Slajd podsumowania Chirurgiczne choroby układu oddechowego
Chirurgiczne choroby układu oddechowego
Funkcje płuc 1.Wymiana gazowa. 2.Zbiornik krwi. 3.Wydalnicza (para wodna, etanol, węglowodory). 4.Regulacja temperatury ciała. 5.Wydzielnicza (histamina, tromboplastyna, prostaglandyny). 6.Metaboliczna.
Symptomatologia 1.Kaszel 2.Chrypka 3.Duszność 4.Ból (zator tętnicy płucnej, tętniak i rozwarstwienie aorty piersiowej, zapalenie osierdzia) 5.Krwioplucie (rak, grużlica, rozstrzenie oskrzeli, zwężenie lewego ujścia żylnego)
Anatomia płuc Płuco prawe (3 płaty – górny, środkowy i dolny oddzielone szczelinami poprzeczną i śkośną) Segmenty Płat górny – 1 – szczytowy, 2 – tylny, 3 – przedni, Płat środkowy – 4 – boczny, 5 – przyśrodkowy, Płat dolny – 6 – szczytowy, 7 – podstawny przśrodkowy, 8 – p.przedni, 9 – p.boczny, 10 – p.tylny,
Widok od tyłu
Układ elementów korzenia prawego płuca
Anatomia płuc Płuco lewe ( Dwa płaty – górny i dolny oddzielone śkośną szczeliną międzypłatową) Segmenty Płat górny – 1+2 szczytowo-tylny, 3 – przedni, 4 – języczkowy górny, 5 – języczkowy dolny, Płat dolny – 6 – szczytowy, 7+8 podstawny przedni, 9 – podstawny boczny, 10 – podstawny tylny, Tchawica długość 11-13cm. 11-13 pierścieni połączonych więzadłami obrączkowatymi. Wyniary 23x18. Oskrzela główne – prawe 25mm, lewe 50mm – oskrzelka końcowe 0,5-1mm – 2-3 podziały dychotomiczne – przewodziki pęcherzykowe otoczone pęcherzkami. Powierzchnia oddechowa płuc - 40-60m³
Układ elementów korzenie płuca lewego
Diagnostyka 1.Badanie radiologiczne – zmiany obwodowe śr.7-10mm. 2.Badanie plwociny. 3.Spiralna KT – zmiany < 5mm. 4.Bronchofiberoskopia (tracheobronchoskopia) 5.Pozytronowa emisyjna tomografia (PET) 6.Przeztchawicza i przezoskrzelowa aspiracyjna biopsja igłowa 7.Przezskórna transtorakalna biopsja igłowa 8.Mediastinoskopia 9.Mediastinotomia przednia 10.Wideotorakoskopia.
Zwężenie tchawicy
Zespół żyły głównej górnej
Tracheoskopia
Tracheoskopia
Bronchoskopia
Tracheoskopia – po resekcji tchawicy
Ropień płuca Leczenie zachowawcze: - antybiotykoterapia - fizykoterapia - drenaż ułożeniowy Leczenie operacyjne u ok.. 5% chorych - drenaż zewnętrzny - lobektomia
Sekwestracja płuc - Zmiany wrodzone (nieprawidłowość rozwojowa naczyń i oskrzeli) - Wyróżniane są dwie postacie kliniczne: = zewntrzpłatowa (dodatkowy płat) = wewnątrzpłatowa - Rozpoznanie ustala angiografia płucna - Leczenie chirurgiczne – resekcja sekwestrantu
Torbiele płuc - Zmiany wrodzone - Mogą ulegać zakażeniom – ropień - Mogą dawać niewydolność oddechową – kompresja - W 50-70% lokalizują się w miąższu płuc - Leczenie chirurgiczne – oszczędna resekcja lub wyłuszczenie
Rozstrzenie oskrzeli - Etiologia zapalna lub wrodzona? - Leczenie głównie zachowawcze - W przypadku zmian ograniczonych leczenie operacyjne
Inne choroby 1. Zespół płata środkowego 2. Kamica oskrzelowa - wewnątrzoskrzelowa - zewnątrzoskrzelowa
Nowotwory niezłośliwe - Stanowią 1 – 2% wszystkich zmian - Są to: hamartoma, włókniste międzybłoniaki, tłuszczaki, ziarnistokomórkowe mięśniaki - Leczenie chirurgiczne: = oszczędna resekcja = wyłuszczenie
Gruźlica-wskazania do leczenia operacyjnego 1. Nieskuteczność leczenia farmakologicznego 2. Brak możliwości ustalenia rozpoznania 3. Zniszczenie płuca 4. Przetoka oskrzelowo-opłucnowa 5. Grużlica jamista 6. Ropień gruźliczy
Zmiany „monetarne” 1. 35% nowotwory 2. 35% nacieki nieswoiste 3. 20% nacieki swoiste 4. 5% inne zmiany 5. Leczenie – biopsja - chirurgia
Guzy przerzutowe do płuc - stanowią 29% wszystkich guzów płuc - zmiany obwodowe o średnicy 2-4cm. - pochodzą z: żołądka, sutka, oskrzela, tarczycy, nerki,macicy, gruczołu krokowego, wątroby i trzustki - stwierdzane są zwykle w rok po wycięciu ogniska pierwotnego
Rak płuca-epidemiologia - mężczyźni do 60 r.ż. po 60 r.ż. - kobiety młode dorosłe (20-44 lata) - zachorowalność – 200.000 rocznie (USA i Kanada) 20.000 w Polsce
Rak płuca: hist-pat. 1. RAK niedrobnokomórkowy (80%) - gruczolakorak - płaskonabłonkowy - olbrzymiokomórkowy 2. RAK drobnokomórkowy (20%) - postać ograniczona (20%) - postać uogólniona (80%)
Rodzaje operacji 1. PULMONEKTOMIA - PNEUMONEKTOMIA 2. LOBECTOMIA (operacja najstosowniejsza) 3. RESEKCJE PALIATYWNE (klinowe) 4. RESEKCJE DIAGNOSTYCZNE
Rak płuca – klasyfikacja TNM T – guz pierwotny Tx - rak utajony ( dodatnie popłuczyny) T0 - brak dowodów na istnienie guza (potwerdzenie z przerzutu) Tis - rak in situ T1 - do średnicy 3 cm. ograniczony do oskrzela płatowego T2 - średnicy < 3cm. Dot oskrzela głównego. < 2cm od ostrogi T3 - guz dowolnej wielkości naciekający ścianę klp.przeponę T4 - guz dowolnej wielkości naciekający narządy śródpiersia, z obecnością nowotworowego wysięku w opłucnej
Rak płuca – klasyfikacja TNM N - węzły chłonne N0 - bez przzerzutów w r.w.ch. N1 - przerzuty w węzłach okołooskrzelowych i wnękowych po stronie guza N2 - przerzuty do węzłów śródpiersia tej samej stromy oraz do węzłów podostrogowych N3 - przerzuty do węzłów śródpiersia i wnęki przeciwstronnej mm. pochyłych i nadobojczykowych
Rak płuca – klasyfikacja TNM M - przerzuty odległe M1- brak przerzutów odległych M2 – obecność przerzutów odległych
Stopnie zaawansowania klinicznego Stopień 0 - Tis, N0, M0 Stopień 1A - T1, N0, M0 Stopień 1B - T2, N0, M0 Stopień IIA - T1, N1, M0 Stopień IIB - T2, N0, M0 T3, N0, M0 Stopień IIIA - T3, N1, M0 T1-T3, N2, M0 Stopień IIIB - T4, N0-2, M0 Każde T, N3, M0 Stopień IV - Każde T, Każde N, M1
Przeciwwskazania do operacji 1. Przerzuty odległe z wyłączeniem pojedynczych 2. Wysięk nowotworowy w jemie opłucnej 3. Pełnoobjawowy zespół Pancoasta 4. Zespół żyły głównej górnej 5. Porażenie lewej struny głosowej 6. Naciekanie ściany przełyku 7. Naciekanie żyły ramiennogłowowej 8. Naciekanie oskrzela głównego <2cm od ostrogi
Wyniki chirurgicznego leczenia raka płuc Stopień zaawansowania 5-letnie przeżycia w % IA 68.5-84 IB 53.8-68 IIA 34-55 IIB 22-39 IIIA 9-25 IIIB xxx IV xxx
Leczenie paliatywne 1. Implantacja protez dróg oddechowych 2. Laserowe udrożnienie drzewa tchawiczo-oskrzelowego - guz rosnący endofitycznie - światło oskrzela możliwe jest do identyfikacji 3. Leczenie fotodynamiczne (hematoporfiryna jako uczulacz + laser argonowy przez ok..30min) 4. Brachyterapia (iryd 192 przez ok.15min)
Torakotomia doraźna - wskazania - Krwiak osierdzia z tamponadą - Rany drążące klatki piersiowej - Krwiak opłucnej z czynnym krwawieniem - Rozerwanie aorty - Rozerwanie tchawicy i oskrzeli - Uszkodzenie przepony - Uszkodzenie przeł
Rozerwanie przepony
Odmokrwiak opłucnej
Uszkodzenie aorty
Układ ssący