System pomocy społecznej w Krakowie

Prezentacja na temat: "System pomocy społecznej w Krakowie"— Zapis prezentacji:

1

2 System pomocy społecznej w Krakowie
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie Kraków 2018

3 Podstawy prawne pomocy społecznej
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie realizuje zadania wynikające z: ustawy o pomocy społecznej; ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; ustawy o zatrudnieniu socjalnym; ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie; ustawy o systemie oświaty. Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie realizuje zadania określone w: ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; ustawy o ochronie zdrowia psychicznego; ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie; ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci; ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”.

4 Główne cele pomocy społecznej
Wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie – w miarę możliwości – do ich życiowego usamodzielnienia i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka Zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej dla osób i rodzin nie posiadających dochodu lub posiadających niskie dochody Zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznych, w tym przemocą w rodzinie Integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie Stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb

5 Prawo do świadczeń pomocy społecznej przysługuje:
Osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: posiadającym zezwolenie na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, zezwolenia na pobyt czasowy lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego; Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali prawo pobytu lub prawo stałego pobytu

6 Przyczyny udzielania pomocy
trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy; potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności; bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych alkoholizm lub narkomania; zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa; klęska żywiołowa lub ekologiczna. ubóstwo; sieroctwo; bezdomność; bezrobocie; niepełnosprawność; długotrwała lub ciężka choroba; przemoc w rodzinie; potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi; trudność w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

7 Prawo do świadczeń pomocy społecznej przysługuje
Osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. 634 zł Osobie w rodzinie, której dochód na osobę nie przekracza kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, tj. kwoty 514 zł Rodzinom, których dochód nie przekracza kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, tj. 514 zł, pomnożonej przez liczbę członków rodziny

8 Świadczenia pomocy społecznej
Świadczenia pieniężne: zasiłek stały zasiłek okresowy zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd

9 Świadczenia pomocy społecznej
Świadczenia niepieniężne: praca socjalna bilet kredytowany składki na ubezpieczenie zdrowotne składki na ubezpieczenia społeczne pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie sprawienie pogrzebu poradnictwo specjalistyczne interwencja kryzysowa schronienie

10 Świadczenia pomocy społecznej
Świadczenia niepieniężne: posiłek niezbędne ubranie usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia pobyt w mieszkaniu chronionym dla osób z zaburzeniami psychicznymi pobyt i usługi w domu pomocy społecznej pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych

11 Podział administracyjny Krakowa
Powierzchnia km ² Liczba ludności – Średnia gęstość zaludnienia – 2 342 mieszkańców na 1 km2. Kobiety – 53,3% populacji. Na 100 mężczyzn przypadało 106 kobiet

12 System pomocy społecznej w Krakowie
W 2017 roku w sferze zainteresowania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej znalazło się około 5% mieszkańców Krakowa Z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej skorzystały osób (w tym: 33 921 osoby korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, uczniów objętych pomocą materialną o charakterze socjalnym oraz osób objętych wsparciem w ramach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) *. *Liczby nie sumują się, gdyż dana osoba mogła być objęta wsparciem w więcej niż jednej z wymienionych grup.

13 Główne przyczyny udzielania pomocy
W 2017 roku przyznawano pomoc z powodu: ubóstwa – rodzin ( osób) długotrwałej lub ciężkiej choroby – rodzin ( osoby) niepełnosprawności – rodzin ( osób) bezrobocia – rodzin (9 632 osoby) bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego – rodzin (6 181 osób) bezdomności – rodzin (1 085 osoby) przemocy w rodzinie – 94 rodziny (253 osoby)

14 Struktura Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
Dyrektor (D) Zastępca Dyrektora ds. Pomocy Środowiskowej (ZDR) Zastępca Dyrektora ds. Pomocy Specjalistycznej (ZDN) Zastępca Dyrektora ds. Administracyjnych (ZDA)

15 Struktura Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
Filie: F2, F4, F6 Filia nr 1 (F1) Dzielnica III, XIV i XV Kierownik Filia nr 2 (F2) Dzielnica IV Filia nr 3 (F3) Dzielnica IX, X i XIII Zespół Problemowy ds. Osób Starszych i Niepełnosprawnych (ZdsN) Filia nr 4 (F4) Dzielnica XVIII Filia nr 5 (F5) Dzielnica VIII Zespół Problemowy ds. Rodzin i Osób Bezrobotnych (ZdsR) Filia nr 6 (F6) Dzielnica I i II Filia nr 7 (F7) Dzielnica V, VI i VII Filia nr 8 (F8) Dzielnica XI i XII Filia nr 9 (F9) Dzielnica XVI i XVII Zespół Informacji i Obsługi (ZI)

16 Struktura Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
Filie: F1, F3, F5, F7, F9 Filia nr 1 (F1) Dzielnica III, XIV i XV Kierownik Filia nr 2 (F2) Dzielnica IV Filia nr 3 (F3) Dzielnica IX, X i XIII Zespół ds. pracy socjalnej Filia nr 4 (F4) Dzielnica XVIII Filia nr 5 (F5) Dzielnica VIII Filia nr 6 (F6) Dzielnica I i II Zespół ds. usług i świadczeń Filia nr 7 (F7) Dzielnica V, VI i VII Filia nr 8 (F8) Dzielnica XI i XII Filia nr 9 (F9) Dzielnica XVI i XVII Zespół Informacji i Obsługi

17 System pomocy społecznej w Krakowie
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania w ramach działań własnych oraz koordynacji i nadzoru nad 43 placówkami publicznymi i 143 niepublicznymi (wg stanu na grudzień 2017 r.) Placówki te to: domy pomocy społecznej, ośrodki wsparcia dla osób starszych, środowiskowe domy samopomocy, mieszkania chronione, placówki opiekuńczo – wychowawcze, placówki wsparcia dziennego, placówki specjalistycznego poradnictwa, ośrodek interwencji kryzysowej, ośrodek dla osób dotkniętych przemocą, schroniska, noclegownie i ogrzewalnie dla osób bezdomnych, kluby integracji społecznej, warsztaty terapii zajęciowej, centra integracji społecznej

18 Wspieranie rodziny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Miejskiej Kraków na lata 2016 – 2018 został przyjęty Uchwałą nr L/919/16 z dnia 6 lipca 2016 roku. Program Wspierania Rodziny jest adresowany do wszystkich krakowskich rodzin z dziećmi, dzieci i młodzieży Asystent rodziny – W 2017 roku wsparciem w formie asystentury rodzinnej objęte były 602 rodziny W związku z ustawą o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, w 2017 roku obszar działań asystenta rodziny uległ rozszerzeniu, między innymi poprzez przypisanie mu funkcji koordynatora kompleksowego wsparcia dedykowanego kobietom w ciąży i ich rodzinom, szczególnie w przypadku ciąży powikłanej, niepowodzeń położniczych oraz wsparcia rodzin dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich życiu, która powstała w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu Rodziny wspierające – to forma wsparcia rodziny przeżywającej trudności w prawidłowym wypełnianiu funkcji opiekuńczych i/lub wychowawczych. Polega na zaangażowaniu w pomoc rodzinie rodzin z jej otoczenia: rodzinnego – krewnych, środowiska sąsiedzkiego, znajomych. W 2017 roku wyłoniono pięć rodzin wspierających Placówki wsparcia dziennego – w 2017 r. funkcjonowało 36 placówek wsparcia dziennego, prowadzonych przez organizacje pozarządowe na zlecenie GMK – 3 placówki w formie pracy podwórkowej, 5 placówek specjalistycznych, 28 opiekuńczych

19 Poradnictwo specjalistyczne i terapia rodzin
Poradnictwo prawne, psychologiczne realizowane przez MOPS jest ogólnodostępne, świadczone bez względu na dochód oraz bez rejonizacji. Poradnictwo świadczone jest dla osób, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych. W roku 2017 poradnictwem specjalistycznym objęto w sumie osób osobom udzielono porad prawnych, a 371 osobom udzielono porad psychologicznych. Udzielono łącznie porad, w tym porad prawnych (w tym 953 porad w formie udzielenia pomocy w sporządzeniu pism procesowych) oraz porad psychologicznych. Poradnictwo i terapia rodzin w 4 ośrodkach poradnictwa i terapii prowadzonych przez 2 organizacje pozarządowe na zlecenie GMK – Działania ośrodków adresowane są głównie do środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym, niewydolnych społecznie i wychowawczo. Zakres świadczonych usług obejmuje pisemną diagnozę rodziny lub osoby indywidualnej, świadczenie poradnictwa specjalistycznego (rodzinnego, psychologicznego) oraz terapii rodzinnej, indywidualnej i grupowej. W 2017 roku z pomocy ośrodków skorzystało rodzin, ogółem wsparciem objęto osób. W ośrodkach przeprowadzono diagnoz, spotkań terapeutycznych (indywidualnych, rodzinnych, grupowych) oraz porad specjalistycznych.

20 Wspieranie rodziny - Piecza zastępcza
Rodzinna piecza zastępcza: rodziny zastępcze spokrewnione, które tworzą wyłącznie wstępni lub rodzeństwo dziecka (316 rodzin, 392 dzieci); rodziny zastępcze niezawodowe, w których opiekunami są dalsi krewni lub osoby niespokrewnione z dzieckiem (115 rodzin, 137 dzieci); Zawodowe rodziny zastępcze: rodziny zastępcze pełniące funkcję pogotowia rodzinnego ( 28 rodzin, 48 miejsca, skorzystało 94 dzieci); zawodowe specjalistyczne rodziny zastępcze ( 9 rodzin, 12 dzieci); Rodzinne Domy Pomocy: w roku 2017 funkcjonowały 2 rodzinne domy dziecka, w których przebywało łącznie 12 dzieci.

21 Wspieranie rodziny - Piecza zastępcza
W 2017 r. w Krakowie funkcjonowało łącznie 41 placówek opiekuńczo – wychowawczych, zapewniających 455 miejsc. 27 placówek prowadzonych było 63 na zlecenie Gminy Miejskiej Kraków przez organizacje pozarządowe, a 14 placówek funkcjonowało jako jednostki publiczne. W roku 2017 placówki opiekuńczo – wychowawcze łącznie zapewniły opiekę i wychowanie 616 dzieciom. 3 placówki typu interwencyjnego, zapewniające doraźną opiekę nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej, w szczególności w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia opieki – do czasu wydania przez sąd postanowienia o umieszczeniu dziecka w placówce, rodzinie zastępczej, adopcyjnej lub powrocie do rodziny biologicznej. W placówkach tego typu w roku 2017 przebywało łącznie 145 dzieci; 23 placówki typu socjalizacyjnego, zapewniających opiekę łącznie 292 dzieciom; 6 placówek typu rodzinnego, w których w 2017 roku przebywało łącznie 54 dzieci; 9 placówek typu specjalistyczno – terapeutycznego – zapewniające opiekę nad dziećmi o indywidualnych potrzebach w tym: legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności lub umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności; wymagających stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii oraz wymagających wyrównywania opóźnień rozwojowych i edukacyjnych. W placówkach tego typu w roku 2017 przebywało łącznie 125 dzieci. Instytucjonalna piecza zastępcza:

22 Wspieranie rodziny - Piecza zastępcza
W 2017 r. udzielono pomocy związanej z usamodzielnieniem 357 wychowankom rodzin zastępczych i placówek. Na terenie Gminy Miejskiej Kraków funkcjonowały w 2017 r. trzy mieszkania chronione dla 17 usamodzielniających się wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych i rodzin zastępczych. Z tej formy pomocy w roku skorzystało 20 osób.

23 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Praca socjalna prowadzona z osobami i rodzinami Praca socjalna jest procesem, w ramach którego podejmowane czynności pozostają ze sobą w logicznym związku i zmierzają w określonym celu. Jest nim zmiana sytuacji życiowej osoby/rodziny rozumiana jako poprawa lub zapobieganie pogorszeniu się. Pracą socjalną nie są zatem pojedyncze działania ograniczające się do udzielenia informacji, wskazówek lub doraźnej pomocy w zakresie rozwiązywania spraw życiowych. Najczęściej podejmowanymi rezultatami pracy socjalnej prowadzonej z osobą i rodziną w 2017 roku były: uzyskanie pomocy materialnej, rzeczowej od organizacji pozarządowych, sponsorów, udział w zajęciach KIS/CIS, uzyskanie ulg, umorzeń oraz dofinansowań, podjęcie lub kontynuacja leczenia somatycznego. Rodzaje działań oraz intensywność ich realizacji są maksymalnie zindywidualizowane, odpowiadając specyfice potrzeb osób i rodzin.

24 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Grupowe formy oddziaływania w pracy socjalnej Praca socjalna metodą grupową wykorzystywana jest zarówno jako uzupełnienie metody pracy z indywidualnym przypadkiem, jak i w ramach pracy ze społecznością lokalną. Przykładami grupowych form pracy socjalnej realizowanych w MOPS w Krakowie są: grupy wsparcia w ramach programu aktywności lokalnej „Znaczenie rodziny”; warsztaty edukacyjne dla rodziców; grupy wsparcia dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie

25 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Praca socjalna prowadzona w ramach projektów socjalnych Celem powyższych działań jest zaktywizowanie osób i rodzin oraz zachęcanie ich do udziału w życiu społecznym, wyrażania się na forum publicznym i większego zaangażowania w działania na rzecz własnego środowiska lokalnego. W 2017 roku zrealizowano łącznie 41 projektów socjalnych, w tym: 35 projektów, które miały na celu reintegrację społeczną klientów MOPS i ich rodzin, 3 projekty dotyczące tworzenia sieci współpracy z podmiotami działającymi w środowisku lokalnym, specjalistami innych instytucji, 1 projekt odnoszący się do integracji ze środowiskiem, 2 projekty w zakresie tworzenia grup wsparcia.

26 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Organizowanie społeczności lokalnej (OSL) W Gminie Miejskiej Kraków prowadzenie pracy socjalnej metodą środowiskową realizowane jest w ramach Działu Rewitalizacji Społecznej MOPS. Podstawowymi narzędziami wykorzystywanymi w OSL są praca ze społecznością kategorialną i społecznością terytorialną oraz narzędzia wspierające czyli wolontariat i partnerstwa z przedstawicielami lokalnych instytucji i organizacji. Model OSL opiera się na aktywizacji i integracji społeczności lokalnych przede wszystkim w oparciu o sieci i więzi poziome, a nie relacje hierarchiczne. W modelu tym osoby i grupy w systemie pomocy społecznej nie są traktowane jako klienci pomocy społecznej, ale jako partnerzy, którzy mają swój potencjał.

27 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Praca socjalna na ulicy – streetworking Praca socjalna prowadzona „na ulicy” – „streetworking” kierowana jest do osób, które funkcjonują w przestrzeni publicznej, traktując ją jako swoiste centrum życiowe. Metoda ta łączy elementy pracy z osobą i rodziną oraz ze społecznością lokalną. Praca socjalna prowadzona metodą streetwork w 2017 roku realizowana była: z osobami bezdomnymi (189 osób bezdomnych) z dziećmi i młodzieżą w ramach Działu Rewitalizacji Społecznej MOPS (265 osób w wieku do 25 roku życia)

28 Wolontariat W 2017 roku podjęto współpracę z 284 wolontariuszami. Wolontariat podejmowali uczniowie szkół, studenci oraz słuchacze Uniwersytetu III Wieku. W 2017 roku realizowano m.in. następujące działania: w obszarze pomocy dzieciom z rodzin korzystających ze wsparcia MOPS w obszarze pomocy osobom niepełnosprawnym, starszym i samotnym, w Programach Aktywności Lokalnej Osoby, które chcą zostać wolontariuszem mogą zgłaszać się do pracownika ds. Wolontariatu MOPS. Pani Małgorzata Natkaniec przyjmuje w siedzibie przy ul. Ugorek 1, Kraków: poniedziałek, środa, piątek w godz oraz wtorek, czwartek w godz. od lub pisząc zapytanie na adres tel

29 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Realizacja Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w 2017 r. odbywała się poprzez: zapewnienie wsparcia dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, w tym zapewnienie schronienia osobom doświadczającym przemocy w rodzinie, prowadzenie grupy wsparcia dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, udzielanie poradnictwa psychologicznego i prawnego dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, podejmowanie działań mających na celu zmianę postaw i zachowań osób stosujących przemoc w rodzinie, prowadzenie oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych.

30 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Realizacja Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie W 2017 roku pracownicy socjalni wszczęli 249 procedur „Niebieskie Karty”, a z innych instytucji zobowiązanych do wszczęcia procedury wpłynęło 601 „Niebieskich Kart w tym: 556 – Policja, 32 – oświata, 9 – ochrona zdrowia, 4 – Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, co łącznie daje 850 „Niebieskich Kart”. W ramach realizacji procedury „Niebieskie Karty” pomocą zostało objętych rodzin (3 204 osoby). Osoby dotknięte przemocą w rodzinie, miały możliwość korzystania z dostępnych na terenie Krakowa form wsparcia, terapii i poradnictwa. Ponadto poszerzając ofertę wsparcia MOPS zorganizował 2 edycje warsztatów niestacjonarnych dla osób dorosłych dotkniętych przemocą w rodzinie i ich dzieci. Wśród instytucji tworzących w Krakowie system pomocy osobom dotkniętym przemocą są instytucje realizujące działania z zakresu interwencji kryzysowej tj. Ośrodek Interwencji Kryzysowej oraz Ośrodek dla Osób Dotkniętych Przemocą, który na zlecenie Gminy Miejskiej Kraków prowadzony jest przez Caritas Archidiecezji Krakowskiej. W 2017 r. ze schronienia z uwagi na przemoc w rodzinie we wskazanych ośrodkach skorzystało 50 osób (14 – OIK, 36 – OODP). Ośrodek Interwencji Kryzysowej w 2017 r. udzielił pomocy 437 osobom dotkniętym problemem przemocy.

31 Wsparcie osób i rodzin w środowisku
Pomoc materialna o charakterze socjalnym dla uczniów w 2017 r. przyznanych wyprawek szkolnych, zasiłków szkolnych i stypendiów; Pomoc w zakresie dożywiania W 2017 r. pomocą w formie posiłku objęto ogółem osób, natomiast pomocą w formie świadczenia pieniężnego na zakup żywności lub posiłku objęto 14 024 osoby; Rządowy program pomocy uczniom w 2017 r. „Wyprawka szkolna” uczniów, którzy otrzymali pomoc w ramach programu.

32 Osoby wykluczone zawodowo i społecznie
Stopa bezrobocia w Krakowie w grudniu 2016 r. – 3,6 % dla Polski – 8,3 % Osoby zarejestrowane w Grodzkim Urzędzie Pracy – 16 213 osób Z danych Grodzkiego Urzędu Pracy wynika, że: osoby długotrwale bezrobotne stanowią 56,3% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych, osoby w wieku 55 lat i więcej – 33%, osoby bez kwalifikacji zawodowych – 24%. Osoby te mają małe szanse na znalezienie zatrudnienia – bezskuteczne poszukiwanie pracy budzi frustracje i zniechęcenie, a to z kolei rodzi zagrożenie wykluczeniem społecznym i marginalizacją .

33 Zatrudnienie socjalne
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie realizuje zadania z zakresu integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w oparciu o ustawę o zatrudnieniu socjalnym, poprzez prowadzenie Klubu Integracji Społecznej, współpracę w ramach zlecenia prowadzenia Klubu Integracji Społecznej „Leonardo”, Klubu Integracji Społecznej dla osób niepełnosprawnych oraz wsparcie realizacji zadań Centrum Integracji Społecznej oraz Centrum Integracji Społecznej dla osób bezdomnych.

34 Zatrudnienie socjalne
Klub Integracji Społecznej MOPS – w 2017 r. było 904 uczestników – wsparcie indywidualne, grupowe, prace społecznie użyteczne, roboty publiczne. Współpraca w ramach Partnerstwa prowadzenia Klubu Integracji Społecznej przez Fundację „Leonardo” – w 2017 r. było 115 uczestników. W 2017 roku z pomocy w Klubu Integracji Społecznej dla osób niepracujących niepełnosprawnych skorzystało 60 osób. Wspieranie zadań realizowanych przez Centrum Integracji Społecznej – w 2017 r. było łącznie 163 uczestników W 2017 roku w Centrum Integracji Społecznej dla osób bezdomnych uczestniczyły 33 osoby

35