Rachunki bankowe Dr hab. Marcin spyra UJ.

Prezentacja na temat: "Rachunki bankowe Dr hab. Marcin spyra UJ."— Zapis prezentacji:

1 Rachunki bankowe Dr hab. Marcin spyra UJ

2 Essentialia negotii art. 725 k.c.
Przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych.

3 Umowa rachunku pieniężnego
Umowa o prowadzenie rachunku pieniężnego przez firmę inwestycyjną. Art. 73 u.o.i.f.   ust. 5 Do rachunku pieniężnego stosuje się odpowiednio przepisy art. 725, art. 727, art. 728 § 3 oraz art ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, z zastrzeżeniem ust. 5e i 5g. ust. 5e Firma inwestycyjna nie może wykorzystywać na własny rachunek środków pieniężnych powierzonych tej firmie inwestycyjnej przez klientów w związku ze świadczeniem przez nią usług maklerskich. ust. 5g Przepisu ust. 5e nie stosuje się do banku prowadzącego działalność maklerską, obracającego powierzonymi mu w związku ze świadczeniem usług maklerskich środkami pieniężnymi, o ile następuje to w ramach wykonywania przez ten bank czynności bankowych.

4 Umowa rachunku płatniczego
Art. 2 pkt 25 Ustawy o usługach płatniczych: rachunek płatniczy - rachunek prowadzony dla jednego lub większej liczby użytkowników służący do wykonywania transakcji płatniczych, przy czym przez rachunek płatniczy rozumie się także rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jeżeli rachunki te służą do wykonywania transakcji płatniczych;

5 Essentialia negotii - przedmiotowe
Zobowiązanie do przyjmowania środków pieniężnych Zobowiązanie do prowadzenia rachunku „Przechowywanie” środków – depozyt nieprawidłowy. Umowa jest ważnie zawarta i wykonywania także bez środków. Wykonywanie rozliczeń nie należy do essentialium negotii umowy rachunku bankowego. Umowa nie musi być odpłatna. Umowa może by ć terminowa jak i bezterminowa (ale art. 59a pr. bank.)

6 Essentialia negotii - podmiotwe
Umowa jest kwalifikowana podmiotowo: bank, SKOK, NBP (art. 48 pkt 4 oraz 51 ustawy o NBP)

7 Rodzaje rachunków art. 49 pr. bank.
1) rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT; 2) rachunki lokat terminowych; 3) rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, w tym rachunki rodzinne, oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych; 4) rachunki powiernicze; 5) rachunki rodzinne; 6) rachunki zastrzeżone.

8 Rachunek bieżący art. 19 pr. przed.
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

9 Imienny charakter rachunku
Art. 34. [Zakres środków bezpieczeństwa finansowego] 1. Środki bezpieczeństwa finansowego obejmują:1) identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości; Art, 38Instytucje obowiązane przy uwzględnieniu rozpoznanego ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu mogą odstąpić od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1-3, w odniesieniu do pieniądza elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki ograniczające ryzyko prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu:1) instrument płatniczy nie może być zasilony lub instrument ten ma maksymalny miesięczny limit transakcji płatniczych w wysokości równowartości 50 euro, która to kwota może być wykorzystana wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 2) maksymalna kwota przechowywana elektronicznie nie przekracza równowartości 50 euro; 3) instrument płatniczy może być wykorzystywany wyłącznie do zakupu towarów lub usług; 4) instrument płatniczy nie może być zasilony pieniądzem elektronicznym wydanym bez zastosowania środków bezpieczeństwa finansowego; 5) wydawca pieniądza elektronicznego prowadzi bieżącą analizę przeprowadzanych transakcji lub monitoruje stosunki gospodarcze w sposób umożliwiający identyfikację transakcji nietypowych lub transakcji, których okoliczności wskazują, że mogą mieć one związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu.

10 Rachunek małoletniego art. 58 pr. bank.
Małoletni posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może po ukończeniu trzynastu lat swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na tych rachunkach, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jego przedstawiciel ustawowy.

11 Rachunek małoletniego
Małoletni posiadacz rachunku bankowego wydał dyspozycję wypłaty środków pieniężnych. Bank wypłaca zgodnie z żądaniem kwotę przekraczającą sumę środków na rachunku. Zgodnie z o.w.u. taka wypłata była dopuszczalna. Bank twierdzi, że ze względu na brak sprzeciwu wypłaa była prawidłowa i małoletni odpowiada za zwrot.

12 Rachunki wspólne Art. 51 pr. bank. Rachunek bankowy, z wyjątkiem rachunku rodzinnego, może być prowadzony dla kilku osób fizycznych, kilku jednostek samorządu terytorialnego albo stron umowy o współpracy w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2016 r. poz i 1991 oraz z 2017 r. poz. 60, 202, i 1215) - rachunek wspólny. Rachunki rozłączne (art. 51a pr. bank.) i łączne.

13 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu I ACa 504/10 30 czerwca 2010
Solidarność wierzycieli wynikająca z przepisu art. 51a ustawy z 1997 r. Prawo bankowe jest szczególną postacią solidarności czynnej, częściowo odbiega od konstrukcji z art. 367 k.c. Jeżeli bowiem umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej, każdy ze współposiadaczy rachunku może samodzielnie dysponować środkami pieniężnymi. Tym samym dochodzi do uchylenia reguły wyrażonej w art k.c. § 2, co oznacza brak swobody banku do wyboru wierzyciela, do rąk którego spełnia świadczenie.

14 Forma i treść umowy art. 52 pr. bank.
2.  Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności:1) strony umowy; 2) rodzaj otwieranego rachunku; 3) walutę rachunku; 4) czas trwania umowy; 5) o ile strony zastrzegają oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku - wysokość tego oprocentowania i przesłanki dopuszczalności jego zmiany przez bank, a także terminy wypłaty, postawienia do dyspozycji lub kapitalizacji należnych odsetek; 6) wysokość prowizji i opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy oraz przesłanki i tryb ich zmiany przez bank; 7) formy i zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji; 8) przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy; 9) przesłanki i tryb rozwiązania umowy rachunku bankowego; 10) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.

15 Zakończenie stosunku rachunku bankowego
Art. 59a Umowa rachunku bankowego, którego posiadaczem jest osoba fizyczna, niezawarta w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, ulega rozwiązaniu z: 1) dniem śmierci posiadacza rachunku albo 2) upływem 10 lat od dnia wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dotyczącej tego rachunku, a w przypadku gdy umowa przewiduje prowadzenie więcej niż jednego rachunku - tych rachunków, chyba że umowa rachunku oszczędnościowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej była zawarta na czas oznaczony dłuższy niż 10 lat.

16 Lokata terminowa Klient zawarł z bankiem umowę lokaty terminowej na okres 2 lat. Umowa zastrzegała, wysokie oprocentowanie. Jednocześnie wyłączała możliwość przedterminowego rozwiązania lokaty. Klient potrzebuje środków na spłatę zobowiązań wynikających z nieprzewidzianych przez niego zdarzeń. Czy może skutecznie domagać się rozwiązania lokaty.

17 Art. 730 k.c. Rozwiązanie umowy rachunku bankowego zawartej na czas nieoznaczony może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron; jednakże bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów.

18 Obowiązki banku z umowy rachunku
Przechowywanie środków pieniężnych Przyjmowanie środków pieniężnych Ewidencjonowanie środków pieniężnych Zwrot środków pieniężnych

19 Skutki zapisu na rachunku bankowym
A zobowiązany był do zapłaty zł na rzecz B. Zapłacił zł. Na rachunku bank pomyłkowo zaksięgował kwotę zł. B wypłacił i wydał środki. Jakie skutki ma taka wypłata w stosunku do A oraz do banku?

20 Wypłata na rzecz nieuprawnionego
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 1971 r. sygn. akt I CR 407/71 PUG nr 5 PKO - zobowiązane na mocy rachunku bankowego do przechowywania gotówki i wypłacania pieniędzy tylko posiadaczowi rachunku lub pełnomocnikowi - odpowiada na podstawie art. 471 k.c. za szkodę wynikająca z wypłaty osobie nieupoważnionej.

21 Wypłata na rzecz nieuprawnionego
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2007 r. V CSK 340/07 Zarówno wypłata na rzecz osoby nieuprawnionej, jak i dokonanie przelewu bez zlecenia posiadacza rachunku świadczą nie tylko o nienależytym wykonaniu zobowiązania przez bank, lecz także o naruszeniu przez pracowników banku ogólnego obowiązku należytej staranności wobec każdej osoby, z którą nawiązują kontakt w ramach swojej działalności zawodowej. Obowiązek ten wynika z charakteru działalności oraz jej specyfiki związanej z dysponowaniem środkami pieniężnymi. Jego naruszenie stanowi winę w rozumieniu art. 415 k.c. W związku z powyższym roszczenie posiadacza rachunku bankowego o naprawienie szkody przedawnia się nie w terminie określonym w art. 731 k.c., a tylko w art. 442 § 1 k.c. (obecnie art. 4421§ 1 k.c.). Tak samo Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 28 maja 2013 r. I ACa 100/13

22 Przedawnienie art. 731 k.c. Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych.

23 Przedawnienie roszczeń z rachunku bankowego
Klient złożył środki na rachunku depozytowo rozliczeniowym. Następnie przez 10 lat nie składał dyspozycji rozliczeniowych ale co roku dokonywał wpłaty. Po 10 latach domaga się wypłaty. Bank twierdzi, że jego roszczenie się przedawniło. W jakim terminie rozpoczął się bieg przedawnienia?

24 Przedawnienie roszczeń z rachunku bankowego
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2004 r. IV CK 320/04 Roszczenie o odsetki należne posiadaczowi rachunku od zgromadzonego kapitału pozostaje poza zakresem pojęcia "wkład oszczędnościowy".

25 Przedawnienie roszczeń z rachunku bankowego
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2004 r. IV CK 205/04 Zdaniem składu orzekającego w rozpoznawanej sprawie prawidłowe jest stanowisko, według którego roszczenie dochodzone przez powoda stało się wymagalne z upływem okresu umownego, na który złożony został depozyt,