na podstawie tekstu: W. Kwaśnickiego Ekonomia ewolucyjna – w poszukiwaniu alternatywnego wyjaśnienia rzeczywistości społeczno-gospodarczej na podstawie tekstu: W. Kwaśnickiego

Plan prezentacji Charakterystyka ekonomii ewolucyjnej Różnice pomiędzy paradygmatami: neoklasycznym i ewolucyjnym Modele a rzeczywistość Podsumowanie

Charakterystyka ekonomii ewolucyjnej Początki ekonomii ewolucyjnej sięgają końca XIX wieku Rozkwit podejścia ewolucyjnego przypada na lata 1950-1960, dzięki rozwojowi techniki komputerowej bowiem możliwe stało się budowanie i analizowanie nieliniowych modeli ewolucyjnych, uwzględniających różnorodność procesów gospodarczych

Charakterystyka ekonomii ewolucyjnej nieodwracalność czasu tzw. „strzałka czasu” zjawiska dynamiczne oraz koncentracja na obserwacjach w stanach dalekich od równowagi znaczenia mają zmiany ilościowe i jakościowe oraz widzenie procesu gospodarczego w perspektywie historycznej

Charakterystyka ekonomii ewolucyjnej , c.d. „widzenie populacyjne” procesu – tzn. występującego w obrębie zbiorów wzajemnie na siebie oddziałujących uwzględnia różnorodność i heterogeniczność zachowań podmiotów gospodarczych rozwój gospodarczy jako spontaniczny proces, w którym ważną rolę odgrywa mechanizm selekcji

Różnice pomiędzy paradygmatami: neoklasycznym i ewolucyjnym Wynikają z różnego widzenia rzeczywistości Paradygmat neoklasyczny – mechanistyczny wizerunek świata Paradygmat ewolucyjny – teoria Darwina Różnice te identyfikuje się w obrębie pięciu obszarów: optymalizacja i równowaga wiedza i informacja koncepcja firmy i konkurencji rozumienie czasu rola czynników losowych

Różnice – optymalizacja i równowaga E. Neoklasyczna wyizolowanie obszaru rzeczywistości, w którym analizowane zjawisko istnieje pytanie o dokonywanie optymalnych decyzji analiza procesów w stanie równowagi E. Ewolucyjna na procesy gospodarcze mają wpływ czynniki gospodarcze, demograficzne, kulturowe, psychologiczne, socjologiczne i inne mechanizm rozwoju i osiągnięcie pożądanej ścieżki rozwoju analiza procesów przejściowych (w dążeniu do równowagi)

Różnice – wiedza i informacja E. Neoklasyczna wiedza przedsiębiorcy o procesach, przesłankach i konsekwencjach wszelkich działań jest pełna, w związku z czym możliwe jest podejmowanie decyzji optymalnych E. Ewolucyjna wiedza jest niepełna, rozproszona, o charakterze lokalnym, w dużym stopniu nieuświadomiona i niewerbalizowalna decyzje człowieka mogą być co najwyżej suboptymalne

Różnice – koncepcja firmy i konkurencji E. Neoklasyczna koncepcja reprezentatywnej firmy konkurencja powoduje zbliżanie się produkcji i cen do stanu równowagi konkurencja cenowa kryterium działania podmiotów gospodarczych jest maksymalizacja zysku E. Ewolucyjna myślenie populacyjne konkurencja jako rywalizacja (efektywne gospodarowanie zasobami) konkurencja cenowa i technologiczna zapewnienie perspektyw rozwojowych firmie

Różnice – rozumienie czasu E. Neoklasyczna czas jest nie ukierunkowany, zmiana znaku czasu prowadzi do określenia stanów osiągniętych przez system w przeszłości E. Ewolucyjna „strzałka czasu” – czas ukierunkowany, nie jest możliwe proste odwrócenie biegu czasu i nie można określić stanu z przeszłości relatywnie dłuższy czas dostosowań niż czas trwania stanu równowagi

Różnice – rola czynników losowych E. Neoklasyczna pomija się czynniki losowe i analizuje się wartości oczekiwane zmiennych modelu niepewność redukowalna do koncepcji informacji niepełnej E. Ewolucyjna czynnik losowy, potrzebny do zrozumienia funkcjonowania systemów gospodarczych czynnik losowy obecny w procesie podejmowania decyzji i w procesie poszukiwania informacji

Modele a rzeczywistość Model jest po to, by uprościć rzeczywistość i zrozumieć zachodzące w niej skomplikowane procesy Kwestią nurtującą jest to: do jakiego stopnia proponowane przez różne nurty analizy ekonomicznej modele odpowiadają obserwowanej i doświadczanej przez nas rzeczywistości

Modele a rzeczywistość Stanowiska odnoszące się do badania zasadności modelu: Racjonalizm (model prawdziwy gdy jest wysnuty z pewnej liczby syntetycznych sądów, których prawdziwość nie może być podważona) Empiryzm (doświadczenie i obserwacja są ostatecznymi sędziami w ocenie prawdziwości modelu) Stanowisko pozytywistyczne (model jest na tyle prawdziwy na ile jest zdolny przewidzieć przyszłe zachowania się systemu rzeczywistego)

Modele a rzeczywistość Najczęściej stosowane sub-kryteria, ułatwiające proces oceny modelu: poprawność spójność uniwersalność prostota płodność użyteczność

Ekonomia ewolucyjna za istotne uznaje: Podsumowanie Ekonomia ewolucyjna za istotne uznaje: Potrzeby poznania motywacji ludzkich działań, procesów decyzyjnych człowieka, mechanizmów rozwoju gospodarczego i zrozumienia obserwowanej aktywności podmiotów gospodarczych Trudność analizy ekonomicznej wynika m.in. z tego, że ekonomiści zajmują się procesami na które mają wpływ czynniki gospodarcze (endogeniczne) oraz demograficzne, kulturowe, i wiele innych. Ekonomia powinna zbliżyć się do zrozumienia rzeczywistości, bo „wszystko ze wszystkim się łączy”, „wszystko na wszystko ma wpływ”