Wielki kryzys gospodarczy 1929-1933

Przyczyny niedobór kapitału (pożyczki w Europie) sztuczna koniunktura –życie na kredyt przewaga podaży nad popytem(nadprodukcja)

Początek i mechanizm kryzysu 24 X1929r „czarny czwartek (październik)”-na giełdzie nowojorskiej spadła wartość akcji, próba pozbycia akcji spowodowała spadek cen- spadek popytu- ograniczenie produkcji  wzrost bezrobocia  spadek popytu konsumpcyjnego ( brak możliwości nabywczych bezrobotnych).

Kryzys w rolnictwie w rolnictwie kryzys objawił się spadkiem cen towarów rolnych  malejący popyt powodował obniżanie cen (próbowano to zrekompensować większą produkcją  nożyce cen-spadek cen (deflacja) towarów rolnych był o wiele większy niż towarów przemysłowych  pauperyzacja (zubożenie) drobnych farmerów i chłopów.

Skutki kryzysu zachwianie systemów walutowych bankructwa właścicieli miliony bezrobotnych utrata oszczędności życia kryzys demokracji parlamentarnych(faszyzm, komunizm).

Początek interwencjonizmu walka z kryzysem zapoczątkowała fazę interwencjonizmu państwowego w gospodarce kapitalistycznej. Pomysłodawcą był brytyjski ekonomista John Maynard Keynes (keynesizm).

Interwencjonizm państwowy polityka celna (antyimportowe cła protekcyjne) i pieniężna (deflacja-zmniejszenie ilości pieniędzy w obrocie-spadek cen; inflacja-wzrost ilości pieniędzy w obrocie-wzrost cen). polityka kredytowa(zasady udzielania kredytów) polityka podatkowa polityka socjalna (zasiłki dla bezrobotnych) polityka inwestycyjna (interwencje państwowe, roboty publiczne)

Walka z kryzysem w USA w USA realizatorem walki był Roosevelt, który opracował plan walki z kryzysem „New Deal”. Wprowadził reformy w gospodarce: wzrost popytu konsumpcyjnego poprzez poprawę położenia ludności zdecydował się na deficyt budżetowy zniósł prohibicję –obowiązującą od 1919 nakazał ograniczyć produkcje –płacąc odszkodowania

Walka z kryzysem Niemczech w Niemczech dążono do podniesienia popytu produkcyjnego (zamówienia rządowe ), wprowadzono planowanie gospodarcze w cyklu czteroletnim. Etatyzm- działalność gospodarcza państwa wyrażająca się w zakładaniu przedsiębiorstw państwowych, w tworzeniu udziałów państwa w przedsiębiorstwach prywatnych oraz regulowaniu życia ekonomicznego za pomocą środków administracyjnych.