Pierwsze sobory Kościoła O KSZTAŁTOWANIU SIĘ DOKTRYNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ

Teologia po Efezie (431 r.)  Cyryl zbyt mocno podkreśla Bóstwo Chrystusa.  Używa formuł Apolinarego: Jedna natura wcielonego Słowa.  Zwolennicy teologii Cyryla, na podstawie jego pism, uznanych za „ortodoksyjne”, dochodzą do skrajnych wniosków.  Nie mogą oni zaprzeczyć, że Chrystus nie miał: ludzkiej duszy i realnego ciała ludzkiego, ale…  Natura Boska w Chrystusie (Boski Logos) przewyższa ludzką naturę w sposób nieskończony.  W Chrystusie jest więc „jedna natura Wcielonego Słowa”, w tym sensie, że ta Boska natura wchłonęła i przebóstwiła ludzką.

Monofizytyzm  Natura ludzka jest o wiele „słabsza” i mniej godną w porównaniu z naturą Boską – dlatego została wchłonięta.  Wyznawcą takich poglądów jest mnich z Konstantynopola:  Eutyches (378 – 454 r.).  Propaguje on w teologię Efezu i Cyryla Aleksandryjskiego.  Wg Eutychesa Chrystus:  jest z dwóch natur,  ale po wcieleniu jest już w jednej naturze.

Monofizytyzm  Natura ludzka, w momencie wcielenia, rozpłynęła się w naturze Boskiej tak, jak kropla słodkiej wody rozpływa się w morzu.  W tym kontekście powtarzał formułę cyryliańską: mi,a fu,sin tou/ lo,gou sesarkwme,nh.  Eutychesowi przeciwstawił się jego biskup – Flawian, patriarcha Konstantynopola.  Było to trudne, bo Eutryches bronił Cyryla i Soboru w Efezie.  Eutyches został potępiony przez synod w Konstantynopolu, w 448 r.  Eutyches miał zwolenników w kręgach cesarza, po potępieniu nastąpiła silna reakcja jego zwolenników.

Sobór zbójecki  Eutyches pisał listy do innych biskupów, argumentując, że został niesłusznie oskarżony. Pisał m.in. do:  Patriarchy Aleksandrii – Dioskura (następcy Cyryla),  Biskupa Rzymu – Leona Wielkiego.  Z powodu zaciekłych polemik cesarz Teodozjusz II, w 449 r., zwołał sobór do Efezu – nazwany później: „soborem zbójeckim”.  Z tej okazji papież Leon Wielki – po dokładnym rozpatrzeniu sprawy – napisał list do patriarchy Konstantynopola: Flawiana.  W liście papież przyznał rację Flawianowi, nie Eutychesowi, ale i Flawianowi się dostało.

Sobór zbójecki  List Leona miał być odczytany na soborze w Efezie, w 449 r.  Sobór, przygotował i mu przewodniczył patriarcha Aleksandrii – bp Dioskur – następca Cyryla Aleksanryjskiego.  Dioskur był zwolennikiem teologii Eutychesa (i Cyryla).  Miał on tylu zwolenników, że nie tylko:  rehabilitował Eutychesa, ale i  potępił patriarchę Konstantynopola – Flawiana,  potępił również Teodoreta z Cyru i Ibanna z Edessy i innych obecnych Antiocheńczyków.

Przyczyny soboru w Chalcenodnie  List papieża Leona nie został odczytany w Efezie w 449 r..  Papież Leon protestował u cesarza Teodozjusza II, że jego list nie został odczytany na soborze, ale bezskutecznie.  Po śmierci Teodozjusza II, cesarzową zostaje jego siostra Pulcheria, zwolenniczka difizytów (uznających 2 natury w Chrystusie).  Pulcheria wysłuchała prośby Leona:  Potępieni Antiocheńczycy wracają z wygnania, a Eutyches zostaje wydalony ze swojego monastyru.  Cesarz Marcjan (mąż Pulcherii), w celu utrzymania pokoju i jedności chrześcijaństwa zwołuje sobór do Chalcedonu, 1 września 451 r.

Przyczyny soboru w Chalcenodnie  Leonowi Wielkiemu – papieżowi wcale na tym nie zależało, gdyż otrzymał to, czego chciał: rehabilitacji ortodoksyjnych teologów i potępienia heretyków.  Cesarzowi jednak zależało na pokoju religijnym w całym cesarstwie.  Ponadto, widział jaką rolę prawną zaczynają odgrywać sobory!  Stają się punktem odwołania dla późniejszych, ewentualnych herezji!  W soborze uczestniczyło ok 600 biskupów.  Na soborze w Chalcedonie zostaje w końcu odczytany List Leona do Flawiana – przyjęty z aplauzem.

Chalcedon, 451 r.  List staje się oficjalnym dokumentem dogmatycznym Soboru Chalcedońskiego.  W wyniku obrad zostaje sformułowana dość długa Definicja Wiary.  Punkt 11. Definicji Wiary Chalcedonu – to dogmat Chrystologiczny, obowiązujący po dziś dzień.  Ponadto, potępiono biskupa Aleksandrii Dioskura, rehabilitowano Teodoreta i Ibasa oraz, post mortem, biskupa Konstantynopola Flawiana.  Nie wszyscy byli zgodni, co do Soboru w Efezie (z 431 r.), gdyż idee Cyryla były wciąż żywe i doprowadziły do monofizytyzmu.

Chalcedon, 451 r.  Osiągnięto jednak kompromis, gdyż zaaprobowano:  Drugi List Cyryla do Nestoriusza, jako dogmatyczny (jest w nim mowa o duszy rozumnej Chrystusa),  List Leona Wielkiego do Flawiana, jako dogmatyczny.  Nie zaaprobowano:  Trzeciego Listu Cyryla do Nestoriusza  12 Anatematyzmów – były zbyt kontrowersyjne dla difizytów.  Dzięki Chalcedonowi, synod w Efezie (431 r.) staje się soborem.  Chalcedon potwierdza również ważność: Nicei i Konstantynopola.

Dogmat chrystologiczny Chalcedonu  Definicji Wiary, §11 : „Zgodnie ze świętymi Ojcami, wszyscy jednomyślnie uczymy wyznawać, że jest jeden i ten sam Syn, Pan nasz Jezus Chrystus, doskonały w Bóstwie i doskonały w człowieczeństwie, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, złożony z duszy rozumnej i ciała, współistotny ( homoousios ) Ojcu co do Bóstwa i współistotny ( homoousios ) nam co do człowieczeństwa, „we wszystkim nam podobny oprócz grzechu”, przed wiekami zrodzony z Ojca co do Boskości, w ostatnich czasach narodził się co do człowieczeństwa z Maryi Dziewicy, Matki Bożej ( Theotokos ), dla nas i dla naszego zbawienia”.

Dogmat chrystologiczny Chalcedonu „Jednego i tego samego Chrystusa Pana, Syna Jednorodzonego, należy wyznawać w dwóch naturach (physis): bez zmieszania, bez zmiany, bez podzielenia i bez rozłączania. Nigdy nie zanikła różnica natur przez ich zjednoczenie, ale zostały zachowane cechy właściwe obu natur, które się spotkały, aby utworzyć jedną osobę ( prosopon ) i jedną hipostazę ( hypostasis ). Nie wolno dzielić Go na dwie osoby ani rozróżniać w Nim dwóch osób, ponieważ jeden i ten sam jest Syn, Jednorodzony, Bóg, Słowo i Pan Jezus Chrystus, zgodnie z tym, co niegdyś głosili o Nim Prorocy, o czym sam Jezus Chrystus nas pouczył i co przekazał nam Symbol Ojców”.

List Leona do Flawiana  Eutyches:  Chrystus jest z 2 natur  po wcieleniu jest w 1 naturze  Flawian ?:  Chrystus jest z 2 natur  po wcieleniu jest w 2 naturach  Leon Wielki:  Chrystus jest z 1 natury  po wcieleniu jest w 2 naturach

List Leona do FlawianaEutychesFlawian Leon Wielki natura ludzka Logos Jednanatura Logos Logos Logos Logos wcieleniewcieleniewcieleniewcieleniewcieleniewcielenie z w