Wykład 3 – Rodzaje projektów UE

Prezentacja na temat: "Wykład 3 – Rodzaje projektów UE"— Zapis prezentacji:

1 Wykład 3 – Rodzaje projektów UE
Prof. SGH dr hab. Alicja Ryszkiewicz ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI UNII EUROPEJSKIEJ Wykład 3 – Rodzaje projektów UE

2 KLASYFIKACJE PROJEKTÓW
Kryteria klasyfikacji projektów: ze względu na przeznaczenie: projekty zewnętrzne i wewnętrzne, ze względu na naturę: projekty techniczne, administracyjne, finansowe, handlowe i inne, ze względu na oczekiwania: projekty kompleksowe lub wycinkowe (np. badania i realizacja lub tylko badania), ze względu na wielkość: duże projekty, małe projekty, ze względu na obszar zastosowań: naprawy, nowe produkty, informatyka, badania i rozwój, ze względu na oczekiwaną rentowność: wzrost wydajności, modernizacja parku maszynowego, redukcja kosztów produkcji, wprowadzenie nowego produktu, badania, rentowność trudno mierzalna (sponsoring, inwestycje socjalne, regulacyjne, itp.). (P. Pietras, W. Szmit, Zarządzanie projektem. Wybrane metody i techniki, Oficyna Księgarsko-Wydawnicza „Horyzont” s. c. P. Sycan, M. Szymczak, Łódź 2003, s. 10).

3 Klasyfikacja uwzględniająca aspekt organizacyjny projektów
indywidualne – krótkookresowe grupy działań, które zazwyczaj przypisane zostają pojedynczej osobie pełniącej zarówno rolę kierownika projektu jak i pracownika liniowego, zespołowe – zrealizowane przez pracowników jednego z wydziałów organizacji, pod nadzorem kierownika projektu, który jednocześnie pełni funkcję kierownika liniowego, specjalne – mające miejsce, gdy wymagane jest, aby pewna specyficzna funkcja była zaangażowana czasowo w pracę grupy lub wydziału, macierzowe lub agregowane – wymagające nakładów w postaci dużej liczby wydziałów liniowych (funkcjonalnych), którym powierza się kontrolę szerokich zasobów. (H. Kerzner, Project Management. A System Approach to Planning, Scheduling and Controling, Fifth Edition, Van Nostrand Reinhold, An International Thomson Publishing Company, New York 1995, s. 79).

4 Klasyfikacja projektów według specyficznych cech różnicujących
według pochodzenia zlecenia: projekty wewnętrzne i projekty zewnętrzne, według orientacji: projekty zorientowane procesowo i projekty zorientowane obiektowo, według stopnia nowości: projekty o niskim stopniu nowości i projekty o wysokim stopniu nowości, według rozmiaru: projekty wielkie, projekty duże i projekty małe. (M. Trocki, B. Grucza, K, Ogonek, Zarządzanie projektami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s. 23).

5 Inne kryteria podziału projektów
wycena rezultatów projektu, zależność między projektami, tj. wpływ danego projektu na inne projekty, funkcje spełniane przez projekty w przedsiębiorstwie, wartość projektu, rodzaj sponsora projektu, specyfika branżowa, dziedziny interwencji funduszy strukturalnych UE.

6 Kryterium podziału - zależność między projektami
projekty niezależne, czyli takie, których akceptacja lub odrzucenie nie wykluczają akceptacji lub odrzucenia innych projektów, projekty wzajemnie wykluczające się, gdy akceptacja jednego projektu powoduje odrzucenie innego projektu, projekty współzależne, które mają pewien wpływ na inne projekty realizowane przez firmę, jednak ich akceptacja/odrzucenie nie wyklucza akceptacji/odrzucenia innych projektów oraz projekty z efektem synergicznym. H. Johnson, Ocena projektów inwestycyjnych. Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo K.E. Liber s.c., Warszawa 2000, s. 28 – 30.

7 Klasyfikacja projektów inwestycyjnych według funkcji
Ekspansja (rozwój) - Ekspansja na obecnych rynkach lub w grupie produktów już oferowanych przez firmę - Wejście na nowe rynki i w nowe grupy produktów Odtworzenie aktualnych mocy produkcyjnych - Utrzymanie aktualnej działalności - Redukcja kosztów Dostosowanie do nowych norm prawnych Cel: minimalizacja kosztu przy spełnieniu określonych norm Badania i rozwój Inne takie, które trudno zakwalifikować do którejkolwiek z powyższych grup. Źródło: H. Johnson, Ocena projektów inwestycyjnych. Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo K.E. Liber s.c., Warszawa 2000, s. 26 – 28.

8 Klasyfikacja ze względu na funkcje spełniane w przedsiębiorstwie
projekty polegające na stworzeniu zdolności produkcyjnych, tzw. nowe projekty, projekty restrukturyzacyjne, inaczej modernizacyjne projekty naprawcze istniejących przedsiębiorstw, projekty rozbudowy istniejących zdolności produkcyjnych, polegające na zwiększeniu ilości wytwarzanych produktów i produktów ubocznych bez zmiany struktury produkcji i/lub zmianie programu produkcji przez dodanie nowych, podobnych produktów do realizowanego programu. (W. Behrens, P. M. Hawranek, Poradnik przygotowania przemysłowych studiów feasibility, wyd. poprawione i rozszerzone, United Nations Industrial Development Organization, Warszawa 1993, s. 50 –56).

9 RODZAJE PROJEKTÓW Według kryterium wyceny rezultatów projektu:
projekty, których rezultaty są wyceniane w jednostkach pieniężnych, projekty, których rezultaty nie są wyceniane w jednostkach pieniężnych. W zakresie prezentacji rezultatów i celu projektu mogą wystąpić trzy sytuacje: nie można wyrazić rezultatów projektu za pomocą obiektywnie weryfikowalnych wskaźników (OWW), a jedynie oszacować w sposób subiektywny (np. w przypadku projektu dotyczącego wzrostu efektywności usług administracji wycena rezultatu i ocena realizacji celu projektu mogą być dokonane jedynie za pomocą odpowiednich, specjalistycznych testów mierzących np. przetwarzanie zbiorów w wymaganym czasie; w przypadku projektu mającego na celu poprawę jakości nauczania na szczeblu podstawowym wycena rezultatu i ocena celu projektu za pomocą OWW polegałaby na konstruowaniu wskaźników mierzących oceny uczniów z egzaminów), rezultaty projektu można wyrazić jedynie w jednostkach fizycznych (np. liczba przeszkolonych studentów), OWW mogą być wyrażone w jednostkach pieniężnych (np. wartość przyrostu produkcji blach cynkowych, obniżka kosztów operacyjnych). (European Commission, Methods and Instruments for Project Cycle Management, Manual Financial and Economic Analysis of Development Projects, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg 1997, s. 9).

10 RODZAJE PROJEKTÓW 1) projekty komercyjne (ang. projects with tangible products), które mogą być oceniane w jednostkach pieniężnych i których celem jest, najogólniej, wzrost produkcji dóbr i usług: które są sprzedawane lub sprzedawalne na rynku np. w przypadku projektu, którego celem jest wzrost konsumpcji własnej żywności gospodarstw domowych, produkty projektu nie będą sprzedawane na rynku, ale mogą być wycenione według cen rynkowych, które są dostarczane bezpłatnie dla beneficjentów lub których cena nie jest określona przez rynek, ale można wycenić korzyści z tytułu ich produkcji, np. w przypadku projektów z zakresu infrastruktury drogowej, projektów dotyczących szkolenia zawodowego; 2) projekty niekomercyjne (ang. projects with non-tangible products), których rezultaty nie mogą być właściwie wycenione w jednostkach pieniężnych bez przeprowadzenia specjalistycznych, czasochłonnych i kosztownych badań, które prawdopodobnie przewyższyłyby czas i środki zwyczajowo dostępne w przygotowaniu i analizie projektów, np. projekty w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, rozwoju miast, usług socjalnych, reformy instytucji lub zachowania środowiska. - Rozgraniczenie między tymi dwoma typami projektów zależy od osądu analityka. - Niektóre projekty mogą zawierać cechy obu projektów, np. zintegrowany projekt rozwoju obszarów wiejskich może zawierać składniki produkcyjne (rzeczowe) i społeczne (niematerialne). (European Commission, Methods and Instruments for Project Cycle Management, Manual Financial and Economic …, op. cit., s. 10).

11 Rodzaj sponsora (inicjatora, koordynatora) projektu
projekty publiczne, pozostałe - projekty prywatne. Projekt publiczny - zbiór działań noszących atrybuty klasycznie rozumianego projektu, którego inicjatorem i koordynatorem są instytucje o charakterze publicznym. (A. Drobniak, Zastosowanie analizy kosztów i korzyści w ocenie projektów publicznych, Katowice, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach 2002, s. 13).

12 wg kryterium priorytetowych obszarów tematycznych
KLASYFIKACJA OBSZARÓW INTERWENCJI FUNDUSZY STRUKTURALNYCH NA LATA wg kryterium priorytetowych obszarów tematycznych wg kryterium form finansowania wg kryterium obszaru wg kryterium rodzaju działalności gospodarczej (Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Załącznik II, Dz. Urz. UE L 371, )

13 1) Klasyfikacja wg kryterium priorytetowych obszarów tematycznych
Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Społeczeństwo informacyjne Transport Energia Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom Turystyka Kultura Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich Zwiększanie zdolności adaptacyjnych pracowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców Poprawa dostępu do zatrudnienia i jego trwałości Poprawa integracji społecznej osób w niekorzystnej sytuacji Poprawa jakości kapitału ludzkiego Inwestycje w infrastrukturę społeczną Stymulowanie reform w zakresie zatrudnienia oraz integracji społecznej Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym Rekompensata za podniesione koszty rozwoju regionów peryferyjnych Pomoc techniczna

14 Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość
Kod Temat priorytetowy 01 Działalność B+RT prowadzona w ośrodkach badawczych 02 Infrastruktura B+RT (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych 03 Transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami naukowymi i technologicznymi (parkami naukowymi i technologicznymi, technopoliami, itd.) 04 Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych) 05 Usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw 06 Wsparcie na rzecz MŚP w zakresie promocji produktów i procesów przyjaznych dla środowiska (wdrożenie efektywnych systemów zarządzania środowiskiem, wdrożenie i stosowanie/ użytkowanie technologii zapobiegania zanieczyszczeniom, wdrożenie czystych technologii do działalności produkcyjnej przedsiębiorstw 07 Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań i innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+RT i przedsiębiorstwa, itp.) 08 Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 09 Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP

15 Społeczeństwo informacyjne
Kod Temat priorytetowy 10 Infrastruktura telekomunikacyjna (w tym sieci szerokopasmowe) 11 Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe, itp.) 12 Technologie informacyjne i komunikacyjne (sieci TEN-ICT) 13 Usługi i aplikacje dla obywateli (e-zdrowie, e-administracja, e-edukacja, eintegracja itp.) 14 Usługi i aplikacje dla M􀄝P (e-handel, kształcenie i szkolenie, tworzenie sieci itp.) 15 Inne działania mające na celu poprawę dostępu MŚP do TIK i ich wydajne użytkowanie

16 Transport Kod 16 Kolej 25 Transport miejski 17 Kolej (sieci TEN-T) 26 Transport multimodalny 18 Tabor kolejowy 27 Transport multimodalny (sieci TEN-T) 19 Tabor kolejowy (sieci TEN-T) 28 Inteligentne systemy transportu 20 Autostrady 29 Porty lotnicze 21 Autostrady (sieci TEN-T) 30 Porty 22 Drogi krajowe 31 Śródlądowe drogi wodne (regionalne i lokalne) 23 Drogi regionalne/lokalne 32 Śródlądowe drogi wodne (sieci TEN-T) 24 Ścieżki rowerowe

17 Energia Kod 33 Energia elektryczna 39 Energia odnawialna: wiatrowa 34
Energia elektryczna (sieci TEN-E) 40 Energia odnawialna: słoneczna 35 Gaz ziemny 41 Energia odnawialna: biomasa 36 Gaz ziemny (sieci TEN-E) 42 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe 37 Produkty ropopochodne 43 Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią 38 Produkty ropopochodne (sieci TEN-E)

18 Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom
Kod 44 Gospodarka odpadami komunalnymi i przemysłowymi 45 Gospodarka i zaopatrzenie w wodę pitną 46 Oczyszczanie ścieków 47 Jakość powietrza 48 Zintegrowany system zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń 49 Dostosowanie do zmian klimatu i łagodzenie ich skutków 50 Rewaloryzacja obszarów przemysłowych i rekultywacja skażonych gruntów 51 Promowanie bioróżnorodności i ochrony przyrody (w tym NATURA 2000) 52 Promowanie czystego transportu miejskiego 53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym) 54 Inne działania na rzecz ochrony środowiska i zapobiegania zagrożeniom

19 Turystyka Kultura Kod Temat priorytetowy 55
Promowanie walorów przyrodniczych 56 Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego 57 Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych Kultura Kod Temat priorytetowy 58 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego 59 Rozwój infrastruktury kulturalnej 60 Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych

20 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich
Kod Temat priorytetowy 61 Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich Zwiększanie zdolności adaptacyjnych pracowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców Kod Temat priorytetowy 62 Rozwój systemów i strategii uczenia się przez całe życie w przedsiębiorstwach; szkolenia i usługi na rzecz zwiększenia zdolności adaptacyjnych pracowników do zmian; promowanie przedsiębiorczości i innowacji 63 Opracowywanie i upowszechnianie innowacyjnych i bardziej wydajnych form organizacji pracy 64 Rozwój specjalistycznych usług w zakresie zatrudnienia, szkolenia i wsparcia w związku z restrukturyzacją sektorów i przedsiębiorstw, rozwój systemów przewidywania zmian w sferze zatrudnienia i zapotrzebowania na kwalifikacje i przyszłych wymogów w zakresie zatrudnienia i kwalifikacji

21 Poprawa dostępu do zatrudnienia i jego trwałości
Kod Temat priorytetowy 65 65 Modernizacja i wzmacnianie instytucji rynku pracy 66 Wdrażanie aktywnych i prewencyjnych instrumentów rynku pracy 67 Działania na rzecz aktywnego starzenia się oraz wydłużania życia zawodowego 68 Wsparcie na rzecz samozatrudnienia i zakładania działalności gospodarczej 69 Działania na rzecz zwiększenia trwałgo udział kobiet w zatrudnieniu oraz ich rozwoju zawodowego w perspektywie zmniejszenia dyskryminacji ze względu na płeć na rynku pracy oraz lepszego godzenia życia zawodowego z prywatnym, a zwłaszcza większego dostępu do usług opiekuńczo-wychowawczych nad dziećmi i osobami zależnymi. 70 Konkretne działania na rzecz zwiększenia udziału migrantów w zatrudnieniu w perspektywie wzmocnienie ich integracji społecznej

22 Poprawa integracji społecznej osób w niekorzystnej sytuacji
Kod Temat priorytetowy 71 Ścieżki integracji i powrotu do zatrudnienia dla osób w gorszym położeniu; zwalczanie dyskryminacji w dostępie do rynku pracy i rozwoju kariery zawodowej oraz promowanie akceptacji dla różnorodności w miejscu pracy Poprawa jakości kapitału ludzkiego Kod Temat priorytetowy 72 Opracowywanie, uruchomienie i wdrożenie reform systemów kształcenia i szkolenia celem zwiększenia zdolności do zatrudnienia, zwiększenia stopnia dostosowania systemów kształcenia i szkolenia początkowego [ podstawowego ???] i zawodowego do potrzeb rynku pracy, oraz systematycznej aktualizacji kwalifikacji kadry systemu oświaty w perspektywie gospodarki opartej na innowacji i wiedzy 73 Działania na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu i szkoleniu przez całe życie, w szczególności poprzez przedsięwzięcia na rzecz ograniczenia przedwczesnego porzucania skolaryzacji oraz zminimalizowania dyskryminacji ze względu na płeć oraz poprzez działania na rzecz poprawy jakości i dostępu do kształcenia i szkoleń na poziomie początkowym, zawodowym i wyższym 74 Rozwój potencjału ludzkiego w zakresie badań i innowacji, w szczególności poprzez studia podyplomowe i szkolenia naukowców oraz poprzez współpracę sieciową między uczelniami, ośrodkami badawczymi i przedsiębiorstwami.

23 Inwestycje w infrastrukturę społeczną
Kod Temat priorytetowy 75 Infrastruktura systemu oświaty 76 Infrastruktura ochrony zdrowia 77 Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza 78 Infrastruktura mieszkalnictwa 79 Pozostała infrastruktura społeczna Stymulowanie reform w zakresie zatrudnienia oraz integracji społecznej Kod Temat priorytetowy 80 Promowanie partnerstw, paktów i inicjatyw poprzez tworzenie sieci współpracy odnośnych podmiotów

24 Rekompensata za podniesione koszty rozwoju regionów peryferyjnych
Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym Kod Temat priorytetowy 81 Rozwiązania na rzecz podniesienia jakości opracowania, monitorowania, ewaluacji polityk i programów na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, wzmocnienie zdolności w zakresie realizacji polityk i programów. Rekompensata za podniesione koszty rozwoju regionów peryferyjnych Kod Temat priorytetowy 82 Rekompensata podniesionych kosztów związanych z utrudnionym dostępem oraz rozproszeniem terytorialnym 83 Szczególne działania na rzecz zrekompensowania podniesionych kosztów wynikających z wielkości rynku 84 związanych z warunkami klimatycznymi i ukształtowania terenu

25 Pomoc techniczna Kod Temat priorytetowy 85
Przygotowanie, realizacja, monitorowanie i kontrola 86 Ocena, badania/ ekspertyzy, informacja i komunikacja

26 KLASYFIKACJA WG KRYTERIUM FORM FINANSOWANIA
Kod Forma finansowania 01 Pomoc bezzwrotna 02 Pomoc (pożyczka, dotacja na spłatę oprocentowania, gwarancje) 03 Kapitał podwyższonego ryzyka (nabycie udziałów, fundusze kapitału podwyższonego ryzyka) 04 Inne formy finansowania

27 KLASYFIKACJA WG KRYTERIUM OBSZARU
Kod Typ obszaru 01 Obszar miejski 02 Obszar górski 03 Wyspy 04 Obszar o niskiej i bardzo niskiej gęstości zaludnienia 05 Obszary wiejskie (poza obszarami górskimi, wyspami lub o niskiej i bardzo niskiej gęstości zaludnienia) 06 Dawne granice zewnętrzne UE (po r.) 07 Region peryferyjny 08 Obszar współpracy transgranicznej 09 09 Obszar współpracy transnarodowej 10 Obszary współpracy międzyregionalnej 00 Nie dotyczy

28 KLASYFIKACJA WG KRYTERIUM RODZAJU DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Kod Działalność gospodarcza 01 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 12 Budownictwo 02 Rybołówstwo 13 Handel hurtowy i detaliczny 03 Produkcja produktów żywnościowych i napojów 14 Hotele i restauracje 04 04 Wytwarzanie tekstyliów i wyrobów włókienniczych 15 Pośrednictwo finansowe 05 05 Wytwarzanie urządzeń transportowych 16 Obsługa nieruchomości, wynajem i prowadzenie działalności gospodarczej 06 Nieokreślony przemysł wytwórczy 17 Administracja publiczna 07 Górnictwo i kopalnictwo surowców energetycznych 18 Edukacja 08 Wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 19 Działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego 09 Pobór, uzdatnianie i rozprowadzanie wody 20 Opieka społeczna, pozostałe usługi komunalne, społeczne i indywidualne 10 Poczta i telekomunikacja 21 Działalność związana ze środowiskiem naturalnym 11 Transport 22 00 Inne niewyszczególnione usługi Nie dotyczy

29 DUŻE PROJEKTY (1) DUŻE PROJEKTY - w ramach programu operacyjnego, EFRR i Fundusz Spójności mogą finansować wydatki związane z operacją składającą się z szeregu robót, działań lub usług, której celem samym w sobie jest ukończenie niepodzielnego zadania o sprecyzowanym charakterze gospodarczym lub technicznym, która posiada jasno określone cele i której całkowity koszt przekracza kwotę 25 mln EUR w przypadku środowiska naturalnego oraz 50 mln EUR w przypadku innych dziedzin. (Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne …, op. cit.). DUŻY PROJEKT – od 2010 r. przyjęcie progu 50 mln EUR stosowanego do wszystkich dużych projektów we wszystkich dziedzinach, co oznacza szybsze, bo bez potrzeby zatwierdzania przez Komisję, uruchamianie projektów w zakresie ochrony środowiska na mniejszą skalę. (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 539/2010 z dnia 16 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w odniesieniu do uproszczenia niektórych przepisów oraz w odniesieniu do niektórych przepisów w zakresie zarządzania finansowego (Dz. U. L 158, , s. 1)). DUŻE PROJEKTY - w ramach programu operacyjnego lub programów operacyjnych z EFRR i Funduszu Spójności mogą być wspierane operacje obejmujące serie prac, działań lub usług, z których każde ma na celu wykonanie niepodzielnego zadania o sprecyzowanym charakterze gospodarczym lub technicznym, posiada jasno określone cele, a ich całkowity koszt przekracza kwotę EUR („duży projekt”). Instrumentów finansowych nie uznaje się za duże projekty. [COM(2013) 246 final].

30 DUŻE PROJEKTY (2) DUŻE PROJEKTY - w ramach programu operacyjnego lub programów operacyjnych, podlegających decyzji Komisji, możliwe jest wsparcie z EFRR i Funduszu Spójności operacji obejmującej szereg robót, działań lub usług służącą wykonaniu niepodzielnego zadania o sprecyzowanym charakterze gospodarczym lub technicznym, która posiada jasno określone cele i której całkowite koszty kwalifikowalne przekraczają kwotę EUR, a w przypadku operacji przyczyniających się do osiągnięcia celu tematycznego dotyczącego promowania zrównoważonego transportu i usuwania niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej, której całkowite koszty kwalifikowalne przekraczają kwotę EUR („duży projekt”). Instrumentów finansowych nie uznaje się za duże projekty (art. 100 Rozp z 2013 r.)

31 Wieloletnie ramy finansowe 2014–2020 Finansowanie dużych projektów
Wyznaczenie maksymalnych kwot wkładu z budżetu ogólnego UE w projekty infrastrukturalne, których czas realizacji znacznie przekracza okres obowiązywania WRF, pozwoli zapewnić, by nie miały one żadnego wpływu na inne projekty finansowane z tego budżetu. ROZPORZĄDZENIE RADY (UE, EURATOM) NR 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (Dz. Urz. UE L 347 z ) Art. 16. Wkład w finansowanie dużych projektów 1. W ramach budżetu ogólnego Unii na lata 2014–2020 udostępnia się maksymalną kwotę w wysokości mln EUR (w cenach z 2011 r.) na potrzeby europejskich programów w zakresie nawigacji satelitarnej (EGNOS i Galileo). 2. W ramach budżetu ogólnego Unii na lata 2014–2020 udostępnia się maksymalną kwotę w wysokości mln EUR (w cenach z 2011 r.) na potrzeby projektu dotyczącego międzynarodowego eksperymentalnego reaktora termojądrowego (ITER). 3. W ramach budżetu ogólnego Unii na lata 2014–2020 udostępnia się maksymalną kwotę w wysokości mln EUR (w cenach z 2011 r.) na potrzeby programu Copernicus (europejskiego programu obserwacji Ziemi).

32 PROJEKT RENTOWNY (GENERUJĄCY DOCHÓD)
Projekt rentowny (generujący dochód) - jakiekolwiek działanie obejmujące inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub jakiekolwiek działanie pociągające za sobą sprzedaż gruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług. W przypadku projektów rentownych odnoszących się do inwestycji w infrastrukturę lub innych projektów, gdy jest możliwe obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem przyjęto, że kwalifikowalne wydatki[3] na te projekty nie przekraczają zaktualizowanej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o zaktualizowaną wartość dochodu netto[4] z inwestycji w danym okresie odniesienia.[5] [3] W przypadku, gdy nie wszystkie koszty inwestycji są kwalifikowane do współfinansowania, dochód netto zostaje przyporządkowany pro rata do kwalifikowalnych i niekwalifikowanych części kosztu inwestycji. [4] W przypadku, gdy nie ma możliwości obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem, dochód wygenerowany w okresie pięciu lat od zakończenia operacji jest odliczany od wydatków zadeklarowanych Komisji. W przypadku gdy, nie później niż trzy lata po zamknięciu programu operacyjnego, stwierdzi się, że operacja wygenerowała dochód, który nie został uwzględniony dochód taki zwraca się do budżetu ogólnego UE proporcjonalnie do wkładu funduszy. Kraje mogą przyjmować do odnośnych kwot proporcjonalne procedury monitorowania dochodu generowanego przez działania o koszcie całkowitym niższym od 200 tys. EUR. [5] Przy obliczeniach instytucja zarządzająca uwzględnia okres odniesienia właściwy dla danej kategorii inwestycji, kategorię projektu, zwykle oczekiwaną rentowność dla danej kategorii inwestycji, zastosowanie zasady „zanieczyszczający płaci” oraz, w stosownych przypadkach, zasadę sprawiedliwości w powiązaniu ze względną zamożnością danego kraju.

33 OPERACJE GENERUJĄCE DOCHÓD PO ICH UKOŃCZENIU
Dochód - wpływy środków pieniężnych z bezpośrednich wpłat dokonywanych przez użytkowników za towary lub usługi zapewniane przez daną operację, jak np. opłaty ponoszone bezpośrednio przez użytkowników za użytkowanie infrastruktury, sprzedaż lub dzierżawę gruntu lub budynków lub opłaty za usługi, pomniejszone o wszelkie koszty operacyjne i koszty odtworzenia wyposażenia krótkotrwałego poniesione w okresie odniesienia. Oszczędności kosztów działalności osiągnięte przez operację są traktowane jako dochody, chyba że są skompensowane równoważnym zmniejszeniem dotacji na działalność. (art. 61 Rozp z 2013 r.)

34 Określenie potencjalnych dochodów operacji
Potencjalne dochody operacji są określane z góry za pomocą jednej z metod, wybranej przez instytucję zarządzającą dla danego sektora, podsektora lub rodzaju operacji: a) zastosowanie zryczałtowanej procentowej stawki dochodów określonej dla sektora lub podsektora właściwego dla danej operacji; b) obliczenie zdyskontowanego dochodu danej operacji z uwzględnieniem okresu odniesienia odpowiedniego dla danego sektora lub podsektora właściwego dla danej operacji, zwykle oczekiwanej rentowności dla danej kategorii inwestycji, zastosowania zasady „zanieczyszczający płaci” oraz, w stosownych przypadkach, zastosowania zasady sprawiedliwości w powiązaniu ze względną zamożnością danego państwa członkowskiego lub regionu.

35 WRF 2014-2020: Projekty pilotażowe
środki na projekty pilotażowe o charakterze eksperymentalnym mające na celu zbadanie wykonalności działania i jego użyteczności; odpowiednie środki na zobowiązania można zapisać w budżecie na nie więcej niż dwa kolejne lata budżetowe; Łączna kwota środków na projekty pilotażowe nie może przekroczyć 40 mln EUR w jednym roku budżetowym;

36 EFRR: Projekty pilotażowe
Z inicjatywy Komisji z EFRR mogą być wspierane innowacyjne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Takie działania obejmują badania i projekty pilotażowe mające na celu zidentyfikowanie lub przetestowanie nowych rozwiązań odnoszących się do zagadnień zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, istotnych na poziomie Unii. Komisja zachęca odpowiednich partnerów do angażowania się w przygotowanie i realizację innowacyjnych działań.

37 Rodzaje projektów wymienione w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 Wspólne wskaźniki produktu i rezultatu dotyczące inwestycji EFS 2) Wspólne wskaźniki produktu dotyczące podmiotów: — liczba projektów zrealizowanych w pełni lub częściowo przez partnerów społecznych lub organizacje pozarządowe; — liczba projektów ukierunkowanych na trwały udział kobiet w zatrudnieniu i rozwój ich kariery zawodowej; — liczba projektów obejmujących administrację publiczną lub służby publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym; — liczba objętych wsparciem mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (w tym przedsiębiorstw spółdzielczych i przedsiębiorstw ekonomii społecznej).

38 Formy wsparcia z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, EFRRW i EFRiM:
dotacje, nagrody pomoc zwrotna, instrumenty finansowe, ich kombinacja. W przypadku pomocy zwrotnej wsparcie zwrócone podmiotowi, który go udzielił, lub innej właściwej instytucji państwa członkowskiego jest przechowywane na oddzielnym rachunku lub wydzielone za pomocą kodów księgowych i ponownie wykorzystywane do tego samego celu lub zgodnie z celami programu.

39 WSPARCIE FINANSOWE Z EFSI Określanie stóp dofinansowania
Stopę lub stopy dofinansowania i maksymalną kwotę pomocy z EFSI ustala się decyzją Komisji w sprawie przyjęcia programu, zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych funduszy. Działania pomocy technicznej realizowane z inicjatywy lub w imieniu Komisji mogą być finansowane w 100 %. (art. 60 Rozp z 2013 r.).

40 Dotacja Dotacje są bezpośrednimi wkładami finansowymi przyznawanymi z budżetu na zasadzie darowizny na finansowanie dowolnego spośród następujących rodzajów działań: działania mającego przyczynić się do osiągnięcia celu stanowiącego część polityki Unii; funkcjonowania organu, który dąży do osiągnięcia celu leżącego w ogólnym interesie Unii lub realizuje cel należący do polityki Unii lub wspierający tę politykę („dotacja na działalność”). Dotacje udzielane są na podstawie pisemnej umowy albo decyzji Komisji przekazanej wnioskodawcy otrzymującemu dotację. Formy dotacji zwrot określonej części faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowalnych, zwrot na podstawie kosztów jednostkowych; płatności ryczałtowe; finansowanie według stawek zryczałtowanych; połączenie ww. form dotacji. Projekt - Całość prac i zadań zaplanowanych do wykonania w umowie o dotację (a dokładnie w Aneksie I do tej umowy).

41 Nagroda Nagroda - wkłady finansowe przyznawane po przeprowadzeniu konkursu. Przyznawanie nagród jest zgodne z zasadami przejrzystości i równego traktowania oraz wspiera realizację celów polityk Unii. W tym celu nagrody uwzględnia się w programie prac, który jest publikowany przed jego realizacją. Program prac realizowany jest w drodze publikacji konkursów. Konkursy, w których jednostkowa wartość nagród wynosi co najmniej 1 mln EUR, mogą być publikowane tylko wtedy, gdy zostały przewidziane w sprawozdaniach lub wszelkich innych stosownych dokumentach. Zasady konkursu określają co najmniej warunki udziału, w tym kryteria wykluczenia, kryteria przyznania nagrody, kwotę nagrody i tryb jej wypłacenia. Nagrody nie mogą być przyznawane bezpośrednio, bez przeprowadzenia konkursu, a informacje o nich oraz są corocznie publikowane.

42 Formy dotacji i pomocy zwrotnej
zwrot kosztów kwalifikowalnych, które zostały rzeczywiście poniesione i zapłacone, wraz, w stosownych przypadkach, z wkładami rzeczowymi i amortyzacją; standardowe stawki jednostkowe; kwoty ryczałtowe nieprzekraczające EUR wkładu publicznego; finansowanie w oparciu o stawki ryczałtowe, obliczone przez zastosowanie wartości procentowej do jednej lub kilku kategorii kosztów. Ww. formy można łączyć wyłącznie w przypadku, gdy każda z nich dotyczy innej kategorii kosztów, lub w przypadku, gdy są one stosowane do odrębnych projektów stanowiących część operacji lub do kolejnych etapów operacji.

43 Instrumenty finansowe
stosowane są w celu zaradzenia słabościom rynkowym lub niedostatecznemu poziomowi inwestycji, w przypadkach finansowo opłacalnych, ale niegenerujących wystarczającego finansowania ze źródeł rynkowych; mają charakter dodatkowy, co oznacza, że celem instrumentów finansowych nie jest zastąpienie instrumentów finansowych danego państwa członkowskiego, finansowania prywatnego lub innych interwencji finansowych ze strony Unii; nie zakłócają konkurencji na rynku wewnętrznym i są spójne z przepisami dotyczącymi pomocy państwa; przynoszą efekt mnożnikowy, co oznacza, że wkład Unii w instrument finansowy służy uruchomieniu łącznej inwestycji przekraczającej wkład Unii zgodnie z wcześniej określonymi wskaźnikami; zapewniają zgodność interesów: wdrażając instrumenty finansowe, Komisja zapewnia istnienie wspólnego interesu w realizacji celów określonych dla danego instrumentu finansowego, który można wesprzeć takimi mechanizmami, jak współinwestowanie, wymogi podziału ryzyka lub zachęty finansowe, przy równoczesnym zapobieganiu konfliktom interesów z innymi działaniami podmiotu, któremu powierzono wykonanie zadań; instrumenty finansowe są ustanawiane na podstawie oceny ex ante, w tym oceny potencjalnego ponownego wykorzystania dodatkowych zasobów.

44 Instrumenty finansowe
Instrumenty finansowe - unijne środki wsparcia finansowego przekazywane z budżetu na zasadzie komplementarności w celu osiągnięcia określonego celu lub określonych celów polityki Unii. Mogą przybierać formę inwestycji kapitałowych lub quasi-kapitałowych, pożyczek lub gwarancji lub innych instrumentów opartych na podziale ryzyka, a w stosownych przypadkach mogą być łączone z dotacjami; Pożyczka - umowa zobowiązująca pożyczkodawcę do udostępnienia pożyczkobiorcy uzgodnionej kwoty w uzgodnionym czasie, zgodnie z którą pożyczkobiorca ma obowiązek spłacić tę kwotę w uzgodnionym czasie; Gwarancja - pisemne zobowiązanie do przyjęcia odpowiedzialności za całość lub część długu lub zobowiązania osoby trzeciej lub pomyślnego wywiązania się przez nią z zobowiązania, w sytuacji powodującej uruchomienie gwarancji, takiej jak niespłacenie pożyczki;

45 Instrumenty finansowe
Inwestycje kapitałowe - wniesienie do przedsiębiorstwa kapitału zainwestowanego pośrednio lub bezpośrednio, w zamian za całkowite lub częściowe udziały w strukturze własności tego przedsiębiorstwa, przy czym inwestor może sprawować pewną kontrolę nad zarządzaniem przedsiębiorstwem oraz może mieć udział w zyskach przedsiębiorstwa; Inwestycje quasi-kapitałowe - rodzaj finansowania mieszczący się między finansowaniem kapitałowym a finansowaniem dłużnym, o poziomie ryzyka wyższym niż dług uprzywilejowany, a niższym niż kapitał podstawowy; inwestycje quasi-kapitałowe mogą mieć taką strukturę jak dług, zazwyczaj niezabezpieczony i podporządkowany, a w niektórych przypadkach wymienialny na udziały, lub jak udziały preferencyjne; Instrument oparty na podziale ryzyka - instrument finansowy umożliwiający podział określonego ryzyka na co najmniej dwa podmioty, w stosownych przypadkach za uzgodnioną opłatą.