Czy polski sektor finansów publicznych jest w kryzysie? Mirosław Gronick i Warszawa 2 marca 2009 r.

Punkt wyjściowy (i) IV kw osłabienie dynamiki gospodarczej i pogorszenie sytuacji w finansach publicznych – globalna recesja; (ii) Reakcja MF - sekwestracja wydatków (kasowa) - po załamaniu się wpływów podatkowych w XI-XII; przeniesienie ok. 8 mld zł do budżetu 2009 r.

Punkt wyjściowy (i) IV kw08 - wzrost spożycia publicznego o 13,8% r/r oraz deficytu sektora finansów publicznych do 25,9 mld zł (8% PKB); (ii) także rekordowy przyrost zadłużenia sektora finansów publicznych (o 58,1 mld zł, lub 10,7% kw/kw); (iii) dług publiczny wzrasta do 600,8 mld zł, czyli 47,2% PKB; (iv) trwałe obniżenie dochodów sektora finansów publicznych (obniżka składki rentowej, stawek PIT) o ponad 2% PKB; (v) polityka budżetowa – połączenie impulsu fiskalnego (obniżenie podatków) z wysoką dynamika wydatków.

Kryzys w budżecie centralnym (i)dno spowolnienia gospodarczego w I kw. 2009, ale w sektorze finansów publicznych najgorzej było w II kw.; (ii) 1-sza reakcja – szukanie oszczędności (9,7 mld zł do KFD, ok. 10 mld zł zmniejszenie limitów wydatkowych); wg ustawy wydatki miały wzrosnąć o 16% r/r; krajowe o 10%; po tej zmianie w warunkach porównywalnych (z KFD) o 6%. Rzeczywisty wpływ wydatków (memoriałowych ) powinien być jeszcze pomniejszony o spłatę zobowiązań z 2008 r.; (iii) nie zmieniono prognozy dochodów i deficytu – postanowiono poczekać z nieuniknioną nowelizacją do połowy 2009 r.

Kryzys w budżecie centralnym

Porównanie budżetów na lata Źródło: MF, MGr

Porównanie spowolnienia z lat z sytuacją lat Podobne załamanie dynamiki dochodów sektora finansów publicznych. 2. Znacznie mniejszy impuls popytowy w poprzednim spowolnieniu. 3. Poprzednio Plan Hausnera teraz Plan Tuska. Nominalny PKB i dochody sektora FP (% r/r), dług (%PKB) Źródło: Eurostat, MGr Okres2000,32000,42001,12001,22001,32001,4 PKB11,508,837,305,993,732,49 Dochody2,69-1,44-2,366,621,45-0,53 Dług publiczny40,336,8 36,038,637,6 Okres2008,32008,42009,12009,22009,32009,4 PKB8,075,095,205,215,38 Dochody9,757,77-8,68-5,50-0,28 Dług publiczny43,247,249,0 50,551,5

Budżet na 2010 Źródło: MF, MGr

Zagrożenia w realizacji budżetu na 2010 r. 1. Możliwy słabszy popyt konsumpcyjny wraz z niższą inflacją – niższe wpływy z podatków pośrednich. 2. Spadek liczby pracujących i słaba dynamika płac – niższe wpływy z PIT, składki zdrowotnej oraz składek na ZUS. 3. Słabnące ożywienie w UE - pogorszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw – niższe wpływy z CIT. 4. Mało prawdopodobne powtórzenie dochodów z.t. dywidend. 5. Nadmierna dynamika wydatków. 6. Rosnący dług publiczny.