Temat: Uzdolnienia a zainteresowania zawodowe Cele: Przybliżenie pojęć- uzdolnienia i zainteresowania zawodowe, ukazanie relacji między nimi; Określenie własnych uzdolnień za pomocą testu.

Definicja zawodu Zawód – jest to układ czynności: Wyodrębnionych na skutek społecznego podziału pracy; Powtarzanych systematycznie; Wymagających specjalnego przygotowania; Określających pozycję społeczną pracownika; Będących źródłem dochodów.

Czynniki trafnego wyboru zawodu

Uzdolnienia Jest to zespół czynników wrodzonych i właściwości psychofizycznych umożliwiających szczególnie sprawne wykonywanie różnorodnych czynności i bardziej skomplikowanych działań.

Uzdolnienia c.d. O zdolnościach mówimy wtedy, gdy stopień sprawności wykonywania czynności jest wyższy od przeciętnej. Podział zdolności: Ogólne (inteligencja); Specjalne (werbalne, językowe, rachunkowe, wyobraźnia przestrzenna, organizacyjne, manualne, koordynacja ruchowa, artystyczne, plastyczne, muzyczne itd.)

Zainteresowania Nie są wrodzone. Można je wywoływać, budzić. Pojmowane są jako określony stosunek do przedmiotów lub osób, który cechuje tendencja do mobilizacji uwagi i trwałego jej skupienia na przedmiocie, dążenie do zajmowania się nim i pozytywne nastawienie uczuciowe.

Wpływ na zainteresowania mają: Rodzina, Środowisko, Poziom społeczno-ekonomiczny, Osobowość rodziców, Płeć, Uzdolnienia, Uznawane wartości, Aprobata otoczenia, Samoocena, Traumatyczne przeżycia, Stan zdrowia, dojrzałość fizyczna.

Test uzdolnień Pisać bez błędów ortograficznych. Pogodzić zwaśnionych kolegów Naprawić rower. Gotować i piec. Zaśpiewać zasłyszaną melodię. Szybko nauczyć się wiersza na pamięć. Łatwo uczyć się języka obcego. Przekonać ludzi do swojego pomysłu. Naprawić kran. Szyć na maszynie.

Test uzdolnień c. d. 11. Rysować i wykonywać pomoce naukowe w szkole. 12. Szybko zorientować się w kierunkach w nieznanym terenie. 13. Precyzyjnie wyrażać swoje myśli w mowie i na piśmie. 14. Pomagać kolegom w kłopotach. 15. Pielęgnować rośliny domowe. 16. Zaprojektować wystrój swojego pokoju. 17. Zadawać trafne pytania na lekcji. 18. Zawiesić półkę na ścianie. 19. Barwnie opowiadać lekturę szkolną. 20. Podejmować gości.

Test uzdolnień c. d. 21. Wykonać proste przedmioty z drewna, np. karmnik, półkę. 22. Zaopiekować się młodszym rodzeństwem. 23. Doradzić koleżance/koledze, jak ubrać się na imprezę. 24. Szybko zrozumieć sens czytanego tekstu. 25. Wyobrażać sobie bohaterów czytanej książki. 26. Organizować wolny czas sobie i innym. 27. Pomóc ojcu przy naprawie samochodu. 28. Zadbać o porządek w pokoju. 29. Modelować fryzurę. 30. Długo czytać bez zmęczenia.

Test uzdolnień c. d. 31. Pisać długie listy. 32. Pomóc koleżance/koledze w nauce. 33. Wykonać drobne naprawy sprzętu elektrycznego. 34. Wyszywać, robić na drutach, szydełkować. 35. Tańczyć. 36. Bez trudu trafić do miejsca, w którym dawno nie byłem. 37. Długo rozmawiać przez telefon. 38. Zadać nauczycielowi „trudne” pytanie. 39. Czytać rysunek techniczny. 40. Robić zakupy.

Test uzdolnień c. d. 41. Robić dobre zdjęcia fotograficzne. 42. Szybko liczyć. 43. Szybko czytać. 44. Rozśmieszać ludzi. 45. Posługiwać się komputerem. 46. Pomalować pokój. 47. Układać bukiety z kwiatów. 48. Objaśnić budowę silnika. 49. Opowiadać dowcipy. 50. Sprzeciwić się głupiemu pomysłowi kolegów.

Test uzdolnień c. d. 51.Grać na instrumencie muzycznym. 52. Szybko przepisywać tekst z tablicy. 53. Posługiwać się słowami i zwrotami obcojęzycznymi. 54. Szybko zaprzyjaźnić się z obcymi, np. na koloniach. 55. Opisać budowę urządzeń technicznych, np. odkurzacza. 56. Zaopiekować się psem. 57. Recytować wiersze. 58. Uczyć się fizyki. 59. Prowadzić własny budżet. 60. Szybko dostrzec znajomego w tłumie ludzi.

Klucz Uzdolnienia językowe: 1, 7, 13, 19, 25, 31, 37, 43, 49, 53 Uzdolnienia interpersonalne: 2, 8, 14, 20, 26, 32, 38, 44, 50, 54 Uzdolnienia techniczne: 3, 9, 18, 21, 27, 33, 39, 45, 55, 58 Uzdolnienia praktyczno-porządkowe 4, 10, 15, 22, 28, 34, 40, 46, 56, 59 Uzdolnienia artystyczne 5, 11, 16, 23, 29, 35, 41, 47, 51, 57 Uzdolnienia poznawcze 6, 12, 17, 24, 30, 36, 42, 48, 52, 60

Obliczanie wyników Maksymalny wynik w każdej grupie uzdolnień wynosi 50 pkt. Wynik poniżej 12 pkt wskazuje na brak uzdolnień w tej grupie. Wynik powyżej 38 pkt wskazuje na duże uzdolnienia w danej dziedzinie.

Grupy zawodów 1. Człowiek – człowiek; 2. Człowiek – technika; 3. Człowiek – przyroda; 4. Człowiek – system znaków; 5. Człowiek – działalność artystyczna.

Grupa człowiek - człowiek Grupa ta obejmuje zawody związane z pracą wymagającą stałego kontaktu z ludźmi (interesantami, klientami, pacjentami, kontrahentami, wspólnikami). Przykładowe zawody: związane z nauczaniem, wychowaniem, usługami, handlem, opieką medyczną, udzielaniem informacji i porad – nauczyciel, lekarz, psycholog, prawnik, sprzedawca, dziennikarz, kelner, menedżer, przedstawiciel handlowy itd. Cechy wymagane: pogodne usposobienie, takt, życzliwość, uczciwość, cierpliwość, dyskrecja, równowaga, opanowanie.

Grupa człowiek - technika W tej grupie znajdują się zawody, w których praca związana jest z wydobywaniem i przetwarzaniem surowców, obróbką różnorodnych materiałów, produkcją dóbr materialnych, eksploatacją urządzeń. Przykładowe zawody: mechanik, elektronik, elektryk, inżynier, krawiec, piekarz itd. Cechy wymagane: dobra spostrzegawczość, umiejętność obserwacji, odpowiedzialność, zdolność koncentracji uwagi, opanowanie, dokładność.

Człowiek – system znaków Grupa ta obejmuje zawody związane z posługiwaniem się systemem znaków i pojęć umownych, jak cyfry, znaki kartograficzne, kody, graficzne znaki językowe (litery), systemy oznakowania pojęć językowych naturalnych i sztucznych. Przykładowe zawody: związane z naukami ścisłymi, niektórymi humanistycznymi, np. informatyk, matematyk, fizyk, programista, ekonomista, astronom, tłumacz, kartograf, księgowy, korektor itd. Cechy wymagane: odpowiedzialność, samodzielność, zdolności organizacyjne, dokładność, dobra pamięć, umiejętność przewidywania, spostrzegawczość, systematyczność w działaniu, zdolność skupienia uwagi.

Grupa człowiek - przyroda W tej grupie znajdują się zawody , w których praca wymaga kontaktu z przyrodą: zwierzętami, roślinami, z ich pielęgnacją, uprawą, hodowlą oraz z różnymi zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie. Przykładowe zawody: biolog, mikrobiolog, weterynarz, leśnik, rybak, ogrodnik itd. Cechy wymagane: zamiłowanie do przyrody, poczucie odpowiedzialności, zdolność prowadzenia obserwacji, spostrzegawczość, dokładność, duża sprawność fizyczna.

Grupa człowiek - sztuka W tej grupie znajdują się zawody związane z działalnością artystyczną: muzyczną, plastyczną, aktorsko-sceniczną, organizacją imprez artystycznych, z wykonywanie wyrobów lub usług o charakterze artystycznym. Przykładowe zawody: plastyk, konserwator dzieł sztuki, aktor, architekt, dekorator wnętrz, projektant odzieży, fotograf itd. Cechy wskazane: wrażliwość estetyczna, wyobraźnia artystyczna i przestrzenna, wrażliwość na potrzeby ludzkie, myślenie twórcze, systematyczność, dokładność, precyzja.