Zasady etyki prawniczej
Definicja etyki zawodowej Etyka zawodowa wyznacza ramy postępowania zgodnego z ogólnymi regułami przyjętymi przez dane środowisko zawodowe jako imperatywy postępowania profesjonalnego, uczciwego, solidnego oraz respektowania pożądanych relacji z otoczeniem społecznym. To normy opisujące: wzór osobowy, cele etyczne zawodu, normy postępowania w danej sytuacji zawodowej, konflikty etyczne w praktyce danego zawodu.
Definicja etyki prawniczej Etyka prawnicza to zbiór norm moralnych zawodów prawniczych, pochodzących z czterech systemów normatywnych-religii, obyczajów, moralności i prawa. Oficjalne regulacje etyki prawniczej: Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu Zbiór Zasad Etyki Zawodowej Sędziów KRS Kodeks Etyki Radcy Prawnego Kodeks Etyki Doradców Podatkowych Zbiór Zasad Etycznych Prokuratora Kodeks Etyki Zawodowej Notariusza Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego
Poziomy etyki prawniczej Normy spisane – odpowiadające na pytania jak prawnicy powinni postępować ze względów moralnych. Własne przekonania moralne prawnika Poziom postępowania prawnika oceniany według kryteriów moralnych
Zasady etyki prawniczej Zasada zaufania Zasada poufności Zasada konfliktu interesów Zasada uczciwości Zasada kompetencji Zasada akwizycji i reklamy Zasada honorowania wynagrodzenia
Zasada zaufania Dwa aspekty: W odniesieniu do relacji prawnik-klient- oznacza przede wszystkim ochronę zaufania klienta do prawnika poprzez konsekwentną pomoc w realizacji interesów klienta. W odniesieniu do relacji niezindywidualizowanych- oznacza obowiązek dbania o zaufanie społeczeństwa do prawników i zawodów prawniczych. . Z zasady lojalności wyprowadzić można wiele zasad etyki prawniczej, przede wszystkim ochronę tajemnicy zawodowej i unikanie konfliktu interesów.
Zasada poufności Odnosi się do faktu, że interesy klienta objęte są tajemnicą zawodową; Prawnik ma obowiązek dołożyć możliwych starań w celu niedopuszczenia ujawnienia lub wykorzystania poufnych informacji lub tajemnic klienta przez prawników, współpracowników lub inne osoby, z wyjątkiem ściśle określonych przypadków; Dylemat moralny: osoba popełniająca przestępstwo a rola obrońcy (przedstawienie sprawy w dobrym świetle).
Zasada kompetencji Profesjonalne przygotowanie prawnika do danej sprawy: wykorzystanie wiedzy ogólnej, sumienne zbadanie, rozwiązanie i rozstrzygnięcie sprawy; Refleks sytuacyjny – wykorzystanie w odpowiednim momencie posiadanej wiedzy i zdolności; Sztuka komunikacji – właściwe wykonywanie obowiązków pod presją mediów; „Dobry prawnik łączy w sobie cechy dobrego profesjonalisty z cechami moralnie dobrego człowieka”.
Zasada akwizycji i reklamy Sprzeczne z godnością zawodu prawnika i niedopuszczalne jest: Korzystanie z usług pośredników; Narzucanie komukolwiek swej pomocy prawnej; Pozyskiwanie klientów w sposób niezgodny z zasadami lojalności wobec kolegów; Umieszczanie reklam w prasie lub innych środkach masowego przekazu.
Zasada honorowania wynagrodzenia Zasada związana z opłacaniem pracy prawników- różnica pomiędzy etyką adwokacką i radcowską a sędziowską: Adwokat i radca prawny działają z woli klienta (za pieniądze klienta w ramach łączącej ich umowy) lub udzielanie pomocy prawnej z urzędu, Sędzia i prokurator działają w interesie publicznym, opłacani ze środków publicznych. Skrupulatność adwokata w stosunku do klienta w sprawach finansowych; Adwokatowi nie wolno: uzależniać wydania klientowi pism i dokumentów od uprzedniego uregulowania przez klienta opłat i kosztów przypadających na rzecz adwokata, zaniechać czynności prowadzonej sprawy z tego powodu, że klient nie wniósł ustalonego honorarium, a w szczególności nie wolno mu odmówić stawiennictwa na rozprawie.
Podstawowe sankcje za naruszenie norm etyki prawniczej Pozbawienie sprawowanego urzędu; Zawieszenie w czynnościach służbowych; Upomnienie, nagana ( w formie ustnej lub pisemnej ; prywatna lub publiczna).