Znaczenie mimiki twarzy w kontaktach nauczyciel – uczeń

Cel prezentacji Celem niniejszej prezentacji jest wskazanie jak istotna jest mimika twarzy nauczyciela w jego kontaktach z uczniami.

Czym są mimika i gesty w komunikacji Mimika jest zewnętrznym wyrazem przeżyć i nastrojów wyrażonym w grze mięśni twarzy, oczu i ruchach rąk (gestach). Mimika podstawowych wzruszeń (np. gniewu lub radości) jest wrodzona i zasadniczo jednakowa przez całe życie u ludzi. Pozostałe uczucia pod wpływem życia zbiorowego i ćwiczenia ulegają pewnemu zróżnicowaniu, najczęściej tamowaniu. W porozumiewaniu się ludzi mimika należy do tzw. języka pozawerbalnego i stanowi tak samo ważny element komunikacji jak język werbalny.

Komunikacja niewerbalna Jest to sposób komunikowania się bez używania słów. Komunikacja niewerbalna może być działaniem zamierzonym lub niezamierzonym. Do wskaźników niewerbalnych zaliczamy: mimikę twarzy, gesty, pozycję i ruchy ciała, dotyk, a nawet sposób patrzenia.

W jaki sposób odbywa się wyrażanie komunikacji za pomocą ekspresji twarzy? Co możemy powiedzieć poprzez wyraz twarzy? Emocje są bardzo ważnym sposobem komunikowania się, to ta część komunikacji, którą ciągle wykorzystujemy. Zawsze używamy naszej mimiki, nawet bezwiednie. Jeżeli więc komunikujemy co innego niż myślimy, wówczas nasza twarz to zdradza.

Czy umiesz odczytać wyraz twarzy? czujący niesmak skrzywdzony błogi uradowany wścibski zdziwiony zadowolony zarozumiały znudzony

Czy można ukryć prawdziwe uczucia? Nie możemy pozostać neutralni — nie ma czegoś takiego — zawsze przekazujemy swoją osobą jakieś emocje, które najczęściej wyrażamy właśnie mimiką. Czasami wolelibyśmy nic nie przekazywać. Kiedy przychodzimy do pracy zaspani to i tak dzieci to widzą. I być może to tłumaczy dlaczego w szkole nauczyciel może mieć problemy w kontakcie z dziećmi, być może za swoją postawę. I odwrotnie, są tacy nauczyciele, którzy mają problemy w kontaktach z dziećmi, a być może ma to związek z postawą... Równie ważne jest badanie postawy naszych uczniów.

Ważne jest badanie postawy uczniów Musimy umieć je odczytać, zidentyfikować to, co swą postawą chcą nam przekazać. Ten rodzaj komunikacji, choć wydaje się bardzo prymitywny i bywa niekiedy mylący, jest jednak ważniejszy niż mowa, wszak poprzedza nasze zachowania werbalne (nim coś powiemy oceniamy otoczenie i słuchacza). Oczywiście mowa jest bardzo ważna. Dzięki niej komunikujemy się w najszybszy, najskuteczniejszy sposób. Jednak istnieje takie niebezpieczeństwo, że rozmawiając z uczniem słowa i mimika, których używamy mogą oznaczać coś dokładnie odwrotnego niż to co mówimy.

Mimika twarzy nauczyciela Wyraz twarzy nauczyciela ma ogromne znaczenie na fakt jak odbierają go uczniowie. Może on próbować kierować w mniejszym bądź większym stopniu swoją mimiką, nakładać różne maski, jednak nie zawsze odnosi to zamierzony skutek. Dzieci są najlepszymi obserwatorami i potrafią po twarzy odszyfrować drugiego człowieka. Sposób w jaki nauczyciel mówi poruszając wargami, układ ust i brwi podczas mówienia, grymas twarzy, wyraz oczu – to wszystko świadczy o jego stanie emocjonalnym oraz najczęściej jest pierwszą reakcją na komunikat nadawany przez inną osobę. I chociaż czasami chce coś ukryć przed uczniami, to nagła zmiana wyrazu twarzy zdradzi jego prawdziwe odczucia i opinie. Dzieje się to tak szybko, że nie zdaje sobie nawet z tego sprawy.

Dlatego też swoje uzasadnienie znajduje powiedzenie, że ,,twarz powie szybciej, niż pomyśli głowa”. Kontakt wzrokowy odkrywa stosunek do rozmówcy. Czasami zdarza się , że chcemy ukryć swoje niezadowolenie, rozczarowanie lub żal i wymuszamy uśmiech na swojej twarzy. Ktoś obserwuje nas z pewnej odległości może nie dostrzec, że to tylko gra. Ale spoglądając w nasze oczy, prawie zawsze odkryje prawdę. Dlaczego tak się dzieje? Polega to na tym, że oczy nigdy nie kłamią i są ,, zwierciadłem naszej duszy”. Można ćwiczyć gestykulację i postawy ciała, ale bardzo trudno zapanować nad mimiką twarzy i wyrazem oczu. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyciel był szczery i by nie było konfliktu w tym co wyraża słowem a co mimiką.

W kontaktach nauczyciel – uczeń, ten pierwszy musi pamiętać, że to jak odbiorą go jego uczniowie będzie nie tylko wpływać na ich ewentualną sympatię, ale również na fakt, czy chętnie będą uczyć się danego przedmiotu czy też nie. W sytuacji, gdy zauważą nieszczerość nauczyciela i sprzeczność w tym co mówi a co wyraża jego twarz, to na pewno nie zdobędzie on ich sympatii jak również nie będzie on w stanie skłonić ich do wysiłku i pracy na lekcji, a tym samym może odnieść porażkę na polu zawodowym.

Nauczyciel swoją postawą i zaangażowaniem widocznym na twarzy jest w stanie zainspirować uczniów do pracy. Będzie ponadto lepiej odbierany przez uczniów a tym samym będzie mógł wzbudzić w nich większe zaufanie i być może stanie się osobą, do której zwrócą się w razie jakichkolwiek problemów. Taka postawa może również wpłynąć na fakt, iż zostanie on lepiej odebrany i zrozumiany w środowisku nie tylko uczniów i rodziców, ale również w gronie pedagogicznym.

Podsumowanie Trzeba pamiętać, że : mówią nie tylko nasze usta - ciało również. Zatem musimy większą uwagę zwracać na mowę ciała, bo prawidłowo odczytana mowa ciała jest częścią praktycznej znajomości człowieka. Nie można z niej rezygnować, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. zasadę 10x30x60 dotyczącą skuteczność naszego przekazu: w 10% zależy od tego co mówimy w 30% jest konsekwencją tego jak mówimy (ton głosu, sposób artykułowania, precyzja wypowiedzi) w 60% zależy od mowy ciała, a więc zachowań towarzyszących rozmowie i sygnalizujących nasze nastawienie psychiczne.

Bibliografia http://www.empi2.pl/obudowa/galeria3/galeria9.htm Mieszkowska M., Czym są mimika i gesty w codziennej komunikacji. Mima i pantomima cz. 1 na http://www.plock.edu.pl/prv/logopeda/komunikacja/mima/mima1.html (data wejścia 11.05.2009 r.) Oberska B., Komunikacja niewerbalna – mimika, gest na http://www.edukacja.edux.pl/p-2752-komunikacja-niewerbalna-mimika-gest.php (data wejścia 11.05.2009 r.)