Temat: Transformacja ustrojowa w Polsce po 1989 r. Porozumienie „okrągłego stołu”. stan wojenny i jego skutki – rządy Wojciecha Jaruzelskiego: likwidacja ruchu związkowego, sankcje międzynarodowe, katastrofa gospodarcza, odcięcie od kontaktów ze światem; rządy Gorbaczowa w ZSRR (pieriestrojka): upadek gospodarki, klęska w Afganistanie, koniec „bratniej pomocy” dla reżimów komunistycznych w „demoludach”;

droga do „okrągłego stołu”: jak uniknąć „gilotyny”?, dyktat Jaruzelskiego, pośrednictwo biskupów pomiędzy komunistami i podziemną Solidarnością, początki kontaktów – 1988 – Magdalenka, obrady przy „okrągłym stole” 6 II – 5 IV 1989 r., - PZPR, ZSL, SD, Stowarzyszenie „Pax”, - przedstawiciele opozycji: Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, Bronisław Geremek, Lech Kaczyński;

Strona rządowo-koalicyjna Tomasz Adamczuk Norbert Aleksiewicz Stanisław Ciosek Aleksander Gieysztor Wiesław Gwiżdż Marek Hołdakowski Jan Janowski Janusz Jarliński Czesław Kiszczak Zenon Komender Jan Karol Kostrzewski Mikołaj Kozakiewicz Bogdan Królewski Aleksander Kwaśniewski Maciej Manicki Harald Matuszewski Leszek Miller Alfred Miodowicz Kazimierz Morawski Jerzy Ozdowski Anna Przecławska Tadeusz Rączkiewicz Jan Rychlewski Władysław Siła-Nowicki Zbigniew Sobotka Romuald Sosnowski Stanisław Wiśniewski Jan Zaciura Edward Zgłobicki

Strona solidarnościowo-opozycyjna Stefan Bratkowski Zbigniew Bujak Władysław Findeisen Władysław Frasyniuk Bronisław Geremek Mieczysław Gil Aleksander Hall Jacek Kuroń Władysław Liwak Tadeusz Mazowiecki Jacek Merkel Adam Michnik Alojzy Pietrzyk Edward Radziewicz Henryk Samsonowicz Grażyna Staniszewska Andrzej Stelmachowski Stanisław Stomma Klemens Szaniawski Jan Józef Szczepański Edward Szwajkiewicz Józef Ślisz Witold Trzeciakowski Jerzy Turowicz Lech Wałęsa Andrzej Wielowieyski

postanowienia: utworzenie senatu – 100 senatorów, wybory wolne, kwotowe wybory do sejmu – 299 mandatów dla komunistów a 161 dla bezpartyjnych, utworzenie urzędu Prezydenta PRL wybieranego przez Zgromadzenie Narodowe na 6 lat, zmiana prawa o stowarzyszeniach, która umożliwiłaby rejestrację Solidarności; dostęp opozycji do mediów (np. raz w tygodniu półgodzinna audycja w TVP, reaktywowanie "Tygodnika Solidarność”.

Zmiany ustrojowe po 1989 r.; wybory 4 i 18 czerwca 1989 – „półwolne”, b. Rzeczpospolita Polska zamiast PRL, c. usunięcie zapisów o kierowniczej roli PZPR, d. usunięcie zapisów o ścisłych powiązaniach z ZSRR, e. orzeł w koronie, plan Balcerowicza. ustawa konstytucyjna o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 23 kwietnia 1992 r. Konstytucję uchwalają sejm i senat połączone w Zgromadzenie Narodowe, prawo zgłoszenia projektu przysługiwało: Komisji Konstytucyjnej, 56 posłom i senatorom, prezydentowi, grupie 500 tys. Obywateli (1994);

Mała Konstytucja z 17 października 1992 r. Ustawa o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą a wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym; Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. zaakceptowana w referendum, podpisana przez prezydenta weszła w życie 17 października 1997r.

Konstytucja jako nadrzędny akt normatywny państwa. Konstytucja jest aktem szczególnym bo ma: szczególną treść – ustrój państwa, szczególny tryb uchwalenia, szczególny tryb zmiany, szczególną moc; szczególny układ Konstrukcja Konstytucji RP: preambuła, XIII rozdziałów, 243 artykuły.

Podstawowe zasady prawa konstytucyjnego: zasada suwerenności narodu; zasada republikańskiej formy państwa; zasada demokratycznego państwa prawnego; zasada reprezentacji politycznej; zasada podziału władzy i równoważenia się władz; zasada pluralizmu politycznego; zasada samorządności terytorialnej; zasada niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów i trybunałów, zasada wolności i praw człowieka i obywatela.