Gmina (komuna, społeczność) – wspólnota samorządowa osób zamieszkujących określone terytorium. W latach 1954–1972 w miejsce gmin powołano gromady. Od.

Prezentacja na temat: "Gmina (komuna, społeczność) – wspólnota samorządowa osób zamieszkujących określone terytorium. W latach 1954–1972 w miejsce gmin powołano gromady. Od."— Zapis prezentacji:

1

2 Gmina (komuna, społeczność) – wspólnota samorządowa osób zamieszkujących określone terytorium. W latach 1954–1972 w miejsce gmin powołano gromady. Od 1990 r. w Polsce gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego. O ustroju gminy stanowi jej statut. Gmina może być gminą wiejską, gminą miejsko-wiejską lub gminą miejską. W Polsce niektóre gminy wykonują także zadania powiatów Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnice, osiedla i inne.

3

4 Władza uchwałodawcza i kontrolna: rada gminy komisje stałe i doraźne (powoływane przez radę gminy spośród radnych) Władza wykonawcza: wójt (gmina wiejska) burmistrz (gmina miejska, gmina miejsko-wiejska) prezydent miasta (gmina miejska, gmina miejska na prawach powiatu)

5 Wybory służą do obsadzania rozmaitych stanowisk w państwie, od wójta po prezydenta kraju, oraz do wyłaniania ustawodawczych ciał kolegialnych, od rady gminy po obie izby parlamentu.

6 System wyborczy jest zbiorem zasad, rządzących wyborami, które de facto wpływają bezpośrednio na wynik wyborów – w istotnym stopniu decyduje on o charakterze ustrojowym państwa oraz kształcie jego sceny politycznej. Zgodnie z założeniami system wyborczy przekłada wynik głosowania powszechnego na miejsca zajmowane przez kandydatów na stanowiska w organach uchwałodawczych, reprezentujących siebie lub partie polityczne i ugrupowania wyborcze. Ale w istocie wynik wyborów jest odbiciem procedury wyborczej, a nie faktycznie oddanych głosów, odzwierciedlających preferencje wyborców.

7 Datę wyborów do rady gminy wyznacza Prezes Rady Ministrów. Zarządza się je najpóźniej na 30 dni przed końcem kadencji poprzedniej rady na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni po upływie kadencji rady. Głosowanie odbywa się w lokalach obwodowych komisji wyborczych między godziną 6 a 20. Przed rozpoczęciem głosowania komisja sprawdza czy urna jest pusta a następnie pieczętuje ją.

8 Każdy wyborca przystępując do głosowania musi przedstawić komisji dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość (np.paszport). Następnie wyborca otrzymuje kartę do głosowania. Odbiór karty kwituje komisji wyborczej. Następnie z kartą do głosowania udaje się do miejsca zapewniającego tajność głosowania, a znajdującego się w lokalu wyborczym. Wyborca bowiem nie może opuścić lokalu wyborczego wraz z kartą do głosowania. Po zaznaczeniu odpowiedniego nazwiska należy kartę do głosowania wrzucić do urny. Niezwłocznie po zakończeniu wyborów obwodowa komisja ustala ich wyniki.

9 Prawo do wybierania nazywa się inaczej czynnym prawem wyborczym. Ma je każdy pełnoletni obywatel polski mieszkający na terenie danej gminy. Pełnoletniość trzeba uzyskać najpóźniej w dniu wyborów. Osoba idąca do wyborów nie może być jednak: Pozbawiona praw publicznych wyrokiem sądu, Pozbawiona praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu, Ubezwłasnowolniona orzeczeniem sądu.

10 Prawo do bycia wybranym to bierne prawo wyborcze. O wybór na radnego może ubiegać się tyko obywatel Polski, który najpóźniej w dniu przeprowadzania wyborów uzyskał pełnoletniość. Musi on również zamieszkiwać na terenie danej gminy. O wybór nie może się natomiast starać osoba: Pozbawiona praw publicznych wyrokiem sądu, Pozbawiona praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu, Ubezwłasnowolniona orzeczeniem sądu. Jak zatem widać bierne prawo wyborcze podlega tym samym ograniczeniom, którym podlega prawo czynne.

11 System większości bezwzględnej w okręgach jednomandatowych stosowany jest przy wyborach przedstawicieli na stanowiska jednoosobowe, a przede wszystkim na urząd prezydenta kraju w części państw Europy Zachodniej. W Polsce metodę tę zastosowano również w wyborach jednoosobowego organu zarządzającego polskimi gminami (prezydenta, burmistrza i wójta). Jeżeli podczas głosowania jeden z kandydatów uzyska 50% + 1 z ważnie oddanych głosów – uzyskuje stanowisko w pierwszej turze. Jeżeli nikt z kandydatów nie osiągnie takiego wyniku, to do drugiej tury przechodzą tylko dwaj kandydaci i zwycięża osoba, która uzyskuje większość głosów.

12 Wybory do rad gmin stanowią mieszankę systemu wyborów większościowych (w gminach do 20 tys. mieszkańców) oraz systemu wyborów proporcjonalnych. Również w minionym dwudziestoleciu zmianom ulegała formuła rozdziału mandatów. Odstąpiono od metody Sainte–Laguё na rzecz metody d’Hondta, dla wzmocnienia dominujących ugrupowań, rezygnując w ten sposób ze zwiększonej reprezentatywności.

13 W wyborach do organu stanowiącego gminy stosowane są różne systemy wyborcze w zależności od ich wielkości. W gminach, które liczą do 20.000 mieszkańców wybory mają charakter większościowy, co w dużej mierze powoduje, że ustalenie wyników takich wyborów jest stosunkowo proste.

14 Polega na tym, że mandaty otrzymuje tylko ta partia, ten kandydat, który uzyskał określoną prawem większość głosów w danym okręgu. W systemie tym okręgi wyborcze są najczęściej jednomandatowe - każda partia wystawia w okręgu tylko jednego kandydata i wyborca oddaje swój głos na tę lub inną partię, głosując na jej kandydata. Taki system eliminuje lub zmniejsza reprezentację partii małych, zapewnia jednak zazwyczaj stabilność rządów poprzez formowanie się w wyniku wyborów silnej większości parlamentarnej. Większościowy system wyborczy występuje m.in. w wyborach parlamentarnych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii. W wyborach do Senatu w Polsce obowiązuje system większościowy, lecz okręgi wyborcze są dwumandatowe lub trzymandatowe - partie wystawiają dwóch lub trzech kandydatów w jednym okręgu.

15 System większościowy występuje w dwóch postaciach: a) system wyborczy większości bezwzględnej, warunkiem wyboru jest otrzymanie przez kandydata więcej niż połowy wszystkich ważnych głosów w okręgu wyborczym, w Polsce obowiązuje w I turze wyborów prezydenckich, b) system wyborczy większości względnej, mandat otrzymuje ten kandydat, który uzyskał większą liczbę głosów niż inni (w tym systemie przeprowadzane są wybory do Senatu RP)

16 W jednym okręgu w mieście na prawach powiatu do podziału może być od pięciu do dziesięciu mandatów. Miejskie rady mogą liczyć maksymalnie 45 członków, z wyjątkiem Rady Warszawy, która liczy 60 radnych. Wyborca może oddać zawsze tylko jeden głos, niezależnie od przypadającej na okręg liczby mandatów. Mandaty są dzielone proporcjonalnie do liczby oddanych głosów między komitety, które przekroczyły 5-proc. próg wyborczy (metodą d'Hondta). Mandaty trafiają do kandydatów z danej listy, którzy otrzymali najwięcej głosów.

17 Metoda stosowana do podziału mandatów w systemach wyborczych opartych na proporcjonalnej reprezentacji z listami partyjnymi. Jej nazwa pochodzi od nazwiska belgijskiego matematyka Victora D'Hondta. W metodzie tej dla każdego komitetu wyborczego, który przekroczył próg wyborczy, obliczane są kolejne ilorazy pomiędzy całkowitą liczbą głosów uzyskanych przez dany komitet a następującymi po sobie liczbami naturalnymi, czyli tzw. ilorazy wyborcze. O podziale miejsc pomiędzy komitetami decyduje wielkość obliczonych w ten sposób ilorazów. Można to przedstawić wzorem gdzie: I - to wielkość danego ilorazu wyborczego, L - to całkowita liczba głosów oddana na dany komitet w wyborach, n - to kolejne liczby naturalne ≥ 1.

18 Tak więc dla każdego komitetu liczba uzyskanych głosów jest dzielona kolejno przez 1, 2, 3, …, n. W ten sposób uzyskuje się malejące wielkości I, które porównywane są następnie z wynikami wszystkich komitetów biorących udział w wyborach i szeregowane w kolejności od największej do najmniejszej. Mandaty przydziela się zgodnie z określoną w ten sposób kolejnością, poczynając od najwyższego wyniku do najniższego, aż do momentu, gdy liczba dostępnych miejsc zostanie wyczerpana.

19 Mamy komitety A, B i C, które otrzymały kolejno 720, 300 i 480 głosów. Do obsadzenia jest 8 mandatów. 1 krok: obliczenie ilorazów:

20 2 krok: ułożenie ilorazów w kolejności malejącej (w nawiasach komitet): (A) – 720 (C) – 480 (A) – 360 (B) – 300 (A) – 240 (C) – 240 (A) – 180 (C) – 160 W związku z tym, że do rozdzielenia jest 8 mandatów, 4 mandaty otrzymuje komitet A (ilorazy 720, 360, 240 i 180), 1 mandat – komitet B (iloraz 300) oraz 3 mandaty – komitet C (ilorazy 480, 240 i 160).

21 W przypadku gdyby kilka komitetów uzyskało takie same ilorazy stosuje się różne metody dodatkowego szeregowania. W Polsce wybrano następujący sposób – jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.

22 http://pl.wikipedia.org/wiki/Gmina http://www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/system-wyborczy-w- wyborach-samorzadowych-w-gminie-powyzej-20-000-mieszkancow http://www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/system-wyborczy-w- wyborach-samorzadowych-w-gminie-powyzej-20-000-mieszkancow http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/90/plik/ot-578- 2.pdf http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/90/plik/ot-578- 2.pdf http://prawo.rp.pl/artykul/1134787.html http://www.infor.pl/prawo/wybory/samorzadowe/686961,Jak- przebiegaja-wybory-do-rady-gminy.html http://www.infor.pl/prawo/wybory/samorzadowe/686961,Jak- przebiegaja-wybory-do-rady-gminy.html http://portalwiedzy.onet.pl/85920,,,,system_wyborczy,haslo.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Gminy_Polski

23 PREZENTACJĘ PRZYGOTOWAŁY : DOMINIKA ŁOMŻAHELENA ODIJAALEKSANDRA BARTOSIAK KLASA: I b