CZ. II PROBLEMATYKA MODELU PROWADZENIA REJESTRÓW PUBLICZNYCH ZAWIERAJĄCYCH DANE PRZESTRZENNE 1 Spotkanie Geodetów Powiatowych - 12.12.2016 r. Warszawa.

Prezentacja na temat: "CZ. II PROBLEMATYKA MODELU PROWADZENIA REJESTRÓW PUBLICZNYCH ZAWIERAJĄCYCH DANE PRZESTRZENNE 1 Spotkanie Geodetów Powiatowych - 12.12.2016 r. Warszawa."— Zapis prezentacji:

1 CZ. II PROBLEMATYKA MODELU PROWADZENIA REJESTRÓW PUBLICZNYCH ZAWIERAJĄCYCH DANE PRZESTRZENNE 1 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

2 PROBLEMATYKA Czy definiowane są zasady prowadzenia rejestrów tworzących infrastrukturę informacyjną państwa? Czy do prowadzenia rejestrów publicznych powinno się stosować urzędowe systemy elektroniczne, czy różnorodne aplikacje dostarczane przez podmioty prywatne? Czy aktualny sposób prowadzenia rejestrów publicznych dotyczących IIP zapewnia bezpieczeństwo danych, poprawność realizacji zadań w tym zakresie przez podmioty publiczne, w szczególności przez administrację samorządową? Czy jest możliwość kontroli bezpieczeństwa danych w rejestrach publicznych prowadzonych przez podmioty publiczne na niezidentyfikowanej, prywatnej infrastrukturze technicznej? Zakres analizy obejmuje organizację prowadzenia baz danych geodezyjno-kartograficznych, a w szczególności ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości ), ewidencji miejscowości ulic i adresów oraz zbiorów danych planistycznych - planów zagospodarowania przestrzennego, studiów uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy i planów zagospodarowania województw. 2 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

3 UWARUNKOWANIA PRAWNE PROWADZENIA GiK.R.P.
Na podstawie art. 4 ustawy pgik z 17 maja 1989 r. Dz. U. z 2015 r. poz. 520 i 831 ust. 1a: Dla obszaru całego kraju zakłada się i prowadzi w systemie teleinformatycznym bazy danych, obejmujące zbiory danych przestrzennych IIP, dotyczące: państwowego rejestru podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych; ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości); geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu; państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju; państwowego rejestru nazw geograficznych; ewidencji miejscowości, ulic i adresów; rejestru cen i wartości nieruchomości; obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1: : , w tym kartograficznych opracowań numerycznego modelu rzeźby terenu; obiektów ogólnogeograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1: i mniejszych, w tym kartograficznych opracowań numerycznego modelu rzeźby terenu; szczegółowych osnów geodezyjnych; zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu. 1b: Dla terenów miast oraz zwartych zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę obszarów wiejskich zakłada się i prowadzi w systemie teleinformatycznym bazy danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500–1:5000, zharmonizowane z bazami danych, o których mowa w ust. 1a. 3 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

4 Odpowiednio zabezpieczone przechowywanie danych i ich aktualizację,
W żadnym z artykułów ustawy pgik nie zdefiniowano jaki podmiot odpowiada za przygotowanie systemu informatycznego umożliwiającego prowadzenie baz danych określonych w art.4 ustawy pgik, ani nie sformułowano jakie wymagania powinien spełniać taki system. Jedynie w art. 24 ustawy pgik określono, że operat dotyczący ewidencji gruntów i budynków składa się z bazy danych, prowadzonej za pomocą systemu teleinformatycznego zapewniającego w szczególności: Odpowiednio zabezpieczone przechowywanie danych i ich aktualizację, Udostępnianie oraz wspólne korzystanie z danych na zasadach określonych w przepisach o infrastrukturze informacji przestrzennej. 4 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

5 umożliwiającym uruchamianie usług danych przestrzennych.
Ustawa z 4 marca 2010 r. o IIP określa obowiązek tworzenia usług danych przestrzennych organom administracji prowadzącym rejestry publiczne w zakresie: wyszukiwania zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie zawartości odpowiadających im metadanych oraz umożliwianie wyświetlania zawartości metadanych; przeglądania, umożliwiającego co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobrazowanych zbiorów oraz wyświetlanie objaśnień symboli kartograficznych i zawartości metadanych; pobierania, umożliwiającego pobieranie kopii zbiorów lub ich części oraz, gdy jest to wykonalne, bezpośredni dostęp do tych zbiorów; przekształcania, umożliwiającego przekształcenie zbiorów w celu osiągnięcia interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych; umożliwiającym uruchamianie usług danych przestrzennych. 5 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

6 USTAWA O INFRASTRUKTURZE INFORMACJI PRZESTRZENNEJ
Art. 12. 1. Dostęp do usług, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 (wyszukiwanie, przeglądanie), jest powszechny i nieodpłatny. 6 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

7 - usługi użyteczności publicznej/łączność GESUT
Kategoria tematyczna -ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE ORGANIZACJI I TRYBU PROWADZENIA PZGIK Nazwa bazy danych Tematy danych przestrzennych - USTAWA O INFRASTRUKTURZE INFORMACJI PRZESTRZENNEJ planowanie/kataster infrastruktura EGiB - Działki ewidencyjne - usługi użyteczności publicznej/łączność GESUT - Usługi użyteczności publicznej transport wody śródlądowe BDOT500 Sieci transportowe Hydrografia Zagospodarowanie przestrzenne rozumiane jako zagospodarowanie terenu - położenie BDSOG - Systemy odniesienie za pomocą współrzędnych 7 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

8 Obowiązku tego nie przestrzegają prawie wszystkie organy prowadzące zbiory danych infrastruktury informacji przestrzennej na poziomie gminnym, powiatowym i wojewódzkim, Obowiązku tego nie kontroluje żaden z organów nadzoru i kontroli. Zjawisko to ma związek z brakiem zainteresowania organów odpowiedzialnych za prowadzenie rejestrów publicznych do tworzenia odpowiedniej infrastruktury technicznej. 8 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

9 ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości);
Tylko do prowadzenia niektórych baz danych wymienionych w artykule 4 ustawy pgik zostały opracowane przez administrację publiczną elektroniczne systemy teleinformatyczne. W szczególności nie przygotowano publicznego systemu teleinformatycznego do prowadzenia : ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości); geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu; rejestru cen i wartości nieruchomości; szczegółowych osnów geodezyjnych; dla terenów miast oraz zwartych zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę obszarów wiejskich bazy danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500–1:5000. 9 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

10 Do prowadzenia w/w baz danych używa się kilkudziesięciu aplikacji dostarczanych na warunkach komercyjnych przez prywatnych dostawców. W przypadku ewidencji miejscowości, ulic i adresów do prowadzenia tej bazy danych wdrażany jest jednocześnie system teleinformatyczny opracowany przez Głównego Geodetę Kraju oraz systemy informatyczne oferowane przez podmioty prywatne. Podstawową delegacją ustawową określającą sposób prowadzenia systemu teleinformatycznego do ewidencji miejscowości, ulic i adresów jest wpis, że bazę danych prowadzi się w systemie teleinformatycznym. 10 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

11 Określając zasady współdziałania i koordynacji w zakresie infrastruktury informacji przestrzennej w art. 17 ustawy o IIP sformułowano, że infrastruktura jest tworzona, utrzymywana i rozwijana, a także funkcjonuje w wyniku współdziałania współtworzących ją organów wiodących, innych organów administracji oraz osób trzecich. Organy administracji w uzgodnieniu z organami wiodącymi mogą, w drodze porozumienia, tworzyć i utrzymywać wspólne elementy infrastruktury, mając na względzie minimalizację kosztów budowy i utrzymania tej infrastruktury, optymalizację dostępu do zbiorów oraz usług danych przestrzennych, a także harmonizację, bezpieczeństwo i jakość tych zbiorów i usług. 11 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

12 Zgodnie z art. 18 ust 1 tworzenie, utrzymywanie i rozwijanie infrastruktury jest koordynowane przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej. A zatem można wywieźć, że opracowanie systemów teleinformatycznych do prowadzenia publicznych zbiorów danych infrastruktury informacji przestrzennej należy do domeny administracji publicznej i aktualnie powinno być koordynowane przez Ministra Administracji i Cyfryzacji. O randze tego obowiązku świadczy zobowiązanie w ustawie o iip ministra właściwego do spraw administracji publicznej do przekazywania Komisji Europejskiej informacji i sprawozdań dotyczących tworzenia i funkcjonowania infrastruktury. Rodzi się zatem wątpliwość o legalności posługiwania się przez administrację publiczną elektronicznymi systemami prywatnymi do prowadzenia publicznych zbiorów danych infrastruktury informacji przestrzennej. 12 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

13 Tezę tę wspiera Artykuł 12 Dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) w brzmieniu : „Państwa członkowskie dopilnowują, aby organy publiczne dysponowały środkami technicznymi w celu połączenia swoich zbiorów i usług danych przestrzennych w sieć.” 13 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

14 PROBLEMY ZWIĄZANE Z BRAKIEM SYSTEMOWYCH ROZWIĄZAŃ MODELU PROWADZENIA REJESTRÓW PUBLICZNYCH ORAZ SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH DLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ: używa się wielu prywatnych systemów teleinformatycznych do prowadzenia jednej kategorii rejestru publicznego np. katastru nieruchomości, w których brak spójności części bazy danych opisowych z częścią danych kartograficznych, brak dostosowania oprogramowania do istniejących schematów modelu danych lub niepełna implementacja modelu danych w systemach teleinformatycznych, zróżnicowanie tempa dostosowywania aplikacji przez dostawców prywatnych do zmian przepisów prawnych, subiektywność twórców oprogramowań w interpretowaniu przepisów np. w zakresie tworzenia modelu danych geodezyjno kartograficznych, nieprzestrzeganie Krajowych Ram Interoperacyjności przez producentów aplikacji i zamykanie narzędzi informatycznych na wymianę danych, 14 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

15 wymaganie posiadania przez wykonawców konwersji danych katastralnych, wielu różnych aplikacji i licencji do różnych systemów oraz utrzymywania zespołów posiadających odpowiednie umiejętności merytoryczne, a w niektórych przypadkach zakupu usług wprowadzania aktualnych danych do systemu u twórcy aplikacji na jego warunkach, konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów przez administrację publiczną, np. kosztu zakupu oprogramowań i cyklicznych aktualizacji oraz kosztów usług autorów środowisk programowych świadczonych w zakresie przygotowania danych do zasilenia systemów oraz ich zasilenia, brak możliwości kontroli bezpieczeństwa danych w przypadku prowadzenia części rejestrów przez podmioty publiczne na niezidentyfikowanej, prywatnej infrastrukturze technicznej, zwracanie się przez wykonawców konwersji danych np. katastru nieruchomości do administracji publicznej z roszczeniami finansowymi o zwrot poniesionych kosztów ręcznego wprowadzania danych do systemów, zwrot poniesionych przez wykonawców środków finansowych na zakup wielu środowisk programowych i aplikacji umożliwiających realizację zamówień publicznych oraz zwrot utraconych korzyści, 15 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

16 rodzenie się konfliktów w przypadku opracowania systemu teleinformatycznego przez administrację publiczną i oferowania w tym samym zakresie aplikacji przez podmioty prywatne, np.. rejestr ewidencji miejscowości ulic i adresów w gminach, brak standardów do tworzenia dokumentów planistycznych ( miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, plan zagospodarowania przestrzennego województwa ), używanie lapidarnych sformułowań w uproszczonych umowach przez prywatnych dostawców usług w zakresie bezpieczeństwa prowadzenia systemów teleinformatycznych, np.: „utrzymanie aplikacji na serwerze dedykowanym”, oraz „wykonawca dołoży wszelkich starań, aby zapewnić bezawaryjne funkcjonowanie aplikacji i uruchomionych usług zgodnie z posiadanymi możliwościami organizacyjnymi i technicznymi, w ramach właściwości technicznych tych aplikacji i usług”, 16 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

17 brak publicznej aplikacji certyfikującej systemy teleinformatyczne,
opieranie prowadzenia rejestrów publicznych na systemach teleinformatycznych oferowanych przez dostawców prywatnych jest ściśle powiązane z rachunkiem ekonomicznym – w przypadku niesatysfakcjonującego dochodu podmioty rezygnują z rozwijania takiego systemu teleinformatycznego, pozostawiając użytkowników z problemem zabezpieczenia danych, koniecznością konwersji danych do nowego systemu teleinformatycznego, koniecznością wydatkowania dodatkowych środków budżetowych, koniecznością przeszkolenia pracowników prowadzących rejestr w nowym systemie, brak publicznej aplikacji certyfikującej systemy teleinformatyczne, brak możliwości udostępniania danych w postaci usług danych przestrzennych. 17 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

18 MECHANIZM DO PUBLIKACJI DANYCH
DANE ŹRÓDŁOWE SERWER DANYCH PRZESTRZENNYCH brak odniesienia przestrzennego reprezentacja kartograficzna nadanie lokalizacji przestrzennej DANE ZLOKALIZOWANE PRZESTRZENNIE konfiguracja warstw utworzenie połączenia eksport usługa WMS/WFS PORTAL MAPOWY lub inny klient wms/wfs PRZESTRZENNA BAZA DANYCH opracowanie schematu importu danych 18

19 Moduł SDI MECHANIZM DO PUBLIKACJI DANYCH PORTAL MAPOWY
SERWER DANYCH PRZESTRZENNYCH SYSTEM DZIEDZINOWY reprezentacja kartograficzna DANE ZLOKALIZOWANE PRZESTRZENNIE konfiguracja warstw utworzenie połączenia eksport PRZESTRZENNA BAZA DANYCH usługa WMS/WFS PORTAL MAPOWY lub inny klient wms/wfs opracowanie schematu importu danych 19

20 ? ? ? ? INNY SYSTEM PUBLIKACJI DANYCH PRZESTRZENNYCH PORTAL MAPOWY
SYSTEM DZIEDZINOWY DANE ZLOKALIZOWANE PRZESTRZENNIE ? eksport ? ? PORTAL MAPOWY lub inny klient wms/wfs 20

21 Aspekty wystawiania usług danych przestrzennych
Prawny obowiązek publikacji zbiorów danych przestrzennych. Warunki techniczne do publikacji. Dostępność dokumentacji określającej zasady publikacji z.d.p. (brak zgody lub brak takiej dokumentacji). Możliwość uruchomienia procesu publikacji zaktualizowanych zbiorów danych egib przez wykonawcę lub przez powiat (publikacji może dokonać tylko dostawca aplikacji). Starosta odpowiada za obowiązek publikacji z.d.p. i jest zobowiązany do zagwarantowania tych usług do 2024 r. 21

22 E-usługi geodezyjne dla obywatela ?
lub EZD Login + Hasło URZĄD SD1 SD2 SD3 odgik

23 OPROGRAMOWANIA UŻYWANE DO PROWADZENIA REJESTRU PUBLICZNEGO – EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM. Według danych pozyskanych r. od Mazowieckiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Warszawie, obrazujących stan z października 2014 r. starostwa powiatowe województwa mazowieckiego prowadzą kataster nieruchomości przy użyciu różnorodnego oprogramowania. Tabela - Wykaz oprogramowania do prowadzenia katastru nieruchomości w województwie mazowieckim. 23 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

24 aktualizacja do wersji
Lp. Nr powiatu Nazwa powiatu Pow. Geod. powiatu. [ha] Baza EGiB cz. graficzna wersja programu Baza EGiB cz. opis. Baza EGiB cz. opis. 1 2 3 4 5 6 7 8 1401 białobrzeski 63 910 EwMapa FB v 10 EwOpis 1402 ciechanowski 10 5.02 1403 garwoliński FB v 11 EGBV 6.29 1404 gostyniński 61 481 1405 grodziski 36 704 Geo-Info 6 Mapa 1406 grójecki 7.1 1407 kozienicki 91 610 5.11 1408 legionowski 39 035 9 1409 lipski 74 022 1410 łosicki 77 245 11 5.03 1411 makowski 9.07 12 1412 miński GEO-MAP 10.06 EGB2000 4.7 SQL badamy rynek 13 1413 mławski FB v 11.08 5.10 14 1414 nowodworski 69 479 15 1415 ostrołęcki 11.05 16 1416 ostrowski 17 1417 otwocki 61 592 18 1418 piaseczyński 62 100 GEOMEDIA 6.1 Kataster OnLine aktualizacja do wersji 19 1419 płocki 10.19 6.26 20 1420 płoński 21 1421 pruszkowski 24 630 GEO-MAP/EwMapa /10 5.09 22 1422 przasnyski FB v 11.04 23 1423 przysuski 80 119 9.02 24 1424 pułtuski 82 742 10.20 25 1425 radomski 11.11 26 1426 siedlecki FB v 11.11 27 1427 sierpecki 85 204 28 1428 sochaczewski 73 480 10.18 29 1429 sokołowski 6.20 31 1430 szydłowiecki 45 181 32 1432 warszawski-zach. 53 379 ISEG2000 4.81 SQL 33 1433 węgrowski 34 1434 wołomiński 95 397 35 1435 wyszkowski 87 643 36 1436 zwoleński 57 330 37 1437 żuromiński 80 660 38 1438 żyrardowski 53 254 1461 m.Ostrołęka 2 863 FB v 11.12 39 1462 m.Płock 8 804 6.28 40 1463 m.Radom 11 180 4.74 SQL 41 1464 m.Siedlce 3 186 42 1465 m. st. Warszawa 51 724 4.75 SQL INTERSEG 3.9.88 KATASTER Ogółem Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

25 Rodzaj programów w których prowadzone są graficzne bazy numeryczne ewidencji gruntów i budynków w województwie mazowieckim 25 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

26 Rodzaj programów w których prowadzone są opisowe bazy numeryczne ewidencji gruntów i budynków w województwie mazowieckim Z w/w zestawienia wynika, że kataster nieruchomości prowadzony jest w województwie mazowieckim przy użyciu 12 rodzajów oprogramowania i to w niejednolitych wersjach. Sytuacja taka potwierdza chaos organizacyjny i kompetencyjny w zakresie prowadzenia katastru nieruchomości. 26 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

27 ROLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W KSZTAŁTOWANIU INFRASTRUKTURY INFORMACYJNEJ PAŃSTWA
Na mocy ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej ( t.j r. ) : a) minister ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa nadzoruje sprawy z zakresu geodezji i kartografii, b) minister ds. administracji i cyfryzacji nadzoruje dział informatyzacja a w ramach tego działu sprawy z zakresu informatyzacji administracji publicznej, systemów i sieci teleinformatycznych administracji publicznej, standardów informatycznych, rozwoju usług świadczonych drogą elektroniczną oraz interoperacyjności systemów teleinformatycznych. 27 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

28 Spotkanie Geodetów Powiatowych - 12.12.2016 r. Warszawa
Postulat Minister, który kieruje działem administracji rządowej obejmującym sprawy prowadzenia rejestru publicznego, zobowiązany jest do zapewnienia podmiotom publicznym systemu teleinformatycznego do prowadzenia tego rejestru. Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

29 zdefiniowaną architekturę systemu teleinformatycznego,
Uniwersalne zasady tworzenia urzędowych systemów teleinformatycznych powinny zawierać w szczególności: zdefiniowaną architekturę systemu teleinformatycznego, sposób modelowania danych, reguły ustalenia ich katalogu i formatu, sposób projektowania, wytworzenia i utrzymania repozytorium danych, obowiązek wykorzystania powszechnie stosowanych standardów udostępniania danych, obowiązek udostępniania usług sieciowych, umożliwianie automatycznej wymiany danych, konieczność osiągania interoperacyjności usług, reguły zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania danych. określenie warunków przetwarzania danych w chmurze publicznej. 29 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

30 W debacie publicznej i ofertach firm komputerowych częstym zagadnieniem jest cloud computing. Problem polega na braku ufności do części usługodawców prywatnych i lęku przed dyktatem monopolistycznym firm świadczących usługi w tym zakresie. Wątpliwości można ograniczyć poprzez zdefiniowanie ustawowych zasad prawnych, technicznych i organizacyjnych prowadzenia rejestrów publicznych w ramach outsourcingu. Niedopuszczalnym jest doprowadzanie do antagonizmów między administracją publiczną a oferentami promującymi własne systemy teleinformatyczne do prowadzenia rejestrów publicznych. 30 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa

31 www.geodezja.mazovia.pl www.wrotamazowsza.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 31 Spotkanie Geodetów Powiatowych r. Warszawa