O paleniu tytoniu raz jeszcze… Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Toruniu
Polacy a tytoń - dane 27% populacji pali papierosy, w tym 23% kobiet i 31% mężczyzn; 21% mężczyzn i 15% kobiet to byli palacze; palacze okazjonalni – 3% mężczyzn i 2% kobiet nigdy nie paliło ok.45% mężczyzn i ok.59% kobiet
12% palących kobiet i 10% palących mężczyzn przyznało się do palenia przy kobietach ciężarnych 27% mężczyzn i 22% kobiet pali w obecności dzieci 35% osób związanych z edukacją pali tytoń
Badania nad zachowaniami zdrowotnymi polskiej młodzieży ponad 55% młodzieży próbowało palić, a 14% z nich podjęło próby palenia w wieku 11 lat i mniej, w III klasie gimnazjum do prób palenia przyznało się 66% chłopców i 61% dziewcząt, w II klasie liceum – 76% chłopców i 74% dziewcząt, aż 30% młodzieży III klasy gimnazjalnej pali regularnie! liczba młodzieży podejmującej próby i palącej tytoń z różną częstotliwością wzrasta wraz z wiekiem badanej młodzieży
Najważniejsze problemy związane z paleniem tytoniu w środowisku dzieci i młodzieży obniżający się wiek dzieci eksperymentujących z papierosami; utrzymująca się liczba stałych palących w młodym wieku; nie zmniejszająca się liczba palących dziewcząt i młodych kobiet; zjawisko biernego palenia wśród dzieci.
Dlaczego palenie tytoniu powoduje u ludzi tak dużo szkód zdrowotnych? toksykologia dymu tytoniowego! - zawiera ok. 4000 substancji chemicznych, w tym 40-50 rakotwórczych; składniki dymu tytoniowego przedostają się do krwiobiegu, poprzez który docierają do narządów wewnętrznych oraz tkanek i komórek organizmu wywołując ich uszkodzenie, co prowadzi do zaburzenia wielu procesów życiowych
Czynne i bierne palenie zarówno czynne jak i bierne palenie tytoniu stanowi jeden z głównych czynników występowania wielu chorób (m.in. układu krążenia, oddechowego, pewnych typów nowotworów); narażenie na czynne, jak i bierne palenie tytoniu to jedna z przyczyn przedwczesnej umieralności mężczyzn i kobiet u osób nigdy nie palących, ale narażonych na codzienne wdychanie dymu tytoniowego (w stosunku do osób, które nie były narażone na działanie dymu tytoniowego) ryzyko wystąpienia raka płuc wzrasta do 30%, a o 15% wzrasta ryzyko przedwczesnego zgonu!
Kobiety a tytoń…. Płodowy Zespół Tytoniowy – zespół cech obciążonego dymem tytoniowym płodu; palenie tytoniu w ciąży – negatywny wpływ na matkę i dziecko, zaburza rozwój; (obniżenie masy urodzeniowej dziecka; ryzyko poronienia - odkładane w łożysku składniki dymu tytoniowego powodują uszkodzenia płodu; przedwczesny poród)
Dym tytoniowy szkodzi niepalącym Dym boczny wydostaje się w ciągu całego czasu palenia papierosa i nie jest filtrowany ani przez filtr papierosowy, ani przez „żywy filtr”, jakim są płuca; dym główny natomiast jest wdychany jedynie przez 20-30 sekund.
więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy. Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy.
Niepokojące fakty Raport WHO - efekt pierwszego globalnego badania wpływu wdychania dymu tytoniowego przez osoby niepalące: Badanie uwzględniło dane z lat 2004 - 2010, ze 192 krajów na całym świecie. Ta ogromna ilość danych pozwoliła ustalić, że na całym świecie 40% dzieci, 33% niepalących mężczyzn i 35% niepalących kobiet wdycha dym z papierosów wypalanych przez inne osoby. Z powodu szkód zdrowotnych spowodowanych biernym paleniem 379 tys. osób umiera na choroby serca, 165 tys. na infekcje dolnych dróg oddechowych, prawie 37 tys. na astmę oraz 21 400 na raka płuc.
Bierne palenie a zdrowie dzieci przyczyna zagrożenia zdrowia u małych dzieci (np. hamowanie dojrzewania płuc, zespół nagłej śmierci łóżeczkowej SIDS); dzieci narażone na bierne palenie w wieku przedszkolnym i szkolnym – częściej zapadają na choroby układu oddechowego, nieżyty nosa, zapalenia zatok, choroby ucha środkowego, rozwój astmy i zaostrzenie przebiegu tej choroby
Bierne palenie a zdrowie dzieci na skutek przebywania dzieci w zadymionych pomieszczeniach - zaburzenia rozwoju psychoruchowego w zakresie funkcji: wzrokowych, słuchowych, utrzymywania koncentracji uwagi oraz zaburzeń mowy częste choroby dzieci narażonych na dym tytoniowy to powodują absencję w szkole (zaległości w przyswajaniu materiału szkolnego)
Bierne palenie a zdrowie dzieci problemy w zachowaniu wynikające z negatywnej samooceny, gorszych wyników w nauce, większej męczliwości, nadaktywności, braku więzi z innymi dziećmi; wstyd z powodu palenia rodziców (włosy, ubrania przesiąknięte zapachem tytoniu), a także lęk o zdrowie i życie palących bliskich
Podczas realizacji działań profilaktycznych ukierunkowanych na bierne i czynne palenie tytoniu przez dzieci i młodzież, nie można pominąć problemu palenia przez dorosłych – to oni tworzą warunki rozwoju dzieci i młodzieży, wskazują na normy i wartości, stanowią przykład do naśladowania, a także modelują styl życia młodych ludzi.
Dziękuję za uwagę