Przeszczepienie wątroby Historia 1 tx wątroby - 1 marca 1963 T. Starzl 1 udana tx - 23 lipca 1967 T. Starzl 1 tx Polska - 1987 Szczecin, Zabrze 1 udana tx - 1990 CZD DOTYCHCZAS W POLSCE WYKONANO PONAD 1000 TRANSPLANTACJI WĄTROBY

WSKAZANIA DO PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY U DOROSŁYCH 1. PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY:

PIERWOTNA MARSKOŚĆ ŻÓŁCIOWA ( PBC ) PIERWOTNE STWARDNIAJĄCE ZAPALENIE DRÓG ŻÓŁCIOWYCH ( PSC ) AUTOIMMUNOLOGICZNE ZAPALENIE WĄTROBY ALKOHOLOWA MARSKOŚĆ WĄTROBY WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU B i C CHOROBA WILSONA ZESPÓŁ BUDD CHIARI’EGO RODZINNA POLINEUROPATIA AMYLOIDOWA ( FAP ) NIEDOBÓR ALFA-1 ANTYTRYPSYNY KRYPTOGENNA MARSKOŚĆ WĄTROBY

WSKAZANIA DO PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY 2. OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY :

- ZAPALENIE WIRUSOWE WĄTROBY A, B, C, D (współistniejące), E - ZATRUCIA : - PARACETAMOLEM - AMANITA PHALLOIDES - ZESPÓŁ BUDD CHIARI’EGO - CHOROBA WILSONA - HAT 7 – 10 DNI PO oltX - BRAK CZYNNOŚCI PRZESZCZEPU - PNF

WSKAZANIA DO PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY 3. CHOROBY NOWOTWOROWE WĄTROBY :

ZŁOŚLIWE PIERWOTNE NOWOTWORY WĄTROBY :. - HEPATOMA ZŁOŚLIWE PIERWOTNE NOWOTWORY WĄTROBY : - HEPATOMA - HEPATOBLASTOMA ŁAGODNE NOWOTWORY WĄTROBY : - TOBIELOWATOŚĆ - OGROMNY NACZYNIAK

NAJCZĘSTSZE WSKAZANIA DO PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY ZAKAŻENIE WIRUSOWE 42% MARSKOŚĆ ALKOHOLOWA 26% PBC 18% KRYPTOGENNA 7% AUTOIMMUNOLOGICZNA 4% CHOROBA WILSONA 1%

1 2 3 1-2 2-3 >3 >3,5 2,8-3,5 <2,8 1-4 4-6 >6 BRAK I-II OCENA PILNOŚCI PRZESZCZEPIENIA W PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI WĄTROBY WG SKALI CHILD - PUGH LICZBA PUNKTÓW 1 2 3 BILIRUBINA ( MG% ) 1-2 2-3 >3 ALBUMINY ( G% ) >3,5 2,8-3,5 <2,8 WYDŁUŻENIE CZASU PT ( S ) 1-4 4-6 >6 ENCEFALOPATIA BRAK I-II III-IV WODOBRZUSZE PRZEJŚCIOWE OPORNE GRUPA A: 5-6 pkt B: 7-9 pkt C: 10-15 pkt

Kwalifikacja biorcy wątroby- MARSKOŚĆ WĄTROBY Skala MELD Wiek (data urodzenia) Bilirubina (mg%) INR Kreatynina HD www.unos.org/resources/meldPeldCalculator.asp Nie uwzględnia np.: wyniszczenia, opornego wodobrzusza

DO PRZESZCZEPIENIA ZGŁASZANI SĄ CHORZY GRUPY B i C Chorych grupy A kwalifikuje się w razie : SPONTANICZNE BAKTERYJNE ZAPALENIE OTRZEWNEJ NAWRACAJĄCE ZAKAŻENIA DRÓG ŻÓŁCIOWYCH KRWAWIENIA Z ŻYLAKÓW PRZEŁYKU UPORCZYWY ŚWIĄD MIMO LECZENIA NAWRACAJĄCA ENCEFALOPATIA ZESPÓŁ WĄTROBOWO-NERKOWY WODOBRZUSZE OPORNE NA LECZENIE NASILONA OSTEOPOROZA OSŁABIENIE UNIEMOŻLIWIAJĄCE PRACĘ

KWALIFIKACJA DO PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY W OSTREJ NIEWYDOLNOŚCI 1. W PRZEBIEGU ZAKAŻENIA WIRUSOWEGO - KRYTERIA CLICHY W INNYCH CHOROBACH - KRYTERIA KING’S COLLEGE

Kryteria Clichy Wiek < 30 lat Wiek > 30 lat Poziom czynnika V (%) < 20 < 30 Encefalopatia III/IV

Kryteria King`s College Zatrucie Paracetamolem pH krwi tętniczej < 7,3 lub obecne poniższe : PT> 100 s. Kreatynina > 3,4 mg% Encefalopatia III/IV Inne przyczyny PT > 100 s. lub 3 z poniższych : Żółtaczka > 7 dni Wiek < 10 lub > 40 lat PT > 50 s. Bilirubina > 17,5 mg% Zatrucie halotanem lub innymi lekami

ROKOWANIE W ZALEŻNOŚCI OD STOPNIA ZAAWANSOWANIA ROKOWANIE W ZALEŻNOŚCI OD STOPNIA ZAAWANSOWANIA CHOROBY (skala Child-Pugh) PRZESZCZEPIENIE ZE WSKAZAŃ PILNYCH 60 – 70% PRZEŻYCIE ROCZNE : bez TX 0-5% PRZESZCZEPIENIE PLANOWE 96% PRZEŻYCIE ROCZNE : Grupa A i B > 90% bez 80 - 90% Grupa C >70% bez < 50%

PRZECIWWSKAZANIA DO PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY NOWOTWÓR ZAKAŻENIE UKŁADOWE (Z WYJĄTKIEM SBP) ZESPÓŁ WĄTROBOWO-PŁUCNY NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWO - KRĄŻENIOWA NIEWYDOLNOŚĆ WIELONARZĄDOWA ROZLEGŁA ZAKRZEPICA WROTNA BRAK WSPÓŁPRACY CHOREGO CZYNNA CHOROBA ALKOHOLOWA

KLINIKA CHIRURGII OGÓLNEJ I TRANSPLANTACYJNEJ SZPITAL DZIECIĄTKA JEZUS WARSZAWA MATERIAŁ WŁASNY 2000-2004 100 PRZESZCZEPIEŃ WĄTROBY : 17 PRZESZCZEPIENIA OSTRE 83 PRZESZCZEPIENIA PLANOWE W TYM 3 RETRANSPLANTACJE 58 KOBIETY 42 MĘŻCZYZN WIEK BIORCÓW 17 – 67 LAT

PRZYCZYNA MARSKOŚCI WĄTROBY : ( materiał własny ) HCV + HBV 42 ALKOHOLOWA 13 PBC 7 CHOROBA WILSONA 9 KRYPTOGENNA 8 TOKSYCZNA 6 AUTOIMMUNO 11 PSC 5 HEPATOMA 5 NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY PO TX 3

TECHNIKA PRZESZCZEPIENIA WĄTROBY (materiał własny) TX PIGGY-BACK (97) LUB ORT (3) CIĘCIE PODŻEBROWE OBUSTRONNE CELL-SAVER PERFUZJA KRWIĄ 300 ML ZESPOLENIE ŻÓŁC. KONIEC-KONIEC JEJUNOSTOMIA ODŻYWCZA

WYNIKI 100 przeszczepień wątroby w trybie pilnym (17) : 12 chorych żyje ( 70,1% ) w trybie planowym (83) : 79 chorych żyje ( 95,2% )

Nie wykrycie HBsAg nie wyklucza zakażenia HBV i obecności HBV-DNA Ogólne wytyczne postępowania z chorymi zakażonymi HBV kwalifikowanymi do przeszczepienia wątroby Nie wykrycie HBsAg nie wyklucza zakażenia HBV i obecności HBV-DNA Dodatnie anty-HBe lub anty-HBc lub HBeAg u chorego z ujemnym HBsAg HBV-DNA metodą PCR 10% chorych z marskością HBV jest HCV(+) dlatego u wszystkich należy wykonać RNA-HCV met. PCR

Wytyczne postępowania z chorym z marskością o nieustalonej etiologii. Obowiązkowe oznaczenie anty-HBc i anty-HBe W przypadku stwierdzenia dodatnich anty-HBc i/lub anty-HBe obowiązkowe HBV-DNA testem PCR

Chory z marskością wątroby HBV Dodatni wynik HBV-DNA PCR -leczenie Lamivudyną 100mg/dobę rozpocząć jak najszybciej (minimum 4 tygodnie przed przeszczepieniem) Po przeszczepieniu leczenie immunoglobuliną anty-HBs tak by poziom p/ciał > 100 i Lamivudyną przewlekle (> 4 lat)

Chory z marskością wątroby HBV Klasa B i C wg. Childa-Pugh nie jest przeciwskazaniem do stosowania Lamivudyny.

Droga pacjenta do przeszczepienia wątroby Lekarz POZ HEPATOLOG (ustalenie diagnozy i stopnia zaawansowania choroby) Konsultacja w ośrodku transplantacyjnym (kwalifikacja/przeciwwskazania) Ewaluacja kliniczna w ośrodku hepatologicznym (badania niezbędne do kwalifikacji chorego do operacji) Wielospecjalistyczna konsultacja w ośrodku transplantacyjnym Powiadomienie chorego ( i rodziny) o wyniku kwalifikacji i uzyskanie zgody chorego na leczenie Wpisanie chorego na listę oczekujących

Dziękuję za uwagę !