Rynek pracy: teorie, zjawiska, procesy. Wykład 2015/2016 Warunki zaliczenia: egzamin ustny, ocena premiowana obecnościami (plus za trzy obecności, gdy sprawdzane losowo)

Lektura Wiesława Kozek, Rynek pracy. Perspektywa instytucjonalna, 2013, Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, całość Rafał Drozdowski, Rynek pracy w Polsce. Recepcja, oczekiwania , strategie dostosowawcze, 2002, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, (fragmenty)

Cel Wprowadzenie w problematykę rynku pracy, Główne koncepcje wyjaśniające zbiorowe zachowania ludzi na rynku pracy Proces tworzeniu rynku pracy w Polsce po roku 1990 Zmiany w okresie 1990- 2010, 1995- 2010

Teorie rynku pracy Teoria klasyczna rynku pracy Alternatywne szkoły w ekonomii Antropologia ekonomiczna Socjologia kulturowa The embeddedness theory – teoria zakotwiczenia rynku pracy w społeczeństwie Nowa instytucjonalna ekonomia i socjologia

Klasyczna teoria ekonomiczna Rynek jako proces równoważenia popytu na pracę i podaży pracy Struktura popytu i podaży (charakterystyka miejsc pracy i cech siły roboczej) Bezrobocie wynikiem nierównowagi 3 typy bezrobocia zależnego od charakteru nierównowagi: frykcyjne, cykliczne i strukturalne

Co się dzieje, gdy rynek jest ograniczany? Gospodarka socjalistyczna; ograniczenie popytu na pracę, ograniczenie podaży pracy, polityka pełnego zatrudnienia, kontrolowanie ceny pracy Interwencja w rynek pracy we współczesnych gospodarkach rynkowych: płaca minimalna, zatrudnienie subsydiowane, postanowienia zbiorowych umów o pracę

Idealny model rynku pracy Pracownicy i pracodawcy działają zgodnie z zasadą maksymalizacji własnych korzyści. Siła robocza jest doskonale mobilna, konsekwentnie poszukuje lepszych typów prac. Rynek pracy jest doskonale przejrzysty. Między pracownikami toczy się ostra gra konkurencyjna o miejsca pracy. Płace pracowników są doskonale giętkie, zmieniają się nawet przy niewielkich wahnięciach popytu lub podaży pracy

Odstępstwa od idealnego modelu rynku pracy Pracownicy i pracodawcy nie zawsze działają zgodnie z zasadą maksymalizacji własnych korzyści. Siła robocza nie bywa jest doskonale mobilna, i nie zawsze konsekwentnie poszukuje lepszych typów prac. Rynek pracy nie jest dla wszystkich doskonale przejrzysty. Między pracownikami nie toczy się bezwzględna gra konkurencyjna o miejsca pracy. Ludzie bywają solidarni Płace pracowników nie są doskonale giętkie, w pewnych interwałach czasowych są stałe i inercyjnie zmieniają się w odpowiedzi na wahnięcia popytu lub podaży pracy

Podejście neo - instytucjonalne: rynek pracy jako instytucja Rynek pracy musi być rozpoznawany: giełdy pracy jako symbol Rynek pracy jako stałe, regularne, nawykowe współdziałanie ludzi, w oparciu o uznane wartości, zwyczaje i normy na obszarze kupna i sprzedaży pracy Normatywna podstawa rynku - uznanie dla kupna i sprzedaży specyficznego towaru.

Rynek jako instytucja ekonomiczna (Samuel Eisenstadt) Koncentracja wokół wymiany, dystrybucji i cyrkulacji specyficznego dobra rynkowego Spotkanie wolnego właściciela – oferenta własnej siły roboczej i nabywcy – pracodawcy Suwerenne decyzje stron a obozy pracy i zatrudnianie więźniów Wolontariaty

Czym zajmiemy się w czasie wykładu ?

Plan wykładu Dziś: Rynek pracy jako przedmiot zainteresowania socjologii; w kierunku analizy instytucji i teorii zakotwiczenia

Pomiar rynku pracy Podstawowe miary opisu Statystyka publiczna - polska i międzynarodowa Zmiany na rynku pracy w Polsce w świetle danych statystycznych

Rynek pracy - zakotwiczenie w polskim społeczeństwie Praca jako dobro rynkowe i nierynkowe Zmiana znaczenia pracy pod wpływem mechanizmów rynku Problem przyswojenia reguł rynku, w tym rynku pracy Poglądy na bezrobocie Nierówności generowane przez rynek Strategie zaradności ekonomicznej w gospodarce rynkowej

Teoria segmentacji rynku pracy Zawodowe rynki pracy Wewnętrzny i zewnętrzny rynek pracy Jądro rynku pracy i peryferie (core i periphery) Lokalne rynki pracy Nieformalny rynek pracy, czyli praca na czarno Rynek sektora prywatnego Małe firmy na rynku pracy Rynek pracy sektora publicznego

Płynne zatrudnienie Rodzaje i zasięg niestandardowego zatrudnienia Przyczyny: zmiany technologiczne i globalna konkurencja Polityka typu flexicurity Konsekwencje pracy niestandardowej: korozja charakteru?

Bezrobocie jako zjawisko przyswojone Zasięg bezrobocia Podstawowe typy bezrobocia Bezrobocie długoterminowe Bezrobocie dobrowolne i grupy onieśmielone na rynku pracy Bezrobocie w Polsce Zachowania bezrobotnych a odpowiedź otoczenia Skutki bezrobocia Państwo i społeczeństwo przeciwko bezrobociu

Rodzaje mobilności i ich społeczna przestrzeń Czy mamy mobilny rynek pracy w Polsce i Europie?

Rynek i edukacja – inwestycje w kapitał ludzki Dopasowanie i jego skutki w szkolnictwie zawodowym (zasadniczym i średnim) Dopasowanie i jego skutki w szkolnictwie wyższym Kształcenie ustawiczne Równe szanse edukacyjne

Polityka i strategia rynku pracy w społecznym kontekście Rodzaje polityki i strategii zatrudnienia oraz rynku pracy Substytucyjna polityka rynku pracy Komplementarna polityka rynku pracy Programy rynku pracy planowane i realizowane w Polsce Polityka i strategia rynku pracy w świetle danych statystycznych Badania opinii związanych z polityką rynku pracy

Instytucjonalizacja rynku pracy Proces instytucjonalizacji jako symptom dojrzałości rynku pracy Dialog społeczny: silny czy słaby udział w polityce zatrudnienia? Znaczenie instytucji rynku pracy Infrastrukturalne instytucje rynku pracy