KWALIFIKOWALNOŚĆ PODATKU VAT I ZAGROŻENIA Z TYM ZWIĄZANE Tomasz Zieleniak Kierownik Wydziału Kontroli Projektów EFRR Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych

VAT, a inaczej podatek od towarów i usług, jest daniną, która dotyczy zarówno sprzedawców, jak i konsumentów, jego wartość jest doliczana do każdej transakcji. Mechanizm rozliczenia VAT-u powoduje, iż w rzeczywistości wysokość podatku jest przerzucona na konsumenta. W myśl generalnej zasady, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, jeżeli te towary czy usługi mają związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi. VAT

Ostateczna decyzja należy do Beneficjenta, niemniej dysponent środków europejskich może ograniczyć możliwość finansowania podatku VAT Podstawowe kryteria kwalifikowalności: - Podatek od towarów i usług (VAT) został faktycznie poniesiony przez Beneficjenta, oraz - Beneficjent nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT. VAT – kwalifikować czy nie ?

Druga przesłanka Artykuł 9 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej Do tej pory przyjmowało się, że prawo odzyskania podatku VAT przysługuje praktycznie każdemu podmiotowi wykonującemu czynności opodatkowane, jeżeli zakupione towary są związane z tymi czynnościami.

Artykuł 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE „Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. „Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Samorządowe jednostki organizacyjne Podważenie linii interpretacyjnej Ministerstwa finansów Gminna jednostka budżetowa WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba) z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C ‑ 276/14 Gminna jednostka budżetowa WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba) z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C ‑ 276/14 Gminny zakład budżetowy Wyrok NSA z 2 września 2014 r., sygn. akt I FSK 938/14 Gminny zakład budżetowy Wyrok NSA z 2 września 2014 r., sygn. akt I FSK 938/14

Jeden podatnik W niniejszej sprawie z postanowienia odsyłającego wynika, że jednostki budżetowe będące przedmiotem postępowania głównego wykonują działalność gospodarczą powierzoną im w imieniu i na rachunek Gminy W. oraz że nie odpowiadają one za szkody spowodowane tą działalnością, ponieważ odpowiedzialność tę ponosi wyłącznie gmina. Ze wspomnianego postanowienia wynika również, że owe jednostki nie ponoszą ryzyka gospodarczego związanego z rzeczoną działalnością, ponieważ nie dysponują własnym majątkiem, nie osiągają własnych dochodów i nie ponoszą kosztów dotyczących takiej działalności, bowiem uzyskane dochody są wpłacane do budżetu Gminy W., a wydatki są pokrywane bezpośrednio z tego budżetu. Zatem, jak też stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w składzie powiększonym, gminę taką jak Gmina W. i jej jednostki budżetowe, w sytuacji takiej jak w postępowaniu głównym, należy uznać za jednego i tego samego podatnika w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT. W niniejszej sprawie z postanowienia odsyłającego wynika, że jednostki budżetowe będące przedmiotem postępowania głównego wykonują działalność gospodarczą powierzoną im w imieniu i na rachunek Gminy W. oraz że nie odpowiadają one za szkody spowodowane tą działalnością, ponieważ odpowiedzialność tę ponosi wyłącznie gmina. Ze wspomnianego postanowienia wynika również, że owe jednostki nie ponoszą ryzyka gospodarczego związanego z rzeczoną działalnością, ponieważ nie dysponują własnym majątkiem, nie osiągają własnych dochodów i nie ponoszą kosztów dotyczących takiej działalności, bowiem uzyskane dochody są wpłacane do budżetu Gminy W., a wydatki są pokrywane bezpośrednio z tego budżetu. Zatem, jak też stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w składzie powiększonym, gminę taką jak Gmina W. i jej jednostki budżetowe, w sytuacji takiej jak w postępowaniu głównym, należy uznać za jednego i tego samego podatnika w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT.

Jak przekłada się to na zakład budżetowy? -zakład wykonuje jedynie zadania własne jednostki, która go utworzyła, -zakład nie ma możliwości dowolnego profilowania swojej działalności w kierunku zwiększenia rentowności, -straty jakie przynosi zakład - finalnie obciążają budżet jednostki, która go utworzyła. -zakład wykonuje jedynie zadania własne jednostki, która go utworzyła, -zakład nie ma możliwości dowolnego profilowania swojej działalności w kierunku zwiększenia rentowności, -straty jakie przynosi zakład - finalnie obciążają budżet jednostki, która go utworzyła. Brak jest na dzień dzisiejszy wiążącego stanowiska w tej sprawie. Wydzielony budżet oraz możliwość finansowania własnej działalności z dochodów, wydają się niewystarczające do uznania zakładu budżetowego za podmiot samodzielny.

Konsekwencje? Zgodnie ze stanowiskiem MF i MIR, Beneficjenci nie będą obciążani konsekwencjami zmiany interpretacji podatkowej na skutek wyroku TSUE. Ciężar błędu przejmie Budżet Państwa Powyższe ma zastosowanie jedynie w odniesieniu do umów zawartych przed publikacją wyroku TSUE Na obecną chwilę nie ustalono ścieżki postępowania pozwalającej na doprowadzenie projektów dotkniętych wadą do pełnej kwalifikowalności

Nie/kwalifikowalność VAT – przykłady W ramach projektu gmina przygotowała tereny pod inwestycję. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina podpisała odpłatne umowy najmu z odbiorcami końcowymi. Z punktu widzenia gminy dochody na projekcie nie występują, ponieważ przychody z tytułu najmu są niewspółmierne do nakładów jakie należało ponieść aby przygotować teren dla rozwoju przedsiębiorczości w regionie. Gmina utrzymuje, że podatek VAT w projekcie jest kosztem kwalifikowalnym. W ramach projektu gmina przygotowała tereny pod inwestycję. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina podpisała odpłatne umowy najmu z odbiorcami końcowymi. Z punktu widzenia gminy dochody na projekcie nie występują, ponieważ przychody z tytułu najmu są niewspółmierne do nakładów jakie należało ponieść aby przygotować teren dla rozwoju przedsiębiorczości w regionie. Gmina utrzymuje, że podatek VAT w projekcie jest kosztem kwalifikowalnym.

Nie/kwalifikowalność VAT – przykłady W ramach projektu gmina wybudowała park technologiczny. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina wyłoniła operatora, który prowadzi na obiekcie działalność gospodarczą na własny rachunek. Operator płaci gminie kwotę ustaloną w toku procedury konkurencyjnej. Podobnie jak w poprzednim przypadku, z punktu widzenia gminy dochody na projekcie nie występują, ponieważ przychody z tytułu najmu są niewspółmierne do nakładów jakie należało ponieść aby przygotować infrastrukturę. Gmina utrzymuje, że podatek VAT w projekcie jest kosztem kwalifikowalnym. W ramach projektu gmina wybudowała park technologiczny. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina wyłoniła operatora, który prowadzi na obiekcie działalność gospodarczą na własny rachunek. Operator płaci gminie kwotę ustaloną w toku procedury konkurencyjnej. Podobnie jak w poprzednim przypadku, z punktu widzenia gminy dochody na projekcie nie występują, ponieważ przychody z tytułu najmu są niewspółmierne do nakładów jakie należało ponieść aby przygotować infrastrukturę. Gmina utrzymuje, że podatek VAT w projekcie jest kosztem kwalifikowalnym.

Nie/kwalifikowalność VAT – przykłady W ramach projektu gmina wybudowała park technologiczny. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina wyłoniła operatora, który prowadzi na obiekcie działalność gospodarczą na własny rachunek. Operator otrzymuje od gminy kwotę ustaloną w toku procedury konkurencyjnej.

Nie/kwalifikowalność VAT – przykłady W ramach projektu gmina wybudowała park technologiczny. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina wyłoniła operatora, który prowadzi na obiekcie działalność gospodarczą na własny rachunek. Operator otrzymuje od gminy kwotę ustaloną w toku procedury konkurencyjnej. Jednocześnie operator ma obowiązek dokonania pewnych inwestycji na obiekcie, co podniesie wartość tej infrastruktury. Gmina otrzyma zmienioną infrastrukturę nieodpłatnie.

Nie/kwalifikowalność VAT – przykłady W ramach projektu gmina wybudowała park technologiczny. Po zakończeniu realizacji projektu, gmina wyłoniła operatora, który prowadzi na obiekcie działalność gospodarczą na rachunek gminy. Operator otrzymuje od gminy kwotę ustaloną w toku procedury konkurencyjnej. Jednocześnie operator ma obowiązek dokonania pewnych inwestycji na obiekcie, co podniesie wartość tej infrastruktury. Gmina otrzyma zmienioną infrastrukturę nieodpłatnie.

Dziękuję za uwagę. Tomasz Zieleniak Kierownik Wydziału kontroli Projektów EFRR Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych