Układ komunikacyjny projektowanie

Funkcje układu komunikacyjnego w architekturze krajobrazu Układ dróg i placów: B. ważny element kompozycji Stanowi szkielet założenia ogrodowego Pełni istotne funkcje kompozycyjno-przestrzenne Drogi prowadzą po ogrodzie, prezentują teren Place służą określonym celom – np. przeznaczone do biernego wypoczynku, stanowiące punkty widokowe

Place Mogą służyć aktywnym formom wypoczynku, np. w postaci boisk sportowych czy terenów zabaw dla dzieci Rodzaj użytych nawierzchni, ich udział w przestrzeni ogrodowej oraz sposób prowadzenia tworzą na równi z innymi elementami ogrodu jego atmosferę – ma ogromne znaczenie w odbiorze kompozycji przez użytkowników

Rodzaje dróg i nawierzchni w kompozycjach terenów zieleni O wyborze rodzaju nawierzchni decyduje kilka czynników – przede wszystkim jest to funkcja, jaką ma pełnić droga czy plac W zależności od przeznaczenia możemy wyróżnić: Drogi i ścieżki piesze Przeznaczone dla ruchu pieszego, np. w ogródkach przydomowych czy parkach

Drogi pieszo-jezdne Drogi jezdne Przeznaczone przede wszystkim dla ruchu pieszego Z możliwością użytkowania przez rowerzystów czy samochody dostawcze Drogi jezdne Przeznaczone wyłącznie dla ruchu kołowego, np. nawierzchnie parkingów i dróg dojazdowych do nich

Ze względu na kryterium dostępności możemy wyróżnić Ze względu na warunki atmosferyczne użytkowanie dróg może być czasem utrudnione Ze względu na kryterium dostępności możemy wyróżnić Drogi użytkowane przez cały rok (główne) Drogi użytkowane okresowo (lokalne i poboczne, występujące przede wszystkim w ogrodach o charakterze prywatnym lub w niewielkiej części dużych ogrodów miejskich czy zabytkowych)

Ze względu na rodzaj użytej nawierzchni i materiałów do budowy możemy wyróżnić drogi i place: Gruntowe – wykonane z gruntu znajdującego się na danym terenie z dodatkami wzmacniającymi Stosowane głównie na terenach ogrodów prywatnych użytkowanych przez niewielką liczbę osób Są proste w wykonaniu, ale nietrwałe i wymagają stałej konserwacji

Drewniane – wykonane z różnego rodzaju elementów drewnianych, takich jak kostki, klocki, podkłady kolejowe; mogą to być również drewniane pomosty czy podesty Kamienne – wykonane z różnorodnych materiałów kamiennych w postaci płyt, kostek, kamieni, kruszyw itp. Ceramiczne – wykonane np. z cegieł klinkierowych

Betonowe – wykonane z elementów betonowych, takich jak płyty chodnikowe czy kostki o różnym kształcie, lub też z betonu lanego na miejscu i wykańczane w różnorodny sposób, np. kamieniami, żwirem albo przez nadanie odpowiedniej faktury i barwienie Z tworzyw sztucznych – stosowane na boiskach sportowych, zwłaszcza na bieżniach (tartan), i coraz częściej na placach zabaw dla dzieci

Bitumiczne – stosowane przede wszystkim w miejscach o dużej intensywności użytkowania Kombinowane – powstają przez połączenie ze sobą różnych materiałów, np. kamienia z drewnem czy ceramiki z kruszywami

Wyróżniamy (ze względu na funkcję): W architekturze krajobrazu wykorzystuje się również klasyfikację placów ze względu na różne kryteria Wyróżniamy (ze względu na funkcję): Widokowe, np. tarasy Użytkowe – przeznaczone do określonych rodzajów wypoczynku lub aktywności, np. plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe albo miejsca postojowe – np. parkingi

Zasady kompozycji dróg i nawierzchni w terenach zieleni Nawierzchnia powinna być bezpieczna Powinna być dostosowana do sposobu jej użytkowania Ważne plastyczne zharmonizowanie nawierzchni z otoczeniem Rodzaj materiałów Sposób prowadzenia dostosowane do stylu kompozycyjnego założenia

O rodzaju nawierzchni decydują: Charakter otoczenia Miejscowe tradycje Intensywność użytkowania Pełnione funkcje Upodobania i oczekiwania użytkowników Przewidywany efekt plastyczny całości założenia

Bardzo dekoracyjne, „miękkie” kompozycyjnie, są tzw Bardzo dekoracyjne, „miękkie” kompozycyjnie, są tzw. nawierzchnie luźne, wykonane np. z wiórów drzewnych, kory czy też różnych kruszyw kamiennych W kompozycji ogrodowej mają one charakter kolorowych dywanów Stosuje się je przeważnie w ogrodach prywatnych (podatne na zniszczenia, wymagają stałej konserwacji) Mają ograniczone zastosowanie w terenach o dużym nachyleniu (łatwo wypłukiwane przez wodę) Ich główna zaleta to stwarzanie przyjaznego, ciepłego nastroju w ogrodzie

W obiektach użyteczności publicznej większe zastosowanie znajdują materiały charakteryzujące się dużą wytrzymałością mechaniczną, odporne na różne warunki pogodowe i niewymagające zbytnich nakładów finansowych związanych z ich konserwacją Najchętniej stosowane nawierzchnie z płyt i kostek kamiennych oraz betonowych Mają charakter raczej surowy i oficjalny Łatwe w utrzymaniu i nie ulegają szybkiemu zniszczeniu

Uzyskanie takiego efektu także poprzez: W przypadku wszystkich nawierzchni łączenie ich z roślinnością (trawnik, różnego rodzaju nasadzenia) – daje zmiękczenie ostrych linii zarysowanych przez poprowadzone ciągi komunikacyjne Uzyskanie takiego efektu także poprzez: Umieszczając płyty betonowe w trawniku zamiast zwartej nawierzchni chodnika Przeznaczając część nawierzchni lub jej fragmenty na nasadzenia roślinne

Zasady przy projektowaniu dróg i nawierzchni Drogi powinny prowadzić do wyznaczonych celów, łącząc najważniejsze elementy ogrodu Sposób prowadzenia dróg powinien być zharmonizowany ze stylem całego założenia Liczbę ścieżek musimy dostosować do potrzeb użytkowników ale jednocześnie ograniczyć do niezbędnego minimum

Drogi/ścieżki nie powinny dzielić powierzchni na małe fragmenty, zwłaszcza w przypadku niewielkich obiektów (w ten sposób pozornie zmniejszają przestrzeń ogrodu) Optycznemu zwiększeniu przestrzeni sprzyja stosowanie nawierzchni trawiastych i prowadzenie dróg w taki sposób, aby nie dzielić obszaru dokładnie na pół

W terenach użytkowanych publicznie należy dążyć do projektowania takich nawierzchni, które mogą być wykorzystywane niezależnie od panujących warunków atmosferycznych Poprzez projektowanie odpowiednich spadków poprzecznych i podłużnych Poprzez stosowanie do ich budowy możliwie trwałych materiałów

Spadek podłużny nie powinien przekraczać 6% Spadki poprzeczne mogą wynosić 1-5% (1-2% dla nawierzchni gładkich, 3-5% dla nawierzchni chropowatych, np. kostka granitowa) W celu ułatwienia odprowadzania wody z nawierzchni projektujemy urządzenia odwadniające

Nawierzchnie powinny być bezpieczne dla użytkowników Nie mogą być śliskie Powinny być możliwie elastyczne Szczególne wymogi bezpieczeństwa dotyczą obiektów użyteczności publicznej Specjalną uwagą są objęte place zabaw (często są to nawierzchnie bardzo miękkie, np. pola piaskowe)

Barwa i struktura nawierzchni powinny być zharmonizowane z otaczającymi ją elementami ogrodu, np. ścianami budynków, murkami ogrodowymi itp. W celu zmniejszenia monotonii dużych powierzchni placów i szerokich dróg, zwłaszcza w miejscach użyteczności publicznej, projektuje się nawierzchnie wzorzyste

Nawierzchnie wzorzyste możemy uzyskać przez zastosowanie: Tych samych materiałów w różnym układzie, dzięki czemu utworzymy ich charakterystyczny rysunek Tych samych materiałów różniących się kolorystycznie Materiałów różniących się zarówno pod względem barwy, jak i wielkości, kształtu czy struktury

Dobór materiałów do nawierzchni kombinowanych wymaga szczególnej uwagi, gdyż muszą one współgrać ze sobą kompozycyjnie Wielkość wzoru oraz użyta kolorystyka powinny być dostosowane do wielkości placu i skali rozwiązania ogrodowego Im większy plac, tym większy możliwy do zastosowania wzór i tym intensywniejsze barwy

Bogata kolorystyka nawierzchni stwarza bardziej oficjalny charakter miejsca i pomniejsza rolę roślinności w kompozycji Subtelne barwy i delikatny wzór sprzyjają tworzeniu nastroju kameralności, romantyzmu i podkreślają rolę roślinności

W celu rozdzielenia różnych funkcji w obrębie tej samej drogi lub placu możemy zastosować kilka rodzajów nawierzchni Np. określenie miejsc parkingowych czy zaznaczenie przebiegu ścieżki rowerowej w obrębie ciągu pieszego Nie powinno się stosować zbyt dużej różnorodności użytych nawierzchni w jednym miejscu, gdyż prowadzi to do zdominowania przez nie kompozycji

Przyjmuje się, że stosunkowo dobrze harmonizują ze sobą nie więcej niż trzy rodzaje nawierzchni

Szerokość dróg i ścieżek dostosowuje się do pełnionych przez nie funkcji W przypadku ścieżek w ogródku przydomowym mogą być one węższe i wynosić np. 40-120 cm W terenach zieleni użyteczności publicznej projektuje się ścieżki szersze, uwzględniając odpowiednio więcej miejsca potrzebnego do zapewnienia np. przejazdu rowerem, czy wózkiem inwalidzkim

Wymiary drogi pieszej przyjmuje się ok. 70-75 cm szerokości na osobę W celu swobodnego minięcia się dwóch osób na drodze parkowej potrzeba minimum 150 cm szerokości Wielkość placu powinna być dostosowana do pełnionych funkcji Dla placów zabaw parametry wielkości są ściśle określone Np. dla kawiarnianego tarasu ogrodowego należy przewidzieć dostęp do stolików i swobodne przejście między nimi

Powinno się jak najczęściej rezygnować ze zwartych nawierzchni, zwłaszcza nieprzepuszczalnych

Etapy projektowania koncepcyjnego układu dróg i placów Analiza terenu Dokładnie analizuje się położenie oraz styl kompozycyjny obiektu Analiza warunków terenowych Określamy panujące warunki terenowe, takie jak ukształtowanie powierzchni i przepuszczalność gruntu

3. Wybór układu dróg i nawierzchni Dobieramy formę układu dróg i placów (przebieg ciągów komunikacyjnych, ich kształt, szerokości i forma plastyczna), rodzajów nawierzchni i ich spadków do istniejących warunków terenowych oraz do funkcji i stylu kompozycyjnego projektowanego obiektu

4. Analiza przyjętej koncepcji Sprawdzamy przyjęte rozwiązania poprzez opracowanie wstępnych szkiców koncepcyjnych, widoków (z określonych punktów) uwzględniających proporcje wnętrza, formę i barwy nawierzchni dróg oraz placów 5. Projekt koncepcyjny Wykonujemy projekt koncepcyjny w postaci rzutu z góry w określonej skali, z doborem oznaczeń graficznych dostosowanych do rodzajów nawierzchni i przyjętej skali projektu