczelni, czy nie) student status wytworu intelektualnego utwór naukowy Inny utwór (np. sylabus przedmiotu, konspekt, opracowanie projektowe itp.) wynik badań naukowych wynik prac rozwojowych know-how związane z wynikiem badań naukowych naukowej lub prac rozwojowych związanie twórcy w odniesieniu do twórczości naukowo-dydaktycznej postanowieniami: wewnętrznego regulaminu uczelni innymi szczegółowymi zobowiązaniami umownymi (np. umowa grantowa)

13 Uczelnia jako podmiot praw WI
PRAWA WI PRZYSŁUGUJĄCE PIERWOTNIE UCZELNI Twórca Pracownik Student Doktorant Wyniki badań naukowych (pracowniczych) Tak Nie Wyniki prac rozwojowych (pracowniczych) Know-how związane z wynikami badań naukowych i prac rozwojowych (pracowniczych) Utwory naukowe, w tym utwory stanowiące wynik prac rozwojowych  Nie Prace dyplomowe -

14 Ustawowy tryb nabycia praw WI i komercjalizacji wyników badań i prac rozwojowych
I krok Realizacja obowiązku zgłoszenia informacji o wynikach badań naukowych i prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami II krok Decyzja uczelni w sprawie komercjalizacji w ciągu 3 miesięcy od otrzymania wyników Podjęcie decyzji oznacza, że prawa do wyników „zostają” przy uczelni III krok W przypadku braku decyzji o komercjalizacji – złożenie oferty nabycia praw przez pracownika-twórcę za kwotę nieprzekraczająca 10% minimalnego wynagrodzenia Przyjęcie oferty przez pracownika-twórcę oznacza możliwość umownego nabycia praw do wyników Krok IV W przypadku komercjalizacji przez uczelnieę lub pracownika konieczność podziału środków z komercjalizacji z zachowaniem minimalnych ustawowych progów procentowych

15 Proces komercjalizacji WI - prawa pracowników
prawo do uzyskania od uczelni decyzji o komercjalizacji w terminie 3 miesięcy od poinformowania o wynikach badań naukowych i prac rozwojowych prawo do nabycia praw do wyników badań naukowych i prac rozwojowych w przypadku decyzji o nie komercjalizacji za ustawowo określoną kwotę nie przekraczającą 10% średniego wynagrodzenia za pracę prawo do uzyskania co najmniej 50 % z tytułu komercjalizacji dokonanej przez uczelnię

16 Proces komercjalizacji WI - obowiązki pracowników
zachowania poufności pracowniczych wyników badań naukowych lub prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami przekazania uczelni wszystkich posiadanych przez nich informacji, utworów wraz z własnością nośników, na których utwory te utrwalono, i doświadczeń technicznych potrzebnych do komercjalizacji powstrzymania się od prowadzenia jakichkolwiek działań zmierzających do wdrażania wyników współdziałania w procesie komercjalizacji, w tym w postępowaniach zmierzających do uzyskania praw wyłącznych

17 Proces komercjalizacji WI - obowiązki studentów i doktorantów
przekazania uczelni informacji o wynikach badań naukowych i prac rozwojowych

18 Nowe ustawowe obowiązki w zakresie zapobiegania naruszeniom WI
obowiązek uczelni sprawdzania pisemnych prac dyplomowych przed egzaminem dyplomowym z wykorzystaniem programów antyplagiatowych współpracujących z ogólnopolskim repozytorium pisemnych prac dyplomowych (art. 167a ust. 34 PSW) obowiązek nałożony na rektorów uczelni zamieszczania w systemie POL-on prac dyplomowych, niezwłocznie po zdaniu egzaminu dyplomowego obowiązek nie dotyczy prac dyplomowych studentów, którzy w dniu 1 października r. studiowali na ostatnim roku studiów obowiązek nałożony na rektorów uczelni przekazania do dnia 31 grudnia r. do ogólnopolskiego repozytorium pisemnych prac dyplomowych których obrona zakończyła się pozytywnym wynikiem po dniu 30 września 2009 r.

19 Ustawowe obowiązki uczelni w zakresie zapobiegania naruszeniom WI
obowiązek rektora polecenia przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w razie podejrzenia popełnienia przez studenta czynu polegającego na przypisaniu sobie autorstwa istotnego fragmentu lub innych elementów cudzego utworu (art. 214 ust. 4 PSW) Obowiązek wszczęcia z urzędu postępowania wyjaśniającego przeciwko nauczycielowi akademickiego, któremu zarzuca się: przywłaszczenie sobie autorstwa lub wprowadzenie w błąd co do autorstwa w całości lub w części cudzego utworu rozpowszechnianiu bez podania nazwiska cudzego utworu w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania