Edward S. Gacek Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej www.coboru.pl „ Relacje pomiędzy wyłącznym prawem hodowców do odmian,

Prezentacja na temat: "Edward S. Gacek Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej www.coboru.pl „ Relacje pomiędzy wyłącznym prawem hodowców do odmian,"— Zapis prezentacji:

1 Edward S. Gacek Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej www.coboru.pl „ Relacje pomiędzy wyłącznym prawem hodowców do odmian, a ochroną patentową roślinnych wynalazków biotechnologicznych ” „Prawo hodowców do odmian roślin, a ochrona patentowa roślinnych odkryć i technik w biotechnologii”, MRiRW, Departament Hodowli i Ochrony Roślin Warszawa, 16 marca 2016

2 Ochrona prawna odmian roślin

3 Konwencja UPOV  Międzynarodowa Konwencja o Ochronie Nowych Odmian Roślin – Konwencja UPOV podpisana 2 grudnia 1961 r. w Paryżu zrewidowana w Genewie: 10.11.1972 r., 23.10.1978 r., 19.03.1991 r. Międzynarodowy Związek Ochrony Nowych Odmian RoślinUPOV powołała Międzynarodowy Związek Ochrony Nowych Odmian Roślin, w skrócie UPOV, z siedzibą w Genewie (73 MS) członkostwo PL od 11.11.1989 r. (po podpisaniu Aktu 1978) członkostwo PL od 11.11.1989 r. (po podpisaniu Aktu 1978) przystąpienie PL do Aktu 1991 – 15.08.2003 r. przystąpienie PL do Aktu 1991 – 15.08.2003 r. (jako 24 państwo)  Ustawy państw członkowskich UPOV, implementujące Konwencję, w Polsce „Ustawa o ochronie prawnej odmian”, z 26 czerwca 2003 (uopr)

4

5  porozumienie TRIPs (Handlowe Aspekty Ochrony Własności Intelektualnej), zobowiązuje państwa członkowskie WTO do ochrony prawnej towarów i usług, znajdujących się w obrocie międzynarodowym  zgodnie z porozumieniemTRIPs, ochrona prawna towarów, w tym odmian roślin, powinna opierać się na: patentach, lub innych efektywnych systemach ochrony prawnej (do których zaliczamy też system prawny typu UPOV ) albo na kombinacji obu systemów (USA, Austrii, Japonii i in.) Porozumienie TRIPs w ramach WTO

6 1.Unia Europejska – 22 557 odm. 2.USA – 15 693 (patenty)+ 6 834 (PVP) 3.Japonia – 8 274 odm. 4.Holandia– 7 254 odm. 5.Rosja – 4 246 odm. 6.Chiny– 4 020 odm. 7.Korea Płd.– 3 932 odm. 8.Ukraina– 3 635 odm. 9.RPA– 2 710 odm. 10.Australia – 2 542 odm. 11.Argentyna – 2 079 odm. 12.Brazylia – 1 972 odm. 13.Kanada – 1 862 odm. 14.Niemcy – 1 697 odm. 15.Nowa Zelandia- 1 288 odm. 16.Wielka Brytania– 1 216 odm. 17.Polska – 1 147 odm. 18.Francja– 1 102 odm. 19.Meksyk– 1 098 odm. 20.Włochy – 950 odm. 21.Izrael– 882 odm. 22.Szwajcaria- 793 odm. Liczba odmian roślin chronionych prawnie w skali globalnej 106 081 tytułów ochrony 31 grudnia 2014)

7 Warunki konieczne dla przyznania wyłącznego prawa do odmiany  Wyłączne prawo hodowcy do odmiany przyznaje się, jeżeli odmiana: jest odrębna, wyrównana i trwała (OWT) odpowiada kryterium nowości posiada nazwę odpowiadającą obowiązującym wymogom spełnia wymogi formalno-prawne, a hodowca uiścił odpowiednie opłaty Wyłącznego prawa nie przyznaje się, jeżeli odmiana została zgłoszona do ochrony albo jest chroniona przez CPVO

8 Systemy ochrony prawnej odmian roślin w UE  Systemy ochrony krajowej – obowiązujące wyłącznie na terytorium danego kraju ( 24 poziomy krajowe)  System ochrony wspólnotowej – obowiązujący na terytorium całej UE (w 27 MS, w tym w Polsce)  System wspólnotowej ochrony prawnej odmian (CPVR) administrowany jest przez Wspólnotowy Urząd Odmian Roślin(CPVO)

9 Podstawy prawne w zakresie krajowego wyłącznego prawa do odmiany  Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin  Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (uopr) (Dz. U. Nr 137/2003, poz. 1300; zm.: Dz.U. Nr 126/2006, poz. 877; Dz.U. Nr 99/2007, poz. 662)

10 Poziom krajowy - księga ochrony (KO)  Księga ochrony wyłącznego prawa (KO) jest urzędowym wykazem chronionych odmian i ich hodowców oraz licencjobiorców, którzy otrzymali licencję przymusową (art. 36 Ustawy o ochronie prawnej odmian roślin (uopr)  Wyłączne prawo przyznawane jest, w drodze decyzji administracyjnej, przez Dyrektora COBORU – www.coboru.pl www.coboru.pl obowiązuje tylko na terytorium Polski – (ochrona krajowa od 1 stycznia 1988 r.) odnosi się do odmian wszystkich rodzajów i gatunków roślin

11 Udział odmian chronionych w grupach roślin w Księdze Ochrony ( 2015)

12 Stan odmian chronionych krajowych (K) i zagranicznych (Z)

13 Poziom wspólnotowy ochrony prawnej odmian (cpvr) (1)  Wspólnotowe Wyłączne Prawo do Odmiany (CPVR) – (ochrona na poziomie unijnym w ( od 26 kwietnia 1995 r.)  Wspólnotowe Wyłączne Prawo do Odmiany (CPVR) – (ochrona na poziomie unijnym w 27 MS), ( od 26 kwietnia 1995 r.)  Prawem CPVR chronionych jest obecnie ok. 24 100 odmian,  CPVR,  CPVR, administrowane jest przez Wspólnotowy Urząd Odmian Roślin - CPVO (Community Plant Variety Office) z siedzibą w Angers, we Francji www.cpvo.europa.eu

14 Podstawy prawne wspólnotowego prawa do odmian roślin Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1768/95 z dnia 24 lipca 1995 r. ustanawiające przepisy wykonawcze w zakresie odstępstwa rolnego (OJ. L 173, 25.7.1995; z późn. zm.) Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 637/2009 z dnia 22 lipca 2009 r. ustanawiające reguły wykonawcze co do odpowiedniego nazewnictwa odmian roślin rolniczych i warzywnych (OJ. L 191, 23.7.2009) Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (OJ. L 157, 30.4.2004) Rozporządzenie Rady (WE) Nr 1383/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie działań organów celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej oraz środków podejmowanych w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono, że naruszyły takie prawa (OJ. L 196, 2.8.2003)  Rozporządzenie Rady (WE) Nr 2100/94 z dnia 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin (Dz.U. L 227, 1.9.1994; z późn. zm.) (Basic Regulation)

15 Procentowy udział odmian chronionych CPVR w grupach roślin (stan na 14.03.2016)

16  patenty użytkowe (Prawo patentowe, 1790)  patenty roślinne (1930)  ochrona prawna odmian (PVP, wg UPOV – dotyczy tylko roślin rozmnażanych generatywnie (1970)  nie ma ograniczeń w patentowaniu odmian roślin  nie ma jakichkolwiek odstępstw od patentów Instrumenty i procedury prawne w USA: Instrumenty ochrony prawnej odmian roślin i roślinnych wynalazków biotechnologicznych w USA

17 Definicja odmiany, (art.2.1(1), (uopr)  odmiana – oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego znanego stopnia,( która niezależnie od tego, czy w pełni odpowiada warunkom przyznania wyłącznego prawa): jest określona na podstawie przejawianych właściwości wynikających z określonego genotypu lub kombinacji genotypów jest odróżnialna od każdej innej odmiany na podstawie, co najmniej jednej z przejawianych właściwości pozostaje niezmieniona po rozmnożeniu

18

19 Odmiany pochodne, (art.22.2(1-2), uopr) pochodzi ona z odmiany macierzystej lub z innej odmiany pochodnej od tej samej odmiany macierzystej jej właściwości są identyczne z właściwościami odmiany macierzystej, za wyjątkiem cechy, która jest odrębna od odmiany macierzystej pozostałe właściwości odmiany pochodnej potwierdzają jej pochodzenie od genotypu lub kombinacji genotypów odmiany macierzystej  odmianę uważa się za pochodną od odmiany macierzystej, jeżeli jest ona odrębna od odmiany macierzystej, oraz jeżeli :

20 Kategorie odmian chronionych prawnie I. Odmiany konwencjonalne: A B C D E odmiany konwencjonalne odmiana wyjściowa (macierzysta) odmiany konwencjonalne mogą być swobodnie stosowane do celów hodowlanych (prawo hodowcy), a wytworzone przy ich udziale nowe odmiany (B, C, D, E) mogą być rejestrowane i komercyjnie wykorzystywane II. Odmiany pochodne: A A + A ++ A +++ A ++++ odmiany pochodne odmiana wyjściowa (macierzysta) odmiany pochodne (zgodnie z UPOV 1991) mogą być stosowane w programach hodowlanych (na zasadach odmian konwencjonalnych), lecz nie mogą być komercyjnie (zarobkowo) wykorzystywane, bez autoryzacji właścicieli odmiany wyjściowej.

21 Skutki prawne koncepcji odmian pochodnych (1)  odmiana może być pochodna tylko z jednej odmiany wyjściowej A  odmiana A+ jest pochodną od odmiany wyjściowej A, jeżeli poza różnicami genetycznymi, wynikającymi z aktu pochodzenia, w pozostałych cechach zachowuje strukturę genetyczną odmiany A  jeżeli odmiana A++ jest pochodna od odmiany A+, która pochodzi od odmiany A, co oznacza, że odmiany, zarówno A++ i A+ są pochodne od odmiany wyjściowej  zgodnie z Aktem 1991, kategoria odmian pochodnych i wynikające z niej konsekwencje prawne dotyczą tylko par odmian: A+ i A oraz A++ i A

22  nie ma tej zależności prawnej pomiędzy odmianami pochodnymi, tj. A++ i A+  odmiany pochodne A++ i A+, mogą być chronione przez ich hodowców, lecz nie mogą być eksploatowane komercyjnie bez autoryzacji ze strony hodowcy odmiany wyjściowej A  związek prawny pomiędzy wyjściową odmianą chronioną A i zależną odmianą pochodną A+ lub A++  hodowcy wymienionych odmian mają prawo wzajemnego wykluczania się, w zakresie aktów ich komercyjnego wykorzystania Skutki prawne koncepcji odmian pochodnych (2)

23  w przypadku odmian pochodnych, prawo danego hodowcy koegzystuje z prawem innego hodowcy i/lub posiadaczem patentu na odkrycie biotechnologiczne wprowadzonego do odmiany chronionej  niezbędnym jest zawieranie „umów licencyjnych” pomiędzy zainteresowanymi stronami, w przypadku komercyjnego wykorzystania powyższych kategorii odmian  w przypadku braku porozumienia pomiędzy stronami prawodawstwo daje możliwość stosowania „licencji przymusowych „ na komercyjne wykorzystanie odmian pochodnych, mających znaczenie dla gospodarki i rozwoju społeczeństw Licencje przymusowe na wykorzystanie odmian pochodnych i patentów

24 Odmiany pochodne, a odmiany GMO  odmiana GMO jest najczęściej odmianą pochodną  wprowadzenie pojedynczego genu do odmiany chronionej spowoduje, że będzie ona odmianą pochodną  w przypadku pochodnej odmiany GMO, istnieją zależności prawne pomiędzy taką odmianą, a chronioną odmianą macierzystą, w oparciu o którą została wytworzona odmiana GMO  rośliny GMO, nie spełniające kryterium definicji odmiany mogą być patentowane

25 stosowanie odmian chronionych na własne, niezarobkowe potrzeby stosowanie odmian chronionych do celów badawczych (research exemption) stosowanie odmian chronionych w hodowli nowych odmian roślin (breeder ’ s exemption), i ich komercjalizacji, z wyjątkiem : I. Odstępstwa, obligatoryjnie implementowane w prawie państw członkowskich UPOV (art. 22.3 uopr) :  odmian pochodnych  odmian nie różniących się wyraźnie od odmian chronionych  składników odmian mieszańcowych Odstępstwa od wyłącznego prawa hodowców (art.15,Konwecji UPOV) (1)

26 daje tzw. drobnym rolnikom prawo do używania materiału ze zbioru odmiany chronionej do siewu we własnym gospodarstwie, prawo to, zwane „przywilejem rolnika”, lub „odstępstwem rolnym”, odnosi się do kilkunastu najważniejszych gospodarczo gatunków roślin rolniczych (17 w PL) wspólnotowe, jak i krajowe przepisy prawne stanowią, że podczas używania materiału ze zbioru, jako materiału siewnego, powinny być zabezpieczone należne interesy hodowców dlatego rolnicy korzystający z tego przywileju powinni dokonywać należnych odpłatności na rzecz hodowców, co najmniej w wysokości 50% opłaty licencyjnej II. Odstępstwo fakultatywne, zwane „przywilejem rolnika” (farmer ’ s privilage) (art.23,1-9,uopr) Odstępstwa od wyłącznego prawa hodowców (art.15,Konwecji UPOV (2)

27 Przywilej rolnika w przepisach PL  Dotyczy materiału siewnego 17 gatunków roślin rolniczych: bobik, groch siewny, jęczmień, len zwyczajny-oleisty, lucerna siewna, łubin wąskolistny, łubin żółty, owies, pszenica twarda, pszenica zwyczajna, pszenżyto, rzepak, rzepik, wyka siewna, żyto, ziemniak  Kryterium „drobnego rolnika” spełnia posiadacz gruntów rolnych o powierzchni: do 10 ha – w przypadku ziemniaka i do 25 ha – w przypadku pozostałych gatunków rolniczych mogą oni stosować materiał ze zbioru chronionej odmiany jako materiał siewny, w swoim gospodarstwie rolnym

28 Definicja „drobnego rolnika” w prawie wspólnotowym  rolnik, który nie uprawia roślin na powierzchni większej niż ta, która potrzebna jest do wyprodukowania 92 ton zbóż / 185 ton ziemniaków w czasie jednego zbioru  taka sama definicja obowiązuje w większości państw członkowskich UE  we Francji, nie przewiduje się przywileju rolnika

29 Ochrona własności intelektualnej w biotechnologii  podstawy prawne w UE: dyrektywa 98/44/EC w sprawie ochrony odkryć w biotechnologii (Art. 3 i 4) Art. 53 Europejskiej Konwencji Patentowej (EPC) w zakresie odstępstw od patentowania ustawodawstwa krajów członkowskich  patentowaniu podlegają rośliny, (a nie odmiany), produkty, procesy, metody i inne odkrycia biotechnologiczne Prawo patentowe

30 Odstępstwa od ochrony patentowej (1)  w prawodawstwie UE, istnieje możliwość stosowania opatentowanych wynalazków do celów badawczych  opatentowane odkrycia mogą być częściowo stosowane w pracach hodowlanych tylko w niektórych krajach (F, NL, DE), („ograniczony przywilej hodowcy”)  prawo patentowe USA nie przewiduje żadnych odstępstw od ochrony patentowej

31  ograniczony przywilej hodowcy, pozwala na stosowanie opatentowanego materiału biologicznego, jedynie do hodowli, odkrycia i wyprowadzenia nowych odmian, ale nie do ich komercjalizacji  obecnie, zapisy o „ograniczonym przywileju hodowcy” znajdują się jedynie w prawach patentowych w NL, FR i DE  w przypadku wyłącznego prawa do odmian roślin (UPOV) występuje pełny zakres „przywileju hodowcy”, obejmujący nie tylko hodowlę innowacyjnych odmian, i daje także możliwość ich swobodnej komercjalizacji „Ograniczony przywilej hodowcy” w prawie patentowym

32  odstępstwa od patentu ograniczają się jedynie do celów badawczych  wykorzystanie patentów w odmianach komercyjnych odbywa się na zasadach, jak w przypadku odmian pochodnych (EDV)  jeżeli właściciel patentu udostępnił (sprzedał) swój wynalazek do użytkowania rolniczego oznacza to, że mają też zastosowanie przywilej hodowcy i przywilej rolnika Odstępstwa od ochrony patentowej (2)

33  jeżeli komercyjnie dostępna odmiana, chroniona w systemie UPOV posiada opatentowaną cechę (właściwość), to powinna ona być swobodnie dostępna do dalszej hodowli roślin, zgodnie z breeder's exemption  jednak rejestracja i komercyjne wykorzystanie takiej odmiany wymaga autoryzacji ze strony właściciela opatentowanej cechy  jeżeli wytworzona odmiana jest odmianą pochodną i posiada opatentowaną właściwość, jej komercyjne wykorzystanie wymaga autoryzacji właściciela odmiany wyjściowej oraz właściciela opatentowanej cechy Koegzystencja pomiędzy patentami, a wyłącznym prawem do odmian roślin (1)

34  odmiana zawierająca opatentowany konstrukt genetyczny nie może być komercyjnie wykorzystywana przez posiadacza wyłącznego prawa do tej odmiany, bez zgody właściciela patentu  natomiast, właściciel patentu, może eksploatować chronioną wyłącznym prawem odmianę, do której wprowadził opatentowany element, jeśli nie jest ona odmianą pochodną Koegzystencja pomiędzy patentami, a wyłącznym prawem do odmian roślin (2)

35  potrzeba zawierania umów licencyjnych pomiędzy właścicielem patentu na odkrycie biotechnologiczne a posiadaczem wyłącznego prawa do odmian roślin  przymusowe umowy licencyjne są zawierane pomiędzy hodowcami, a właścicielami patentów, w przypadku braku porozumienia pomiędzy stronami  przymusowe licencje są uregulowane prawnie: w Art. 12, Dyrektywy 98/44 EC Art. 29 Rozporządzenia 2100/94 EC Ustawach krajowych.(art. 30- 35,uopr) Koegzystencja pomiędzy patentami, a wyłącznym prawem do odmian roślin (3)

36 jeżeli hodowca nie może wykonać posiadanego prawa do odmiany (krajowego, wspólnotowego) bez naruszenia prawa patentowego może wystąpić z wnioskiem do urzędu o przyznanie licencji przymusowej na niewyłączne stosowanie opatentowanego odkrycia biotechnologicznego  licencje przymusowe przyznaje się, jeżeli zainteresowane strony nie są w stanie zawrzeć umów licencyjnych, a w szczególności: Koegzystencja pomiędzy patentami, a wyłącznym prawem do odmian roślin (4)

37 Koegzystencja pomiędzy patentami, a wyłącznym prawem do odmian roślin (5)  i odwrotnie, jeżeli właściciel patentu nie może wykonać swojego prawa bez naruszenia prawa hodowcy do odmiany ( jeżeli jest ona odmianą pochodną)  w takim przypadku występuje z wnioskiem do urzędu o przyznanie licencji przymusowej na niewyłączne wykorzystanie komercyjne odmiany chronionej wyłącznym prawem  wnioskujący o przyznanie licencji przymusowej, musi przedstawić dowody na brak możliwości zawarcia umowy licencyjnej i jednocześnie przedstawić informacje, że określona odmiana i/lub odkrycie biotechnologiczne wnoszą istotny postęp technologiczny i mają duże znaczenie ekonomiczne

38  Regulacje prawne na poziomie wspólnotowym: Rozporządzenie RE, nr 2100/94 z 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego prawa do odmian roślin (OJ.L. 227, 1.09.1994 r.), problematyka egzekwowania wyłącznego prawa zawarta jest głównie w art. 94-107 niniejszego rozporządzenia Dyrektywa EP, RE, nr 2004/48/EC z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania prawa własności intelektualnej (OJ.L. 195, 2.06. 2004 r.) Rozporządzenie RE, nr 1383/2003, z 22 lipca 2003 r., w sprawie działań celnych w odniesieniu do towarów podejrzanych o naruszenie niektórych form własności intelektualnej oraz środków zaradczych w odniesieniu do tych towarów (OJ.L 196, 2.08. 2003 r.) Egzekwowanie wyłącznego prawa do odmian roślin (1)

39  Hodowca posiadający wyłączne prawo może w drodze umowy licencyjnej udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z wyłącznego prawa  Umowa licencyjna wymaga zachowania formy pisemnej, pod rygorem nieważności  W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie z wyłącznego prawa (licencja ograniczona)  Jeżeli nie ograniczono w niej zakresu korzystania z wyłącznego prawa (licencja pełna), licencjobiorca ma prawo korzystania z wyłącznego prawa, w takim samym zakresie jak licencjodawca Egzekwowanie wyłącznego prawa do odmian roślin (2)

40  system patentowy w coraz większym stopniu zachodzi / pokrywa się z wyłącznym prawem hodowców do odmian: Problemy koegzystencji pomiędzy patentami roślinnymi, a wyłącznym prawem do odmiany (1) coraz więcej roślin tworzy się z zastosowaniem istotnych procesów / metod biologicznych (IPB) ostatnie decyzje EPO (pomidor / brokuł) potwierdzają ten trend i zachęcają do patentowania roślin

41  taki rozwój sytuacji może skomplikować, a nawet zablokować wdrażanie innowacji w sektorze nasiennym, ponieważ: Problemy koegzystencji pomiędzy patentami roślinnymi, a wyłącznym prawem do odmiany (2) system patentowy nie przewiduje pełnego zakresu „przywileju hodowcy” ograniczaniu „przywileju hodowcy” sprzyja, zarówno obecne wspólnotowe prawodawstwo patentowe oraz dyrektywa 98/44, jak i stosowne przepisy w państwach członkowskich UE ( w tym w rodzimym prawie: „Prawo własności przemysłowej”)

42  hodowcy coraz częściej napotykają na liczne trudności i ograniczenia: w dostępie do innowacyjnej puli genetycznej (geny, nowatorskie cechy), tworzonej w ostatnich latach ograniczony dostęp do patentów, brak praktycznych odstępstw i ograniczenie zakresu przywileju hodowcy, ma kluczowe znaczenie dla innowacyjnej hodowli roślin, współczesnego rolnictwa i stale rosnących potrzeb społecznych Problemy koegzystencji pomiędzy patentami roślinnymi, a wyłącznym prawem do odmiany (3)

43  Problem koegzystencji ochrony patentowej z prawem hodowców do odmian narasta, z powodu : Problemy koegzystencji pomiędzy patentami roślinnymi, a wyłącznym prawem do odmiany (4) stale rosnącej liczby patentów roślinnych niejasności odnośnie zakresu prawnego ich stosowania braku łatwo dostępnych informacji odnośnie liczebności i zakresu istniejących już patentów na materiał biologiczny

44  powstały inicjatywy w zakresie poprawy dostępności do patentów, a mianowicie: Problemy koegzystencji pomiędzy patentami roślinnymi, a wyłącznym prawem do odmiany (5) „PINTO” = (Patent INnformation and Transparency On-line), inicjatywa ESA (European Seed Association),(www.euroseeds.eu) „PINTO” istnieje od 1 lipca 2013, i jest aktualizowany co 6 m-cy „ILPvegetable”, inicjatywa warzywników (www.ilp-vegetable.org), zapewniająca:www.ilp-vegetable.org - otwarte członkowstwo dla małych, średnich i dużych firm hodowli warzyw -ILPvegetable” gwarantuje dostęp do patentów na materiał biologiczny warzyw na podstawie rozsądnych opłat za udostępnienie patentów

45 Konsekwencje decyzji (G2/12) oraz (G2/13) poszerzonego składu Rady odwoławczej EPO w sprawie brokuła i pomidorów  decyzje potwierdzają, że rośliny uzyskane w drodze istotnych procesów biologicznych (IPB), podlegają patentowaniu  wszystkie rośliny brokuła i pomidora, które posiadają opatentowane właściwości, występujące w naturze podlegają opatentowaniu  decyzje powyższe stanowią wąską interpretację art. 53(b) Konwencji EPC, a tym samym dają szerokie możliwości do przyznawania podobnych patentów dotyczących odmian rośli n

46 mniejsza podaż innowacji mniejszy postęp w hodowli roślin mniejsza oferta nowych odmian większe koszty materiału siewnego Niebezpieczeństwo związane ze zwiększającą się liczbą patentów roślinnych (1)  Dla rolników:  Dla konsumentów: wybór dyktowany przez skonsolidowanie przemysłu nasiennego wyższe ceny produktów żywnościowych

47  zagrożone jest wyłączne prawo hodowców w zakresie dostępności do wyjściowych materiałów genetycznych oraz w zakresie „przywileju hodowcy” oraz w obszarze „przywileju rolnika  prawo patentowe wymaga nowelizacji, biorąc pod uwagę powyższe utrudnienia związane z coraz szerszego wprowadzaniem do praktyki hodowlanej, roślinnych patentów tworzonych w biotechnologii  odmiany chronione wyłącznym prawem są swobodnie dostępne, w celu ich dalszego doskonalenia, zarówno przez hodowców, jak i przez biotechnologów  niestety, obecne prawo patentowe nie daje takiej możliwości, w zakresie dostępności patentów do dalszej hodowli roślin, co jest podejściem nieuczciwym, hamującym postęp we wprowadzaniu innowacji Niebezpieczeństwo związane ze zwiększającą się liczbą patentów roślinnych (2) Dla hodowców:

48  dążenie do wprowadzenia rozwiązań w prawie patentowym, w celu możliwości stosowania pełnego zakresu „przywileju hodowcy” przez hodowców  wykluczyć możliwość patentowania roślin uzyskanych z zastosowaniem istotnych procesów biologicznych (IPM) Zamierzenia w zakresie poprawy równowagi pomiędzy patentami, a prawem hodowców do odmian (1)

49  umożliwienie patentowania roślin otrzymanych za pomocą IPM + native genów i cech  udostępnianie takich patentów za rozsądną opłatą jak w ramach platformy ILP vegetable)  rozważenie możliwości prawnych wyłącznie produktów biologicznych roślin, naturalnych genów i cech) spod patentowania, w przypadku ich pozyskania za pomocą IPB Zamierzenia w zakresie poprawy równowagi pomiędzy patentami, a prawem hodowców do odmian (2)

50 1. obecne prawo patentowe nie jest wystarczającym instrumentem dla zapewnienia ochrony własności intelektualnej sprzyjającej dalszemu rozwojowi hodowli roślin i biotechnologii 2. aktualne wyłączne prawo do odmian roślin w większym stopniu, niż patenty spełnia potrzeby hodowców, biotechnologów, rolnictwa i konsumentów 3. należy poprzeć działania legislacyjne, podjęte przez prezydencję holenderską na poziomie wspólnotowym, aby odkrycia i wynalazki biotechnologiczne mogłyby być szerzej i łatwiej dostępne dla hodowców roślin i innych zainteresowanych stron Wnioski

51 Dziękuję za uwagę