Niewerbalne przejawy kłamstwa 1 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Zakrywają… F Zakrywają lub dotykają usta, nos, twarz, podbródek, włosy, szyję, oko lub oczy ręką, dłonią, palcami; ew. rozluźnianie kołnierzyka lub inne niespokojne ruchy. 2 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Odwracają… F Odwracają głowę lub całe ciało na chwilę unikając wzroku drugiej osoby, przed którą próbują coś ukryć. Rzucają wzrokiem w inną stronę bez szczególnego powodu. 3 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Asymetria… F Na twarzach pojawia się asymetria, gdyż mięśniami poruszają przeciwne półkule mózgu odpowiedzialne (np. za uczucia lub za logikę) – a gdy tu pojawia się sprzeczność wewnętrzna znajduje często odwzorowanie w mimice twarzy. 4 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Dysharmonia… F Dochodzi do dysharmonii lub sprzeczności w przekazie werbalnym i niewerbalnym (kobiety zwykle taką dysharmonię szybciej lub intuicyjnie rozróżniają). 5 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Ton głosu… F Ton głosu w przypadku napięcia emocjonalnego towarzyszącego zwykle kłamaniu zwykle podwyższa się, zaś gdy człowiek jest smutny lub zmartwiony – organizm się zwykle rozluźnia i ton głosu staje się niższy 6 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Szybsze mówienie… F W przypadku napięcia emocjonalnego człowiek zaczyna zwykle mówić szybciej (bo chce mieć nieprzyjemną sytuację już za sobą) lub wolniej (bo stara się przemyśleć scenariusz, żeby nie popełnić żadnego błędu, który by mógł go zdemaskować). 7 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Pauzy… F Zbyt częste lub zbyt długie pauzy w mówieniu również mogą wskazywać na fabrykowanie kłamstwa. 8 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Jąkanie się… F Jąkanie się (jeśli nie jest na tle urazu psychicznego z przeszłości) może być oznaką kłamania (szczególnie, jeśli osoba zwykle nie jąka się). Jąkanie pojawia się zwykle na tle strachu lub silnej obawy. 9 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Przejęzyczenia… F Przejęzyczenie powstaje zwykle na skutek nagłej kontrolowanej zmiany emocji, która może uniemożliwić równolegle zadbanie o ciągłość mowy, używanych słów lub poprawność stylistyczną. 10 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Tyrada… F Tyrada (potok słów) pojawia się zwykle w momencie, gdy kłamca daje się ponieść emocji (np. furia, przerażenie, rozpacz), nie zdając sobie sprawy z pomyłki, aż do momentu, kiedy nastąpią konsekwencje tego, co zostało ujawnione. 11 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Pośrednie odpowiedzi… F Niektórzy kłamcy dają pośrednie, wymijające odpowiedzi zawierające więcej informacji niż wymagało pytanie. Mogą też próbować ściągnąć zainteresowanie pytającego na inny temat. 12 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Szybkość oddechu… F Człowiek zdenerwowany, spięty lub rozgniewany zwykle oddycha szybciej, gdyż potrzeby energetyczne organizmu rosną, a to się przejawia również w szybkości oddechu – jest szybszy. 13 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Emblematy… F Emblematy to specyficzne gesty (ruch lub układ palców (np. zniecierpliwienie, „mam cię gdzieś”, wstydź się), ruch ramionami (np. nie wiem), kiwnięcie głową (tak, nie), specyficzny ruch głową (np. chodź do mnie lub chodź za mną) … 14 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Ruchy ilustrujące… F Ruchy ilustrujące mają za zadanie uzupełnić treść wypowiedzi o przedstawienie kończynami lub całym ciałem pewnych słów lub fraz lub podkreślić (zaakcentować) znaczenie pewnych słów. 15 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Manipulowanie… F Manipulowanie obejmuje wszystkie ruchy, w których jedna część ciała czyści, masuje, skubie (naskórek, paznokieć), pociera (palcami lub dłonią oko, ucho, nogą o nogę), utrzymuje, przekłada nogę przez nogę, przyciska (np. włącza i wyłącza długopis)… 16 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Manipulowanie… F W jakiś inny sposób manipuluje drugą częścią ciała lub przedmiotem. Różni ludzie charakteryzują się różnymi ruchami manipulacyjnymi. Stosują do tego różne rekwizyty (ołówek, papieros, długopis, nóż, wykałaczkę). 17 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Manipulowanie nasilone… F Wzmożone (nasilone) ruchy manipulacyjne (względem normalnego zachowania danej osoby) zazwyczaj odzwierciedlają stan zakłopotania, skupiania się. 18 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Intencjonalne kontrolowanie… F Niektórzy ludzie często potrafią intencjonalnie kontrolować (zwykle osłabiać, temperować) ruchy manipulacyjne. 19 Zygmunt Korzeniewski, DODN

AUN… F AUN - autonomiczny układ nerwowy pod wpływem zmian emocji i napięcia emocjonalnego generuje różne charakterystyczne zmiany możliwe do zaobserwowania, tj.: 20 Zygmunt Korzeniewski, DODN

Prezentacja powstała na podstawie wykładu dr Adriana Horzyka z Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. 21 Zygmunt Korzeniewski, DODN