Dr Małgorzta Cieciora Mgr Magdalena Kowalewska ĆWICZENIA Dr Małgorzta Cieciora Mgr Magdalena Kowalewska PJWSTK 2014/15

Szkoły zarządzania Inscenizacja „Które podejście jest pożądane w XXI wieku?” PJWSTK 2014/15

Szkoły zarządzania Szkoła klasyczna zarządzanie naukowe- F. Taylor, H. Gantt zarządzanie administracyjne - H. Fayol, M. Weber (biurokracja), P.F. Drucker Szkoła behawioralna - E. Mayo, A. Maslow Szkoła ilościowo-systemowa (teoria ilościowa + analiza systemowa) Podejście sytuacyjne PJWSTK 2014/15

Mydełka  Źródło: http://www.123rf.com/photo_10017100_many-different-colorful-soap-bars-in-the-nice-market-france-province.html PJWSTK 2014/15

Struktury organizacyjne PJWSTK 2014/15

Determinanty struktury: Misja działania Charakter działalności (złożoność funkcjonowania) Wiek i historia Strategia Wielkość organizacji Geograficzny zakres działalności Technologia Otoczenie (potencjał, złożoność, niepewność) Przywództwo i gra o władzę między uczestnikami Złożoność kulturowa i kultura organizacyjna PJWSTK 2014/15

Struktury organizacyjne Faylowska zasada jedności rozkazodawstwa – każdy podwładny może mieć tylko jednego przełożonego, stanowiącego pierwszy element tzw. drogi służbowej. To najstarsza struktura organizacyjna, wspominana w Biblii (dziesiętnicy podlegali setnikom itp.). Zalety: łatwość w przekazywaniu dyspozycji wyraźny podział władzy, kompetencji i odpowiedzialności prostota i przejrzystość konstrukcji warunki do szybkiego podejmowania decyzji i egzekwowania ich realizacji łatwość utrzymania dyscypliny Wady: rozbudowana hierarchia zarządzania brak możliwości pogłębiania specjalizacji w zakresie wszystkich aspektów zarządzania daną komórką lub jednostką organizacyjną wysoka centralizacja Struktura liniowa Źródło: www.plock.chs.pl PJWSTK 2014/15

(Klasyczna) struktura funkcjonalna Zarząd Dział marketingu Pracownik Dział księgowości Produkcja Taka struktura powstaje na skutek przekształcenia struktury sztabowo-liniowej. Zerwanie z zasadą jedności rozkazodawstwa. Wprowadzenie zasady wielostronnego podporządkowania. Oparcie się na zasadzie specjalizacji w zakresie funkcji kierowniczych. Pracownik liniowy podlega jednocześnie kilku przełożonym, z których każdy jest odpowiedzialny za jedną z funkcji zarządzania Zalety : specjalizacja funkcji kierowniczych możliwość bezpośrednich kontaktów ze specjalistami, którymi są przełożeni funkcjonalni większa elastyczność funkcjonowania przedsiębiorstwa zdolność szybkiego reagowania na zmiany w organizacji Wady: trudności w rozliczaniu kompetencji i odpowiedzialności kierowników funkcjonalnych trudności w rozgraniczaniu zakresu władzy i stanowisk funkcjonalnych (konfliktogenność ) dezorientacja wykonawców spowodowana występowaniem sprzeczności decyzyjnych manipulowanie poleceniami przez podwładnych duża liczba kierowników „dyrygujących” podwładnymi Wady przeważają nad zaletami, bardzo rzadko można więc spotkać przykład udanego zastosowania czystej struktury funkcjonalnej. PJWSTK 2014/15

(Współczesna) struktura funkcjonalna Zarząd Dział marketingu Dział księgowości Dział produkcji PJWSTK 2014/15

Struktura liniowo-sztabowa Zwana też sztabowo-liniową  Cel: wykorzystanie obu zasad (jedności rozkazodawstwa i specjalistycznego wsparcia dla zarządzania). Kierownik liniowy zachowuje uprawnienia i odpowiedzialność za funkcjonowanie jednostki, a komórki/stanowiska sztabowe służą pomocą, zbierając informacje, opiniując, doradzając, prognozując. Czasem mogą samodzielnie podejmować decyzje, na zasadzie delegowania uprawnień (im więcej takich sytuacji, tym bardziej struktura przypomina strukturę funkcjonalną – określa się ją wtedy jako strukturę liniowo-sztabową z elementami więzi funkcjonalnych). Stanowiska i komórki sztabowe mogę być umieszczone bezpośrednio przy najwyższym szczeblu hierarchii jak i niżej. Albo może świadczyć usługi doradcze dla wszystkich szczebli, np. radca prawny. W założeniu ma łączyć zalety obu poprzednich typów, eliminując zarazem ich wady. Jest jedną z najczęściej stosowanych struktur w praktyce gospodarczej. Zalety: Możliwe są jednocześnie: zachowanie zależności hierarchicznej i zasady jednoosobowego kierownictwa specjalizacja funkcjonalna w sferze zarządzania wykorzystanie zasady rady kompetentnej możliwość wykorzystania tej struktury nawet w dużych organizacjach jednoznacznie określony podział pracy, kompetencji i odpowiedzialności prostota i przejrzystość konstrukcji zachowanie autorytetu kierowników liniowych Wady: tendencja do formalizacji i biurokracji możliwość sporów kompetencyjnych między kierownikami liniowymi i sztabowymi bezkrytyczny stosunek/ignorowanie opinii pracowników sztabu przez kierownictwo liniowe Nowe mankamenty  Plus często „liniowi” uważają, że doradcy otrzymują za wiele pieniędzy, a pożytku z nich niewiele. „Sztabowcy” sądzą zaś, że „liniowcy” są niekompetentni i nie potrafią wykorzystać ich rad. Plus pytanie: kto jest „ojcem” ewentualnego sukcesu/porażki? S = sztab PJWSTK 2014/15

Struktura macierzowa Nowe tendencje  Zadanie: zespolenie w przedsiębiorstwie starań wielu specjalistów w celu wykonania większej liczby określonych, złożonych przedsięwzięć specjalnych, zleconych przez kontrahentów zewnętrznych. Kolumny to więzi funkcjonalno-sztabowe, a wiersze – więzi techniczno-służbowe. Komórki wykonawcze są podwójnie podporządkowane – komórkom funkcjonalnym + kierownikom konkretnych procesów pracy. Wiersze – zmieniają się (nietypowe, określone zadania); kolumny – stałe (często powtarzające się funkcje). Struktura przydatna przy realizacji dużych, niepowtarzalnych zadań lub świadczeniu usług w zróżnicowanym i zmiennym asortymencie. Ułatwia elastyczne dopasowanie do potrzeb i zleceń płynących z otoczenia. Pracownik ma 2 szefów (zasada podwójnego podporządkowania). Tę strukturę można spotkać np. w firmach konsultingowych, w firmach projektujących systemy komputerowe, w agencjach reklamowych. W niewielu jednak organizacjach wdrożono całościową strukturę macierzową. Najczęściej dzieje się tak w przypadku poszczególnych pionów lub określonej działalności organizacji. Łączy zalety struktur funkcjonalnych i liniowych. Wady: złamanie zasady jedności rozkazodawstwa (konflikty kompetencyjne między kierownikami, walka o władzę) zwiększenie liczby stanowisk kierowniczych wymaga dużych umiejętności interpersonalnych duże koszty wdrożenia PJWSTK 2014/15

Podejście funkcjonalne? PJWSTK 2014/15

Podejście procesowe  Najmodniejsze obecnie  W organizacji najważniejsze są procesy, staramy się je zidentyfikować i jak najlepiej nimi zarządzać. PJWSTK 2014/15

Struktury organizacyjne - zadania Zaproponuj najodpowiedniejsze schematy organizacyjne dla poniższych przedsiębiorstw. Uzasadnij swój wybór. . PJWSTK 2014/15

Struktury organizacyjne - zadania 1. Spółka Drew-Otwory Kowalski i Sieczko s.c. zajmuje się produkcją okien i drzwi drewnianych. Firma zatrudnia 6 osób, w tym 4 stolarzy, jedną księgową i jedną sekretarkę. Większość spraw związanych z prowadzeniem spółki realizują wspólnicy, przy czym jeden jest odpowiedzialny za produkcję, a drugi za finanse i marketing. PJWSTK 2014/15

Struktury organizacyjne - zadania 2. Spółkę Project-World Sp.z o.o. zawiązali architekci, którzy zajmują się szeroko pojętym projektowaniem budynków i przestrzeni wokół nich, tzw. Projektowaniem zieleni. Spółka zatrudnia kilkudziesięciu architektów i projektantów o różnym doświadczeniu i specjalnościach. Do każdego projektu najczęściej tworzy się zespół ludzi z różnych pionów. PJWSTK 2014/15

Jakie są tendencje rozwojowe struktur organizacyjnych? Czy formalizacja zawsze jest negatywna? W jakich sytuacjach sprawdzają się struktury mocno sformalizowane? W jaki sposób na stopień formalizacji wpływa sytuacja w otoczeniu organizacji? (otoczenie stabilne oraz otoczenie złożone i zmienne). W jaki sposób na stopień formalizacji wpływają nowoczesne technologie? W jaki sposób na stopień formalizacji wpływają kwalifikacje uczestników organizacji (wysokie i niskie kwalifikacje)? Jakie są obecnie tendencje rozwojowe struktur organizacyjnych? PJWSTK 2014/15

Kultura organizacyjna  VIP mobilny bank interfejs białkowy skomplikowane zadanie robi się ręcznie BO (beo) osoba korzystająca ze szkoleń finansowanych z EFS PJWSTK 2014/15

Kultura organizacyjna  pitu-pitu „wypełniacz” zajęć baziaki administratorzy baz danych  tickety zgłoszenia przychodzące PJWSTK 2014/15

Kultura organizacyjna  hakuanie pracownicy kwatery głównej (HQ) zbombić się wziąć urlop na żądanie PJWSTK 2014/15