Dr Małgorzata Ganczar Publiczne prawo konkurencji

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów Przedmiotem Ustawy jest fragment prawa konsumenckiego - ochrona przed praktykami naruszaj ą cymi zbiorowe interesy konsumentów. Prawo konsumenckie obejmuje obszern ą list ę aktów prawnych (zarówno krajowych, jak i wspólnotowych) ustalaj ą cych reguły maj ą ce zastosowanie w relacjach pomi ę dzy konsumentami i przedsi ę biorcami (poj ę cie konsumenta i przedsi ę biorcy wyja ś nione jest w dziale I Komentarza). Prawo konsumenckie jest regulacj ą rozproszon ą w ró ż nych aktach prawnych, obszern ą i kazuistyczn ą. Uznaje si ę, ż e szczegółowo ść regulacji (kazuistyka) sprzyja jednoznacznemu ustaleniu zasad ochrony konsumentów, co ułatwia osi ą gni ę cie celów prawa konsumenckiego.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów Podstawowym celem prawa konsumenckiego jest ukształtowanie uczciwych i zgodnych z dobrymi obyczajami relacji mi ę dzy konsumentami a przedsi ę biorcami, tak aby konsumenci mieli dost ę p do pełnej, rzetelnej, prawdziwej informacji o interesuj ą cych ich towarach i usługach oraz tre ś ci umów, a tak ż e, aby tre ść tych umów i sposób ich wykonywania nie prowadziły do pokrzywdzenia interesów konsumentów. Polskie prawo konsumenckie jest dziedzin ą stosunkowo młod ą, opart ą na modelach ochrony wypracowywanych w ramach Unii Europejskiej pocz ą wszy od lat 70. XX w. Ochrona praw konsumentów w Polsce ma podstawy w art. 76 Konstytucji RP, zgodnie z którym władze publiczne chroni ą konsumentów, u ż ytkowników i najemców przed działaniami zagra ż aj ą cymi ich zdrowiu, prywatno ś ci, bezpiecze ń stwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów Zakazane jest stosowanie praktyk naruszaj ą cych zbiorowe interesy konsumentów.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów Przez praktyk ę naruszaj ą c ą zbiorowe interesy konsumentów rozumie si ę godz ą ce w nie bezprawne działanie przedsi ę biorcy, w szczególno ś ci: 1) stosowanie postanowie ń wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowie ń wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 47 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks post ę powania cywilnego 2) naruszanie obowi ą zku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji; 3) nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów. Ochrona zbiorowych interesów konsumentów przewidziana w ustawie nie wył ą cza ochrony wynikaj ą cej z innych ustaw, w szczególno ś ci z przepisów o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów – decyzje Prezesa UOKiK Prezes Urz ę du wydaje decyzj ę o uznaniu praktyki za naruszaj ą c ą zbiorowe interesy konsumentów i nakazuj ą c ą zaniechanie jej stosowania, je ż eli stwierdzi naruszenie zakazu stosowania praktyk W decyzji Prezes Urz ę du mo ż e okre ś li ć ś rodki usuni ę cia trwaj ą cych skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w celu zapewnienia wykonania nakazu, w szczególno ś ci zobowi ą za ć przedsi ę biorc ę do zło ż enia jednokrotnego lub wielokrotnego o ś wiadczenia o tre ś ci i w formie okre ś lonej w decyzji. Mo ż e równie ż nakaza ć publikacj ę decyzji w cało ś ci lub w cz ęś ci na koszt przedsi ę biorcy.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów – decyzje Prezesa UOKiK W przypadku gdy przedsi ę biorca zaprzestał stosowania zakazanej praktyki, Prezes Urz ę du wydaje decyzj ę o uznaniu praktyki za naruszaj ą c ą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzaj ą c ą zaniechanie jej stosowania. Ci ęż ar udowodnienia okoliczno ś ci, o których mowa, spoczywa na przedsi ę biorcy.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów – decyzje Prezesa UOKiK Je ż eli w toku post ę powania w sprawie praktyk naruszaj ą cych zbiorowe interesy konsumentów zostanie uprawdopodobnione, ż e przedsi ę biorca stosuje zakazan ą praktyk ę, a przedsi ę biorca, któremu jest zarzucane naruszenie tego przepisu, zobowi ąż e si ę do podj ę cia lub zaniechania okre ś lonych działa ń zmierzaj ą cych do zapobie ż enia tym naruszeniom, Prezes Urz ę du mo ż e, w drodze decyzji, nało ż y ć obowi ą zek wykonania tych zobowi ą za ń. W decyzji Prezes Urz ę du mo ż e okre ś li ć termin wykonania zobowi ą za ń oraz nakłada na przedsi ę biorc ę obowi ą zek składania w wyznaczonym terminie informacji o stopniu realizacji zobowi ą za ń.

Praktyki naruszaj ą ce zbiorowe interesy konsumentów – decyzje Prezesa UOKiK Prezes Urz ę du mo ż e, z urz ę du, uchyli ć decyzj ę, o której mowa powy ż ej, w przypadku gdy: 1) została ona wydana w oparciu o nieprawdziwe, niekompletne lub wprowadzaj ą ce w bł ą d informacje lub dokumenty; 2) przedsi ę biorca nie wykonuje zobowi ą za ń lub obowi ą zków Prezes Urz ę du mo ż e, za zgod ą przedsi ę biorcy, z urz ę du uchyli ć decyzj ę, w przypadku gdy nast ą piła zmiana okoliczno ś ci, maj ą cych istotny wpływ na wydanie decyzji.

Zmiany od IV 2016 r. Art. 24 ust. 2, dodany punkt 4) proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadaj ą potrzebom tych konsumentów ustalonym z uwzgl ę dnieniem dost ę pnych przedsi ę biorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru.

Zmiany od IV 2016 r. Dodany Dział IIIa Zakaz stosowania niedozwolonych postanowie ń wzorców umów Rozdział 1 Niedozwolone postanowienia wzorców umów Art. 23a. Zakazane jest stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowie ń umownych, o których mowa w art § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zmiany od IV 2016 r. Rozdział 2 Decyzje w sprawach o uznanie postanowie ń wzorca umowy za niedozwolone Art. 23b. 1. Prezes Urz ę du wydaje decyzj ę o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone i zakazuj ą c ą jego wykorzystywania, je ż eli stwierdzi naruszenie zakazu okre ś lonego w art. 23a. W decyzji Prezes Urz ę du przytacza tre ść postanowienia wzorca umowy uznanego za niedozwolone. 2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urz ę du mo ż e okre ś li ć ś rodki usuni ę cia trwaj ą cych skutków naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a, w szczególno ś ci zobowi ą za ć przedsi ę biorc ę do: 1) poinformowania konsumentów, b ę d ą cych stronami umów zawartych na podstawie wzorca, o którym mowa w ust. 1, o uznaniu za niedozwolone postanowienia tego wzorca - w sposób okre ś lony w decyzji; 2) zło ż enia jednokrotnego lub wielokrotnego o ś wiadczenia o tre ś ci i w formie okre ś lonej w decyzji. 3. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urz ę du mo ż e nakaza ć publikacj ę decyzji w cało ś ci lub w cz ęś ci, z zaznaczeniem, czy decyzja ta jest prawomocna, w okre ś lonej w niej formie, na koszt przedsi ę biorcy. 4. Ś rodki, o których mowa w ust. 2, powinny by ć proporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia oraz konieczne do usuni ę cia jego skutków.

Zmiany od IV 2016 r. Art. 23c. 1. Je ż eli przedsi ę biorca przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 23b ust. 1, zobowi ąż e si ę do podj ę cia lub zaniechania okre ś lonych działa ń zmierzaj ą cych do zako ń czenia naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a, lub usuni ę cia skutków tego naruszenia, Prezes Urz ę du mo ż e, wydaj ą c decyzj ę, o której mowa w art. 23b ust. 1, zobowi ą za ć przedsi ę biorc ę do wykonania tych zobowi ą za ń. 2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urz ę du mo ż e okre ś li ć termin wykonania zobowi ą za ń. 3. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urz ę du nakłada na przedsi ę biorc ę obowi ą zek składania w wyznaczonym terminie informacji o stopniu realizacji zobowi ą za ń. 4. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, przepisów art. 23b ust. 2 pkt 1 i art. 106 ust. 1 pkt 3a nie stosuje si ę. 5. Prezes Urz ę du mo ż e, z urz ę du, uchyli ć decyzj ę, o której mowa w ust. 1, w cz ęś ci dotycz ą cej zobowi ą za ń i nało ż y ć kar ę, o której mowa w art. 106 ust. 1 pkt 3a, w przypadku gdy: 1) decyzja ta została wydana w oparciu o nieprawdziwe, niekompletne lub wprowadzaj ą ce w bł ą d informacje lub dokumenty; 2) przedsi ę biorca nie wykonuje zobowi ą za ń lub obowi ą zków, o których mowa w ust W przypadku, o którym mowa w ust. 5, Prezes Urz ę du mo ż e okre ś li ć ś rodki usuni ę cia trwaj ą cych skutków naruszenia zakazu, o których mowa w art. 23b ust. 2. Przepis art. 23b ust. 3 stosuje si ę. 7. Prezes Urz ę du mo ż e, za zgod ą przedsi ę biorcy, z urz ę du uchyli ć decyzj ę, o której mowa w ust. 1, w cz ęś ci dotycz ą cej zobowi ą za ń, w przypadku gdy nast ą piła zmiana okoliczno ś ci maj ą cych istotny wpływ na wydanie tej decyzji. Przepisy ust. 6 stosuje si ę odpowiednio.

Zmiany od IV 2016 r. Art. 23d. Prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone ma skutek wobec przedsi ę biorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego postanowienia umownego oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umow ę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji.