Literatura o tematyce harcerskiej

Prezentacja na temat: "Literatura o tematyce harcerskiej"— Zapis prezentacji:

1 Literatura o tematyce harcerskiej
Walter Hansen - "Wilk, który nigdy nie śpi" Robert Baden - Powell - "Scouting for Boys" Aleksander Kamiński - "Kamienie na szaniec" Aleksander Kamiński - "Zośka i Parasol" Danuta Kaczyńska - "Dziewczęta z Parasola" Wiesława Kamper - Gliszczyńska - "Pamiętnik łączniczki Sławki" Piotr Stachiewicz - "Akcja Kutschera" Seweryna Szmaglewska - "Czarne stopy" Stefan Mirowski - "Styl życia" Ryszard Pacławski - "Gra o harcerstwo" Aleksander Kamiński - "Andrzej Małkowski" Robert Baden - Powell - "Wędrówka do sukcesu" Aleksander Kamiński - "Antek Cwaniak" Kazimierz Gołba - "Wieża spadochronowa" Aleksander Kamiński - "Krąg Rady" Aleksander Kamiński - „Książka wodza zuchów” Krzysztof Petek - "Tajemnica deszczowej nocy" Józef Kret - "Harcerze wierni do ostatka"

2 Harcerz wie, że trzeba zawsze wytrwać i przetrwać,
by nareszcie zwyciężyć, a nie tracić nadziei i nie mówić przedwcześnie, że wszystko stracone [gen. Józef Haller] Mam nadzieję, że ten cytat jak i krótkie przedstawienie ważniejszych książek dla Nas harcerzy dodatkowo upewni i umocni Nas w działaniach i przekonaniach jakie nabywamy na Harcerskiej Drodze !!!

3 Walter Hansen - "Wilk, który nigdy nie śpi"
Książka ta jest biografią założyciela skautingu-Roberta Stephensona Baden-Powella. Opowiada o pełnym przygód życiu BP oraz pokazuje burzliwe czasy wojny Brytyjczyków w Indiach i w Afryce. Robert był wyśmienitym żołnierzem i świetnie dowodził wojskiem. W książce opisanych jest kilka walk, między innymi obrona Mafekingu. Baden-Powell, już od pierwszych lat w wojsku, wymyślał nowe zasady wychowawcze, które później wcielał pracę z młodymi skautami. BP był ciepłą, zawsze uśmiechniętą osobą, każdemu potrzebującemu próbował pomóc. Żył w zgodzie z przyrodą i uwielbiał tropić zwierzęta oraz odkrywać nowe metody tropienia i podchodzenia. Ta książka pozwoliła mi zobaczyć skauting od innej strony, pokazała jak ten pomysł tworzył się w głowie Roberta już w szkole. Polecam każdemu harcerzowi oraz harcerce tę ksiązką ponieważ pozwala ona zrozumieć lepiej całą ideę skautingu. Jest napisana przystępnym językiem w formie książki przygodowej i dlatego bardzo szybko się ją czyta. Zawarte są w niej różne śmieszne anegdoty co dodatkowo umila czytanie młodemu harcerzowi.

4 Robert Baden - Powell - "Scouting for Boys" okładka I i II części

5 Robert Baden - Powell - "Scouting for Boys" opis I i II części
Skauting dla chłopców .( Scouting for Boys) – książka napisana przez gen. Roberta Badena-Powellaa w latach 1906–1907, a wydana w Składa się z kolejnych gawęd-rozdziałów. Jest to podstawowy podręcznik y na świecie. Pomysł napisania książki powstał już w Idee w niej prezentowane Robert Baden-Powell przetestował podczas pierwszego obozu skautowego na wyspie Brownsa. Podręcznik wydany została początkowo w sześciu częściach ukazujących się od stycznia do marca 1908, a następnie jako całość w maju 1908. Książkę po raz pierwszy na język polski przetłumaczył Andrzej Małkowski w 1909 (wydanie w 1911), jej tłumaczenie stanowiło dla niego inspirację do powołania skautingu na ziemiach polskichh i wykorzystania polskiej organizacji skautowej do przygotowania młodzieży do walki o niepodległośćć Polski. Celem skautingu BP uczynił „podniesienie poziomu przyszłych, wzorowych obywateli, szczególnie pod względem charakteru i zdrowia; zastąpienie samolubstwa służbą dla bliźnich, usprawnienie chłopców pod względem moralnym i fizycznym, aby mogli pełnić służbę bliźnim”. Mimo militarnych korzeni i wielu podobieństw do przysposobienia wojskowego, organizacja skautingu to działalność młodych ludzi w czasie pokoju i dla pokoju. Oczywiście wielkim atutem był fakt, iż młodzież ta w razie zagrożenia była gotowa chwycić za broń w obronie Ojczyzny.    Skaut miał otaczać troską drugiego człowieka. Służba potrzebującym zawarta została w rocie Przyrzeczenia i rozwinięta w Prawie. Skaut zatem ma obowiązek pomagać bliźnim „nawet jeśliby przez to musiał zrezygnować z przyjemności, wygody czy narazić się na niebezpieczeństwo”

6 Aleksander Kamiński - "Kamienie na szaniec”

7 „Kamienie na szaniec” - Aleksander Kamiński
1. Walka z okupantem – utwór Aleksandra Kamińskiego opisuje wydarzenia, rozgrywające się w czasie drugiej wojny światowej. Polska, po przegranych walkach z Niemcami, znalazła się pod okupacją. Polacy, nie mogący pogodzić się z tym faktem, podjęli walkę z najeźdźcą, początkowo organizując konspiracyjne organizacje podziemne. Pierwszymi działaniami, podjętymi przeciwko okupantowi, były akcje małosabotażowe, mające na celu reorganizację propagandy niemieckiej i ośmieszanie działań okupanta. Następnie, na wieść o przegranych bitwach Niemców na różnych frontach, przystąpiono do akcji dywersyjnych i podjęto walkę z bronią w ręku. Bohaterowie „Kamieni na szaniec” biorą czynny udział w licznych akcjach sabotażowych i dywersyjnych Losy Alka – Aleksy Dawidowski, jeden z głównych bohaterów „Kamieni na szaniec”, należał do jednej z warszawskich drużyn harcerskich. Po wybuchu II wojny światowej wraz z innymi harcerzami na rozkaz Naczelnika harcerzy opuścił miasto. Po kilku tygodniach wędrówki wrócił do Warszawy i razem z kolegami podjął walkę z okupantem. Początkowo działał w tajnej organizacji PLAN, a następnie przenosił grypsy więzienne. W 1941 roku harcerze nawiązali kontakt z organizacją Małego Sabotażu. Najbardziej znanym wyczynem Alka było zdjęcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika. Brał również udział w akcjach dywersyjnych, dowodził jedną z grup i uczestniczył w akcji pod Arsenałem, której celem było odbicie z rąk gestapo Rudego. Podczas odwrotu Alek został ranny w brzuch, lecz pomimo tego zdołał utorować drogę ucieczki kolegom. Zmarł 30 marca roku Losy Rudego – Janek Bytnar należał do zastępu harcerskiego „Buki”. We wrześniu 1939 roku wraz z innymi harcerzami opuścił Warszawę, do której wrócił po kilku tygodniach. Najpierw działał w szeregach PLAN-u, a następnie w komórce więziennej i Małym Sabotażu. W organizacjach podziemnych zajmował się przede wszystkim różnymi usprawnieniami technicznymi, które ułatwiały akcje małosabotażowe. Po przystąpieniu do organizacji dywersyjnej, brał udział w kilku akcjach i objął dowództwo jednej z grup. Aresztowany przez gestapo w dniu 23 marca 1943 roku, był przesłuchiwany i katowany. W kilka dni później został odbity z rąk Niemców przez kolegów. Jego stan okazał się jednak beznadziejny. Zmarł na skutek odniesionych obrażeń 30 marca 1943 roku. stępne wymagane kroki

8 Aleksander Kamiński - "Zośka i Parasol"
"Zośka i Parasol” to kontynuacja tej opowieści. Aleksander Kamiński przedstawia w niej następców Tadeusza Zawadzkiego, Macieja Dawidowskiego i Jana Bytnara, tych, dla których byli oni wzorem i którzy pragnęli wcielić w życie wypracowane przez nich ideały i wartości. Bardziej precyzyjnie mówiąc, w książce tej znajdziemy opis niektórych akcji dwóch harcerskich batalionów, działających w ramach Zgrupowania Radosław, które samo wchodziło w skład Brygady Dywersyjnej BRODA 53. Baon AK Zośka, który nazwę swą zawdzięcza wspomnianemu już dowódcy Grup Szturmowych Chorągwi Warszawskiej – Tadeuszowi Zawadzkiemu, składał się przede wszystkim z członków Szarych Szeregów i brał udział w akcjach dywersyjno-sabotażowych. Podczas powstania walczył na Starym Mieście, Woli i Czerniakowie. Baon Parasol powstał z kompanii wydzielonej z batalionu Zośka do zadań specjalnych, głównie do walki z gestapo. Egzekwował wyroki śmierci na zbrodniarzach hitlerowskich. Najważniejszym zadaniem bojowym była "Akcja Kutschera", przeprowadzona 1 lutego 1944 roku. Autor ukazuje sylwetki wielu żołnierzy, sanitariuszek i łączniczek obu batalionów, ich przeżycia i rozterki, najtrudniejsze próby, jakie musieli przejść: charakteru i wierności najwyższym wartościom. Na pierwszy plan wybijają się takie postacie, jak: Andrzej Romocki Morro – legendarny dowódca kompanii Rudy, jego brat Jan Bonawentura, bracia Wuttke czy Jan Rodowicz Anoda, którego archiwum umozliwiło Kamykowi napisanie tej książki. Nie należy pominąć również faktu, że żołnierzem obu batalionów był najwybitniejszy polski poeta od czasów romantyków – Krzysztof Kamil Baczyński, i wzmiankę o nim również w książce tej znajdziemy. Kamiński podzielił swą opowieść na dwie części. Pierwsza zatytułowana jest "W dywersji", druga - "Powstanie". Akcja utworu obejmuje zatem ponad rok. Następujące po sobie rozdziały ukazują kolejno: akcje dywersyjne, przygotowania do powstania, samo powstanie i jego schyłek.

9

10 Seweryna Szmaglewska - "Czarne stopy"

11 Seweryna Szmaglewska - "Czarne stopy"
Czarne Stopy – powieść dla dzieci i młodzieży Seweryny Szmaglewskiejj opublikowana po raz pierwszy w 1960 roku. Jej akcja toczy się po 1952 roku w Górach Świętokrzyskich, w harcerskim obozie w miejscowości Mąchocice. Chłopcy z pięciu harcerskich zastępów: PIHM (skrót od Państwowy Instytut Hydrologiczno-Meteorologiczny), Żurawie, Białe Foki, Kontiki i Czarne Stopy przeżywają różne przygody, a głównym bohaterem jest najmłodszy z harcerzy Marek Osiński. Kontynuacja powieści nosząca tytuł Nowy ślad Czarnych Stóp napisana została po kilkunastu latach, ale jej akcja rozgrywa się bezpośrednio po zakończeniu akcji pierwszej części. W roku 1987 miała premierę jej ekranizacja w reżyserii WaldemaraPodgórskiego Tak jak i powieść nosi ona tytuł "Czarne Stopy".

12 Aleksander Kamiński - "Andrzej Małkowski"

13 Aleksander Kamiński – „Andrzej Małkowski”
Początki ruchów społecznych, także ruchów młodzieży, są zjawiskiem fascynującym. Szczególnie, jeśli to jest ruch, który przejawia tak długotrwałą żywotność, jak harcerstwo. Niech będzie wolno relację o początkach harcerstwa przedstawić w biografii - nieco zbeletryzowanej - jednego człowieka. Będzie to opowieść o kimś, kto zginął mając trzydzieści jeden lat. Ci, co giną młodo - otrzymują od Opatrzności młodość wieczną. Andrzej Małkowski wciąż więc jest młody - choć minęło już ponad osiemdziesiąt lat od wybuchu miny pod transportowcem "Chaouia". I wciąż tak jak dawniej - pociąga swą osobowością i zdumiewającym dziełem. Dziełem, które wciąż trwa i rozwija się, przełamując bariery czasu, zaburzeń historycznych, przeobrażeń ustrojowych.

14 Aleksander Kamiński - "Antek Cwaniak"
Książka opisuje przygody młodego zuchmistrza (wodza zuchów) Antka, który otrzymał odpowiedzialną misję założenia nowej gromady i uczy się pracować z zuchami. Ta gromada istniała kiedyś naprawdę, a jej przygody barwnie opisał sam Aleksander Kamiński.

15 Aleksander Kamiński - "Krąg Rady"
Po dziś dzień instruktorzy zuchowi wspierają się w swej działalności książkami napisanymi przez dh. Aleksandra Kamińskiego. Korzystał  on z dorobku i doświadczenia pracy z dziećmi swoich poprzedniczek, wzbogacił to własnymi pomysłami programu pracy harcerskiej z dziećmi i ustalił podstawy metodyki zuchowej stosowanej po dziś dzień. Zawarte zostały one w zuchowej trylogii: "Antek Cwaniak" (jak mają prowadzić zbiórki wodzowie zuchów), "Książka wodza zuchów" (wskazująca co robić na zbiórkach) oraz "Krąg Rady". Trzecia część trylogii zuchmistrzowskiej Aleksandra Kamińskiego, poświęcona metodyce zuchowej. Jeśli ktoś nie wie o co chodzi w całym zuchowaniu, to tu znajdzie najlepsze wyjaśnienie. Krąg rady to najlepszy wykład o metodzie i idei zuchowej napisany przez najlepszego znawcę tych zagadnień. Książka dla instruktorów zuchowych. Twórca metody zuchowej Aleksander Kamiński szerzej omawia ważne i liczne tematy dotyczące zuchowania – rozwój psychofizyczny, trudne sytuacje, istotę ruchu zuchowego. ”Krąg Rady” jest ostatnim tomem „zuchowej trylogii".

16 Aleksander Kamiński - „Książka wodza zuchów”
Książka jest poradnikiem, który opisuje poszczególne zuchowe formy pracy. Są one bardzo ciekawie opisane. Zuchmistrzowie mogą wykorzystać pomysły zawarte w książce, gdyż jest ich bardzo dużo.

17 Józef Kret - "Harcerze wierni do ostatka"
Książka zawiera siedem szkiców biograficznych o harcerzach śląskich, postaciach wybitnych, wyróżniających się udziałem w walce konspiracyjnej. Józef Pukowiec, syn powstańca śląskiego, nauczyciel, w czasie wojny był pierwszym komendantem tajnego ruchu harcerskiego na Śląsku. Józef Skrzek należał do organizatorów i kierowników zbrojnego oporu w okręgu katowickim. Jerzy Lis, syn uchodźcy z niemieckiej części Śląska po podziale w 1922 r., w czasie okupacji aktywny działacz konspiracji. Ludwik Wacławek "Wacek", najmłodszy powstaniec śląski, w czasie okupacji działa w konspiracji w Krakowie jako organizator łączności ze Śląskiem. Więzień obozów koncentracyjnych. Irena Kuśnierzewska "Lilka", harcerka śląska, działająca w czasie okupacji w Krakowie na rzecz pomocy więźniom politycznym. Wanda Jordan-Łowińska, druhna Wanda, za zasługi w czasie plebiscytu i powstań śląskich odznaczona przed wojną m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (w 1931 r.), Medalem Niepodległości (w 1935 r.), Złotym Krzyżem Zasługi (w 1938 r.), w czasie okupacji brała udział w pracy konspiracyjnej. Bolesław Wiechuła - lekarz chirurg, harcerz, w czasie ostatniej wojny jedna z czołowych, imponujących postaci w ruchu oporu na Śląsku, zamordowany przez Niemców w 1942 r.

18 Kazimierz Gołba- "Wieża spadochronowa"
Opowieść o obronie wieży szkoleniowej dla skoczków spadochronowych w Katowicach, w Parku Kościuszki, w czasie kampanii wrześniowej. O śląskich harcerkach i harcerzach z pierwszych dni II wojny światowej. Oparta tylko i wyłącznie na faktach, imiona i nazwiska, co prawda autor zmienił ze względu na bezpieczeństwo ich i ich rodzin w latach stalinizmu. Opowieść o ich bohaterstwie i patriotyzmie. I na koniec co najważniejsze opowiada o prawie zupełnie nie znanej karcie historii harcerstwa.

19 Ryszard Pacławski - "Gra o harcerstwo"
Ta książka to komentarz człowieka, który brał udział w wydarzeniach i miał wpływ na ich bieg. Funkcję, którą wtedy hm. Pacławski sprawował, sam określa „zaszczytem”. A czas, kiedy ją pełnił: „dziesięć długich, trudnych i jednocześnie szczęśliwych oraz fascynujących lat”. Pacławski prosto, bezpośrednio i uczciwie opowiedział codzienne zabieganie o kształt i miejsce harcerstwa w nowym społeczeństwie po 1989 roku, jego powrót do źródeł i korzeni. Opowiada o polityce, odbudowywaniu społecznej pozycji Związki jako skautowego stowarzyszenia apolitycznego, patriotycznego, propaństwowego…  – ale w taki sposób, że zainteresuje to tak samo kogoś, kto o tych czasach wie już niemal wszystko, jak i całkowitego laika. To książka o harcerstwie, ale jednocześnie o ludziach, którzy je tworzyli i tworzą. Bowiem tych dziesięć lat między 1990 a 2000 rokiem to walka o godność instruktorów, poszukiwanie swojego miejsca pośród innych organizacji wychowujących, również próba odpowiedzenia przez hm. Pacławskiego i jego współpracowników na pytanie, jakie u progu XXI wieku postawiło przed nimi nowe, współczesne „Dziś-Jutro-Pojutrze”.

20 „Gra o harcerstwo” Czyli o harcmistrzu, o jego książce, o byciu Naczelnikiem, o Prawie Harcerskim, długu ZHP, Krzyżu i patencie na niego, o powrocie do skautingu i budowaniu nowych relacji z nowym państwem. O poszukiwaniu, błądzeniu, wzlotach i upadkach w latach 90.