Mózgowy peptyd natriuretyczny jako wskaźnik czynności skurczowej serca u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów Przemysław Kotyla, Maciej Lewicki, Olga Gumkowska Eugeniusz J. Kucharz Katedra Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Śląski Uniwersytet Medyczny Katowice
RZS a choroby układu sercowo-naczyniowego Umieralność wśród pacjentów z RZS Pacjenci z RZS żyją średnio 3-7 lat krócej 40% zgonów u pacjentów z RZS powodują incydenty sercowo-naczyniowe Choroby układu krążenia u pacjentów z RZS Pacjenci z RZS mają 2-krotnie zwiększone ryzyko rozwoju niewydolności krążenia Pacjenci z RZS są 2-krotnie częściej narażeni na zawał mięśnia sercowego 1. Solomon DH, Curhan GC, Rimm EB, et al. Cardiovascular risk factors in women with and without rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2004; 50: 3444-9. 2. Olas J, Gajos G, Bucka J, Włoch A i wsp.: Przyczyny śmiertelności sercowo-naczyniowej w grupie pacjentów z eumatoidalnym zapaleniem stawów. Post Dermatol Alergol 2006; 23, 1: 26–30
Łańcuch cytokin i komórek odpowiedzialnych za rozwój zapalenia w przebiegu RZS Zaznaczono centralną rolę TNF alfa i IL-1, IL-6) ( Źródło N.E.J.M.)
TNF alfa a serce Normalne miokardium nie stwierdza się TNF alfa ekspresja receptorów dla TNF alfa Niewydolność m. sercowego Pojawienie się znaczących stężeń TNF w m. sercowym Zmniejszenie gęstości receptorów dla TNF na powierzchni
TNF alfa jako wskaźnik niewydolności krążenia
Dwufazowe działanie TNF alfa na mięsień serca
Czy leczenie anty TNF może być kardiotoksyczne? RENAISSANCE RECOVER RENEWAL W wymienionych badaniach leczenie niewydolności krążenia za pomocą anty TNF alfa nie przyniosło korzyści w porównaniu do leczenie standardowego, a w badaniu RENEWAL ( infliximab ) pogorszenie czynności serca.
Czy leczenie RZS za pomocą inhibitorów TNF alfa jest bezpieczne dla krążenia?
Ocena czynności skurczowej serca i biochemicznych wskaźników jego wydolności u chorych z RZS leczonych infliximabem
Uzasadnienie (1) Jedną z metod oceny czynności serca jest pomiar frakcji wyrzutowej w czasie badania echokardiograficznego. Badanie takie jest względnie trudno dostępne Jako alternatywne badanie można zastosować Oznaczenie BNP dobra korelacja z czynnością serca, wzrost zapowiada wystąpienie jawnej niewydolności krążenia. Podwyższone stężenia spotyka się u chorych z bezobjawowym upośledzeniem czynności serca
Uzasadnienie (2) Innym wskaźnikiem biochemicznym jest stężenie endoteliny -1 ET-1 Zwiększenie stężenia endoteliny u chorych z ciężką niewydolnością krążenia (klasa III i IV NYHA) Circulation 1994;89:1580 J Card Fail 1996; 2: 71
Grupa badana (23 kobiety) wiek 51,31,55 lat Długość trwania choroby przed anty TNF 7,1 1,0 lat Średnia dawka MTX 9,30,53mg/ tydzień DAS 28 6,20,28 Średnia dawka steroidów 5,3 mg (w przeliczeniu na prednizon)
Metodyka Ocena echokardiograficzna czynności m. sercowego z oceną EF Oznaczenie stężeń endoteliny ET-1, mózgowego czynnika natriuretycznego pro N-BNP, interleukiny -6 IL-6
Stężenie IL-6
Stężenie ET-1
Stężenie NT pro BNP 0 M 4 M 9 M 10 20 30 40 50 NT-pro BNP [fmol/ml] 10 20 30 40 50 p<0.01 NT-pro BNP [fmol/ml]
Czynność skurczowa serca u chorych na RZS leczonych infliximabem
Podsumowanie Infliximab podawany w standardowej dawce chorym na RZS, u których nie stwierdza się upośledzonej czynności skurczowej serca powoduje poprawę czynności m. sercowego mierzona tak echokardiograficznie jak i za pomocą biochemicznych wskaźników czynności serca. Poprawę czynności skurczowej serca należy tłumaczyć supresją procesu zapalnego w następstwie zastosowanego inhibitora TNF alfa. Rutynowe oznaczanie ET-1 i BNP może w przyszłości stanowić alternatywę dla wykonywania echokardioigrafii u chorych kwalifikowanych do leczenia antycytokinowego.