POJĘCIA KOGNITYWISTYKA
Konotacja/denotacja. Rozróżnienie zaproponowane przez J.S. Milla, pokrywające się w zasadzie z bardziej dziś popularnym przeciwstawieniem intensji i ekstensji. Denotacja terminu jednostkowego jest rzecz, do jakiej się on odnosi, a denotacją predykatu – zbiór rzeczy, do jakich się stosuje. Konotacja to abstrakcyjne znaczenie, zasada czy warunek, na mocy którego rzecz zalicza się do denotacji danego słowa. S. Blackburn, Oksfordzki słownik filozoficzny, Warszawa 2004
Ekstensja/intensja Ekstensja predykatu to klasa przedmiotów, które on opisuje: ekstensja predykatu „czerwone” jest zbiór rzeczy czerwonych. Intensja zaś to zasada, na mocy której predykat wyłusku8je te rzeczy, czyli -, inaczej mówiąc – warunek, jaki rzecz musi spełniać, aby predykat prawdziwe ją charakteryzował. Dwa predykaty („…jest zwierzęciem rozumnym”, „…jest z natury dwunogiem bezpiórym”) mogą wyłuskiwać tę samą klasę rzeczy, choć na różnych zasadach. Pojęcia te rozszerza się czasem na inne wyrażenia, tak że ekstensja zdania to jego wartość logiczna, a intensja – myśl czy sąd przez nie wyrażany, ekstensja terminu jednostkowego jest ów przedmiot przezeń oznaczany, a jego intensją – pojęcie, za pośrednictwem którego przedmiot ten się identyfikuje.
O zdaniu mówimy, że ujmuje predykat czy inne zawarte w nim wyrażenie w kontekst ekstensjonalny, gdy zastąpienie tego wyrażenia dowolnym innym o tej samej ekstensji nie może pociągać zmiany wartości logicznej zdania po podstawieniu koekstensjonalnym: „Jeśli Jan jest zwierzęciem rozumnym, to Jan jest z natury dwunogiem bezpiórym”. Inne konteksty, np.: „Maria wierzy, że Jan jest zwierzęciem rozumnym”, mogą nie dopuszczać takiego podstawienia i noszą nazwę intensjonalnych. S. Blackburn, Oksfordzki słownik filozoficzny, Warszawa 2004