Jak piją dorośli Polacy? wyniki badań zrealizowanych w 2008 roku na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych www.wyhamujwpore.pl

Podstawowe pytania badawcze Badanie ilościowe: jakie są aktualne wzory spożywania alkoholu przez dorosłych Polaków? Badania jakościowe: jak osoby pijące alkohol ryzykownie i szkodliwie oceniają swoje picie? jaką mają świadomość szkód wynikających ze spożywania alkoholu? jak postrzegają limity „bezpiecznego” spożywania alkoholu? www.wyhamujwpore.pl

Badania populacyjne 2008 Realizacja terenowa CBOS czerwiec 2008 Ogólnopolska próba losowa 1075 osób dorosłych Realizacja terenowa CBOS czerwiec 2008 Badania ilościowe nie odzwierciedlają wiarygodnie ilości spożywanego przez respondentów alkoholu, ale pozwalają poznać wzory konsumpcji alkoholu, postawy, opinie. Konsumpcja napojów alkoholowych deklarowana w badaniach społecznych jest znacznie niższa (40-60%) niż wynika to z danych dotyczących sprzedaży alkoholu www.wyhamujwpore.pl

Abstynenci występują częściej wśród: - kobiet - osób mających najniższe dochody - osób najstarszych, mających powyżej 65 lat, - badanych z wykształceniem podstawowym, - osób deklarujących się jako wierzące i praktykujące, - mieszkańców wsi i małych miast www.wyhamujwpore.pl

Powody abstynencji Nie piję : 1. bo nie lubię alkoholu 37% 2. ze względów zdrowotnych 35% 3. z innych powodów (za niskie dochody, zaangażowanie religijne, uzależnienie własne lub członka rodziny, inne) 8% www.wyhamujwpore.pl

Konsumenci: napojów spirytusowych 69% wina 64% piwa 75% Co pijemy? Konsumenci: napojów spirytusowych 69% wina 64% piwa 75% www.wyhamujwpore.pl

Wzory konsumpcji napojów alkoholowych Tylko napoje spirytusowe 8,5% Tylko wino 7,7% Tylko piwo 10,0% Spirytusowe i wino 8,4% Spirytusowe i piwo 17,6% Wino i piwo 13,5% Spirytusowe, wino, piwo 34,2% (5% deklaruje picie bimbru, 12% wina domowego) www.wyhamujwpore.pl

Średnia częstotliwość picia napojów alkoholowych w ciągu roku Napoje spirytusowe 34 razy Wino 18 razy Piwo 67 razy www.wyhamujwpore.pl

Średnia wielkość konsumpcji przy jednej okazji Napoje spirytusowe 180 ml Wino 180 ml Piwo 670 ml www.wyhamujwpore.pl

Kiedy pijemy weekendy 65% dni powszednie 4% trudno powiedzieć 31% Picie codzienne: napoje spirytusowe 0,7% wino 0,4% piwo 2,9% www.wyhamujwpore.pl

Okazje picia napojów alkoholowych Wódka: spotkania towarzyskie 34% imieniny bądź urodziny 33% święta (Wielkanoc, Boże Narodzenie) 8% bez żadnej okazji 7% Wino imieniny lub urodziny 21% spotkania towarzyskie 20% Święta (Wielkanoc, Boże Narodzenie)15% inne okoliczności 15% Piwo bez żadnej specjalnej okazji 42% Imieniny, urodziny 5% www.wyhamujwpore.pl

Gdzie pijemy alkohol? mieszkanie prywatne 61% osób pijących piwo, 70% osób pijących wódkę, 80% pijących wino lokale gastronomiczne 12% piwo, 13% wino, 14% wódkę na wolnym powietrzu 6% wino, 15% wódkę, 28% piwo www.wyhamujwpore.pl

Z kim pijemy? wódka wino piwo 2% 19% 53% 67% 34% 62% 45% 0,3% sam z rodziną 53% 67% 34% ze znajomymi 62% 45% z nieznajomymi 0,3% www.wyhamujwpore.pl

Największe spożycie - kobiety 18-29 i 30-39 lat, panny, wykształcenie wyższe i średnie mieszkanki miast o wielkości 50-500tys i powyżej 500 tys. uczące się, studiujące pracujące jako pracownice umysłowe bez wyższego wykształcenia, nie deklarujące się jako wierzące i praktykujące, lepiej oceniające swoją sytuację materialną www.wyhamujwpore.pl

Największe spożycie - mężczyźni 30-39 lat i 40-49 lat, wykształcenie zasadnicze zawodowe, robotnicy niewykwalifikowani, mieszkający w miastach od 50-500tys rozwiedzeni i kawalerowie nie deklarujący się jako wierzący i praktykujący, gorzej oceniający swoją sytuację materialną www.wyhamujwpore.pl

Koncentracja spożycia 100% alkohol odsetek pijących odsetek konsumowanego alkoholu w roku do 1,2l 47% 5% powyżej 1,2l do 6l 34% 25% powyżej 6l do 12 l 11% 24% powyżej 12 l 8% 46% www.wyhamujwpore.pl

Badania jakościowe Realizowane przez firmę Inqesta w grudniu 2008 Badanie metodą Focus Group Interview Realizowane przez firmę Inqesta w grudniu 2008 6 grup dyskusyjnych (łącznie 48 badanych): - po 3 grupy w Warszawie i Jeleniej Górze - 4 grupy męskie i 2 grupy kobiece www.wyhamujwpore.pl

Trudności z oceną własnego wzoru picia wynikają z: innego traktowania piwa, wina i wódki nieznajomości pojęcia porcji standardowej alkoholu, trudności przeliczania wypijanych napojów alkoholowych na czysty (100%) alkohol, braku świadomości, jaka jest pojemność opakowań napojów alkoholowych oraz kieliszków, czy szklanek, w których serwowany jest alkohol (zwłaszcza kobiety). www.wyhamujwpore.pl

Typowe picie, a ostatnia okazja spożywania alkoholu Kobiety minimalizują swoje picie, a mężczyźni je wyolbrzymiają Podczas ostatniej okazji picia alkoholu kobiety spożyły go znacznie więcej niż wynika to z deklarowanego przez nie, typowego wzoru ich picia (AUDIT), mężczyźni zaś – odwrotnie www.wyhamujwpore.pl

Przekraczanie limitów W czasie ostatniej konsumpcji alkoholu limit niskiego ryzyka szkód przekroczyło - 33% kobiet - 70% mężczyzn www.wyhamujwpore.pl

Picie alkoholu źródłem korzyści Alkohol, niezależnie od aktualnego wzoru jego konsumpcji, był dla badanych zdecydowanie częściej źródłem korzyści niż zagrożeń, zatem abstynencja, jako cel oddziaływań profilaktycznych, nie znajduje akceptacji w żadnej z grup osób spożywających alkohol www.wyhamujwpore.pl 21

Negatywne konsekwencje spożywania alkoholu Do myślenia o ograniczeniu spożywania alkoholu bardziej motywują społeczne negatywne skutki picia, niż zdrowotne. Ciężkie stany przedawkowania nie są spostrzegane jako szkoda zdrowotna. „Klinowanie” jest powszechnym sposobem łagodzenia dolegliwości „kaca” www.wyhamujwpore.pl 22

„Bezpieczne” spożywanie alkoholu w opinii badanych picie, które nie pociąga negatywnych konsekwencji, przy czym gwarancja bezpieczeństwa odnosi się nie tyle do limitów ilości spożywanego alkoholu, ile do okoliczności picia: towarzystwa, miejsca, jedzenia w trakcie picia, rodzaju wypijanego alkoholu. www.wyhamujwpore.pl 23

Limity „bezpiecznego” spożywania picia alkoholu WHO Alkohol jest substancją toksyczną więc picie alkoholu nie jest nigdy całkowicie bezpieczne Na podstawie badań naukowcy ustalili poziomy spożywania alkoholu niosące przeciętnie najmniejsze ryzyko szkód zdrowotnych www.wyhamujwpore.pl 24

Limity „bezpiecznego” picia - mężczyźni Picie okazjonalne jednorazowo nie więcej niż 6 porcji standardowych (60g 100% alkoholu) =3 półlitrowe butelki piwa lub 3 kieliszki wina o pojemności 200ml każdy lub 180 ml wódki. Picie codzienne: co najmniej dwa dni abstynencji w tygodniu nie więcej niż 4 porcje standardowe (tzn. 40g 100% alkoholu) dziennie = 2 półlitrowe piwa, 2 kieliszki wina (12%) o pojemności 200ml lub 120ml wódki. W ciągu tygodnia nie więcej niż 280g 100% alkoholu = 14 półlitrowych butelek piwa, nieco ponad 3 butelki wina (o pojemności 0,75 litra) lub 1 i 3/5 półlitrowej butelki wódki. NIE NA RAZ ! www.wyhamujwpore.pl 25

Limity „bezpiecznego” picia - kobiety Picie okazjonalne jednorazowo nie więcej niż 4 porcje standardowe (40g 100% alkoholu) = 2 półlitrowe butelki piwa lub 2 kieliszki wina o pojemności 200ml każdy lub 120 ml wódki. Picie codzienne: co najmniej dwa dni abstynencji w tygodniu nie więcej niż 2 porcje standardowe (tzn. 20g 100% alkoholu) dziennie = 1 półlitrowe piwo, 1 kieliszek wina (12%) o pojemności 200ml lub 60ml wódki. W ciągu tygodnia nie więcej niż 140g 100% alkoholu = 7 półlitrowych butelek piwa, niecałe 2 butelki wina (o pojemności 0,75 litra) lub 4/5 półlitrowej butelki wódki. NIE NA RAZ www.wyhamujwpore.pl 26

Źródła wiedzy o alkoholu Podstawą wiedzy o alkoholu są: - doświadczenie ważnych osób dorosłych, - doświadczenia własne Inne źródła: - prasa, reklamy, telewizja: Podkreślano dychotomiczny styl informacji o alkoholu i konsekwencjach picia: Przekazywanie informacji zachęcających do spożywania alkoholu Ukazywanie skrajnej patologii wynikającej z picia www.wyhamujwpore.pl 27

Rekomendacje Profilaktyka adresowana do dorosłych konsumentów alkoholu wymaga: Edukowania o szkodach zdrowotnych wynikających ze spożywania alkoholu Zachęcania do oceny własnego wzoru picia napojów alkoholowych Poradnictwa w kwestii ograniczania konsumpcji do poziomu niskiego ryzyka szkód www.wyhamujwpore.pl 28