Strony stosunku praca: pracodawca i pracownik

Prezentacja na temat: "Strony stosunku praca: pracodawca i pracownik"— Zapis prezentacji:

1 Strony stosunku praca: pracodawca i pracownik
Dr Jacek Borowicz

2 Kim jest pracodawca? strona stosunku pracy partner prawny pracownika
Podmiot uprawniony i zobowiązany z tytułu nawiązanego stosunku pracy

3 Pracodawca Art. 3 k.p.

4 Pracodawca PRACODAWCA jednostka organizacyjna osoba fizyczna
nie posiadająca osobowości prawnej posiadająca osobowość prawną

5 PRACODAWCA – OSOBA FIZYCZNA
pełnoletnia posiadająca pełną zdolność do czynności pranych

6 Pracodawca Pracodawca - jednostka organizacyjna samodzielna niesamodzielna (np. wewn. os. pr.) z osobowością prawną bez osobowości prawnej

7 Art. 3 k.p. „…jeżeli zatrudniają one pracowników”.
Pracodawca Art. 3 k.p. „…jeżeli zatrudniają one pracowników”.

8 Pracodawca Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych jako pracodawców. Przypadek Zenona B.

9 Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawca - ten, kto zatrudnia pracowników na zasadach określonych przez k.p. Zatrudnia w sensie prawnym a nie faktycznym!!!

10 Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Art. 3 k.p. Pracodawca – także jednostka organizacyjny choćby nie posiadała osobowości prawnej

11 Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawca - podmiot : dopuszczony przez prawo, wyodrębniony organizacyjnie, wyodrębniony majątkowo, …czyli może występować w obrocie w pozycji dłużnika i wierzyciela.

12 Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawca: ten, kto ma „własne” prawo do zatrudniania w sensie prawym czyli : nawiązywania stosunku pracy, zmieniania treści stosunku pracy, oraz rozwiązywania stosunku pracy… …we własnym imieniu!!!

13 Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Przypadek Jacka B. Dr Jacek Borowicz pracuje w Zakładzie Prawa Pracy wchodzącym w skład Instytutu Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego . Kto jest jego pracodawcą?

14 Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawcą nie jest jednostka organizacyjna/komórka organizacyjna, w której faktycznie wykonuje się pracę. Typowo traktujemy je jako „miejsce wykonywania pracy”

15 Pracodawca a zakład pracy

16 zakład pracy przedsiębiorstwo wg. k.c.
Pracodawca zakład pracy przedsiębiorstwo wg. k.c.

17 ZAKŁAD PRACY = „PLACÓWKA ZATRUDNIENIA” Czyli: ………………………?
Pracodawca ZAKŁAD PRACY = „PLACÓWKA ZATRUDNIENIA” Czyli: ………………………?

18 Pracownik w rozumieniu prawa pracy

19 Pracownik PRACOWNIK JAKO STRONA STOSUNKU PRACY
Konstytucja RP art. 65 ust. 3 art. 2 k.p. art. 22. § 2-3 Dział IX k.p. „Zatrudnianie młodocianych” (art. 190 – 206 k.p.) art. 3045 k.p.

20 Pracownik - art. 2 k.p. PRACOWNIK 1/indywidualna osoba fizyczna 2/zatrudniona w ramach stosunku pracy 3/na określonej w kodeksie pracy podstawie prawnej

21 „PRACOWNICZA” ZDOLNOŚĆ PRAWNA Kto może być pracownikiem?
Pracownik - art. 22. § 2-3 k.p. „PRACOWNICZA” ZDOLNOŚĆ PRAWNA Kto może być pracownikiem?

22 Pracownik - art. 22. § 2-3 k.p. „PRACOWNICZA” ZDOLNOŚĆ PRAWNA Przesłanka minimalnego wieku osoby fizycznej

23 art. 22. § 2 k.p. Pracownik - art. 22. § 2 k.p. PRACOWNIK
PRACOWNIK „MŁODOCIANY”

24 Pracownik ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH zawieranie umowy o pracę i dokonywania innych czynności z zakresu stosunku pracy

25 ODMIENNOŚCI W PORÓWNANIU Z PRZEPISAMI KC
Pracownik ODMIENNOŚCI W PORÓWNANIU Z PRZEPISAMI KC

26 Pracownik ZAWARCIE UMOWY O PRACĘ Z MŁODOCIANYM PONIŻEJ 18 ROKU ŻYCIA Nie stosuje się art. 14 § 1 k.c. (nieważność czynności prawnych dokonanych przez osoby nie mające zdolności do czynności prawnych)

27 Pracownik ZATRUDNIENIE OSOBY NIE MAJĄCEJ ZDOLNOŚCI PRACOWNICZEJ Nieważność? Obowiązek rozwiązania stosunku pracy?

28 Pracownik ZATRUDNIENIE OSOBY NIE MAJĄCEJ ZDOLNOŚCI PRACOWNICZEJ Ponieważ nie stosujemy art. 14 § 1 k.c. brak jest sankcji bezwzględnej nieważności umowy (art. 58 k.c.)

29 Pracownik umowa zawarta z młodocianym który nie ukończył 15 lat ale ukończył 13 bez zgody przedstawiciela ustawowego JEST ZAWARTA SKUTECZNIE

30 Pracownik - art. 22. § 3 k.p. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiązać stosunek pracy oraz dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. Jednakże gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sądu opiekuńczego może stosunek pracy rozwiązać.

31 Pracownik - art. 22. § 3 k.p. Młodociany zatrudniony wbrew zakazowi
Powinien być odsunięty od pracy Umowa powinna być rozwiązana z wszystkimi wynikającymi stąd skutkami prawnymi

32 ZAKAZ (STAŁEGO!)ZATRUDNIANA DZIECI
Pracownik młodociany Konstytucja RP art. 65 ust. 3 ZAKAZ (STAŁEGO!)ZATRUDNIANA DZIECI WYJĄTKI USTAWA

33 Pracownik młodociany KODEKS PRACY:
młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat, zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat (wyjątki!!!).

34 Warunki zatrudniania pracownika młodocianego wg KP:
Pracownik młodociany Warunki zatrudniania pracownika młodocianego wg KP: ukończenie co najmniej ośmioletniej szkoły podstawowej, świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.

35 Pracownik młodociany MŁODOCIANY bez kwalifikacji zawodowych Do wykonywania tzw. prac lekkich Tylko w celu przygotowania zawodowego!!!

36 MŁODOCIANI PRZYPADKI SZCZEGÓLNE NOWE PRZEPISY KP ART.191 § 21. - 27.
Pracownik młodociany MŁODOCIANI PRZYPADKI SZCZEGÓLNE NOWE PRZEPISY KP ART.191 §

37 Pracownik młodociany MŁODOCIANI PRZYPADKI SZCZEGÓLNE ukończona / nie ukończona ośmioletnia szkołą podstawową X ukończone / nie ukończone 15 lat

38 Pracownik młodociany MŁODOCIANI PRZYPADKI SZCZEGÓLNE 1 Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu.

39 Pracownik młodociany MŁODOCIANI PRZYPADKI SZCZEGÓLNE 2 Osoba, która nie ukończyła ośmioletniej szkoły podstawowej, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

40 Pracownik młodociany MŁODOCIANI PRZYPADKI SZCZEGÓLNE 3 Z osobą, która ukończyła 15 lat i nie ukończyła ośmioletniej szkoły podstawowej, może być, na wniosek jej przedstawiciela ustawowego lub opiekuna, zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy, jeżeli spełnione sa dodatkowe warunki określone w kp.

41 Pracownik młodociany ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania Dz.U t.j.

42 Pracownik młodociany Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, zwanych dalej "młodocianymi", może odbywać się przez: 1) naukę zawodu; 2) przyuczenie do wykonywania określonej pracy.

43 Pracownik młodociany Nauka zawodu ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze: 1/ wykwalifikowanego pracownika lub 2/ czeladnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu, która jest organizowana u pracodawcy na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach, oraz dokształcanie teoretyczne.

44 Pracownik młodociany Przyuczenie do wykonywania określonej pracy - ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze przyuczonego pracownika i może dotyczyć wybranych prac związanych z nauką zawodu

45 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
DZIECKO: OSOBA FIZYCZNA DO UKOŃCZENIA PRZEZ NIĄ 16 ROKU ŻYCIA

46 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
art. 3045 k.p.

47 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
Zatrudnianie dzieci - osób fizycznych poniżej 16 roku życia czyli nawet poniżej bariery 13 roku życia (dzieci nie mające zdolności czynności prawnych) Wtedy przez przedstawicieli ustawowych – ale za zgodną dziecka (zakaz pracy przymusowej)

48 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
PRZESŁANKI: praca wyłącznie na rzecz podmiotów określonej kategorii wskazanych w k.p. uprzednia zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka zezwolenie właściwego inspektora pracy.

49 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
USTALENIE CZY SĄ ZAGROŻENIA: PSYCHO-ROZWOJOWE? ZDROWOTNE? DLA REALIZACJI OBOWIĄZKU SZKOLNEGO?

50 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
opinia poradni psychologiczno- pedagogicznej dotyczącą braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych, orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych, opinia dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.

51 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
Odmowa wydania zezwolenia: zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka, zagrożenie wypełniania obowiązku szkolnego przez dziecko.

52 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
Cofnięcie zezwolenia: na wniosek przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka z urzędu, jeżeli warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu

53 Dopuszczalność zatrudniania dzieci
FORMA PRAWNA ZATRUDNIENIA DZIECKA – SPÓR! CYWILNOPRAWNA? PRACOWNICZA?

54 Pracownik – jak długo? A CZY ISTNIEJE GÓRNA GRANICA WIEKU ZAMYKAJĄCA MOŻLIWOŚĆ WYSTĘPOWANIA W ROLI PRACOWNIKA W ROZUMIENIU KP?