Bankowość spółdzielcza to bankowość bezpieczna Szanowni Państwo, Pozwolą Państwo, że przedstawię krótką prezentację na temat bezpiecznego funkcjonowania banków spółdzielczych zrzeszonych z Bankiem BPS S.A. na tle kryzysu obserwowanego na rynkach finansowych.

Agenda: Wyniki Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. Wyniki Banków Spółdzielczych zrzeszonych z Bankiem BPS S.A. Kryzys na rynkach finansowych, a kondycja Banków Spółdzielczych Prezentacja będzie dotyczyła trzech obszarów, tj.: sytuacji finansowej Banku BPS S.A., sytuacji finansowej zrzeszonych banków spółdzielczych oraz kondycji banków spółdzielczych na tle kryzysu na rynkach finansowych.

Struktura akcjonariatu Udział w kapitale zakładowym Banku BPS S.A. Wyszczególnienie Udział w kapitale zakładowym 31.12.07 31.03.08 30.06.08 30.09.08 Banki Spółdzielcze 86,70% 86,28% 86,33% Inne Banki Polskie 2,22% 2,64% Banki Zagraniczne 3,40% Skarb Państwa 1,58% Pozostali akcjonariusze 6,11% 6,06% Razem, z tego: 100,0% Kapitał polski 96,60% Kapitał zagraniczny W kontekście ostatnich zawirowań na rynkach finansowych istotna wydaje się struktura własnościowa banków. W Banku BPS S.A. największy udział w kapitale zakładowym mają banki spółdzielcze wynoszący ponad 86 %. Banki Zagraniczne posiadają jedynie 3,4 % akcji. Kapitał polski w strukturze akcjonariatu Banku stanowi aż 96,6 %. 3

Pasywa Banku BPS S.A. 10 469 10 324 10 297 9 443 w mln zł Obserwowany jest ciągły rozwój działalności i poprawa sytuacji finansowej Banku BPS S.A. Suma bilansowa Banku, która na koniec września br. wyniosła 10,3 mld zł zwiększyła się od końca poprzedniego roku o 854 mln zł, tj. o 9,0 %. Następuje systematyczny przyrost pozyskanych przez Bank środków, przede wszystkim środków banków spółdzielczych. Środki BS-ów w strukturze pasywów Banku Zrzeszającego stanowią ok. 76 % i udział ten utrzymuje się od dłuższego czasu na stabilny poziomie.

Aktywa netto Banku BPS S.A. w mln zł 10 469 10 297 10 324 9 443 Wysoki udział depozytów lokowanych przez banki spółdzielcze w Banku Zrzeszającym ma istotne przełożenie na strukturę aktywów. Sytuacja na rynkach finansowych ma swoje odzwierciedlenie w strukturze lokowania nadwyżek finansowych Zrzeszenia na rynku pieniężnym. Bank Zrzeszający odpowiedzialny za bezpieczeństwo środków BS-ów lokuje je w bezpieczne instrumenty finansowe, w tym w szczególności w dłużne papiery wartościowe. Stan tych papierów na dzień 30.09.2008 r. wynosił 5,7 mld zł i od końca poprzedniego roku wzrósł o 1,4 mld zł, tj. o 32,8 %. Lokaty międzybankowe jako bardziej ryzykowne instrumenty uległy obniżeniu i w okresie 9 miesięcy ich stan zmniejszył się o 1,2 mld zł, tj. o 59,6 %. Struktura aktywów Banku BPS S.A. charakteryzuje się wysokim stopniem bezpieczeństwa, gdyż poziom dłużnych papierów wartościowych (głównie papiery skarbowe i NBP) stanowi 56 % sumy bilansowej.

Depozyty i kredyty Banku BPS S.A. w mln zł 9 686 Razem depozyty 9 494 9 502 8 555 Razem kredyty 3 229 2 921 3 052 2 807 Dynamicznie rozwija się działalność handlowa Banku BPS S.A. Depozyty Banków Spółdzielczych lokowane w Banku Zrzeszającym wyniosły na koniec września 7,8 mld zł i w okresie dziewięciu miesięcy br. zwiększyły się o 650 mln zł, tj. o 9,0%, natomiast stan pozostałych depozytów wzrósł o 300 mln zł, tj. o 21,7 % i ukształtował się na poziomie 1,7 mld zł. Kredyty brutto ogółem Banku na koniec analizowanego okresu ukształtowały się na poziomie 3,2 mld zł, co oznacza ich przyrost od końca 2007 r. o 15,0 %. Bank BPS S.A. notuje znaczną nadwyżkę pozyskanych środków nad wartością zaangażowaną w akcję kredytową. Potwierdza to wysoki poziom płynności, a tym samym bezpieczeństwa funkcjonowania Banku.

Jakość kredytów Banku BPS S.A. w mln zł Jakość portfela kredytowego Banku mierzona udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na koniec września br. wyniosła 4,8 % i była niższa niż na koniec ubiegłego roku o 7,2 pp. Wielkość omawianego wskaźnika odnotowana na koniec września br. ukształtowała się na poziomie zbliżonym do osiąganego przez sektor banków komercyjnych. Udział kredytów zagrożonych w kredytach ogółem w sektorze na koniec sierpnia br. wynosił ok. 4,5 %. Istotna poprawa jakości portfela kredytowego potwierdza bezpieczne funkcjonowanie Banku w wielu sferach jego działania. 7

Zysk brutto Banku BPS S.A. w mln zł Dynamika 30.09.08/30.09.07 238,8% Według stanu na koniec września br. zysk brutto Banku wyniósł 97,9 mln zł, co oznacza że wynik ten był ponad dwukrotnie wyższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Na poziom tego wyniku wpłynął wyższy wynik z tytułu odsetek, wynik na pozostałej działalności operacyjnej oraz wynik na rezerwach celowych. Wynik z tytułu odsetek był wyższy niż uzyskano przed rokiem przede wszystkim na skutek bardziej dynamicznego rozwoju działalności handlowej oraz wyższego poziomu stóp procentowych. Wzrost wyniku na pozostałej działalności operacyjnej oraz wyniku na rezerwach celowych uzyskany w sierpniu br. był efektem dokonanej transakcji ze Spółką utworzoną przez Bank – Centrum Finansowe Banku BPS Sp. z o.o., tj. efektem rozliczenia sprzedaży wierzytelności bilansowych i pozabilansowych. 8

Zysk netto Banku BPS S.A. Dynamika 30.09.08/30.09.07 152,8% w mln zł Na koniec września bieżącego roku zysk netto Banku wyniósł 51,8 mln zł. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego wynik ten był wyższy o 17,9 mln zł, tj. o 52,8 %. Na poziom tego wyniku wpłynął wyższy niż w roku ubiegłym wynik na działalności bankowej, wynik na pozostałej działalności operacyjnej. Odnotowano również korzystniejszą różnicę wartości rezerw i aktualizacji. Należy podkreślić, że wynik finansowy netto Banku w okresie 9 miesięcy br. ukształtował się na znacznie wyższym poziomie niż osiągnięty w całym 2007 roku. 9

Fundusze własne Banku BPS S.A. w mln zł 10,54% Współczynnik wypłacalności 9,39% 10,41% 9,59% Fundusze własne Banku na 30.09.2008 roku wyniosły 369 mln zł i w okresie dziewięciu miesięcy nastąpił ich wzrost o 77,4 mln zł, tj. o 26,5 %. Było to efektem zaliczenia do funduszy wyniku finansowego netto Banku zarówno za 2007 r., jak i za I półrocze 2008 r. Bank BPS S.A. podejmuje inne działania mające na celu podwyższenie wielkości kapitałów własnych oraz utrzymanie bezpiecznego poziomu współczynnika wypłacalności. W sierpniu br. nastąpiło zaliczenie do funduszy własnych Banku środków pochodzących z I transzy emisji Bankowych Papierów Wartościowych w kwocie 30,5 mln zł. W planach przewidziane są kolejne emisje instrumentów dłużnych do łącznej wartości 150 mln zł. Bank przewiduje, iż w okresie 5 lat nastąpi podwojenie funduszy własnych.

Podstawowe wskaźniki sprawności działania Banku BPS S.A brutto netto 0,62 pp. 0,15 pp. ROA (zysk/średnie aktywa) netto brutto Wysoki poziom osiągniętego na koniec września 2008 r. wyniku finansowego brutto i netto Banku wpłynął na poprawę wielkości wskaźników ROA i ROE, które ukształtowały się na poziomie korzystniejszym od uzyskanego w analogicznym okresie poprzedniego roku. Wskaźnik ROA brutto, czyli zwrot z aktywów Banku wyniósł na koniec września 1,3 %, tj. ukształtował się na poziomie wyższym niż przed rokiem o 0,6 pp. Natomiast wskaźnik ROE brutto obrazujący stopę zwrotu z kapitałów własnych Banku wyniósł 35,1 % i przekroczył wielkość uzyskaną przed rokiem o 18,4 pp. 18,43 pp. 4,81 pp. ROE (zysk/średnie kapitały)

Suma bilansowa zrzeszonych Banków Spółdzielczych w mln zł Przyrost w kwartale 881 710 1 741 Wartość sumy bilansowej banków spółdzielczych zrzeszonych z Bankiem Polskiej Spółdzielczości wg stanu na 30.09.2008 r. ukształtowała się na poziomie 30 mld zł. W stosunku do końca ubiegłego roku wzrosła o 3,3 mld zł, tj. o 12,5 %. Poziom sumy bilansowej kreowany jest przez wartość depozytów od sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych, stanowiących podstawowe źródło finansowania działalności banków.

Depozyty i kredyty zrzeszonych Banków Spółdzielczych w mln zł 708 Przyrost depozytów w kwartale 460 1 171 735 1 019 Przyrost kredytów w kwartale 577 Silną stroną zrzeszonych banków spółdzielczych jest dynamiczny rozwój ich działalności handlowej. Wg stanu na koniec września 2008 roku wartość kredytów brutto sektora niefinansowego i podmiotów sektora budżetowego wyniosła 17,6 mld zł. Oznacza to ich przyrost w okresie dziewięciu miesięcy br. o 2,3 mld zł, tj. o 15,3 %. Poziom depozytów ogółem w bankach spółdzielczych na koniec września br. wyniósł 25,1 mld zł i był wyższy od stanu na koniec roku o 2,3 mld zł, tj. o 10,3%. Nadwyżka depozytów nad kredytami wynosi więc 7,5 mld zł, którą banki spółdzielcze lokują w Banku Zrzeszającym. W efekcie świadczy to o nadpłynności grupy zrzeszonych banków spółdzielczych, a tym samym o wysokim poziomie bezpieczeństwa ich funkcjonowania.

Jakość kredytów zrzeszonych Banków Spółdzielczych w mln zł Dynamicznemu wzrostowi portfela towarzyszy ciągła poprawa jego jakości, związana zarówno ze zwiększaniem wolumenu kredytów, jak i z bezpiecznym zarządzaniem portfelem kredytowym. Średni udział kredytów zagrożonych w kredytach ogółem 350 banków spółdzielczych wynosi 3,0%. U podstaw funkcjonowania banków spółdzielczych jest zasada finansowania lokalnych środowisk dobrze znanych bankowi i cieszących się zaufaniem Banku. Takie same relacje funkcjonują między depozytariuszami a bankami spółdzielczymi, co przekłada się na wysoki poziom bezpieczeństwa lokowanych środków. 14

Zysk brutto zrzeszonych Banków Spółdzielczych w mln zł Dynamika 30.09.08/30.09.07 141,1 % Wyniki brutto osiągane przez banki spółdzielcze w kolejnych miesiącach 2008 r. przewyższały wartości wykazywane w analogicznych okresach roku 2007. Po dziewięciu miesiącach br. łączny wynik brutto zrzeszonych BS-ów wyniósł 516,5 mln zł i był wyższy od wyniku osiągniętego po III kw. 2007 r. o 150,4 mln zł, tj. o 41,1 %. 15

Zysk netto zrzeszonych Banków Spółdzielczych w mln zł Dynamika 30.09.08/30.09.07 143,0 % Dobra kondycja zrzeszonych banków spółdzielczych ma swoje odzwierciedlenie w wypracowywanych wynikach finansowych. Wynik netto na koniec września br wyniósł 422 mln zł i był wyższy od wyniku uzyskanego w analogicznym okresie ubiegłego roku o 43,0%. Systematyczny przyrost zysku netto w okresie dziewięciu miesięcy roku 2007 i 2008 świadczy o bezpiecznym i zrównoważonym rozwoju banków spółdzielczych. 16

Fundusze własne zrzeszonych Banków Spółdzielczych w mln zł 14,34% 14,66% 14,49% 15,03% Współczynnik wypłacalności Wszystkie zrzeszone z Bankiem BPS S.A. banki spółdzielcze dysponują funduszami własnymi na ustawowo wymaganym poziomie, tj. o równowartości powyżej 1 mln euro. Fundusze własne zrzeszonych banków, systematycznie zasilane wynikiem wypracowanym w roku poprzednim ulegają skokowym wzrostom w pierwszej połowie każdego roku, po dokonaniu badania bilansu za rok poprzedni przez biegłego rewidenta. Wg stanu na 30.09.2008 r. fundusze własne BS-ów wynosiły 2,9 mld zł. W ciągu 9 miesięcy bieżącego roku wzrosły o 16,1%. Współczynnik wypłacalności banków spółdzielczych Zrzeszenia BPS liczony jako relacja sumy funduszy własnych banków spółdzielczych do sumy ich całkowitych wymogów kapitałowych ukształtował się na stabilnym wysokim poziomie – 14,34%, przekraczając normę nadzorczą o 6,34 pp.

Podstawowe wskaźniki sprawności działania zrzeszonych BS-ów 0,36 pp. ROA netto (zysk netto/średnie aktywa) 4,77 pp. Na koniec września br. średni wskaźnik ROA netto zrzeszonych z BPS banków spółdzielczych wyniósł 1,9 % i był o 0,4 pp. wyższy niż uzyskany przed rokiem. Podstawowy dla właścicieli banków wskaźnik, który określa zwrot na zainwestowanym przez nich kapitale (ROE netto) na 30.09.2008 roku ukształtował się w bankach spółdzielczych na poziomie 20,4 % i był o 4,8 pp. wyższy niż w analogicznym okresie roku 2007. ROE netto (zysk netto/średnie kapitały)

na tle sektora bankowego Zrzeszenie BPS na tle sektora bankowego Dynamika depozytów sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych 31.12.2007 = 100% Zrzeszenie BPS stale umacnia swoją pozycję rynkową i skutecznie konkuruje z bankami komercyjnymi. Gama produktów i usług finansowych oferowanych przez Banki Zrzeszenia wychodzi naprzeciw różnorodnym oczekiwaniom klientów. Dynamika depozytów klientów sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych uzyskana w Zrzeszeniu kształtuje się na poziomie zbliżonym do dynamiki osiąganej przez banki komercyjne i na koniec sierpnia wyniosła ok. 110 %. 19

na tle sektora bankowego Zrzeszenie BPS na tle sektora bankowego Dynamika kredytów sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych 31.12.2007 = 100% Dynamika kredytów ogółem uzyskana w Zrzeszeniu BPS w okresie ośmiu miesięcy br. ukształtowała się na poziomie niższym o 5,8 pp. od uzyskanej w bankach komercyjnych i wyniosła 113,3 %. Wpływ na powyższą sytuację miała przede wszystkim dynamika kredytów w grupie osób prywatnych, przede wszystkim z uwagi na mniejszy niż w bankach komercyjnych przyrost kredytów mieszkaniowych i hipotecznych.

na tle sektora bankowego Banki Spółdzielcze na tle sektora bankowego Banki Zrzeszone z BPS S.A. Banki Spółdzielcze ogółem Banki komercyjne 30.06.2008 Współczynnik wypłacalności 14,7% 13,8% 10,6% 9,95% 9,58% 7,63% Udział funduszy własnych w sumie bilansowej Udział kredytów zagrożonych od sektora niefinansowego 3,27% 2,78% 5,19% Na slajdzie tym zaprezentowano kilka podstawowych wskaźników ekonomicznych zrzeszonych banków spółdzielczych istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa funkcjonowania banków w porównaniu do grupy wszystkich banków spółdzielczych i grupy banków komercyjnych. Współczynnik wypłacalności, którego norma nadzorcza wynosi 8 % w zrzeszonych z BPS bankach spółdzielczych na 30.06.2008 r. wyniósł 14,7 % i był wyższy niż w całym sektorze banków spółdzielczych o 0,9 pp. oraz wyższy niż w bankach komercyjnych o 4,1 pp. Banki Spółdzielcze zrzeszone z BPS S.A. charakteryzują się najwyższym udziałem funduszy własnych w sumie bilansowej spośród prezentowanych grup. Sektor banków spółdzielczych odnotowuje korzystniejszą jakość portfela kredytowego niż banki komercyjne. Wyraźnie korzystniejszą relację kredytów do depozytów posiadają banki spółdzielcze, w tym w szczególności zrzeszone z BPS S.A. od sektora banków komercyjnych. Nadwyżka depozytów nad kredytami w grupie banków zrzeszonych z BPS S.A. wynosi 22,7 %, podczas gdy banki komercyjne wykazują niedobór depozytów na finansowanie działalności kredytowej wynoszący 10,39 %. Relacja kredytów do depozytów sektora niefinansowego 77,29% 81,90% 110,39% 21

Przyczyny kryzysu na rynkach finansowych Niekontrolowany rozwój akcji kredytowej – kredyty hipoteczne (subprime); Liberalna polityka w zakresie oceny zdolności kredytowej i monitoringu klientów; Spadek popytu i cen nieruchomości oraz wartości zabezpieczeń; Niski poziom stóp procentowych w latach 2000 - 2003 był przyczyną wykreowania popytu na kredyty hipoteczne i wzrostu cen nieruchomości. Chęć generowania wysokich zysków przez banki powodowała udzielanie kredytów na bardzo liberalnych warunkach z naruszeniem relacji pomiędzy wielkością udzielanych kredytów, a możliwością ich spłaty przez klientów. Liberalna polityka kredytowa banków komercyjnych w zderzeniu z restrykcyjną polityką pieniężną amerykańskiego Banku Centralnego dotyczącą wzrostu stóp procentowych począwszy od 2005 r. była przyczyną spadku popytu na nieruchomości i w konsekwencji spadku ich cen. Spowodowało to zmniejszenie wartości zabezpieczeń kredytów, a także trudności klientów w regulowaniu swoich zobowiązań. Problemy z odzyskiwaniem należności.

Przyczyny kryzysu na rynkach finansowych cd. Rozszerzenie kryzysu na inne rynki finansowe; Bankructwa znaczących instytucji finansowych; Załamanie na rynkach kapitałowych; Globalizacja rynku finansowego spowodowała, że kryzys na rynku kredytów hipotecznych rozszerzył się na inne rynki finansowe i regiony świata, co w konsekwencji spowodowało bankructwa bądź przejęcia globalnych instytucji finansowych. Wpłynęło to na spadek wartości tych spółek wyrażający się wartością ich akcji, a w dalszej konsekwencji załamaniem na rynkach kapitałowych. Rozpoczęła się masowa wyprzedaż akcji praktycznie na wszystkich giełdach świata powodując istotne spadki indeksów giełdowych. Straty finansowe inwestorów na papierach opartych o kredyty hipoteczne przyczyniły się do utraty zaufania do instytucji finansowych oraz wzrostu kosztów pozyskania pieniądza. Sytuacja ta ma istotny wpływ na pojawienie się problemów płynnościowych instytucji finansowych. Utrata wzajemnego zaufania pomiędzy instytucjami finansowymi.

Zrzeszenie BPS na tle kryzysu Bezpieczny poziom współczynnika wypłacalności; Dobra jakość kredytów; Nadpłynność; Aktualna sytuacja na światowych rynkach finansowych nie powinna bezpośrednio wpłynąć na bezpieczeństwo funkcjonowania Zrzeszenia BPS. Zrównoważony i bezpieczny rozwój Zrzeszenia jest naszym głównym celem strategicznym. Świadczy o tym bezpieczny poziom współczynnika wypłacalności banków spółdzielczych zrzeszonych z Bankiem BPS S.A.. oraz dobra jakość portfela kredytowego. Wielkości te są na znacznie korzystniejszym poziomie niż w sektorze banków komercyjnych. Sektor bankowości spółdzielczej, a szczególnie Zrzeszenie BPS (ze względu na swój potencjał) jest w dużym stopniu kreatorem płynności na polskim rynku usług bankowych. Od roku w polskim sektorze bankowym następuje szybszy rozwój działalności kredytowej wobec dużo niższego przyrostu poziomu depozytów. Spowodowało to konieczność pokrywania niedoboru środków korzystając z pożyczek na rynku międzybankowym. W polskim sektorze bankowym przewaga kredytów nad depozytami sektora niefinansowego i budżetowego na koniec czerwca 2008 r. osiągnęła wartość 30,2 mld zł, a w sierpniu zwiększyła się do 43 mld zł. W bankach spółdzielczych Zrzeszenia BPS relacja ta jest odwrotna, a przewaga depozytów nad kredytami wyniosła na koniec sierpnia br. 7,7 mld zł. Nadwyżki finansowe Zrzeszenia lokowane są przez Bank BPS S.A. przede wszystkim w bezpieczne, ale zapewniające również wysoką rentowność bony i obligacje Skarbu Państwa oraz bony NBP. Udział tych instrumentów w portfelu lokowanym przez Bank na rynku pieniężnym wyniosła na koniec września br. 83,0 %. Bezpieczne inwestowanie nadwyżek finansowych.

Działania operacyjne BPS S.A. na rzecz zrzeszonych BS-ów zagospodarowywanie nadwyżek środków finansowych, udzielanie lokat, kredytów i pożyczek, poręczeń i gwarancji bankowych, administrowanie funduszami pomocowymi. Bank BPS S.A. spełniając funkcję Banku zrzeszającego wspiera banki spółdzielcze, w szczególności w zakresie zarządzania płynnością poprzez: zagospodarowywanie nadwyżek środków finansowych; udzielanie lokat i kredytów; administrowanie funduszami pomocowymi.

Lokowanie nadwyżek finansowych Banku BPS S.A. w mln zł Z powyższego slajdu wynika zmiana w polityce zagospodarowywania nadwyżek finansowych na przestrzeni 9 miesięcy br., która jest reakcją na obserwowaną sytuację na rynkach finansowych. Bezpieczeństwo środków Banków Spółdzielczych wymusza konieczność ich lokowania w instrumenty nie generujące ryzyka. Takimi instrumentami na rynku polskim są papiery skarbowe i bony pieniężne NBP. O ile w grudniu ubiegłego roku najwyższy udział w lokowanych nadwyżkach miały lokaty na rynku międzybankowym, stanowiąc 45,5 %, o tyle we wrześniu br. ich udział obniżył się do poziomu 9,9 %. Natomiast papiery skarbowe we wrześniu 2008 r. stanowiły 88 % i były wyższe od udziału odnotowanego w grudniu br. o 47,4 pp. 26

Wspomaganie BS-ów w zarządzaniu płynnością Wybrane produkty wspomagające proces zarządzania płynnością: kredyt techniczny, bezwarunkowy limit operacyjny na międzybankowym rynku pieniężnym, lokata płynnościowa dla banków spółdzielczych o sumie bilansowej poniżej 200 mln zł, Doradztwo i pomoc w zakresie zarządzania płynnością. Nie wszystkie banki spółdzielcze charakteryzują się nadwyżką depozytów nad kredytami. W Zrzeszeniu są takie banki które wymagają pomocy w zakresie pozyskania środków na finansowanie działalności. Wychodząc naprzeciw potrzebom banków spółdzielczych Bank Zrzeszający oferuje szereg produktów zapewniając niezachwianą płynność finansową tych banków. Stworzony system produktów takich jak kredyt techniczny, limit operacyjny, lokaty płynnościowe powodują iż Zrzeszenie BPS funkcjonuje bezpiecznie i gwarantuje harmonijny rozwój wszystkich zrzeszonych banków.

Wspomaganie BS-ów w zarządzaniu płynnością cd. Produkt dla BS-ów wspomagający proces zarządzania płynnością Liczba BS-ów Wartość w mln zł Środki z funduszu pomocowego na zachowanie bieżącej płynności płatniczej 17 26 Bezwarunkowy limit operacyjny 47 351 Kredyt techniczny 171 145 Limit na lokaty dla BS-ów 350 2 120 Współpraca w zakresie działalności operacyjnej zaprezentowana w tabeli pokazuje, jak duże znaczenie dla banków spółdzielczych mają przygotowane dla nich przez Bank Zrzeszający produkty wspomagające proces zarządzania płynnością. Wszystkie wymienione produkty, z wyłączeniem pierwszego, pełnią funkcję instrumentów zabezpieczających płynność BS-ów, co oznacza, że przyznane limity, mogą zostać wykorzystane w dowolnej chwili, w sytuacjach pogorszenia płynności. Jedynym instrumentem skierowanym do banków o trudnej sytuacji płynnościowej jest pomoc udzielana z funduszu pomocowego Zrzeszenia na zachowanie bieżącej płynności płatniczej. Zarówno ilość BS-ów korzystających z tego produktu, jak i wartość kwotowa udzielonej pomocy świadczą o marginalnym problemie zrzeszonych banków spółdzielczych w zakresie płynności.

Fundusze pomocowe i ich wykorzystanie w mln zł 200,7 201,1 188,5 174,2 183,8 167,5 152,1 130,0 Jednym z istotnych instrumentów wspomagających BS-y w zakresie uzyskiwania norm nadzorczych i bezpiecznego funkcjonowania na rynku są fundusze pomocowe tworzone przez wszystkie zrzeszone banki spółdzielcze a administrowane przez Bank Zrzeszający. Z funduszy tych udzielana jest pomoc w formie pożyczek podporządkowanych przeznaczonych na wzmocnienie kapitałowe banków, na poprawę współczynnika wypłacalności a także bieżącej płynności. Wartość utworzonych funduszy na koniec września br. wynosiła łącznie 200,7 mln zł i wzrosła w okresie dziewięciu miesięcy o 48,6 mln zł, natomiast ich wykorzystanie wyniosło 188,5 mln zł i było wyższe niż na koniec ubiegłego roku o 58,5 mln zł. 29

Dziękuję Państwu za uwagę Zaprezentowany Państwu materiał potwierdza iż bankowość spółdzielcza to bankowość bezpieczna. Świadczą o tym: struktura własnościowa Banku Zrzeszającego i banków spółdzielczych (kapitał polski) zrównoważony rozwój działalności handlowej, dobre wyniki finansowe, nadpłynność finansowa, wsparcie Banku Zrzeszającego w zarządzaniu płynnością, oraz korzystniejsze niż w bankach komercyjnych: jakość portfela kredytowego, udział funduszy własnych w sumie bilansowej, współczynnik wypłacalności. Obserwowany kryzys finansowy, który nie omija Polski nie powinien zachwiać bezpieczeństwem i dobrą kondycją banków spółdzielczych, a w szczególności bezpieczeństwem lokowanych w bankach środków. 30