CIĄŻA EKTOPOWA

Ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. Jajowodowa jajnikowa brzuszna szyjkowa

Zachorowalność POLSKA - 0.5 / 100 ciąż USA - 1.5 / 100 ciąż JAMAJKA - 4.0 / 100 ciąż

W ostatnim okresie stwierdza się zwiększenie częstości występowania ciąży ektopowej. Stwierdza się podwojenie, a nawet potrojenie wskaźników opisujących występowanie ciąży ektopowej 150 ciąż ektopowych / 100.000 kobiet 1-2 ciąże ektopowe / 200-250 żywych urodzeń 1% wszystkich ciąż

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia ciąży ektopowej PID w wywiadzie przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie miednicy mniejszej patologia jajowodów przebyta ekspozycja na DES ( diethylostilbestrol ) palenie papierosów większa liczba partnerów seksualnych

Lokalizacja ciąży ektopowej 92-98 % jajowód 60 % bańka 25 % cieśń 10 % lejek 2 % cz. śródścienna 0.5 - 2 % jajnik 1.5 % jama brzuszna 0.1 - 0.2 % szyjka macicy możliwość współistnienia ciąży ektopowej i wewnątrzmacicznej

Objawy kliniczne są zróżnicowane Ciąża jajowodowa pęknięta ciąża cieśniowa pęka ~ 6 hbd ciąża bańkowa pęka ~ 8 - 12 hbd poronienie trąbkowe ~ 6 – 8 hbd Ciąża jajowodowa przewlekła samowyleczenie w 20%

Badanie podmiotowe i przedmiotowe objawy subiektywne i prawdopodobne ciąży bóle w podbrzuszu, zazwyczaj jednostronne krwawienie z macicy zaznaczona obrona mięśniowa, tkliwy narząd płciowy macica nieco powiększona, rozpulchniona miękki opór w przydatkach o nieregularnym kształcie obniżone sklepienie

Ostre objawy kliniczne ostry, przeszywający ból w podbrzuszu utrata przytomności , zasłabnięcie parcie na odbytnicę, na mocz obrona mięśniowa, objawy otrzewnowe ból ramion, kłucie przy oddychaniu objawy wstrząsu hipowolemicznego

Badania diagnostyczne Ultrasonografia przezpochwowa Ultrasonografia przezbrzuszna -HCG w surowicy krwi Badanie histopatologiczne wyskrobin z jamy macicy doczesna bez kosmków, objaw Arrias Stella Laparoskopia - metoda diagnostyczna i terapeutyczna

Badanie USG zmiany w przydatkach (pęcherzyk ciążowy, krwistek) brak pęcherzyka ciążowego w jamie macicy (pęcherzyk pseudociążowy) płyn w zatoce Douglasa (krew) krew pod kopułą wątroby

Laparoskopia operacyjna jest w chwili obecnej metodą z wyboru w leczeniu pacjentek z ciążą jajowodową, jajnikową i śródścienną ze względu na możliwość maksymalnie zachowawczego postępowania oraz szybki powrót pacjentki do pełnej aktywności życiowej. Jedynym przeciwwskazaniem do laparoskopii jest zły stan ogólny (wstrząs hipowolemiczny)

Laparoskopowe metody leczenia ciąży ektopowej odessanie afektu ze światła jajowodu nacięcie jajowodu wycięcie jajowodu

znacznej destrukcji jajowodu Leczenie zachowawcze powinno być zawsze postępowaniem z wyboru z wyjątkiem sytuacji: znacznej destrukcji jajowodu zwiększonego ryzyka wystąpienia kolejnej ciąży ektopowej

Salpingektomia koagulacja jedno- i dwubiegunowa laser pętla Roedera instrument przecinający ( Multifire Endo GIA-TM 30 )

jednorazowe podanie metotrexatu Należy kontrolować stężenie -HCG po oszczędzającej w przebiegu pooperacyjnym w razie konieczności powtórna laparoskopia bądź leczenie farmakologiczne jednorazowe podanie metotrexatu

Rozpoznanie różnicowe ciąży ektopowej zmiany pozapalne przydatków poronienie niezupełne lub całkowite nieprawidłowe krwawienia z jamy macicy pęknięcie lub skręcenie torbieli jajnika guz jajnika endometrioza chirurgiczne przyczyny ostrego brzucha

Ciąża jajnikowa Ciąża brzuszna Ciąża szyjkowa zagnieżdżenie zygoty na powierzchni jajnika lub w jajniku Ciąża brzuszna rozwój zygoty w obrębie jamy otrzewnej Ciąża szyjkowa implantacja i rozwój zygoty w szyjce macicy bez zajęcia trzonu

Etiologia ciąży szyjkowej urazy chirurgiczne przebyte poronienia wielorodność wiek wady rozwojowe, mięśniaki macicy atrofia, stan zapalny endometrium szybki pasaż zygoty

Rozpoznanie różnicowe ciąży szyjkowej poronienie szyjkowe mięśniak szyjki macicy nowotwór złośliwy szyjki

Farmakologiczne leczenie ciąży ektopowej 50 mg metotrexatu / m2 powierzchni ciała 1 mg metotrexatu / kg masy ciała jednorazowa dawka metotrexatu podana domięśniowo jest skuteczna w około 85 % przypadków

Kryteria kwalifikujące do leczenia metotrexatem Jajowód o średnicy < 3 cm wolny płyn w jamie otrzewnej < 100 ml brak czynności serca zarodka -HCG < 5000 mIU dobry stan ogólny pacjentki ciąża szyjkowa

Podjęcie próby farmakologicznego leczenia metotrexatem może mieć szczególne znaczenie w przypadku ciąży szyjkowej, albowiem dotychczas jedynym skutecznym postępowaniem przy tej lokalizacji ciąży ektopowej było wycięcie macicy.