 Szko ł a a Rodzice Sędzia Anna Maria Wesołowska.

Prezentacja na temat: " Szko ł a a Rodzice Sędzia Anna Maria Wesołowska."— Zapis prezentacji:

1  Szko ł a a Rodzice Sędzia Anna Maria Wesołowska

2 Kodeks rodzinny i opieku ń czy  Art. 92. Dziecko pozostaje az ̇ do pe ł noletnosci pod w ł adza ̨ rodzicielska ̨.  Art. 95. § 1. W ł adza rodzicielska obejmuje w szczegolnosci obowia ̨ zek i prawo rodzicow do wykonywania pieczy nad osoba ̨ i maja ̨ tkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godnosci i praw.  § 2. Dziecko pozostaja ̨ ce pod w ł adza ̨ rodzicielska ̨ winno rodzicom pos ł uszenstwo, a w sprawach, w których moz ̇ e samodzielnie podejmowac decyzje i sk ł adac oswiadczenia woli, powinno wys ł ucha ć́ opinii i zalecen rodzicow formu ł owanych dla jego dobra.  §3.W ł adza rodzicielska powinna byc wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes spo ł eczny.

3 Dobro (interes dziecka) 1. Oceniamy wed ł ug kryteriów obiektywnych, przyj ę tych jako regu ł y prawid ł owego post ę powania w spo ł ecze ń stwie z uwzgl ę dnieniem: Wieku dziecka Jego stanu zdrowia Uzdolnie ń Cech charakterologicznych 2. Dobro dziecka wymaga maksymalnego stopnia staranno ś ci rodziców – brak nale ż ytej staranno ś ci mo ż e spowodowa ć interwencj ę s ą du opieku ń czego.

4 Kodeks rodzinny i opieku ń czy  Art. 96. § 1. Rodzice wychowuja ̨ dziecko pozostaja ̨ ce pod ich w ł adza ̨ rodzicielska ̨ i kieruja ̨ nim. Obowia ̨ zani sa ̨ troszczyc sie ̨ o fizyczny i duchowy rozwoj dziecka i przygotowac je nalez ̇ ycie do pracy dla dobra spo ł eczenstwa odpowiednio do jego uzdolnien.

5  1. Wychowywanie dziecka Fizyczne Dbanie o zdrowie, życie dziecka Sprawności fizycznej Zapewnienie należytej egzystencji Duchowe Wpajanie zasad moralnych Wyrabianie sumienności, pracowitości Miłości do ojczyzny Przygotowanie do życia w społeczeństwie Dbanie o rozwój dziecka i inne jego dobra

6  2. Kierowanie dzieckiem Kierowa ć dzieckiem to decydowa ć o trybie ż ycia  Wiedzie ć co dziecko czyta, robi w Internecie  Jak sp ę dza wolny czas  Dba ć o realizacj ę obowi ą zku szkolnego

7 Kodeks rodzinny i opieku ń czy  Art. 91. § 1. Dziecko, ktore ma dochody z w ł asnej pracy, powinno przyczyniac sie ̨ do pokrywania kosztow utrzymania rodziny, jez ̇ eli mieszka u rodzicow.  § 2. Dziecko, ktore pozostaje na utrzymaniu rodzicow i mieszka u nich, jest obowia ̨ zane pomagac im we wspolnym gospodarstwie.

8 Kodeks rodzinny i opieku ń czy  Art. 96 ¹. Osobom wykonuja ̨ cym w ł adze ̨ rodzicielska ̨ oraz sprawuja ̨ cym opieke ̨ lub piecze ̨ nad ma ł oletnim zakazuje sie ̨ stosowania kar cielesnych. – nowelizacja z dnia 1 sierpnia 2010 roku

9 Szczególn ą rol ę w zakresie pomocy rodzicom w sprawowaniu w ł adzy rodzicielskiej pe ł ni szko ł a. Rodzice i opiekunowie wspó ł pracuj ą ze szko ł ami i organami nadzoruj ą cymi szko ł y w organizowaniu kszta ł cenia i wychowania dzieci i m ł odzie ż y. Obowiązek współpracy wynika z art. 100 KRiO i art.572 KPC

10 Kodeks post ę powania cywilnego Art. 572 [Zawiadamianie s ą du opieku ń czego] § 1. Ka ż dy, komu znane jest zdarzenie uzasadniaj ą ce wszcz ę cie post ę powania z urz ę du, obowi ą zany jest zawiadomi ć o nim s ą d opieku ń czy. § 2. Obowi ą zek wymieniony w § 1 ci ąż y przede wszystkim na urz ę dach stanu cywilnego, s ą dach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorz ą du i administracji rz ą dowej, organach Policji, placówkach o ś wiatowych, opiekunach spo ł ecznych oraz organizacjach i zak ł adach zajmuj ą cych si ę opiek ą nad dzie ć mi lub osobami psychicznie chorymi.

11 Kodeks rodzinny i opieku ń czy  Art. 100. § 1. Sa ̨ d opiekunczy i inne organy w ł adzy publicznej sa ̨ obowia ̨ zane udzielac pomocy rodzicom, jez ̇ eli jest ona potrzebna do nalez ̇ ytego wykonywania w ł adzy rodzicielskiej.  § 2. W wypadkach, o ktorych mowa w § 1, sa ̨ d opiekunczy lub inne organy w ł adzy publicznej zawiadamiaja ̨ jednostke ̨ organizacyjna ̨ wspierania rodziny i systemu pieczy zaste ̨ pczej, w rozumieniu przepisow o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zaste ̨ pczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. W ł asciwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zaste ̨ pczej jest obowia ̨ zana informowac sa ̨ d o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach. Instytucje państwowe i samorządowe

12 Celem wspó ł pracy, o której mowa jest: 1. spójne oddzia ł ywanie na dzieci i m ł odzie ż przez rodzin ę i szko łę w procesie nauczania, wychowania i opieki zgodnie z ich potrzebami rozwojowymi i zdrowotnymi, 2. doskonalenie organizacji kszta ł cenia, wychowania i opieki w szkole, rodzinie i ś rodowisku, 3. zaznajamianie rodziców z programem kszta ł cenia, wychowania i opieki, organizacj ą nauczania oraz wynikaj ą cymi z nich zadaniami dla szko ł y i rodziców, 4. upowszechnianie w ś ród rodziców wiedzy o wychowaniu i funkcjach opieku ń czych rodziny, 5. pozyskiwanie rodziców do czynnego udzia ł u w realizacji programu nauczania, wychowania i opieki oraz udzielania w tym zakresie pomocy szkole, 6. tworzenie w ł a ś ciwego klimatu spo ł ecznego i warunków materialnych do funkcjonowania szko ł y.

13 Rodzice przedstawiaj ą nauczycielom, dyrektorom szkó ł oraz organom nadzoruj ą cym szko ł y opinie w istotnych sprawach szko ł y. Mog ą równie ż dokonywa ć spo ł ecznej oceny pracy szkó ł i przedstawia ć je w ł adzom szkó ł oraz organom nadzoruj ą cym szko ł y. Rodzice wspó ł dzia ł aj ą ze szko łą za po ś rednictwem komitetu rodzicielskiego i rad klasowych rodziców.

14 Kodeks rodzinny i opieku ń czy Art. 109 Zarz ą dzenia ograniczaj ą ce władzę rodzicielską § 1. Je ż eli dobro dziecka jest zagro ż one, s ą d opieku ń czy wyda odpowiednie zarz ą dzenia. 1. Gdy dobro dziecka jest zagro ż one 2. W wypadku nienale ż ytego wykonywania w ł adzy rodzicielskiej (ma obowiązek z urzędu) Kiedy?

15 § 2. S ą d opieku ń czy mo ż e w szczególno ś ci: 1) zobowi ą za ć rodziców oraz ma ł oletniego do okre ś lonego post ę powania, w szczególno ś ci do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodzin ą, skierowa ć ma ł oletniego do placówki wsparcia dziennego, okre ś lonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zast ę pczej lub skierowa ć rodziców do placówki albo specjalisty zajmuj ą cych si ę terapi ą rodzinn ą, poradnictwem lub ś wiadcz ą cych rodzinie inn ą stosown ą pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarz ą dze ń ;

16 Kodeks rodzinny i opieku ń czy 2) okre ś li ć, jakie czynno ś ci nie mog ą by ć przez rodziców dokonywane bez zezwolenia s ą du, albo podda ć rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun; 3) podda ć wykonywanie w ł adzy rodzicielskiej sta ł emu nadzorowi kuratora s ą dowego; 4) skierowa ć ma ł oletniego do organizacji lub instytucji powo ł anej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawuj ą cej cz ęś ciow ą piecz ę nad dzie ć mi; 5) zarz ą dzi ć umieszczenie ma ł oletniego w rodzinie zast ę pczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zast ę pczej albo powierzy ć tymczasowo pe ł nienie funkcji rodziny zast ę pczej ma łż onkom lub osobie, niespe ł niaj ą cym warunków dotycz ą cych rodzin zast ę pczych, w zakresie niezb ę dnych szkole ń, okre ś lonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zast ę pczej albo zarz ą dzi ć umieszczenie ma ł oletniego w zak ł adzie opieku ń czo-leczniczym, w zak ł adzie piel ę gnacyjno-opieku ń czym lub w zak ł adzie rehabilitacji leczniczej.

17 Kodeks rodzinny i opieku ń czy § 3. S ą d opieku ń czy mo ż e tak ż e powierzy ć zarz ą d maj ą tkiem ma ł oletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi. § 4. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 5, a tak ż e w razie zastosowania innych ś rodków okre ś lonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zast ę pczej, s ą d opieku ń czy zawiadamia o wydaniu orzeczenia w ł a ś ciw ą jednostk ę organizacyjn ą wspierania rodziny i systemu pieczy zast ę pczej, która udziela rodzinie ma ł oletniego odpowiedniej pomocy i sk ł ada s ą dowi opieku ń czemu, w terminach okre ś lonych przez ten s ą d, sprawozdania dotycz ą ce sytuacji rodziny i udzielanej pomocy, w tym prowadzonej pracy z rodzin ą, a tak ż e wspó ł pracuje z kuratorem s ą dowym.

18 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 2 [Podstawa postępowania] Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.

19 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 4 [Demoralizacja nieletniego] z § 1. Ka ż dy, kto stwierdzi istnienie okoliczno ś ci ś wiadcz ą cych o demorali z acji nieletniego, w szczególno ś ci naruszanie zasad wspó łż ycia spo ł ecznego, pope ł nienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie si ę od obowi ą zku szkolnego lub kszta ł cenia zawodowego, u ż ywanie alkoholu lub innych ś rodków w celu wprowadzenia si ę w stan odurzenia, uprawianie nierz ą du, w ł ócz ę gostwo, udzia ł w grupach przest ę pczych, ma spo ł eczny obowi ą zek odpowiedniego przeciwdzia ł ania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szko ł y, s ą du rodzinnego, Policji lub innego w ł a ś ciwego organu. § 2. Ka ż dy, dowiedziawszy si ę o pope ł nieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma spo ł eczny obowi ą zek zawiadomi ć o tym s ą d rodzinny lub Policj ę. § 3. Instytucje pa ń stwowe i organizacje spo ł eczne, które w zwi ą zku ze sw ą dzia ł alno ś ci ą dowiedzia ł y si ę o pope ł nieniu przez nieletniego czynu karalnego ś ciganego z urz ę du, s ą obowi ą zane niezw ł ocznie zawiadomi ć o tym s ą d rodzinny lub Policj ę oraz przedsi ę wzi ąć czynno ś ci niecierpi ą ce zw ł oki, aby nie dopu ś ci ć do zatarcia ś ladów i dowodów pope ł nienia czynu.

20 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 4a [Udzielanie informacji] Podmioty wspó ł dzia ł aj ą ce z s ą dem rodzinnym, a w szczególno ś ci: instytucje pa ń stwowe, spo ł eczne lub jednostki samorz ą dowe oraz osoby godne zaufania, w zakresie swego dzia ł ania, udzielaj ą na żą danie s ą du rodzinnego informacji niezb ę dnych w toku post ę powania.

21 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 6 [Katalog ś rodków] Wobec nieletnich s ą d rodzinny mo ż e: 1) udzieli ć upomnienia; 2) zobowi ą za ć do okre ś lonego post ę powania, a zw ł aszcza do naprawienia wyrz ą dzonej szkody, do wykonania okre ś lonych prac lub ś wiadcze ń na rzecz pokrzywdzonego lub spo ł eczno ś ci lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podj ę cia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zaj ę ciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania si ę od przebywania w okre ś lonych ś rodowiskach lub miejscach albo do zaniechania u ż ywania alkoholu lub innego ś rodka w celu wprowadzania si ę w stan odurzenia; 3) ustanowi ć nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna; 4) ustanowi ć nadzór organizacji m ł odzie ż owej lub innej organizacji spo ł ecznej, zak ł adu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielaj ą cych por ę czenia za nieletniego;

22 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich 5) zastosowa ć nadzór kuratora; 6) skierowa ć do o ś rodka kuratorskiego, a tak ż e do organizacji spo ł ecznej lub instytucji zajmuj ą cych si ę prac ą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu si ę z t ą organizacj ą lub instytucj ą ; 7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów; 8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w zwi ą zku z pope ł nieniem czynu karalnego;

23 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich 9) orzec umieszczenie w m ł odzie ż owym o ś rodku wychowawczym albo w rodzinie zast ę pczej zawodowej, która uko ń czy ł a szkolenie przygotowuj ą ce do sprawowania opieki nad nieletnim; 10) orzec umieszczenie w zak ł adzie poprawczym; 11) zastosowa ć inne ś rodki zastrze ż one w niniejszej ustawie do w ł a ś ciwo ś ci s ą du rodzinnego, jak równie ż zastosowa ć ś rodki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opieku ń czym, z wy łą czeniem umieszczenia w rodzinie zast ę pczej spokrewnionej, rodzinie zast ę pczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opieku ń czo-wychowawczej i regionalnej placówce opieku ń czo- terapeutycznej.

24 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 3 [Dobro nieletniego] § 1. W sprawie nieletniego nale ż y kierowa ć si ę przede wszystkim jego dobrem, d ążą c do osi ą gni ę cia korzystnych zmian w osobowo ś ci i zachowaniu si ę nieletniego oraz zmierzaj ą c w miar ę potrzeby do prawid ł owego spe ł niania przez rodziców lub opiekuna ich obowi ą zków wobec nieletniego, uwzgl ę dniaj ą c przy tym interes spo ł eczny. § 2. W post ę powaniu z nieletnim bierze si ę pod uwag ę osobowo ść nieletniego, a w szczególno ś ci wiek, stan zdrowia, stopie ń rozwoju psychicznego i fizycznego, cechy charakteru, a tak ż e zachowanie si ę oraz przyczyny i stopie ń demoralizacji, charakter ś rodowiska oraz warunki wychowania nieletniego.

25 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich § 1. W ka ż dym stadium post ę powania s ą d rodzinny mo ż e, z inicjatywy lub za zgod ą pokrzywdzonego i nieletniego, skierowa ć spraw ę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia post ę powania mediacyjnego. § 2. Instytucja lub osoba godna zaufania sporz ą dza, po przeprowadzeniu post ę powania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które s ą d rodzinny bierze pod uwag ę, orzekaj ą c w sprawie nieletniego.

26 Dzi ę kuj ę za uwag ę ! S ę dzia Anna Maria Weso ł owska

27  Przeciwdzia ł anie nowym zagro ż eniom i przemocy w rodzinie – aspekty prawne S ę dzia Anna Maria Weso ł owska

28 Nowe zagro ż enia  Grooming  Zbyt wczesna inicjacja seksualna  Cyberprzemoc

29 Grooming - zjawisko uwodzenia dzieci on-line Art. 200a k.k. § 1. Kto w celu pope ł nienia przest ę pstwa okre ś lonego w art. 197 § 3 pkt 2 lub art. 200, jak równie ż produkowania lub utrwalania tre ś ci pornograficznych, za po ś rednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawi ą zuje kontakt z ma ł oletnim poni ż ej lat 15, zmierzaj ą c, za pomoc ą wprowadzenia go w b łą d, wyzyskania b łę du lub niezdolno ś ci do nale ż ytego pojmowania sytuacji albo przy u ż yciu gro ź by bezprawnej, do spotkania z nim, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3. § 2. Kto za po ś rednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej ma ł oletniemu poni ż ej lat 15 sk ł ada propozycj ę obcowania p ł ciowego, poddania si ę lub wykonania innej czynno ś ci seksualnej lub udzia ł u w produkowaniu lub utrwalaniu tre ś ci pornograficznych, i zmierza do jej realizacji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do lat 2.

30 Grooming Relacje mi ę dzy sprawc ą a ofiar ą groomingu przebiegaj ą wieloetapowo:  etap oswojenia si ę z rozmówc ą, na pocz ą tku poruszane tematy s ą niewinne;  etap budowania relacji, sprawca odgrywa rol ę pocieszyciela, przyjaciela ofiary, który rozumie problemy dziecka, mi ę dzy innymi poprzez odwo ł anie do w ł asnych, podobnych do ś wiadcze ń ;  etap kontrolowania przez sprawc ę mo ż liwo ś ci odkrycia przez osoby trzecie nawi ą zywanej relacji, sprawca ocenia ryzyko poprzez zadawanie pyta ń dotycz ą cych tego w jaki sposób dziecko korzysta z komputera;  etap wprowadzania do rozmów tre ś ci o tematyce seksualnej, sprawca opieraj ą c si ę na zdobytym zaufaniu i wykorzystuj ą c aur ę tajemniczo ś ci porusza coraz bardziej intymne tematy, oswajanie z tymi tematami prowadzi do rozbudzenia po stronie dziecka ciekawo ś ci;  etap oswajania dziecka z ewentualnym spotkaniem w ś wiecie rzeczywistym.

31 Grooming Znamiona ś wiadcz ą ce o podatno ś ci dziecka na zagro ż enie to:  problemy emocjonalne, brak silnych wi ę zi w realnym ż yciu, zarówno z doros ł ymi, jak i w grupie rówie ś niczej  odrzucenie przez inne dzieci  zbytnia ufno ść  ch ęć bycia wa ż nym i zwrócenia na siebie uwagi  trzymanie wszystkiego w tajemnicy  niska samoocena  naiwno ść, podatno ść na manipulacj ę  wychowywanie si ę w niepe ł nej rodzinie

32 W ś ród przyczyn zbyt wczesnego rozpoczynania ż ycia seksualnego wymieni ć nale ż y:  brak poszanowania warto ś ci  brak szacunku dla siebie i innych, brak asertywno ś ci, szczególnie dziewcz ą t  seksualizacja przekazu medialnego  czasopisma dla dziewcz ą t, zawieraj ą ce szczegó ł owe instrukcje dotycz ą ce wspó łż ycia  ignorancja w kwestiach seksualno ś ci, brak edukacji w tym zakresie, brak ś wiadomo ś ci, ż e do pewnych zachowa ń konieczna jest nie tylko dojrza ł o ść fizyczna ale równie ż emocjonalna  brak ś wiadomo ś ci, ż e wspó łż ycie z osob ą poni ż ej 15 roku ż ycia jest powa ż nym przest ę pstwem Zbyt wczesna inicjacja seksualna

33 art. 200 k.k. § 1 Kto obcuje p ł ciowo z ma ł oletnim poni ż ej lat 15 lub dopuszcza si ę wobec takiej osoby innej czynno ś ci seksualnej lub doprowadza j ą do poddania si ę takim czynno ś ciom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od lat 2 do 12. § 2 Tej samej karze podlega, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje ma ł oletniemu poni ż ej lat 15 wykonanie czynno ś ci seksualnej.

34 Cyberprzemoc  zjawisko cyberprzemocy najkrócej definiuje si ę jako przemoc z u ż yciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Owe technologie to g ł ównie Internet oraz telefony komórkowe,  n ę kanie, straszenie, szanta ż owanie z u ż yciem Sieci,  publikowanie lub rozsy ł anie o ś mieszaj ą cych, kompromituj ą cych informacji, zdj ęć, filmów z u ż yciem Sieci  podszywanie si ę w Sieci pod kogo ś wbrew jego woli.

35 Przemoc Ustawa o przeciwdzia ł aniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005r. Przemoc w rodzinie - jednorazowe albo powtarzaj ą ce si ę umy ś lne dzia ł anie lub zaniechanie naruszaj ą ce prawa lub dobra osobiste cz ł onków rodziny, w szczególno ś ci nara ż aj ą ce te osoby na niebezpiecze ń stwo utraty ż ycia, zdrowia, naruszaj ą ce ich godno ść, nietykalno ść cielesn ą, wolno ść, w tym seksualn ą, powoduj ą ce szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a tak ż e wywo ł uj ą ce cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkni ę tych przemoc ą (art. 2 pkt 2 ustawy).

36 Formy przemocy  Fizyczna  Psychiczna  Seksualna  Ekonomiczna  Zn ę canie si ę (fizyczne, psychiczne)  Zaniedbania  Wykorzystywanie dzieci w konfliktach oko ł orozwodowych  Eurosieroctwo

37 Przemoc fizyczna  popychanie, policzkowanie, duszenie  szarpanie, drapanie, plucie, gryzienie, szczypanie  przytrzymywanie, kr ę powanie, wykr ę canie r ą k  bicie d ł oni ą, pi ęś ci ą, uderzanie przedmiotami, kopanie  oparzanie, przypalanie papierosami  rzucanie przedmiotami, niszczenie, uderzanie w przedmioty  gro ż enie, u ż ycie broni, niebezpiecznego narz ę dzia  ś wiadome stwarzanie niebezpiecznych sytuacji  porzucenie w niebezpiecznej okolicy, nie udzielenie koniecznej pomocy, zaniechanie opieki  nie wpuszczanie do domu, zamykanie, zastawianie drogi  ograniczanie dost ę pu do pomieszcze ń, snu i po ż ywienia

38 Przemoc psychiczna  wy ś miewanie pogl ą dów, religii, pochodzenia, zawodu, wykszta ł cenia  odmowa uczu ć, szacunku, zainteresowania, sta ł a krytyka, bagatelizowanie osi ą gni ęć, wyolbrzymianie pora ż ek  wmawianie choroby psychicznej, wywo ł ywanie poczucia winy  wyzywanie, poni ż anie, upokarzanie, zawstydzanie  stosowanie gró ź b, szanta ż owanie, domaganie si ę pos ł usze ń stwa  obmowy i pomówienia, izolacja spo ł eczna  sta ł e telefonowanie, wysy ł anie sms, maili, listów  ś ledzenie i prze ś ladowanie, czytanie cudzej korespondencji  przegl ą danie zawarto ś ci komputera, rzeczy osobistych  wymuszanie opieki nad sob ą, symulacja choroby  ograniczanie kontaktów z dzieckiem, gro ż enie rozwodem  umy ś lne stawianie niewykonalnych zada ń

39 Przemoc seksualna  wymuszanie po ż ycia seksualnego, pieszczot i praktyk  wymuszanie seksu z osobami trzecimi  sadystyczne formy wspó łż ycia seksualnego  demonstrowanie zazdro ś ci  zmuszanie do ogl ą dania materia ł ów pornograficznych  uprawianie seksu z osob ą poni ż ej 15 lat  obna ż anie lub onanizowanie si ę przy kim ś bez jego zgody  podgl ą danie osób w sytuacjach intymnych  publiczne komentowanie intymnych szczegó ł ów  zmuszanie do seksu w obecno ś ci dzieci  wspó łż ycie seksualne z osobami spokrewnionymi  kontrolowanie antykoncepcji  zmuszanie do prostytucji

40 Przemoc ekonomiczna  zabieranie czyich ś pieni ę dzy  niezaspokajanie potrzeb rodziny, niep ł acenie alimentów  zaci ą ganie kredytów obci ąż aj ą cych wspólny bud ż et bez porozumienia z partnerem, niep ł acenie wspólnych op ł at i rat  wynoszenie z domu wspólnej w ł asno ś ci, sprzedawanie wspólnej w ł asno ś ci bez porozumienia z partnerem  bezprawne pozbawianie praw do maj ą tku, nierespektowanie zasad s ą dowego podzia ł u maj ą tku  ograniczanie dost ę pu do wspólnego konta, dysponowanie pieni ę dzmi ze wspólnego bud ż etu bez porozumienia z partnerem  zmuszanie do wydawania pieni ę dzy na okre ś lone cele  zmuszanie do pracy we w ł asnej firmie  przekupywanie dzieci i innych cz ł onków rodziny  zniech ę canie, uniemo ż liwianie podj ę cia pracy zawodowej, obci ąż anie dodatkowymi obowi ą zkami domowymi

41 Zaniedbania  wszawica  ś wierzb  anoreksja  bulimia  oty ł o ść

42 Wykorzystywanie dzieci w konfliktach oko ł orozwodowych Art. 216 1 Wys ł uchanie dziecka (od 2014.01.21) k.p.c. § 1. S ą d w sprawach dotycz ą cych osoby ma ł oletniego dziecka wys ł ucha je, je ż eli jego rozwój umys ł owy, stan zdrowia i stopie ń dojrza ł o ś ci na to pozwala. Wys ł uchanie odbywa si ę poza sal ą posiedze ń s ą dowych. § 2. S ą d stosownie do okoliczno ś ci, rozwoju umys ł owego, stanu zdrowia i stopnia dojrza ł o ś ci dziecka uwzgl ę dni jego zdanie i rozs ą dne ż yczenia. Art. 576 k.p.c. § 2. S ą d w sprawach dotycz ą cych osoby lub maj ą tku dziecka wys ł ucha je, je ż eli jego rozwój umys ł owy, stan zdrowia i stopie ń dojrza ł o ś ci na to pozwala, uwzgl ę dniaj ą c w miar ę mo ż liwo ś ci jego rozs ą dne ż yczenia. Wys ł uchanie odbywa si ę poza sal ą posiedze ń s ą dowych.

43 Eurosieroctwo Art. 110 Zawieszenie w ł adzy rodzicielskiej § 1. W razie przemijaj ą cej przeszkody w wykonywaniu w ł adzy rodzicielskiej s ą d opieku ń czy mo ż e orzec jej zawieszenie.

44 Przemoc w rodzinie  Ś rodki jakimi dysponuje wymiar sprawiedliwo ś ci dla ochrony ofiary przed przemoc ą.

45 Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu karnym Zatrzymanie (nowe podstawy)  art. 15a ustawy o Policji - Funkcjonariusz Policji ma prawo zatrzymania sprawców przemocy w rodzinie stwarzaj ą cych bezpo ś rednie zagro ż enie dla ż ycia lub zdrowia ludzki ego.  art. 244 § 1a kpk - Policja ma prawo zatrzyma ć osob ę podejrzan ą, je ż eli istnieje uzasadnione przypuszczenie, ż e pope ł ni ł a ona przest ę pstwo z u ż yciem przemocy na szkod ę osoby wspólnie zamieszkuj ą cej, a zachodzi obawa, ż e ponownie pope ł ni przest ę pstwo z u ż yciem przemocy wobec tej osoby, zw ł aszcza gdy pope ł nieniem takiego przest ę pstwa grozi.  art.. 244 § 1b kpk Policja zatrzymuje osob ę podejrzan ą, je ś li przest ę pstwo, o którym mowa w § 1a, zosta ł o pope ł nione przy u ż yciu broni palnej, no ż a lub innego niebezpiecznego przedmiotu, a zachodzi obawa, ż e ponownie pope ł ni ona przest ę pstwo z u ż yciem przemocy wobec osoby wspólnie zamieszkuj ą cej, zw ł aszcza gdy pope ł nieniem takiego przest ę pstwa grozi.

46 Zatrzymanie c.d.  zatrzymanie stosuje si ę do ustania przyczyny zatrzymania, nie d ł u ż ej ani ż eli 48h - w tym czasie prokurator mo ż e zastosowa ć ś rodki zapobiegawcze lub przekaza ć podejrzanego do dyspozycji s ą du wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania.  czas zatrzymania wyd ł u ż a si ę od tego momentu o 24h – aby s ą d móg ł wniosek rozpozna ć i zastosowa ć tymczasowe aresztowanie b ą d ź wniosku nie uwzgl ę dni ć (natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego). Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu karnym

47 Ś rodki zapobiegawcze  po zatrzymaniu osoby podejrzanej i ewentualnym postawieniu zarzutów pope ł nienia przest ę pstwa (np. z art. 207 § 1 kk), prokurator mo ż e zastosowa ć ś rodki zapobiegawcze (za wyj ą tkiem TA).  celem zastosowania ś rodków zapobiegawczych jest:  zabezpieczenie prawid ł owego toku post ę powania  wyj ą tkowo - zapobiegni ę cie pope ł nienia przez podejrzanego nowego, ci ęż kiego przest ę pstwa.  ś rodki te, zw ł aszcza na pó ź niejszym etapie, mo ż e stosowa ć tak ż e s ą d. Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu karnym

48 Ś rodki zapobiegawcze c.d. Rodzaje:  Tymczasowe aresztowanie – stosuje wy łą cznie s ą d (art. 258 kpk) – liczba z ł o ż onych wniosków do s ą du w sprawach przemocy w rodzinie 1.753 (2012 – 1.745, 2011 – 2.002, 2010 - 1.800), liczba uwzgl ę dnionych przez s ą d - 1.635 (2012 – 1.679, 2011 – 1.895, 2010 - 1.699);  Dozór Policji (art. 275 kpk);  Dozór Policji z obowi ą zkiem opuszczenia lokalu mieszkalnego (art. 275 § 3 kpk)  Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego przez sprawc ę (art. 275a kpk) Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu karnym

49 Dozór Policji obowi ą zek podejrzanego zg ł aszania si ę w okre ś lonych terminach do jednostki Policji, celem udzielenia informacji i wykonywaniu na ł o ż onych obowi ą zków. Obowi ą zki:  zakaz opuszczania okre ś lonego miejsca pobytu,  zg ł aszania si ę do organu dozoruj ą cego w okre ś lonych odst ę pach czasu,  zawiadamianie organu o zamierzonym wyje ź dzie i terminie powrotu,  zakaz kontaktowania si ę z pokrzywdzonym,  zakaz przebywania w okre ś lonych miejscach,  inne ograniczenia swobody (np. zakaz zbli ż ania si ę na okre ś lon ą odleg ł o ść, program korekcyjno-edukacyjny). Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu karnym

50 Dozór Policji z zakazem kontaktowania si ę z pokrzywdzonym w latach 2009 - 2013 roku

51 Dozór Policji z obowi ą zkiem opuszczenia lokalu mieszkalnego (art. 275 § 3 kpk) w latach 2009 - 2013 roku

52 Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego (275a kpk) przez podejrzanego wspólnie zamieszkuj ą cego z pokrzywdzonym;  przes ł anka – uzasadniona obawa, ż e oskar ż ony ponownie pope ł ni przest ę pstwo z u ż yciem przemocy, zw ł aszcza gdy pope ł nieniem takiego przest ę pstwa grozi ł ;  ś rodek ten stosuje si ę na okres nie d ł u ż szy ni ż 3 miesi ę cy z mo ż liwo ś ci ą przed ł u ż enia przez s ą d na dalsze okresy, nie d ł u ż sze ni ż 3 miesi ą ce (mo ż e by ć ich wi ę cej ni ż jeden);  oskar ż onemu, na jego wniosek mo ż na wskaza ć miejsce pobytu w placówkach zapewniaj ą cych miejsca noclegowe. Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu karnym

53 Zakaz zbli ż ania si ę do pokrzywdzonego w latach 2010-2013 stosowany przez s ą d w wyroku jako ś rodek probacyjny b ą d ź karny

54 Nakaz opuszczenia lokalu przez sprawc ę stosowany przez s ą d w wyroku jako ś rodek probacyjny b ą d ź karny w latach 2009-2013

55 Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu cywilnym Zobowiązanie do opuszczenia mieszkania orzekane na wniosek przez sąd cywilny (niezależnie od postępowania karnego);  uprawnienie do złożenia wniosku przysługuje osobie dotkniętej przemocą, wspólnie zamieszkującej ze sprawcą – członkiem rodziny (wpis – 40 zł),  przesłanką jest czynienie szczególnie uciążliwym wspólnego zamieszkiwania poprzez zachowanie polegające na stosowaniu przemocy,  termin do rozpoznania sprawy – 1 miesiąc,  wykonalność orzeczenia – z chwilą ogłoszenia,  nowe uregulowania prawne (1046 kpc) – skuteczna egzekucja bez konieczności zapewnienia pomieszczenia tymczasowego  zmiana orzeczenia możliwa w razie zmiany okoliczności (zmiana lub uchylenie).

56 Oddzia ł ywania korekcyjno-edukacyjne  Rozporz ą dzenie Ministra Pracy i Polityki Spo ł ecznej z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie standardu podstawowych us ł ug ś wiadczonych przez specjalistyczne o ś rodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych o ś rodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływa ń korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosuj ą cych przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadz ą cych oddzia ł ywania korekcyjno-edukacyjne

57  Za zn ę canie si ę nad cz ł onkami rodziny z art. 207 kk w ostatnim dniu roku 2013 w zak ł adach karnych przebywa ł o ogó ł em 7.774 osadzonych  W jednostkach penitencjarnych w 2013 roku zrealizowano ogó ł em 242 edycji programów edukacyjno-korekcyjnych  wi ę kszo ść skazanych z art. 207 kk, osadzonych w jednostkach penitencjarnych, zosta ł o poddanych oddzia ł ywaniom korekcyjno- edukacyjnym,  natomiast skazani pozostaj ą cy na wolno ś ci s ą poddawani takim programom bardzo rzadko b ą d ź wcale.

58 Ś rodki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w post ę powaniu wykonawczym  Post ę powanie wykonawcze rozpoczyna si ę po uprawomocnieniu orzeczenia;  W razie orzeczenia kary pozbawienia wolno ś ci z warunkowym zawieszeniem jej wykonania sprawca przemocy w rodzinie pozostaje na wolno ś ci (najcz ęś ciej przebywa nadal z osob ą pokrzywdzon ą ) i pozostaje w okresie próby (od 2 do 5 lat), cz ę sto (69%) pod dozorem kuratora;  W tym okresie s ą d mo ż e zmienia ć lub nak ł ada ć nowe obowi ą zki probacyjne, w tym zmierzaj ą ce do izolacji sprawcy;  W okresie próby skazanemu nie wolno narusza ć porz ą dku prawnego w ż aden sposób, pod rygorem zarz ą dzenia wykonania kary pozbawienia wolno ś ci i skierowania do zak ł adu karnego do jej odbycia.

59 Obowi ą zek reakcji na przest ę pstwo Prawny Art. 304 § 2 k.p.k. Art. 572 § 2 k.p.c. Art. 12 § 1 ustawy o przeciwdzia ł aniu przemocy w rodzinie Art. 4 § 3 ustawy o post ę powaniu w sprawach nieletnich Spo ł eczny Art. 304 § 1 k.p.k. Art. 4 § 1 i § 2 ustawy o post ę powaniu w sprawach nieletnich Art. 12 § 2 ustawy o przeciwdzia ł aniu przemocy w rodzinie Art. 572 § 1 k.p.c.

60 Art. 304 Kodeksu post ę powania karnego § 1. Ka ż dy dowiedziawszy si ę o pope ł nieniu przest ę pstwa ś ciganego z urz ę du ma spo ł eczny obowi ą zek zawiadomi ć o tym prokuratora lub Policj ę. § 2. Instytucje pa ń stwowe i samorz ą dowe, które w zwi ą zku ze sw ą dzia ł alno ś ci ą dowiedzia ł y si ę o pope ł nieniu przest ę pstwa ś ciganego z urz ę du, s ą obowi ą zane niezw ł ocznie zawiadomi ć o tym prokuratora lub Policj ę oraz przedsi ę wzi ąć niezb ę dne czynno ś ci do czasu przybycia organu powo ł anego do ś cigania przest ę pstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarz ą dzenia, aby nie dopu ś ci ć do zatarcia ś ladów i dowodów przest ę pstwa.

61 Art. 572 Kodeksu post ę powania cywilnego § 1. Ka ż dy, komu znane jest zdarzenie uzasadniaj ą ce wszcz ę cie post ę powania z urz ę du, obowi ą zany jest zawiadomi ć o nim s ą d opieku ń czy. § 2. Obowi ą zek wymieniony w § 1 ci ąż y przede wszystkim na urz ę dach stanu cywilnego, s ą dach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorz ą du i administracji rz ą dowej, organach Policji, placówkach o ś wiatowych, opiekunach spo ł ecznych oraz organizacjach i zak ł adach zajmuj ą cych si ę opiek ą nad dzie ć mi lub osobami psychicznie chorymi.

62 Art. 12 ustawy o przeciwdzia ł aniu przemocy w rodzinie § 1. Osoby, które w zwi ą zku z wykonywaniem swoich obowi ą zków s ł u ż bowych lub zawodowych powzi ęł y podejrzenie o pope ł nieniu ś ciganego z urz ę du przest ę pstwa z u ż yciem przemocy w rodzinie, niezw ł ocznie zawiadamiaj ą o tym Policj ę lub prokuratora. § 2. Osoby b ę d ą ce ś wiadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomi ć o tym Policj ę, prokuratora lub inny podmiot dzia ł aj ą cy na rzecz przeciwdzia ł ania przemocy w rodzinie.

63 Art. 4 ustawy o post ę powaniu w sprawach nieletnich  § 1. Ka ż dy, kto stwierdzi istnienie okoliczno ś ci ś wiadcz ą cych o demoralizacji nieletniego, w szczególno ś ci naruszanie zasad wspó łż ycia spo ł ecznego, pope ł nienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie si ę od obowi ą zku szkolnego lub kszta ł cenia zawodowego, u ż ywanie alkoholu lub innych ś rodków w celu wprowadzenia si ę w stan odurzenia, uprawianie nierz ą du, w ł ócz ę gostwo, udzia ł w grupach przest ę pczych, ma spo ł eczny obowi ą zek odpowiedniego przeciwdzia ł ania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szko ł y, s ą du rodzinnego, Policji lub innego w ł a ś ciwego organu.  § 2. Ka ż dy, dowiedziawszy si ę o pope ł nieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma spo ł eczny obowi ą zek zawiadomi ć o tym s ą d rodzinny lub Policj ę.  § 3. Instytucje pa ń stwowe i organizacje spo ł eczne, które w zwi ą zku ze sw ą dzia ł alno ś ci ą dowiedzia ł y si ę o pope ł nieniu przez nieletniego czynu karalnego ś ciganego z urz ę du, s ą obowi ą zane niezw ł ocznie zawiadomi ć o tym s ą d rodzinny lub Policj ę oraz przedsi ę wzi ąć czynno ś ci nie cierpi ą ce zw ł oki, aby nie dopu ś ci ć do zatarcia ś ladów i dowodów pope ł nienia czynu.

64 Funkcjonariusz publiczny Prezydent RP pose ł, senator, radny pose ł do Parlamentu Europejskiego funkcjonariusz organu powo ł anego do ochrony bezpiecze ń stwa publicznego albo funkcjonariusz S ł u ż by Wi ę ziennej osoba b ę d ą ca pracownikiem organu kontroli pa ń stwowej lub organu kontroli samorz ą du terytorialnego, chyba ż e pe ł ni wy łą cznie czynno ś ci us ł ugowe osoba b ę d ą ca pracownikiem administracji rz ą dowej, innego organu pa ń stwowego lub samorz ą du terytorialnego, chyba ż e pe ł ni wy łą cznie czynno ś ci us ł ugowe s ę dzia, ł awnik, prokurator (…) notariusz, komornik, kurator s ą dowy, syndyk, nadzorca s ą dowy i zarz ą dca (…) pracownik mi ę dzynarodowego trybuna ł u karnego, chyba ż e pe ł ni wy łą cznie czynno ś ci us ł ugowe osoba zajmuj ą ca kierownicze stanowisko w innej instytucji pa ń stwowej osoba pe ł ni ą ca czynn ą s ł u ż b ę wojskow ą

65 Kodeks karny – zasady odpowiedzialno ś ci funkcjonariusza publicznego § 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczaj ą c swoje uprawnienia lub nie dope ł niaj ą c obowi ą zków, dzia ł a na szkod ę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3.

66 ZASADY 1. niedope ł nienie obowi ą zków przez funkcjonariusza publicznego; 2. dzia ł anie na szkod ę interesu publicznego lub prywatnego powy ż sze przes ł anki musz ą by ć spe ł nione łą cznie.

67  Zakres uprawnie ń i obowi ą zków nale ż y odnosi ć do konkretnie zaistnia ł ej sytuacji, w której znalaz ł si ę funkcjonariusz publiczny. Nie mo ż na ogranicza ć si ę do ogólnych obowi ą zków lub uprawnie ń zwi ą zanych z danym stanowiskiem lub pe ł nion ą funkcj ą.  Ź ród ł a uprawnie ń i obowi ą zków funkcjonariusza publicznego mog ą wynika ć z norm prawnych, których adresatem jest funkcjonariusz:  powszechnie obowi ą zuj ą cego prawa,  norm prawa wewn ę trznego;  polecenie s ł u ż bowe;  ogólne regu ł y post ę powania.

68 Art. 207 k.k. [Zn ę canie si ę ]  § 1. Kto zn ę ca si ę fizycznie lub psychicznie nad osob ą najbli ż sz ą lub nad inn ą osob ą pozostaj ą c ą w sta ł ym lub przemijaj ą cym stosunku zale ż no ś ci od sprawcy albo nad ma ł oletnim lub osob ą nieporadn ą ze wzgl ę du na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5.  § 2. Je ż eli czyn okre ś lony w § 1 po łą czony jest ze stosowaniem szczególnego okrucie ń stwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci od roku do lat 10.  § 3. Je ż eli nast ę pstwem czynu okre ś lonego w § 1 lub 2 jest targni ę cie si ę pokrzywdzonego na w ł asne ż ycie, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci od lat 2 do 12. Procedura Niebieskiej Karty

69  Zn ę canie si ę jest dzia ł aniem lub zaniechaniem polegaj ą cym na umy ś lnym zadawaniu bólu fizycznego lub dolegliwych cierpie ń moralnych, np. bicie, g ł odzenie, straszenie, zniewa ż anie, wyrzucenie z mieszkania.  Decyduj ą cy dla tej oceny jest obiektywny, a nie subiektywny punkt widzenia osoby pokrzywdzonej, która w przypadku pewnego ot ę pienia psychicznego, wywo ł anego d ł ugotrwa ł ym, z ł ym traktowaniem, mo ż e nawet takiego zn ę cania si ę nie odczuwa ć w sposób dotkliwy.  Zn ę canie si ę nale ż y odró ż ni ć od zwyk ł ego karcenia dzieci. Dopóki jest ono rozs ą dne i umiarkowane, a wi ę c mie ś ci si ę w granicach podyktowanych konieczno ś ci ą – jest ono tolerowane, chocia ż cz ę sto nosi znamiona bezprawno ś ci, np. klaps mo ż e wype ł ni ć dyspozycje art. 217 § 1 k.k., który przewiduje odpowiedzialno ść za uderzenie cz ł owieka lub naruszenie nietykalno ś ci w inny sposób.

70 Art. 217 [Naruszenie nietykalno ś ci]  § 1. Kto uderza cz ł owieka lub w inny sposób narusza jego nietykalno ść cielesn ą, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do roku.  § 2. Je ż eli naruszenie nietykalno ś ci wywo ł a ł o wyzywaj ą ce zachowanie si ę pokrzywdzonego albo je ż eli pokrzywdzony odpowiedzia ł naruszeniem nietykalno ś ci, s ą d mo ż e odst ą pi ć od wymierzenia kary.  § 3. Ś ciganie odbywa si ę z oskar ż enia prywatnego. Procedura Niebieskiej Karty

71  Przepis ten chroni nietykalno ść cielesn ą cz ł owieka, jako podstawow ą przes ł ank ę okazania szacunku drugiemu cz ł owiekowi.  Nie jest istotny wiek osoby pokrzywdzonej, ani to, czy osoba skrzywdzona zrozumia ł a, ż e zosta ł a naruszona jej nietykalno ść.  Naruszenie nietykalno ś ci cia ł a ma miejsce wówczas, gdy sprawca swoim zachowaniem spowodowa ł jedynie nieznaczny ś lad u pokrzywdzonego (np. zaczerwieniony policzek) Procedura Niebieskiej Karty

72 Art. 189 [Pozbawienie wolno ś ci]  § 1. Kto pozbawia cz ł owieka wolno ś ci, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5.  § 2. Je ż eli pozbawienie wolno ś ci trwa ł o d ł u ż ej ni ż 7 dni, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci od roku do lat 10.  § 3. Je ż eli pozbawienie wolno ś ci, o którym mowa w § 1 lub 2, łą czy ł o si ę ze szczególnym udr ę czeniem, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci na czas nie krótszy od lat 3. Procedura Niebieskiej Karty

73  Przedmiotem ochrony jest tu wolno ść w znaczeniu swobody ruchów i mo ż liwo ś ci zmiany miejsca przebywania.  Zachowanie sprawcy polega najcz ęś ciej na uniemo ż liwieniu poruszania si ę drugiej osobie przez jej zamkni ę cie, skr ę powanie. Procedura Niebieskiej Karty

74 Art. 190 [Gro ź ba karalna]  § 1. Kto grozi innej osobie pope ł nieniem przest ę pstwa na jej szkod ę lub szkod ę osoby najbli ż szej, je ż eli gro ź ba wzbudza w zagro ż onym uzasadnion ą obaw ę, ż e b ę dzie spe ł niona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do lat 2.  § 2. Ś ciganie nast ę puje na wniosek pokrzywdzonego. Procedura Niebieskie Karty

75  Mo ż e by ć wyra ż ona ustnie, na pi ś mie, ale tak ż e za pomoc ą gestu, czy te ż innego zachowania (np. wyj ę cie niebezpiecznego narz ę dzia i pokazanie, jaki zostanie zrobiony z niego u ż ytek).  Tre ś ci ą gro ź by musi by ć zapowied ź pope ł nienia przest ę pstwa.  Sprawca nie musi osobi ś cie grozi ć pokrzywdzonemu, mo ż e pos ł u ż y ć si ę osob ą trzeci ą.  Wystarczy, ż e tre ść gro ź by zostanie przekazana. Konieczne jest natomiast wzbudzenie w zagro ż onym uzasadnionej obawy, ż e gro ź ba zostanie spe ł niona. Procedura Niebieskiej Karty

76 Art. 190a [Uporczywe n ę kanie]  § 1. Kto przez uporczywe n ę kanie innej osoby lub osoby jej najbli ż szej wzbudza u niej uzasadnione okoliczno ś ciami poczucie zagro ż enia lub istotnie narusza jej prywatno ść, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3.  § 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywaj ą c si ę pod inn ą osob ę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrz ą dzenia jej szkody maj ą tkowej lub osobistej.  § 3. Je ż eli nast ę pstwem czynu okre ś lonego w § 1 lub 2 jest targni ę cie si ę pokrzywdzonego na w ł asne ż ycie, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci od roku do lat 10.  § 4. Ś ciganie przest ę pstwa okre ś lonego w § 1 lub 2 nast ę puje na wniosek pokrzywdzonego. Procedura Niebieskiej Karty

77 Art. 191 [Zmuszenie]  § 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub gro ź b ę bezprawn ą w celu zmuszenia innej osoby do okre ś lonego dzia ł ania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3.  § 2. Je ż eli sprawca dzia ł a w sposób okre ś lony w § 1 w celu wymuszenia zwrotu wierzytelno ś ci, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5. Procedura Niebieskiej Karty

78  Przest ę pstwo to atakuje wolno ść wyboru post ę powania, przez zmuszenie innej osoby do zachowania narzuconego przez sprawc ę. Procedura Niebieskiej Karty

79 Art. 191a [Utrwalanie wizerunku nagiej osoby bez jej zgody]  § 1. Kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynno ś ci seksualnej, u ż ywaj ą c w tym celu wobec niej przemocy, gro ź by bezprawnej lub podst ę pu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynno ś ci seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5.  § 2. Ś ciganie nast ę puje na wniosek pokrzywdzonego. Procedura Niebieskiej Karty

80 Art. 197 [Zgwa ł cenie]  § 1. Kto przemoc ą, gro ź b ą bezprawn ą lub podst ę pem doprowadza inn ą osob ę do obcowania p ł ciowego, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od lat 2 do 12.  § 2. Je ż eli sprawca, w sposób okre ś lony w § 1, doprowadza inn ą osob ę do poddania si ę innej czynno ś ci seksualnej albo wykonania takiej czynno ś ci, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 6 miesi ę cy do lat 8.  § 3. Je ż eli sprawca dopuszcza si ę zgwa ł cenia: 1) wspólnie z inn ą osob ą, 2) wobec ma ł oletniego poni ż ej lat 15, 3) wobec wst ę pnego, zst ę pnego, przysposobionego, przysposabiaj ą cego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolno ś ci na czas nie krótszy od lat 3.  § 4. Je ż eli sprawca czynu okre ś lonego w § 1-3 dzia ł a ze szczególnym okrucie ń stwem, podlega karze pozbawienia wolno ś ci na czas nie krótszy od lat 5. Procedura Niebieskiej Karty

81  istotny jest bezpo ś redni kontakt z p ł ciow ą cz ęś ci ą cia ł a jednego z uczestników aktu.  Inne czynno ś ci seksualne to wszelkie zachowania o seksualnym wyrazie, które nie przybieraj ą jednak formy obcowania p ł ciowego; – niezb ę dny jest tu kontakt cielesny.  Praktycznie, w gr ę mog ą wchodzi ć ró ż norodne formy „obmacywania” ofiary, zmuszanie jej do obna ż enia si ę itp. Ś rodki, które doprowadzaj ą do powy ż szych czynów, to: przemoc – (np. przytrzymywanie za r ę ce),, gro ź ba – (np. gro ż enie oszpeceniem), podst ę p – (np. wprowadzenie w b łą d, sugeruj ą c, ż e chodzi o badanie ginekologiczne). Procedura Niebieskiej Karty

82 Art. 156 [Ci ęż ki uszczerbek na zdrowiu]  § 1. Kto powoduje ci ęż ki uszczerbek na zdrowiu w postaci: 1) pozbawienia cz ł owieka wzroku, s ł uchu, mowy, zdolno ś ci p ł odzenia, 2) innego ci ęż kiego kalectwa, ci ęż kiej choroby nieuleczalnej lub d ł ugotrwa ł ej, choroby realnie zagra ż aj ą cej ż yciu, trwa ł ej choroby psychicznej, ca ł kowitej albo znacznej trwa ł ej niezdolno ś ci do pracy w zawodzie lub trwa ł ego, istotnego zeszpecenia lub zniekszta ł cenia cia ł a, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od roku do lat 10.  § 2. Je ż eli sprawca dzia ł a nieumy ś lnie, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3.  § 3. Je ż eli nast ę pstwem czynu okre ś lonego w § 1 jest ś mier ć cz ł owieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci od lat 2 do 12. Procedura Niebieskiej Karty

83 Art. 209 [Uchylanie si ę od alimentów]  § 1. Kto uporczywie uchyla si ę od wykonania ci ążą cego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia s ą dowego obowi ą zku opieki przez nie ł o ż enie na utrzymanie osoby najbli ż szej lub innej osoby i przez to nara ż a j ą na niemo ż no ść zaspokojenia podstawowych potrzeb ż yciowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do lat 2.  § 2. Ś ciganie nast ę puje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy spo ł ecznej lub organu podejmuj ą cego dzia ł ania wobec d ł u ż nika alimentacyjnego.  § 3. Je ż eli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie ś wiadczenia rodzinne albo ś wiadczenia pieni ęż ne wyp ł acane w przypadku bezskuteczno ś ci egzekucji alimentów, ś ciganie odbywa si ę z urz ę du. Procedura Niebieskiej Karty

84 Art. 278 [Kradzie ż ]  § 1. Kto zabiera w celu przyw ł aszczenia cudz ą rzecz ruchom ą podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5.  § 2. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osi ą gni ę cia korzy ś ci maj ą tkowej.  § 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do roku.  § 4. Je ż eli kradzie ż pope ł niono na szkod ę osoby najbli ż szej, ś ciganie nast ę puje na wniosek pokrzywdzonego.  § 5. Przepisy § 1, 3 i 4 stosuje si ę odpowiednio do kradzie ż y energii lub karty uprawniaj ą cej do podj ę cia pieni ę dzy z automatu bankowego. Procedura Niebieskiej Karty

85 Art. 279 [Kradzie ż z w ł amaniem]  § 1. Kto kradnie z w ł amaniem, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od roku do lat 10.  § 2. Je ż eli kradzie ż z w ł amaniem pope ł niono na szkod ę osoby najbli ż szej, ś ciganie nast ę puje na wniosek pokrzywdzonego. Procedura Niebieskiej Karty

86 Art. 288 [Uszkodzenie rzeczy]  § 1. Kto cudz ą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatn ą do u ż ytku, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5.  § 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do roku. Procedura Niebieskiej Karty

87 Art. 210 [Porzucenie]  § 1. Kto wbrew obowi ą zkowi troszczenia si ę o ma ł oletniego poni ż ej lat 15 albo o osob ę nieporadn ą ze wzgl ę du na jej stan psychiczny lub fizyczny osob ę t ę porzuca, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3.  § 2. Je ż eli nast ę pstwem czynu jest ś mier ć osoby okre ś lonej w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 6 miesi ę cy do lat 8. Procedura Niebieskiej Karty

88 Art. 211 [Uprowadzenie] Kto, wbrew woli osoby powo ł anej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje ma ł oletniego poni ż ej lat 15 albo osob ę nieporadn ą ze wzgl ę du na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolno ś ci do lat 3. Procedura Niebieskiej Karty

89 Art. 200 [Obcowanie p ł ciowe z ma ł oletnim]  § 1. Kto obcuje p ł ciowo z ma ł oletnim poni ż ej lat 15 lub dopuszcza si ę wobec takiej osoby innej czynno ś ci seksualnej lub doprowadza j ą do poddania si ę takim czynno ś ciom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od lat 2 do 12.  § 2. Tej samej karze podlega, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje ma ł oletniemu poni ż ej lat 15 wykonanie czynno ś ci seksualnej. Procedura Niebieskiej Karty

90 Art. 157 [Inne uszkodzenie cia ł a] § 1. Kto powoduje naruszenie czynno ś ci narz ą du cia ł a lub rozstrój zdrowia, inny ni ż okre ś lony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolno ś ci od 3 miesi ę cy do lat 5. § 2. Kto powoduje naruszenie czynno ś ci narz ą du cia ł a lub rozstrój zdrowia trwaj ą cy nie d ł u ż ej ni ż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do lat 2. § 3. Je ż eli sprawca czynu okre ś lonego w § 1 lub 2 dzia ł a nieumy ś lnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do roku. § 4. Ś ciganie przest ę pstwa okre ś lonego w § 2 lub 3, je ż eli naruszenie czynno ś ci narz ą du cia ł a lub rozstrój zdrowia nie trwa ł d ł u ż ej ni ż 7 dni, odbywa si ę z oskar ż enia prywatnego, chyba ż e pokrzywdzonym jest osoba najbli ż sza zamieszkuj ą ca wspólnie ze sprawc ą. § 5. Je ż eli pokrzywdzonym jest osoba najbli ż sza, ś ciganie przest ę pstwa okre ś lonego w § 3 nast ę puje na jej wniosek. Procedura Niebieskiej Karty

91  Art. 208 [Rozpijanie] Kto rozpija ma ł oletniego, dostarczaj ą c mu napoju alkoholowego, u ł atwiaj ą c jego spo ż ycie lub nak ł aniaj ą c go do spo ż ycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno ś ci albo pozbawienia wolno ś ci do lat 2. Procedura Niebieskiej Karty

92  Rozpijanie ma ł oletniego, czyli osoby, która nie uko ń czy ł a 18 lat, to takie zachowanie si ę sprawcy, które stwarza niebezpiecze ń stwo przyzwyczajenia jej do sta ł ego u ż ywania alkoholu.  Najcz ęś ciej b ę dzie wymaga ł o powtarzaj ą cego si ę, kilkakrotnego dzia ł ania sprawcy.  Mo ż e to by ć równie ż czynno ść jednorazowa, gdy kto ś ś wiadomie poda alkohol ma ł oletniemu, b ę d ą cemu w trakcie leczenia alkoholowego i w ten sposób spowoduje u niego niepotrzebny powrót do uzale ż nienia.  Dostarczanie napoju alkoholowego polega na jego sprzeda ż y, pocz ę stunku lub podarowaniu. Procedura Niebieskiej Karty

93 Dzi ę kuj ę ! S ę dzia Anna Maria Weso ł owska