Wybory do Sejmu RP i do Senatu RP 09 październik 2011r. SZKOLENIE CZŁONKÓW OBWODOWYCH KOMISJI WYBORCZYCH 28 -29 września 2011r. – Knurów II cz.

Prezentacja na temat: "Wybory do Sejmu RP i do Senatu RP 09 październik 2011r. SZKOLENIE CZŁONKÓW OBWODOWYCH KOMISJI WYBORCZYCH 28 -29 września 2011r. – Knurów II cz."— Zapis prezentacji:

1 Wybory do Sejmu RP i do Senatu RP 09 październik 2011r. SZKOLENIE CZŁONKÓW OBWODOWYCH KOMISJI WYBORCZYCH 28 -29 września 2011r. – Knurów II cz.

2 Po zamknięciu lokalu i po zakończeniu głosowania Komisja niezwłocznie w pełnym składzie przystępuje do wykonania następujących czynności: Przewodniczący OKW w obecności członków zapieczętowuje otwór urny wyborczej, zaklejając go paskiem papieru opatrzonym pieczęcią Komisji i podpisami jej członków. Rozliczanie kart do głosowania i sporządzanie protokołów głosowania

3 2. OKW na podstawie spisu wyborców ustala: 1) liczbę osób uprawnionych do głosowania – tj. umieszczonych w spisie łącznie zosobami dopisanymi przez Komisję w trakcie głosowania (pkt 1 protokołów). Liczby uprawnionych do głosowania w wyborach do Sejmu i do Senatu muszą być równe; 2) liczbę osób, którym wydano karty do głosowania (liczba podpisów w spisie – pkt 3 protokołów); 3) liczbę osób głosujących przez pełnomocnika (pkt 3a protokołów) – na podstawie liczby podpisów pełnomocników, znajdujących się obok dopisku „pełnomocnik” w rubryce spisu „uwagi”. Uzyskaną liczbę Komisja porównuje z liczbą otrzymanych aktów pełnomocnictwa, z pominięciem aktów pełnomocnictw, które wygasły lub zostały cofnięte. Liczby powinny być równe. Jeśli zachodzi rozbieżność, Komisja dokonuje ponownego przeliczenia. Obwód Nr 21 – wpisuje cyfrę „0”; 4) liczbę osób głosujących na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania (liczbę tę Komisja ustala na podstawie liczby zaświadczeń dołączonych do spisu wyborców).

4 3. OKW ustala liczbę niewykorzystanych kart do głosowania do Sejmu RP i Senatu RP, a następnie karty te umieszcza w oddzielnych zapieczętowanych pakietach (liczbę wpisuje się w pkt 4 protokołów). Komisja ustala oddzielnie do Sejmu i Senatu, czy suma kart niewykorzystanych (pkt 4 protokołów) i liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt 3 protokołów), jest równa liczbie kart, które otrzymała Komisja (pkt 2 protokołów). W razie stwierdzenia niezgodności należy ponownie przeliczyć podpisy w spisie, a jeśli wynik rozliczenia kart będzie ten sam – przypuszczalną przyczynę niezgodności należy opisać w pkt 11 właściwego protokołu. 2. Komisja otrzymała kart do głosowania 1751 3. Liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania (liczba podpisów w spisie) 1 2 6 2 4.Nie wykorzystano kart do głosowania489

5 4. Przewodniczący w obecności członków OKW sprawdza czy pieczęcie na urnie oraz na wlocie do urny pozostały nienaruszone i otwiera urnę wyborczą. Komisja ustala oddzielnie do Sejmu RP i Senatu RP: 1) liczbę kart wyjętych z urny ogółem (pkt 5 protokołów), w tym: a)liczbę kart ważnych (pkt 7 protokołów), b)liczbę kart nieważnych (pkt 6 protokołów).

6 Karty przedarte całkowicie na dwie lub więcej części nie bierze się pod uwagę przy obliczeniach. Za karty całkowicie przedarte uznaje się również karty zbroszurowane, w których odłączono poszczególne strony bądź ich części. Karty przedarte należy zapakować w pakiet, opieczętować i opisać. Karty nieważne – tj. inne niż ustalone urzędowo lub nieopatrzone pieczęcią OKW. Karty nieważne należy zapakować w pakiety, odrębnie do Sejmu i do Senatu, opieczętować je i opisać. Obwodowe Komisje Wyborcze, które nie zostały wyznaczone do głosowania korespondencyjnego w punkcie: 1) 1a protokołów „Liczba wyborców, którym wysłano pakiety wyborcze” - wpisują cyfrę „0”, 2) 5a protokołów „Liczba kart wyjętych z kopert na karty do głosowania” - wpisują cyfrę „0”.

7 Suma kart nieważnych (pkt 6 protokołów) i kart ważnych (pkt 7 protokołów) musi być równa liczbie kart wyjętych z urny (pkt 5 protokołów). 5. Liczba kart wyjętych z urny 1262 Liczba kart nieważnych 1 Liczba kart ważnych1261 7. 6. 5. Komisja pakuje karty do głosowania w wyborach do Senatu w tymczasowy pakiet i odkłada je.

8 Ustalanie wyników głosowania na listy kandydatów na posłów 1. Z kart ważnych do Sejmu Komisja ustala liczbę głosów nieważnych oraz głosów ważnych oddanych na wszystkie listy kandydatów: 1) Komisja jest obowiązana przejrzeć całą kartę do głosowania, a nie poprzestać na miejscu, w którym wyborca postawił znak „X”, gdyż może się okazać, że znak taki wyborca postawił przy nazwiskach kandydatów na więcej niż jednej liście, co powoduje nieważność głosu, 2) w trakcie przeglądania kart Komisja odkłada osobno karty z głosami nieważnymi i osobno z głosami ważnymi, 3) dla ustalenia czy głos na karcie jest ważny, czy nieważny, komisja stosuje poniższe reguły: a) znakiem „X” postawionym w kratce są dwie przecinające się linie, których punkt przecięcia znajduje się w obrębie kratki. Ustalenie, czy znak „X” postawiony jest w kratce, czy poza nią, należy do Komisji, b) uznania głosu za nieważny Komisja dokonuje po okazaniu karty wszystkim członkom Komisji.

9 c) nieważne są głosy, jeżeli na karcie do głosowania wyborca postawił znak „X” przy nazwiskach kandydatów z różnych listy kandydatów (tj. z więcej niż jednej listy) bądź nie postawił znaku w kratce przy nazwisku kandydata na żadnej liście; d) jeżeli na karcie do głosowania wyborca postawił znak „X” w kratce obok nazwisk dwóch lub więcej kandydatów z tej samej listy, to głos taki uważa się za ważnie oddany na daną listę i zalicza kandydatowi, którego nazwisko jest umieszczone wyżej na tej liście od innych nazwisk, przy których również postawiono znak „X”; e) jeżeli znak „X został postawiony przy nazwisku kandydata, którego Okręgowa Komisja Wyborcza skreśliła z zarejestrowanej listy kandydatów na posłów lub (oraz) unieważniła rejestrację listy kandydatów, wówczas przy ocenie, czy głos jest ważny należy stosować następujące zasady: jeżeli wyborca postawił znak „X” w kratce obok nazwiska skreślonego kandydata oraz postawił znak „X” w kratce obok nazwiska innego kandydata z tej samej listy, to głos jest ważny i zalicza się nieskreślonemu kandydatowi,

10 jeżeli wyborca postawił znak „X” w kratce obok nazwiska skreślonego kandydata oraz postawił znak „X” w kratce obok nazwiska kandydata z innej (ale tylko jednej) listy, to głos jest ważny i oddany na kandydata z innej listy i tę listę, jeżeli wyborca postawił znak „X” jedynie w kratce obok nazwiska skreślonego kandydata, to głos jest ważny i oddany na listę, ale głosu takiego nie zalicza się żadnemu kandydatowi z tej listy, jeżeli wyborca postawił znak „X” w kratce obok nazwiska kandydata z listy, której rejestrację unieważniono, oraz postawił znak „X” w kratce obok nazwiska kandydata z innej (ale tylko jednej) listy, to głos jest ważny i oddany na kandydata z innej listy i tę listę, jeżeli wyborca postawił znak „X” jedynie w kratce obok nazwiska kandydata z listy, której rejestrację unieważniono, to głos jest nieważny. Skreślone nazwisko kandydata umieszcza się (pozostawia) w odpowiedniej części protokołu głosowania w obwodzie z adnotacją przy jego nazwisku „skreślony” w miejscu przeznaczonym na wpisanie liczby głosów. Analogicznie postępuje się z przypadku unieważnienia rejestracji listy kandydatów.

11 f) wszelkie znaki, wykreślenia, przekreślenia, w tym również i znak „X” postawiony przez wyborcę poza przeznaczoną na to kratką, traktuje się jako dopiski, które nie wpływają na ważność głosu. Natomiast wszelkie znaki graficzne naniesione w obrębie kratki, w szczególności zamazanie kratki, przekreślenie znaku „X” w kratce itp. powoduje nieważność głosu; 4) karty z głosami nieważnymi należy policzyć i ustaloną liczbę wpisać w pkt 8 protokołu głosowania na listy kandydatów na posłów. Karty te należy zapakować w pakiet, opieczętować i opisać „Głosy nieważne z kart ważnych do Sejmu”; 5) Komisja liczy głosy ważne i liczbę wpisuje w pkt 9 protokołu;

12 6) Następnie Komisja sumuje głosy nieważne (pkt 8 protokołu) i glosy ważne (pkt 9 protokołu), wynik musi być identyczny jak w pkt 7 protokołu. Jeżeli występuje rozbieżność, należy poszukać przyczyny błędu i po sprostowaniu obliczeń wpisać do protokołu właściwe liczby. 7. Liczba kart ważnych 1261 8. Liczba głosów nieważnych 13 9. Liczba głosów ważnych, oddanych łącznie na wszystkie listy kandydatów 1248

13 7) Komisja ustala liczbę głosów ważnych oddanych na każdą z list kandydatów, w tym celu: a) odrębnie grupuje karty z głosami oddanymi na poszczególne listy, b) oblicza liczbę głosów oddanych na każdą z list i wpisuje ją przy numerze i nazwie listy na przygotowanych wcześniej arkuszach pomocniczych – odrębnych dla każdej listy z jej numerem i nazwą oraz nazwiskami i imionami umieszczonych na niej kandydatów np. Punkt 10 protokołu. „Na poszczególne listy kandydatów i umieszczonych na nich kandydatów oddano następujące liczby głosów ważnych: Lista nr........ -............................................................................................. Oznaczenie listy nazwą lub skrótem nazwy komitetu wyborczego Liczba głosów ważnych oddanych na listę829

14 c) podsumowuje głosy ważne oddane na wszystkie listy kandydatów. Otrzymana liczba musi być identyczna z liczbą wpisaną w pkt 9 protokołu; d) ustala liczbę głosów oddanych na poszczególnych kandydatów z każdej listy – ustalone liczby Komisja wpisuje przy nazwiskach poszczególnych kandydatów na arkuszach pomocniczych;

15

16

17 e) Komisja sprawdza prawidłowość ustalenia liczby głosów ważnych oddanych na każdą z list. W tym celu dodaje liczby głosów oddanych na poszczególnych kandydatów z danej listy i uzyskany wynik wpisuje w rubryce „Razem”. Uzyskany wynik powinien być taki sam, jak liczba głosów ważnych oddanych na listę. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy na liście znajduje się nazwisko skreślonego kandydata; f) po sprawdzeniu prawidłowości danych Komisja pakuje, w odrębne pakiety według numerów i nazw list, karty ważne z głosami ważnymi. Staranne wykonanie tej czynności pozwoli na szybkie wyjaśnienie ewentualnych błędów w obliczeniach, a także zarzutów wynikających z uwag mężów zaufania lub protestów wyborców; g) następnie Komisja wypełnia w pozostałych punktach protokół.

18 Ustalanie wyników głosowania na kandydatów na senatora 1. Komisja sprawdza czy pakiet zawierający ważne karty do głosowania w wyborach do Senatu nie został naruszony i przystępuje do ustalania wyników głosowania na kandydatów na senatora: 1) przy ustalaniu wyników Komisja stosuje zasady dotyczące definicji znaku „X” i ewentualnych dopisków na karcie do głosowania: Znakiem „X” postawionym w kratce są dwie przecinające się linie, których punkt przecięcia znajduje się w obrębie kratki. Ustalenie, czy znak „X” postawiony jest w kratce, czy poza nią, należy do Komisji; Uznania głosu za nieważny Komisja dokonuje po okazaniu kart wszystkim członkom Komisji;

19 Wszelkie znaki, wykreślenia, przekreślenia, w tym również i znak „X” postawiony przez wyborcę poza przeznaczoną na to kratką, traktuje się jako dopiski, które nie wpływają na ważność głosu. Natomiast wszelki znaki graficzne naniesione w obrębie kratki, w szczególności zamazanie kratki, przekreślenie znaku „X” w kratce itp. powoduje nieważność głosu. 2) Komisja uznaje za nieważne głosy: a) jeżeli wyborca na karcie do głosowania postawił znak „X” w kratkach przy nazwiskach więcej niż jednego kandydata, b) bądź nie postawił znaku „X” w kratce przy żadnym nazwisku kandydata;

20 3)jeśli Okręgowa Komisja Wyborcza skreśliła kandydata na senatora, wówczas przy ocenie, czy głos jest ważny, należy stosować odpowiednio zasady, o których mowa w pkt 1, ppkt 3, lit. e (slajd 9,10), z tym, że: a) jeżeli wyborca postawił znak „X” w kratce obok nazwiska skreślonego kandydata na senatora oraz postawił znak „X”, w kratkach obok nazwiska tylko jednego nieskreślonego kandydata, głos taki uważa się za ważny oddany na tego (nieskreślonego) kandydata; b) jeżeli wyborca postawił znak „X” w kratce obok nazwiska skreślonego kandydata, głos taki uważa się za nieważny.

21 4) karty z głosami nieważnymi należy policzyć i ustaloną liczbę wpisać w pkt 8 protokołu głosowania na kandydatów na senatora. Karty te należy zapakować w pakiet, opieczętować go i opisać „Głosy nieważne z kart ważnych do Senatu”; 5)następnie ustala liczbę kart ważnych z głosami ważnymi i wpisuje w punkcie 9 protokołu. 6) Komisja sumuje liczbę głosów nieważnych (pkt 8 protokołu) i głosów ważnych (pkt 9 protokołu) i porównuje wynik z wcześniej wpisaną liczbą w pkt 7. Liczby te muszą być identyczne. Jeżeli występuje rozbieżność, należy poszukać przyczyny błędu i po sprostowaniu obliczeń właściwe liczby wpisać do protokołu. 7. Liczba kart ważnych 1260 8. Liczba głosów nieważnych 31 9.Liczba głosów ważnych1229

22 7) Komisja ustala liczbę głosów ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów na senatora: Żaden z kandydatów nie może otrzymać więcej głosów, niż wynosi liczba głosów ważnych.

23 8) Komisja oblicza sumę głosów oddanych na wszystkich kandydatów i sprawdza, czy jest ona równa liczbie głosów ważnych wpisanej w pkt 9 protokołu; 9) w przypadku, gdy któryś z powyższych warunków nie jest spełniony, Komisja ponownie sprawdza poprawność ustalenia wyników głosowania; 10) po sprawdzeniu prawidłowości ustalenia liczby głosów ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów na senatora Komisja wypełnia pkt 10 protokołu; Sumę liczb głosów ważnych oddanych na wszystkich kandydatów Komisja wpisuje w rubryce „Razem”; 11) Komisja sprawdza, czy suma liczb głosów oddanych na wszystkich kandydatów wpisana w rubryce „Razem” jest równa liczbie głosów ważnych wpisanej w pkt. 9 protokołu; 12) Komisja pakuje karty ważne z głosami ważnymi w pakiet, opieczętowuje go i opisuje „Głosy ważne z kart do Senatu” 13) Komisja wypełnia w pozostałych punktach protokół głosowania na kandydatów na senatora.

24 Uwagi i adnotacje w protokołach głosowania na listy kandydatów na posłów i na kandydatów na senatora

25 1) pkt 11 2. Komisja otrzymała kart do głosowania 1751 3. Liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania (liczba podpisów w wpisie) 1262 4.Nie wykorzystano kart do głosowania489 Suma liczb w pkt 3 i 4 musi być równa liczbie w pkt 2. Gdy występuje różnica należy ją opisać, jeżeli nie ma różnicy to wpisać „brak uwag”;

26 2) pkt 12 3. Liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania (liczba podpisów w spisie) 1262 5.Liczba kart wyjętych z urny1262 Jeżeli występuje różnica pomiędzy pkt 3 i 5 należy ją opisać, gdy nie ma wpisać „brak uwag”

27 3) pkt 13 – wypisać zarządzenia, które wydano, jeśli nie ma wpisać „brak zarządzeń”; 4) pkt 14 – wpisać zarzuty wniesione przez mężów zaufania, jeśli nie ma wpisać „brak zarzutów”; 5) pkt 15 – pisać zarzuty wniesione przez członków Komisji, jeśli nie ma wpisać „brak zarzutów”; 6) pkt 16 – wpisać inne uwagi, jeśli nie ma wpisać „brak uwag”; 7) jeśli treść danego punktu nie mieści się na formularzu protokołu, należy dołączyć ją do protokołu, zaznaczając to w odpowiednim punkcie protokołu, 8) w razie zgłoszenia uwag przez mężów zaufania lub członków Komisji, stanowisko Komisji wobec zarzutów należy dołączyć do protokołu.

28 Sporządzanie protokołów głosowania 1) Komisja ustalając wyniki głosowania sporządza projekt protokołów głosowania, do tego celu wykorzystuje otrzymane papierowe druki protokołów, 2)liczby w protokołach wpisuje się w następujący sposób: a) liczby jednocyfrowe wpisuje się w ostatniej kratce z prawej strony, b) liczby dwucyfrowe – w dwóch ostatnich kratkach z prawej strony, c) liczby trzycyfrowe – w trzech ostatnich kratkach z prawej strony itd., d) jeżeli ustalona przez Komisję liczba wynosi zero, w ostatniej kratce z prawej strony należy wpisać cyfrę „0” 5 21 321 0

29 3) protokoły głosowania Komisja sporządza w systemie informatycznym w następujący sposób: a) przewodniczący Komisji przekazuje operatorowi informatycznemu projekty protokołów głosowania, b) operator dwukrotnie wprowadza wszystkie dane z projektów protokołów do systemu informatycznego, c) w trakcie wprowadzania danych system może sygnalizować na ekranie monitora błędy (w kolorze czerwonym) i ostrzeżenia (w kolorze niebieskim), mimo tej sygnalizacji przygotowane dane liczbowe należy wprowadzić do końca, d) gdy po wprowadzeniu wszystkich danych liczbowych system sygnalizuje błędy lub błędy i ostrzeżenia należy wydrukować zestawienia błędów i ostrzeżeń – bez usunięcia błędów protokół nie zostanie wydrukowany: Komisja ustala przyczyny błędu w celu usunięcia go przez wprowadzenie prawidłowych danych liczbowych,

30 Komisja analizuje treść komunikatu o błędzie, sprawdza dane liczbowe na arkuszach pomocniczych, sprawdza prawidłowość działań arytmetycznych, a jeśli jest to konieczne – powtarza czynności związane z ustaleniem wyników głosowania, wydrukowane zestawienie błędów i ostrzeżeń podpisują wszyscy członkowie komisji, gdy system informatyczny nie sygnalizuje błędów (zostały usunięte lub ich nie było), a jedynie sygnalizuje ostrzeżenia, należy wydrukować raport ostrzeżeń, Komisja analizuje treść ostrzeżeń i – w razie stwierdzenia ich zasadności – dokonuje korekty danych liczbowych w protokole, jeżeli Komisji, po analizie ostrzeżeń, uzna, że dane liczbowe są prawidłowe, wpisuje swoje stanowisko na wydruku raportu ostrzeżeń, raport ostrzeżeń podpisują wszyscy członkowie Komisji, do Okręgowej Komisji Wyborczej dostarczany jest protokół wraz z podpisanym wydrukiem raportu ostrzeżeń, jeśli Komisja aprobowała protokół bez wprowadzania zmian w zakresie sygnalizowanym raportem ostrzeżeń,

31 e) gdy system informatyczny nie sygnalizuje błędów lub zostały usunięte, drukowane są protokoły głosowania, f) Komisja sprawdza zgodność danych w wydrukowanych protokołach z ustalonymi wynikami głosowania, poprzez odczytanie na głos danych z wydrukowanych protokołów i porównanie ich z danymi z projektów protokołów, g) operator informatyczny dokonuje transmisji danych, przewodniczący uwierzytelnia licencją zgodność przesłanych danych z danymi zawartymi w protokole, h) operator informatyczny dokonuje zapisu danych z protokołów na nośniku elektronicznym, przewodniczący Komisji uwierzytelnia zapis licencją, nośnik przekazywany jest pełnomocnikowi Okręgowej Komisji Wyborczej, 4) protokoły podpisują wszyscy członkowie Komisji (także ci, którzy wnieśli uwagi), opatruje się je pieczęcią;

32 5) Komisja sporządza po jednej kopii protokołów głosowania, które wywiesza w miejscu łatwo dostępnym dla zainteresowanych i widocznym po zamknięciu lokalu. Kopia protokołu powinna być wywieszona w taki sposób, żeby możliwe było jej odczytanie także z wózka inwalidzkiego. Kopię poświadczają za zgodność z oryginałem wszyscy członkowie podpisując ją, parafując każdą stronę kopii i opatrując ją pieczęcią Obwodowej Komisji Wyborczej; 6) w przypadku sprostowań dokonywanych w protokole Komisja obowiązana jest podać niezwłocznie treść sprostowanego protokołu do publicznej wiadomości. Obwodowa Komisja Wyborcza po sporządzeniu protokołów głosowania dostarcza do Urzędu Miasta: 1) pełnomocnikom Okręgowej Komisji Wyborczej – 2 egzemplarze protokołów głosowania na listy kandydatów na posłów i 2 egzemplarze protokołów głosowania na kandydatów na senatora wraz z raportami ostrzeżeń;

33 2) Prezydentowi Miasta w depozyt: a) spis wyborców, b) zaświadczenia, c) akty pełnomocnictwa, d) listę wyborców, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania, na której Komisja odnotowała fakt głosowania przez pełnomocnika, e) posegregowane karty do głosowania, f) wszystkie arkusze pomocnicze i niewykorzystane formularze protokołów (także błędnie wypełnione) – zapakowane w paczkę opisaną i opieczętowaną, g) dokumentację Komisji (protokoły posiedzeń, listy obecności, zaświadczenia, uchwały, drugie egzemplarze raportu ostrzeżeń itp.) - zapakowane w paczkę opisaną i opieczętowaną, h) pieczęć Komisji.

34 Głosowanie korespondencyjne 1. OKW Nr 12 po zakończeniu głosowania i otwarciu urny: 1) w pierwszej kolejności wyjmuje ze znajdujących się w urnie kopert na karty do głosowania, karty do głosowania i ustala ich liczbę, odrębnie w wyborach do Sejmu i Senatu RP. Liczby te powinny odpowiadać liczbie adnotacji w rubryce spisu „Uwagi”, że wyborca głosował korespondencyjnie. Różnica jest możliwa tylko w przypadku, gdy koperta na kartę do głosowania była pusta lub w kopercie znajdowała się wyłącznie karta do głosowania w wyborach do Sejmu lub wyłącznie w wyborach do Senatu. Sytuacje te Komisja opisuje w protokole głosowania w punkcie „Inne uwagi”;

35 2) koperty na karty do głosowania, z których Komisja wyjęła karty, pakuje się w pakiet, opisuje i odkłada; 3)oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu Komisja dołącza do spisu wyborców; 4) puste koperty zwrotne Komisja pakuje w pakiet, opisuje i odkłada; 5) w pkt 1a protokołów głosowania Komisja wpisuje liczbę wyborców, którym wysłano pakiety wyborcze; 6) w pkt 5a protokołów głosowania, Komisja wpisuje liczbę kart wyjętych z kopert na karty do głosowania.

36 KODEKS KARNY – Rozdział XXXI Art. 248. Kto w związku z wyborami do Sejmu, Senatu, wyborem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborami do samorządu terytorialnego lub referendum: 1) sporządza listę kandydujących lub głosujących z pominięciem uprawnionych lub wpisaniem nieuprawnionych, 2) używa podstępu celem nieprawidłowego sporządzenia listy wyborczej, 3) uszkadza, ukrywa, przerabia lub podrabia protokoły lub inne dokumenty wyborcze, 4) dopuszcza do nadużycia przy przyjmowaniu lub obliczaniu głosów, 5) dopuszcza się nadużycia w sporządzaniu list z podpisami obywateli zgłaszających kandydatów w wyborach lub inicjujących referendum, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum

37 Art. 249. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem przeszkadza: 1) odbyciu zgromadzenia poprzedzającego głosowanie, 2) swobodnemu wykonywaniu prawa do kandydowania lub głosowania, 3) głosowaniu lub obliczaniu głosów, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 250. Kto, przemocą, groźbą bezprawną lub przez nadużycie stosunku zależności, wywiera wpływ na sposób głosowania osoby uprawnionej albo zmusza ją do głosowania lub powstrzymuje od głosowania, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 251. Kto, naruszając przepisy o tajności głosowania, wbrew woli głosującego zapoznaje się z treścią jego głosu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

38 Kodeks wyborczy – przepisy karne Art. 494 § 1. Kto, w związku z wyborami, prowadzi agitację wyborczą: 1) na terenie urzędów administracji rządowej lub administracji samorządu terytorialnego bądź sądów, 2) na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie, 3) na terenie jednostek wojskowych lub innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub oddziałów obrony cywilnej bądź skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, 4) w lokalu wyborczym lub na terenie budynku, w którym lokal się znajduje – podlega karze grzywny. § 2. Tej samej karze podlega, kto prowadzi agitację wyborczą na terenie szkół wobec uczniów.

39 Art. 511 Kto pobiera od udzielającego pełnomocnictwa do głosowania opłatę za głosowanie w jego imieniu – podlega karze grzywny. Art. 512 Kto udziela pełnomocnictwa do głosowania w zamian za jakąkolwiek korzyść majątkową lub osobistą – podlega karze aresztu albo grzywny. Art. 513 Wyborca, który więcej niż jeden raz uczestniczył w głosowaniu w tych samych wyborach – podlega karze grzywny. Art. 513a § 1. Kto bez uprawnienia otwiera pakiet wyborczy lub zaklejoną kopertę zwrotną podlega karze grzywny. § 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia niszczy pakiet wyborczy lub zaklejoną kopertę zwrotną.

40 Dziękujemy za uwagę