Dr hab. Rafał Biskup Wykłady z KPA 2012

Prezentacja na temat: "Dr hab. Rafał Biskup Wykłady z KPA 2012"— Zapis prezentacji:

1 Dr hab. Rafał Biskup Wykłady z KPA 2012
Etapy postępowania administracyjnego Dr hab. Rafał Biskup Wykłady z KPA 2012

2 Tok postępowania administracyjnego
Okres, podczas którego organ lub uczestnicy postępowania administracyjnego dokonują kolejno następujących po sobie czynności procesowych w celu ustalenia stanu faktycznego i rozstrzygnięcia sprawy. Ostatnią czynnością toku postępowania jest doręczenie decyzji jej adresatom – zależnie czy strona się odwołała czy też nie – chodzi o decyzję organu I lub II instancji Tokiem postępowania jest także okres pomiędzy doręczeniem decyzji organu I instancji a upływem terminu na wniesienie odwołania

3 Rodzaje Przed organem pierwszej instancji
Tok postępowania (ze względu na miejsce sprawy) Przed organem pierwszej instancji Przed organem drugiej instancji Tok postępowania (rodzaj postępowania) Tok zwyczajnego postępowania Tok nadzwyczajnego postępowania

4 Technika postępowania
Instytucje techniki postępowania Technika postępowania Terminy Doręczenia Protokoły Adnotacje Udostępnienie akt sprawy Wezwania

5 Terminy Jest to zdarzenie przyszłe i pewne, od którego zależy skuteczność czynności procesowej lub czas, w którym można dokonać czynności procesowej Sprzyjają realizacji zasady szybkości postępowania.

6 Rodzaje Ze względu na skuteczność czynności procesowych
Zawite – upływ powoduje bezskuteczność czynności procesowej, np. termin do wniesienia odwołania Zwykłe – upływ terminu nie spowoduje negatywnych konsekwencji dla czynności procesowych , np. termin do zawarcia ugody Ze względu na sposób wyznaczania terminów Ustawowe Urzędowe Ze względu na możliwość przywrócenia Przywracalne Nieprzywracalne - tylko 7dniowy termin do złożenia prośby o przywrócenie terminu Ze względu na źródło: Materialne Procesowe

7 Ze względu na sposób opisania terminu
Terminy wyznaczone konkretnie (np. w dniach) Terminy wyznaczone opisowo ( np. do daty wydania decyzji, niezwłocznie) Ze względu na sposób obliczania terminów W latach, 3 letni termin na złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania W miesiącach np. 1 miesiąc na załatwienie sprawy W tygodniach – 2 tygodnie na wyrażenie stanowiska przez inny organ W dniach, np. 7 dni na wniesienie zażalenia

8 Ze względu na skutek działania
Terminy załatwiania spraw Terminy do dokonania czynności procesowych

9 Ze względu na prawo dokonania czynności
Ad quem – dokonanie czynności przed jego upływem – np. 14 dniowy termin na wniesienie odwołania Post quem – czynność może być po jego upływie – np. 7 termin od doręczenia zawiadomienia o dacie rozprawy, po upływie którego można przeprowadzić rozprawę

10 Obliczanie terminów – art. 57
Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu. Początkiem biegu terminu procesowego jest dzień następujący po zdarzeniu, w którym miało ono miejsce. Zdarzeniem tym jest doręczenie pisma stronie, uczestnikowi na prawach strony, czy też innemu uczestnikowi postępowania, dzień, w którym do organu upoważnionego do zajęcia stanowiska w trybie art. 106 KPA dotarło pismo organu właściwego w sprawie. Mogą to być zdarzenia o innym charakterze, jak "ustanie" przyczyny uchybienia terminu czy "dowiedzenie się" przez stronę o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania. Upływ ostatniego dnia oblicza się z uwzględnieniem zasad dotyczących dni wolnych oraz domniemań związanych z nadaniem pisma. Jest to godzina 24 ostatniego dnia terminu. Dowodem na to jest dowód nadania, data stempla pocztowego, pokwitowanie przyjęcia przesyłki przez firmę kurierską, ewentualnie zeznania świadków – jeśli zainteresowany zgubił poświadczenie.

11 Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca

12 Istotne znaczenie ma dzień wolny od pracy, jeśli koniec terminu na niego przypada. Zwrócić należy uwagę, że dzień ten nie ma znaczenia przy obliczaniu początku terminu ani kiedy przypada w trakcie biegu terminu. W konsekwencji, jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni. niami ustawowo wolnymi od pracy są niedziele oraz dni wskazane przez ustawy szczególne jako dni wolne od pracy. Są one określone w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28 z późn. zm.). Obecnie w orzecznictwie NSA za dni wolne od pracy uznaje się także soboty (WSA , VI SA/Wa 976/04). Przeciwnego zdania jest SN – (I CZ 116/01) oraz III CZP 8/03.

13 Fikcja zachowania terminu
Termin uważa się także za zachowany, gdy przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce operatora w rozumieniu ustawy prawo pocztowe (na razie poczta polska), złożone w polskim urzędzie konsularnym, albo gdy przed upływem terminu żołnierz lub członek załogi statku morskiego złożył pismo w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku, lub gdy osoba pozbawiona wolności złożyła pismo w administracji zakładu karnego Konieczne jest nadanie pisma w polskim urzędzie pocztowym lub polskiej placówce konsularnej. Warunku tego nie spełnia, zdaniem sądu, nadanie pisma w placówce pocztowej zagranicznego operatora lub w placówce pocztowej polskiego operatora, ale niemającego statusu operatora publicznego (np. firmy kurierskiej) NSA , SA/Po 1273/96). Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało wysłane w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, za poświadczeniem przedłożenia, do organu administracji publicznej.

14 Przywrócenie terminu – art. 58-60
W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Instytucja ta służy usunięciu skutków niedotrzymania terminów procesowych – zawitych. Nie można w ten sposób przywracać terminów materialnych.

15 Warunki przywrócenia terminu (muszą być łącznie spełnione)
1. Wniesienie podania przez zainteresowanego z prośbą o przywrócenie terminu. Zainteresowanym jest każdy, kto nie dopełnił czynności procesowej w terminie (ale nigdy pracownik prowadzący postępowania). Prośbę o przywrócenie terminu należy złożyć po upływie terminu, a nie zapobiegawczo, kiedy strona spodziewa się, że nie zdąży. Prośba musi być wyraźnie sformułowana, nie można jej dorozumieć np. z tego że strona jednak dopełniła czynności po terminie. Przywrócenie terminu może być dokonane jedynie na wniosek. Prośba o przywrócenie terminu powinna spełniać warunki dla podania oraz zawierać uzasadnienie wskazująca na uprawdopodobnienie braku winy w przekroczeniu terminu. Prośba o przywrócenie terminu może być złożona w jednym żądaniu procesowym (wraz z dopełnianą czynnością). Zawarcie w piśmie odwoławczym usprawiedliwienia niedotrzymania terminu może być zakwalifikowane jako równoczesne złożenia podania o jego przywrócenie (NSA ) .

16 W podaniu należy uprawdopodobnienie, że uchybienie nastąpiło bez winy wnoszącego prośbę. Wnoszący podanie powinien uprawdopodobnić, czyli wykazać prawdopodobieństwo, inaczej - uwiarygodnić zaistnienia faktu (okoliczności), które mu, przy zachowaniu należytej staranności, uniemożliwiły dochowania terminu (część doktryny, że jedynym usprawiedliwieniem jest zaistnienie przeszkody trudnej do przezwyciężenia). Przeszkody te powinny wystąpić jeszcze przed upływem nakazanego terminu. Już przekonanie organu o lekkim niedbalstwie wyklucza uwzględnienie prośby (NSA I SA/Gd. 560/00) Okoliczności uprawdopodobniające powiązane są z działaniem siły wyższej, tj. powódź, pożar, nagła choroba (np. wypadek komunikacyjny) uniemożliwiająca wyręczenie się inną osobą. Niedopełnienie czynności przez pełnomocnika rozciąga negatywne skutki na stronę. Strona w piśmie powinna wykazać brak winy w działaniach pełnomocnika (NSA I SA 431/00). Moim zdaniem należy krytycznie ocenić to orzeczenie. Ustanawiając zwłaszcza profesjonalnego pełnomocnika, strona wykazuje się największą starannością dla dopilnowania swoich interesów. Niweczenie tego faktu, przez nieuwzględnienie prośby o przywrócenie terminu, złożonej przez stronę, która nie zawiniła w jego przekroczeniu jest moim zdaniem sprzeczne z art. 8 KPA. Prośbę o przywrócenie terminu może złożyć pełnomocnik, który terminu nie dopełnił, chyba że jego oświadczenie zostało przez stronę odwołane.

17 Okoliczności nieuzasadniające przywrócenie terminu
Nieprawidłowości organizacyjne w spółce w odniesieniu do osób ją reprezentujących albo ich równoczesna nieobecność w pracy w ostatnim dniu terminu Nieznajomość języka polskiego Zaginięcie decyzji, jeśli nie spowodowała tego siła wyższa Zwolnienie lekarskie oraz długotrwała niedyspozycja , jeśli strona mogła samodzielnie lub przez osobę trzecią złożyć prośbę (przyjmowanie w okresie choroby leków psychotropowych może natomiast uprawdopodobnić brak winy )

18 Otrzymanie decyzji w dniu planowanego wyjazdu za granicę lub urlopu (strona spodziewając się decyzji w tym czasie powinna wcześniej powiadomić organ o miejscu pobytu i poprosić o doręczenie (w Polsce pod innym adresem). Zgłoszenie pobytu za granicą spowoduje wszczęcie czynności – jak wobec strony nieobecnej. Wrzucenie zwykłego listu do skrzynki nadawczej, która nie została na czas opróżniona (należyta staranność wymaga pisma poleconego).

19 Badanie okoliczności uzasadniających przekonanie o braku winy zainteresowanego powinno odbywać się z poszanowaniem zasady prawdy obiektywnej – w razie wątpliwości organ powinien wezwać wnoszącego podanie do złożenia wyjaśnień. Brak przesłanek uprawdpodobniających brak winy należy poczytać jako brak formalny pisma i wezwać wpierw do jego usunięcia.

20 3. Wniosek o przywrócenie terminu należy złożyć w nieprzekraczalnym i nieprzywracalnym procesowym terminie 7 dni, liczonych od ustania przyczyny uchybienia. Dotrzymanie tego terminu należy wykazać w prośbie (nie wystarczy uprawdopodobnić). Ocena jego przestrzegania dokonywana jest przez organ. Dnia ustania przyczyny uchybienia nie liczy się jako dnia początku biegu tego terminu (termin w dniach). Początek biegu terminu jest w dniu , następującym po dniu w którym strona dowiedziała się o jego uchybieniu (np. do wniesienia odwołania) Zgodnie z art. 58 § 2 kpa prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Za moment ustania przyczyny uchybienia terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowań, należy przyjąć dzień doręczenia stronie decyzji organu I instancji, z której strona dowiedziała się o uchybieniu terminu (NSA I OSK 1272/07) Proszę policzyć: ustanie uchybienia nastąpiło w niedzielę 23 listopada, do kiedy najpóźniej można złożyć prośbę o przywrócenie terminu.

21 4. Równocześnie ze złożeniem prośby o przywrócenie terminu należy dopełnić czynności dla której go uchybiono (może być w jednym piśmie). Brak tej czynności jest brakiem formalnym podania i wpierw należy prosić o jego uzupełnienie (NSA SA/Bk 142/00) – pogląd dość kontrowersyjny.

22 Przywracając termin do wniesienia odwołania należy mieć dodatkowo na uwadze, że konsekwencje te rozciągają się na decyzję ostateczną. Zwłaszcza w przypadku decyzji rozstrzygających sporne interesy stron mogą zaistnieć okoliczności uzasadniające wznowienie postępowania z powodu braku zapewnienia stronie czynnego udziału ( Tak NSA r., SA/Wr 1510/95). W moim przekonaniu tylko zainteresowany może wycofać wniosek, na podstawie sugestii organu udzielonej w trybie art. 9 po wezwaniu zainteresowanego (nie można zastosować art. 65) i złożyć podanie o wznowienie, a jeśli wniosek o przywrócenie spełnia wymogi, należy termin do wniesienia odwołania przywrócić. Spełnienie 4 przesłanek obliguje organ do przywrócenia terminu (postanowienie związane)Przywrócenie terminu oznacza odwrócenie skutków jego uchybienia, a czynność zostanie potraktowana jak zainicjowana w terminie. Może to wywołać daleko idące skutki, np. przywrócenie terminu do wniesienia odwołania uchyla skutek ostateczności decyzji. O możliwości przywrócenia terminu organ nie jest obowiązany poinformować strony, chyba że w jego ocenie ze względu na nieporadność życiową strony, dalekosiężne skutki wykonania decyzji (w przypadku podania odwoławczego) lub skomplikowany charakter sprawy uzna to za zasadne w świetle art. 9 KPA. Chybionym jest jednak „czysty „ zarzut niepoinformowania, jeśli nie nastąpiły wskazane okoliczności (NSA SA/Łd 15/93 oraz NSA , III SA 765/97)

23 Orzeczenie przybiera postać postanowienia
Orzeczenie przybiera postać postanowienia. Odmowa przywrócenia terminu nastąpi wyłącznie wtedy, kiedy przynajmniej jedna z 4 przesłanek nie została spełniona, w przeciwnym wypadku organ jest zobligowany wydać postanowienie pozytywne. Na postanowienie w sprawie odmowy (tylko na negatywne postanowienie) przywrócenia terminu innego niż do wniesienia odwołania lub zażalenia przysługuje zażalenie, a następnie skarga do WSA Z kolei postanowienie w sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia jest ostateczne z chwilą wydania i przysługuje na nie wprost skarga do WSA. Skarga może być wniesiona zarówno na postanowienie pozytywne jak i negatywne Sąd uznając skargę nie jest władny przywrócić termin, ale uchyla lub stwierdza nieważność postanowienia, co obliguje organy do ponownego rozpatrzenia wniosku o przywrócenie terminu

24 Forma przywrócenie terminu – art. 59
O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. KPA zatem rozróżnia właściwość organów w zależności od tego, czy prośba dotyczy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia (także wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy) - wtedy wyłącznie właściwym jest organ II instancji – uprawniony do rozpatrzenia odwołania albo zażalenia. W przypadku pozostałych wniosków właściwy do ich rozpatrzenia jest ten organ, przed którym miała być dokonana czynność dla której uchybiono terminowi

25 Szczególny skutek prośby o przywrócenie terminu do złożenia odwołania lub zażalenia
Wstrzymanie wykonania decyzji lub postanowienia do czasu rozpatrzenia prośby o przywrócenie terminu Czynność ta – jedynie na żądanie wnioskodawcy Dlaczego: bo decyzja lub postanowienie wskutek niezłożenia wniosku odwoławczego lub zażalenia w terminie stały się ostateczne

26 Doręczenia Czynność materialno – techniczna organu odnosząca skutek przez fakt dostarczenia pisma Jest to czynność obligatoryjna, władcza i nieodwołalna. Skuteczne doręczenie rozpoczyna bieg terminów. Przedmiotem doręczenia są pisma procesowe organu kierowane do uczestników procesu (wezwania, zawiadomienia, decyzje, postanowienia itp.).

27 Rodzaje doręczeń Doręczenia (ze względu na sposób ) Zwykłe
Elektroniczne Ze względu na odbiorcę doręczenia Do rąk własnych adresata Zastępcze Konkludentne Publiczne

28 Ze względu na sposób doręczenie wezwania
Zwykłe (tradycyjne, elektroniczne) Nadzwyczajne- w razie konieczności pilnego wezwania ( np. telefon, faks, radio, poczta elektroniczna)

29 Metoda doręczenia pisma
Organ administracji publicznej doręcza pisma przez operatora pocztowego w rozumieniu prawa pocztowego, przez swoich pracowników przez inne upoważnione osoby lub organy Za pokwitowaniem

30 Wybór metody doręczenia jest sprawą organu, ale odpowiada on za skutki niewłaściwego doręczenia niezależnie od odpowiedzialności (umownej) podmiotu, który podejmuje się doręczeń w imieniu organu Pokwitowanie to podpis osoby odbierającej pismo, potwierdzające fakt jego otrzymania. Nie ma zastosowania w przypadku doręczenia publicznego oraz konkludentnego.

31 Zasada oficjalności doręczeń
Doręczenie jest obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie albo udzielającego pomocy prawnej, albo wyrażającego stanowisko Istotny jest – z punktu widzenia skutku procesowego jest sam fakt prawidłowego doręczenia pisma, niezależnie czy adresat zapoznał się z jego treścią Nieskuteczne doręczenie czy brak doręczenia może stanowić o istotnej wadzie procesu (np. pozbawiać stronę czynnego udziału albo być przesłanką przywrócenia terminu)

32 Strona jako adresat doręczenia
Doręczenie stronie, gdy strona działa przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi (tylko doręczenie pisma przedstawicielowi wywołuje skutek prawny) Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Tylko doręczenie pisma przedstawicielowi wywołuje skutek prawny). Jeśli strona ustanowiła kilku pełnomocników, jednemu z nich. Strona może wskazać któremu W sprawie wszczętej na skutek podania złożonego przez dwie lub więcej stron pisma doręcza się wszystkim stronom, chyba że w podaniu wskazały jedną jako upoważnioną do odbioru pism.

33 Możliwe jest doręczenie pisma zarówno stronie jak i pełnomocnikowi, ale skutek prawny i bieg terminu wywołuje jedynie doręczenie pisma pełnomocnikowi. Doręczenie pisma stronie ma charakter jedynie informacyjny wobec niej. Na zasadach wyżej wskazanych doręcza się pismo każdemu innemu uczestnikowi postępowania

34 Strona za granicą (nowość 2011)
Strona zamieszkała za granicą lub mająca siedzibę za granicą, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w kraju, jest obowiązana wskazać w kraju pełnomocnika do doręczeń. Przypadek obowiązkowego pełnomocnika (ale tylko do doręczeń)

35 Skutki braku pełnomocnika do doręczeń
przeznaczone dla strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Warunek zaistnienia skutku: Pierwsze doręczenie musi być dokonane wedle zasad ogólnych i w nim stronę należy pouczyć o skutkach nieustanowienia pełnomocnika. Strona powinna być również pouczona o możliwości złożenia odpowiedzi na pismo wszczynające postępowanie i wyjaśnień na piśmie oraz o tym, kto może być ustanowiony pełnomocnikiem.

36 Obowiązki strony jako adresata pism
W toku postępowania strony oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ administracji publicznej o każdej zmianie swego adresu. Aktualny adres strony nie jest konieczny wyłącznie dla celów doręczenia, ale także dla właściwego zindywidualizowania strony w treści decyzji Obowiązek aktualizuje się wyłącznie w toku postępowania, tj., zmiana adresu powinna nastąpić po wszczęciu postępowania a przed jego zakończeniem rozumianym jako doręczenie decyzji ostatecznej. Jeśli strona czasowo wyjechała za granicę i poinformowała o tym organ – dopełniła wszelkich starań wynikających z tego obowiązku – w tej sytuacji nie jest możliwe zastosowanie doręczenia zastępczego, ale oczekiwanie na powrót strony (NSA I SA/Gd 1462/96). Moim zdaniem także w przypadku czasowego wyjazdu nie można stosować art. 40 par. 4 i 5 KPA

37 doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek prawny
Skutki nieprzestrzegania obowiązku doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek prawny Organ zatem nie musi badać, czy posiadany adres jest aktualny. Jeśli natomiast znany mu jest nowy adres, to pomimo braku powiadomienia strony o jego zmianie, powinien pisma doręczyć pod nowym adresem O skutkach złamania obowiązku powiadomienia o zmianie adresu organ powinien strony poinformować

38 Mieszkanie osoby fizycznej
Doręczenie właściwe – art. 42 Miejsce doręczenia Mieszkanie osoby fizycznej Miejsce jej pracy Lokal administracji publicznej – jeśli temu nie sprzeciwiają się przepisy Każde miejsce, gdzie adresata się zastanie pod warunkiem: niemożności doręczenia pisma w sposób wyżej skazany i istnienia jednocześnie koniecznej potrzeby doręczenia

39 Przepis art. 42 reguluje wyłącznie doręczenie pism osobom fizycznym za pokwitowaniem.
Wybór miejsca doręczenia (prócz ostatniego) jest prawem organu, który kierować się powinien względami braku uciążliwości dla adresata oraz celowości i ekonomii procesu. Dopuszczalne jest doręczenie albo w mieszkaniu albo miejscu pracy, chyba że strona wyraźnie zastrzegła jedno z nich. Miejsce pracy to zakład pracy, gdzie adresat jest zatrudniony lub tez jest przedsiębiorcą. Odbiorcą pisma musi być adresat a nie osoba upoważniona do odbioru pism w lokalu przedsiębiorcy. Ostatni przypadek ma charakter akcesoryjny, a brak możliwości doręczenia pisma w mieszkaniu, miejscu pracy lokalu organu powinien być stwierdzony w adnotacji.

40 Doręczenie zastępcze art. 43
Wyłącznie doręczenie dla osób fizycznych i po spełnieniu 3 warunków. 1. Nieobecność adresata pisma w mieszkaniu, w momencie doręczania pisma. Nieobecność ma charakter czasowy. Jeśli organowi wiadomo, że adresat tam nie przebywa, doręczenie w ten sposób jest nieprawidłowe i bezskuteczne . Wystarczy oświadczenie domownika o nieobecności, doręczający nie może tego kontrolować. 2.Doręczenie za pokwitowaniem do rąk dorosłego domownika, sąsiada lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Kolejność doręczenia musi być przestrzegana 3Poinformowanie o tym adresata, przez umieszczenie zawiadomienia w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, w drzwiach jego mieszkania.

41 Domownikiem jest zamieszkujący w jednym mieszkaniu a adresatem pisma jego krewny lub powinowaty, niezależnie od tego czy prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe. Inne osoby – obce również, ale pod warunkiem prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. W przeciwnym wypadku powinny zostać uznane za sąsiadów Domownik dorosły, to osoba pełnoletnia w rozumieniu KC. Doręczenie małoletniemu jest bezskuteczne. Podjęcie się oddania pisma powinno być wyraźne a jego potwierdzeniem jest podpis na pokwitowaniu. W pokwitowaniu należy stwierdzić kim jest osoba, która odebrała pismo. Dlatego niewyraźny podpis może spowodować uznanie doręczenia za nieskuteczne (NSA SA/Gd 1860/94). Datą doręczenia pisma jest dzień podpisania pokwitowania

42 Doręczenie konkludentne
Zwane jest też subsydiarnym – dlatego, że znajduje zastosowanie jedynie wtedy, kiedy nie jest możliwe doręczenie bezpośrednio adresatowi albo doręczenie zastępcze. Oparte jest także na instytucji fikcji prawnej doręczenia, którą można obalić przez wskazanie na niezasadność tego typu doręczenia lub jego wadliwość. Polega na złożeniu pisma w placówce operatora pocztowego w rozumieniu ustawy prawo pocztowe lub organie gminy na okres 14 dni oraz zawiadomieniu o tym fakcie adresata pisma, pozostawionym w skrzynce pocztowej lub na drzwiach jego mieszkania, miejscu jego pracy (biura) lub w innym miejscu, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe albo na miejscu widocznym na nieruchomości. W zawiadomieniu określa się termin i miejsce przechowywania pisma oraz przyczyny niedoręczenia w inny sposób (NSA II SA/Gd 2552/99) Miejsce doręczenia zależy od tego, jaką metodę przyjął organ. Jeśli doręczającym jest operator pocztowy, pismo pozostawia się w placówce pocztowej miejsca zamieszkania adresata, w pozostałych przypadkach w urzędzie gminy miejsca zamieszkania. Jest to warunek niezbędny dla skuteczności tego doręczenia.

43 Zawiadomienie jest dostarczanie dwukrotnie: pierwsze wskazuje na 7 dniowy termin odbioru pisma. Po bezskutecznym upływie tego terminu pozostawia się kolejne powiadomienie, w którym informuje się o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia. Końcowy termin odbioru pisma powinien być dokładnie stwierdzony. Drugie powiadomienie pozostawia się w tym samym miejscu, co poprzednie. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 14 dniowego okresu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. Skutek ten następuje, jeśli adresat pisma nie podjął, w przeciwnym wypadku pismo jest doręczone z dniem faktycznego odbioru przez adresata. Wadliwym jest doręczenie zastępcze dokonane pod kilkoma adresami albo pod błędnie zapisany adres (z winy organu)

44 Doręczenie jednostkom organizacyjnym
Możliwe jest doręczenie właściwe lub konkludentne (przy odpowiednim zastosowaniu przepisów) Doręczenie właściwe: Jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym doręcza się pisma w lokalu ich siedziby do rąk osób uprawnionych do odbioru pism. Siedzibę osoby prawnej określa art. 41 KC – jako miejscowość, gdzie znajduje się jej organ założycielski. Uprawnienie do odbioru pism może wynikać ze specjalnego upoważnienia, podziału zadań pomiędzy pracowników lub wprost z funkcji, jaką ta osoba pełni. Jeśli nie ma specjalnej komórki do obsługi jednostki pisma można doręczyć każdemu, kto zajmuje się bieżącymi sprawami przedsiebiorcy, np. sprzedawca w sklepie – NSA I SA/Gd 1753/97. Pismo w taki sposób nie może być doręczone osobie fizycznej mimo, że prowadzi działalność gospodarczą.

45 Skutek doręczenia następuje z dniem podpisania pokwitowania przez uprawnioną osobę. Nie ma znaczenia czy pismo zostało dalej przekazane. Doręczenie właściwe powinno się odbyć w godzinach pracy – i obowiązkiem tych jednostek jest taka organizacja racy aby było to możliwe . Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny nie jest to możliwe (doręczający nie ustalił osoby upoważnionej, osoby tej nie było, lokal był zamknięty), znajdują zastosowanie przepisy o doręczeniu konkludentnym.

46 Przepis szczególny może ustanowić inny termin doręczenia.
Doręczenie publiczne – art. 49 Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia. Jest to doręczenie przez obwieszczenie publiczne lub w inny zwyczajowo przyjęty sposób, np. przez lokalne media Przedmiotem doręczenia są decyzje ale i inne czynności – np. wezwania, zawiadomienia. Art. 49 nie jest samodzielną podstawą do dokonywania takiego ogłoszenia, konieczna jest wyraźna podstawa w przepisach szczególnych lub KPA – np. art. 91 § 3 KPA czy ustawa o gospodarce nieruchomościami – w stosunku do wywłaszczania nieruchomości o nieustalonym stanie prawnym. Przepis szczególny może ustanowić inny termin doręczenia.

47 Doręczenie osobom nieznanym z miejsca pobytu lub dyplomatom
Pisma skierowane do osób nie znanych z miejsca pobytu, dla których sąd nie wyznaczył przedstawiciela, doręcza się kuratorowi osoby nieobecnej wyznaczonemu przez organ na podstawie KPA. Doręczenie to odnosi się wyłącznie do stron procesu. Pisma kierowane do osób korzystających ze szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego doręcza się w sposób przewidziany w przepisach szczególnych, w umowach i zwyczajach międzynarodowych.

48 Doręczenie elektroniczne
Doręczenie może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Doręczenie to jest skuteczne, jeżeli spełnione są następujące warunki Strona lub inny uczestnik postępowania:  wystąpił do organu administracji publicznej o doręczenie albo  wyraził zgodę na doręczenie mu pism za pomocą tych środków. 

49 Pojęcie środków komunikacji elektronicznej określa ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną i rozumie je jako rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i narzędzia programowe umożliwiające porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi. Np. poczta elektroniczna, skrzynka oddawcza. Oświadczenie strony o chęci komunikacji elektronicznej lub jej zgoda, w sytuacji, kiedy organ wystąpił z taką inicjatywą powinno być wyraźne lub dorozumiane (np. fakt, że strona zainicjowała postępowanie drogą elektroniczną). Zgoda lub oświadczenie może być wycofane w każdym czasie. Wybór metody doręczenia jest pozostawiony organowi, ale w sytuacji jednoznacznego oświadczenia, tylko obiektywne przeszkody mogą być podstawą do odmowy tej metody dostarczenia, w drodze niezaskarżalnego postanowienia. Przedmiotem doręczenia mogą być wyłącznie dokumenty elektroniczne opatrzone bezpiecznym podpisem

50 Etapy doręczenia pisma
Przesłanie na adres elektroniczny adresata informacji o możliwości odbioru pisma, wskazanie adresu skrytki elektronicznej pod którym można pismo odebrać oraz pouczenie o sposobie odbioru, w szczególności o obowiązku podpisania go odpowiednim podpisem oraz o przesłaniu poświadczenia odbioru. Autoryzacja adresata pod wskazanym adresem – przez podanie specjalnego kodu, hasła itp. Potwierdzone przez organ bezpiecznym podpisem. Potwierdzenie odebrania pisma podpisem złożonym na urzędowym poświadczeniu odbioru (co jest wymogiem skuteczności doręczenia) i jednocześnie stwierdza datę doręczenia.

51 Potwierdzenie doręczenia pisma (drogą tradycyjną)
Odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia.   Jest to obowiązek wynikający z konieczności pokwitowania odbioru pisma.

52 Jeśli pismo kierowane jest do osoby fizycznej
Potwierdza jego odbiór adresat – w przypadku doręczenia właściwego Dorosły domownik, sąsiad lub dozorca domu – doręczenie zastępcze Jeśli pismo kierowane jest do jednostki organizacyjnej Odbiór pisma potwierdza osoba upoważniona do odbioru pism

53 Wskazanie na osobę odbiorcy w przypadku doręczenia zastępczego
Treść potwierdzenia Podpis Data – można ja obalić, np. jeśli udowodni się pomyłkę – data pokwitowania będzie wcześniejsza niż data wydania decyzji Wskazanie na osobę odbiorcy w przypadku doręczenia zastępczego

54 Potwierdzenie zastępcze
Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu. Uchylenie się od pokwitowania jest kategorią subiektywną i może mieć miejsce tylko w przypadku doręczenia właściwego– adresat pisma nie chce podpisać potwierdzenia. Niemożność podpisu jest z kolei kategorią obiektywną i może wynikać z kalectwa lub obłożnej choroby. Zasad tych nie stosuje się, jeśli adresat uchyla się od odbioru pisma.

55 Protokół Dokument, stanowiący materiał sprawy, w którym odnotowane są podejmowane przez organ i innych uczestników czynności procesowych Organ administracji publicznej jest obowiązany sporządzić zwięzły protokół z czynności postępowania, jeżeli przepis kodeksu tak stanowi. Obowiązek taki powstaje w przypadku ustnego udzielenia pełnomocnictwa (art. 33 § 2), ustnego wniesienia podania (art. 63 § 1), żądania zamieszczenia w protokole osnowy treści uchylonego pytania (art. 95 § 2) czy utrwalenia faktu zawarcia ugody (art. 117 § 2). Ponadto z przepisu art. 67 § 2 wynika, że organ administracji publicznej jest obowiązany sporządzić protokół z: a) przyjęcia wniesionego ustnie podania, b) przesłuchania strony, świadka i biegłego, c) oględzin i ekspertyz, dokonywanych przy udziale przedstawiciela organu administracji publicznej, d) rozprawy, e) ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia. Organ nie może w tym okolicznościach wykonać tego obowiązku w inny sposób.

56 Organ administracji publicznej jest obowiązany sporządzić zwięzły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tzn. takiej, która może mieć wpływ na treść praw albo obowiązków stron lub innych uczestników postępowania (np. czynność, od której biegnie procesowy termin (J. Borkowski) Ocena znaczenie czynności jest obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie, który jednak kieruje się wytycznymi wynikającymi z zasad ogólnych Kpa, w szczególności zasady prawdy obiektywnej i zaufania. Organ administracji publicznej nie jest obowiązany sporządzić protokołu z czynności mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli dana czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie. Innym sposobem utrwalenia danej czynności na piśmie nie jest adnotacja (art. 72), bowiem w tej formie mogą być utrwalone jedynie czynności, które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania.

57 Adnotacja urzędowa Czynności organu administracji publicznej, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał tych czynności Notatka stanowiąca materiały sprawy, w której zawarty jest opis czynności procesowej sensu stricto (lub sensu largo) organu, dla której nie jest wymagany protokół, a która ma znaczenie dla sprawy lub toku postępowania. Inne czynności, dokonane w toku procesu – np. notatka z rozmowy telefonicznej ze stroną lub innym uczestnikiem postępowania. W trzech przypadkach KPA wskazuje na te formę pisemną: odstąpienie od zasady czynnego udziału stron, nieprzyjęcie pisma przez adresata, odstąpienie od zasady pisemności

58 Udostępnianie protokołów i akt
Prawo strony: W każdym czasie, także po zakończeniu postępowania , organ administracji publicznej obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów. Strona może ponadto żądać uwierzytelnienia odpisów i kopi i z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Obowiązek organu: organ prowadzący postępowanie ma obowiązek umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów w każdym przypadku, jeżeli strona tego zażąda, chyba że żądanie dotyczy akt sprawy objętych ochroną tajemnic zawierających informacje niejawne objęte klauzulą tajne lub ściśle tajne albo akt wyłączonych przez ten organ ze względu na ważny interes państwowy. Prawo to strona realizuje w obecności pracownika i tylko w lokalu administracji ( w związku z tym lokal musi dysponować odpowiednimi urządzeniami technicznymi).

59 Akta elektroniczne W przypadku pism w formie dokumentu elektronicznego wnoszonych do organu administracji publicznej lub przez niego doręczanych organ może zapewnić stronie dostęp do nich w swoim systemie teleinformatycznym, po identyfikacji strony w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. W praktyce niewielkie jak na razie znaczenie tego przepisu z uwagi na nikłą digitalizację postępowania . Poza tym literalna treść tego przepisu uniemożliwia digitalizację dokumentów wniesionych tradycyjnie – absurd!

60 Wyjaśnienia dodatkowe
Organ administracji publicznej jest też zobowiązany do uwierzytelnienia na żądanie strony sporządzonych przez stronę odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, jeżeli uzna on, iż jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Zatem, w przypadku gdy strona SAMA sporządziła odpisy z akt sprawy i żąda ich uwierzytelnienia, organ administracji publicznej nie może odmówić uwierzytelnienia tych odpisów z powołaniem się na tajemnice państwową lub inny ważny interes !!!! Jeżeli natomiast strona ŻĄDA wydania jej uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy, wówczas organ może odmówić wydania, w drodze zaskarżalnego postanowienia, takich odpisów w dwóch przypadkach: ze względu na brak ważnego interesu strony (art. 73 § 2) ze względu na konieczność ochrony tajemnicy zawierającej informacje niejawne lub innego ważnego interesu Przeglądanie protokołów i akt jest prawem strony i podmiotów na prawach strony. Organ nie realizuje tego obowiązku z urzędu

61 Metryka W aktach sprawy zakłada się metrykę sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej. W treści metryki sprawy wskazuje się wszystkie osoby, które uczestniczyły w podejmowaniu czynności w postępowaniu administracyjnym oraz określa się wszystkie podejmowane przez te osoby czynności wraz z odpowiednim odesłaniem do dokumentów zachowanych w formie pisemnej lub elektronicznej określających te czynności. Metryka plus dokumentu do których odsyła jest obowiązkowym elementem zmian. Podlega także obowiązkowi bieżącej aktualizacji w zakresie obowiązkowych treści

62 Cel Zwiększenie transparentności postępowania, narzędzie przeciw korupcji: „Dzięki prowadzeniu na bieżąco metryki sprawy w sprawach administracyjnych i podatkowych będzie można nawet po upływie długiego czasu precyzyjnie ustalić, jacy urzędnicy (oprócz osoby podpisanej pod decyzją) uczestniczyli w przygotowaniu decyzji, przygotowywali jej projekt, udzielali wskazówek co do sposobu załatwienia sprawy i opiniowali lub zatwierdzali decyzję oraz w jaki sposób konkretni urzędnicy wpływali na treść decyzji". – uzasadnienie projektu zmian

63 Wezwania Czynność procesowa organu wywołująca skutek przez fakty i skuteczna, o ile dotarła do adresata. Jest to nakaz wzięcia udziału w czynnościach procesowych osobiście lub przez pełnomocnika albo złożenia zeznań lub wyjaśnień na piśmie. Także: pismo procesowe organu, sformułowane imperatywnie, zawierające treści określone w art. 54 KPA Wezwanie nie powinno być utożsamiane z zawiadomieniem, które tylko wskazuje na możliwość udziału w czynnościach (jest to także forma wykonywania przez organ obowiązku zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu). Wezwanie podlega doręczeniu na zasadach ogólnych albo szczególnych, określonych w art. 55 KPA. Wezwanie osoby do udziału w czynnościach nie jest pozostawione uznaniu organu, przepisy KPA wskazują na pewne wytyczne, którymi powinien się kierować. Podstawowa okoliczność, która organ musi brać pod uwagę skupia się wokół dokonania wezwania, jeśli udział osoby w nim wymienionej jest niezbędny dla wyjaśnienia sprawy lub wynika z charakteru czynności oraz obowiązek ukształtowania treści wezwania w taki sposób, by było jak najmniej uciążliwe dla wezwanego – reguła ta powinna być brana pod uwagę w każdej okoliczności, w której organ przewiduje uczestnictwo wezwanego Adresatem wezwania może być każdy, kto może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, nie tylko osoba fizyczna.

64 Zasady dotyczące wezwania
Dyrektywy wynikające z zasad czynnego udziału stron oraz prawdy obiektywnej (wezwanie jako środek przyczyniający się do ustalenia stanu faktycznego, jeśli w inny sposób organ nie może wykonać obowiązku zebrania całego materiału dowodowego) i ekonomii procesowej - w sensie niezbędności wezwania dla przeprowadzenia czynności urzędowej lub dla rozstrzygnięcia sprawy – np. nie jest konieczne wezwanie strony do osobistego stawiennictwa się celem uiszczenia opłaty skarbowej (NSA Sa/Łd 2773/95) Zasady szczególne: jawności celu wezwania, względów dla osoby wzywanej

65 Adresat wezwania Każda osoba, której wyjaśnienia, zeznania albo udział w czynnościach jest konieczny dla rozstrzygnięcia sprawy lub umożliwia skuteczne podjęcie czynności procesowej, także koniecznej dla załatwienia sprawy. Adresatem wezwania może być również strona, lecz nie nie może ponieść konsekwencji niestawiennictwa się jak pozostali wezwani, chyba że chodzi o inne czynności niż złożenie wyjaśnień Adresatem wezwania może być osoba fizyczna i jednostka organizacyjna – stając się uczestnikiem postępowania (niekoniecznie świadkiem lub biegłym). Ograniczeniem podmiotowym są przepisy o immunitetach – art. 4 KPA

66 Rodzaje wezwań Rodzaje wezwań (ze względu na rodzaj udziału w postępowaniu) Do złożenia zeznań Do złożenia wyjaśnień Do udziału w czynnościach organu

67 Ze względu na sposób udziału
Osobisty Przez pisemne złożenie zeznań lub wyjaśnień Przez pełnomocnika

68 Organ samodzielnie decyduje o sposobie udziału adresata wezwania, mając na względzie
wskazane wyżej zasady terytorialne ograniczenia instytucję pomocy prawnej wyłączenia dla ograniczeń terytorialnych oraz instytucji pomocy prawnej tzw. okoliczności pozwalające na szczególne wezwania

69 Osobiste stawiennictwo – art. 51 – zasada terytorialna
Do osobistego stawienia się wezwany jest obowiązany tylko w obrębie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje albo przebywa, a także wezwany zamieszkały lub przebywający w sąsiedniej gminie albo mieście Gminą sąsiednią – jest gmina granicząca z miastem lub gminą. Miastem sąsiednim jest miasto bezpośrednio graniczące lub miasto pozostające w sąsiedztwie (mogą być oddzielone wsią). Tylko w tych okolicznościach wezwanie może być opatrzone pouczeniem, że jego niedotrzymanie może spowodować zastosowanie środków przymusu. W innych przypadkach wezwanie do osobistego stawienia się nie może być opatrzone tym rygorem, chyba że zaistnieją okoliczności stanowiące ogólny wyjątek (art. 53 KPA).

70 Względne ograniczenie osobistego stawienia się – instytucja pomocy prawnej
Instytucja realizująca zasady ekonomii procesowej, ale stanowiąca wyjątek od reguły bezpośredniości procesu dowodowego Ma zastosowanie wówczas, kiedy nie jest możliwe wezwanie do osobistego stawiennictwa się a jednocześnie istnieje konieczność dokonania czynności osobiście, ale nie z powodu charakteru sprawy lub czynności procesowej (NSA Sa/Gd 630/86). Trzeba mieć także na uwadze zasadę czynnego udziału stron, która gwarantuje skuteczne dochodzenie uprawnień Organem udzielającym pomocy prawnej jest organ mający siedzibę w gminie lub mieście miejsca zamieszkania lub pobytu osoby wzywanej, rozpatrujący podobne rodzajowo sprawy.

71 Treść instytucji W toku postępowania organ administracji publicznej zwraca się do właściwego terenowego organu administracji rządowej lub organu samorządu terytorialnego o wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności, związanych z toczącym się postępowaniem. Organ prowadzący postępowanie oznaczy zarazem okoliczności będące przedmiotem wyjaśnień lub zeznań albo czynności, jakie mają być dokonane

72 Forma sposób realizacji
Wezwania do udzielenia pomocy prawnej kierowane jest w drodze niezaskarżalnego postanowienia wiążącego organ wzywany. W postanowieniu powinno się wskazać osoby wzywane, rodzaj czynności oraz okoliczności mające stanowić przedmiot zeznań lub wyjaśnień. Do organu udzielającego pomocy prawnej stosuje się wszelkie przepisy KPA o postępowaniu. Organ udzielający pomocy prawnej może z urzędu albo na wniosek strony poszerzyć zakres postępowania, ale tylko o przesłuchanie nowych świadków lub biegłych o ile dowód ten dotyczył będzie okoliczności będących przedmiotem postępowania wyznaczonych w postanowieniu organu wzywającego do udzielenia pomocy prawnej. Poszerzenie zakresu czynności dokonuje się w drodze niezaskarżalnych postanowień dowodowych. Nie jest dopuszczalne wykorzystanie instytucji pomocy prawnej dla zapoznania pełnomocnika strony, prowadzącego kancelarię prawną w innej miejscowości, z całością zebranego materiału dowodowego przed podjęciem decyzji (teza druga wyroku NSA OZ w Łodzi z 3 czerwca 1997 r., I SA/Łd 302/96)

73 Wyłączenie ograniczenia do osobistego stawiennictwa się – art. 53
Przepisów art. 51 i 52 nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga dokonania czynności przed organem administracji publicznej prowadzącym postępowanie. Ocena tych okoliczności dokonywana jest przez organ administracji, który powinien kierować się zasadami dotyczącymi wezwań – w szczególności zasadą względności (nieuciążliwości) dla wzywanego oraz niezbędności. Organ administracji samodzielnie dokonuje oceny niezbędności wezwania danej osoby. Osoba kwestionująca niezbędność jej wezwania może złożyć skargę w trybie określonym przepisami działu VIII k.p.a.  W wezwaniu organ powinien wskazać te okoliczności oraz pouczyć o skutkach niestawienia się, wskazując wyraźnie jako podstawę art. 53.

74 Szczególny sposób zadośćuczynienia wezwaniu – art. 51 § 3
W przypadkach, w których osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się ta osoba. Przeszkody wskazane w tym przepisie powinny być obiektywnie stwierdzone i nazwane oraz mieć długotrwałych charakter. Trzeba mieć tez na uwadze termin załatwienia sprawy. Powinny być one stwierdzone przez sformułowaniem wezwania lub wystąpić po jego doręczeniu , względnie autor powinien się o nich dowiedzieć po doręczeniu wezwania. W takiej sytuacji powinien powiadomić wezwanego o tym sposobie jego realizacji. O zastosowaniu tego trybu, poza przesłankami formalnymi decydują okoliczności faktyczne i prawne, w których znajduje się osoba wzywana. Dokonanie czynności procesowych powinno w szczególności być przeprowadzone w sposób jak najmniej uciążliwy dla wzywanego. W wezwaniu należy wskazać na ten sposób zadośćuczynienia wezwaniu.

75 Treść wezwania (pisma procesowego pochodzącego od organu)
Realizuje się tu zasada jawności celu wezwania. W wezwaniu należy wskazać: 1) nazwę i adres organu wzywającego,   2) imię i nazwisko wzywanego, 3) w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,  4) czy wezwany powinien się stawić osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,   5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,   6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.   Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego lub jeśli dokonywane jest drogą elektroniczną - bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. .

76 Wszystkie elementy wezwania mają takie samo znaczenie
Wszystkie elementy wezwania mają takie samo znaczenie. Wadliwym jest każde, które nie zawiera jednego z tych elementów lub zostały one nieprawidłowo wprowadzone. Brak pouczenia o skutkach prawnych niezastosowania się do wezwania uniemożliwia zastosowania środków przymusu z art. 88. wydaje się, ze także inne, istotne wady uniemożliwiają zastosowanie tych skutków, ponieważ art. 88 jako przesłankę wymienia: „prawidłowe wezwanie” : np. brak podpisu, brak godziny, brak celu. W wezwaniu powinno się również znaleźć wzmianka o zwrocie kosztów (ostatni punkt wezwania) – a jeśli nie, organ powinien o tym wezwanego pouczyć podczas wykonywania czynności procesowej – zgodnie z art. 9 KPA.

77 Wezwanie w szczególnej formie – art. 55
W sprawach niecierpiących zwłoki wezwania można dokonać również lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w art. 54 oraz imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby wzywającej ((zmiana 2011).  Wezwanie to powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie Sprawę nie cierpiącą zwłoki (pilną) można rozumieć dwojako – albo odnieść ją do sprawy administracyjnej – jako celu rozstrzygnięcia albo do poszczególnej czynności procesowej. Szybkie załatwienie całej sprawy lub dokonanie czynności procesowej może być spowodowane zagrożeniem dla życia, zdrowia, możliwością powstania niepowetowanej szkody lub zagrożenia dla zindywidualizowanego interesu publicznego

78 Sposoby wezwania szczególnego
Zależą od organu, który powinien się kierować dyrektywą przekazania go w taki sposób, by z pewnością dotarło do wzywanego (telefaks, radio, poczta elektroniczna). Wezwanie powinno zawierać treści wskazane w art. 54 (niektóre sposoby z istoty wykluczają podpis pracownika) Skutek prawny wezwania aktualizuje się tylko wówczas, gdy, zostało doręczone w taki sposób, żeby nie było wątpliwości, że dotarło do adresata w we właściwej treści i czasie. Pracownik, który dokonał wezwania powinien w drodze adnotacji urzędowej wskazać na przesłankę szczególnego wezwania, wybrany sposób doręczenia oraz okoliczności wskazujące na treść wezwania i czy zostało ono odebrane przez adresata w takim czasie, by umożliwić mu jego zadośćuczynieniu

79 Konsekwencje wezwania
Obowiązek zadośćuczynienia wezwaniu. Możliwość zastosowania środków przymusu: Kto, będąc obowiązany do osobistego stawienia się (art. 51), mimo prawidłowego wezwania nie stawił się bez uzasadnionej przyczyny jako świadek lub biegły albo bezzasadnie odmówił złożenia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej czynności urzędowej, może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do 200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie. Przepisów tych nie stosuje się wobec stron postępowania. Wobec świadków można zastosować także środki przymusu bezpośredniego z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym, tj. grzywnę w celu przymuszenia lub środki przymusu bezpośredniego Zwrot kosztów wezwania.

80 Koszty stawiennictwa Osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszty podróży i inne należności według przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do stawienia się. Prawo to zatem przysługuje osobie, która stawiła się na wezwanie (nawet jeśli nie zastosowano rygoru osobistego stawienia się z powodu ograniczeń terytorialnych) , a nie dobrowolnie uczestniczyła w czynności procesowej (WSA II SA/Lu 374/08). Przepisy do których odsyła KPA: Dział 2 tytułu III ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, z późn. zm.

81 Pełne prawo zwrotu kosztów ma uczestnik nie będący stroną.
Strona może zażądać zwrotu kosztów tylko w dwóch przypadkach osobistego stawienia się: W każdym przypadku, o ile postępowanie było wszczęte z urzędu W innych postępowaniu z urzędu lub na wniosek, jeśli strona została błędnie wezwana do osobistego stawienia się. W tym wypadku, na mocy art. 266 KPA, pracownik winny tej sytuacji, jest obowiązany zwrócić koszty z tego tytułu. Organ wydaje w tej sprawie postanowienie, po przeprowadzeniu postępowania w tej sprawie. Postanowienie to wydawane jest łącznie z decyzją rozstrzygającą sprawę . Pracownikowi trzeba udowodnić zawinienie. Pracownikowi przysługuje na to postanowienie zażalenie.

82 Zwrot kosztów następuje wyłącznie na wniosek uprawnionego złożony do czasu wydania decyzji w sprawie. Jest to termin opisowy, datą wydania decyzji jest dzień jej podpisania przez upoważnionego pracownika. Wniosek powinien spełniać warunki podstawowe podania z art. 63. Termin ten ma charakter materialny i jest nieprzywracany. O skutkach upływu terminu i zasadach zwrotu kosztów organ powinien poinformować uprawnionego w wezwaniu lub w trakcie realizacji czynności zeń wynikających. Uprawniony ma prawo żądać naprawienia wynikłej z zaniedbania tego obowiązku szkody na zasadach ogólnych. Żądanie zwrotu kosztów podróży i innych należności nie ma charakteru administracyjnoprawnego. Przykładowo, świadkowi jest przyznawane odszkodowanie za zarobek utracony z powodu stawiennictwa na wezwanie. Przyznaną należność należy wypłacić niezwłocznie, a w razie niemożności niezwłocznej wypłaty należność przekazuje się pocztą bez obciążenia opłatą pocztową świadka, biegłego lub strony

83 Korzystałem Komentarze do KPA Lex 2013