Pamięć deklaratywna: semantyczna i epizodyczna

Plan wykładu Rozróżnienie pamięci epizodycznej i semantycznej Właściwości pamięci pamięci epizodycznej i semantycznej Organizacja informacji w pamięci epozodycznej Struktura pamięci semantycznej

Rozróżnienie pamięci epizodycznej i semantycznej Pamięć epizodyczna: typu wspomnieniowego, wiąże się z osobistą przeszłością i dotyczy faktów, które jednostka może zlokalizować czasowo i przestrzennie Pamięć semantyczna: ma charakter nie osobisty i obejmuje wiedzę na temat świata; niezbędna do posługiwania się językiem: pamięć semantyczna to „bezczasowa wiedza na temat świata, którą jednostka dzieli z innymi ludźmi”

Procedury badania Pamięć epizodyczna: klasyczne badania laboratoryjne wszelkiego rodzaju, kwestionariusze i wywiady dotyczące osobistych wspomnień Pamięć semantyczna: badania nad tworzeniem się czy strukturą pojęć, nazywaniem egzemplarzy kategorii, zadania decyzji leksykalnych

Kryteria odróżniania obu systemów pamięci według Tulvinga Informacje Operacje Sposoby wykorzystywania

Różnice między pamięcią epizodyczną i semantyczną: informacje Cechy Epizodyczna Semantyczna Źródło Doznania zmysłowe Rozumienie faktów i zjawisk Jednostki Zdarzenia, epizody Fakty, idee, pojęcia Organizacja Czasowa Pojęciowa Odniesienie Ja Świat Kryterium prawdziwości Osobiste przekonanie Zgodność społeczna

Różnice między pamięcią epizodyczną i semantyczną: operacje Cechy Epizodyczna Semantyczna Kodowanie Sensoryczne Symboliczne Afekt Większa rola Mniejsza rola Zależność od kontekstu Silna Słaba Dostęp do danych Kontrolowany Automatyczny Bodziec dla wydobycia Kiedy? Gdzie? Co?

Różnice między pamięcią epizodyczną i semantyczną: operacje 2 Cechy Epizodyczna Semantyczna Konsekwencje wydobycia Zmiana systemu Brak zmiany Przywoływane doświadczenie Zapamiętana przeszłość Aktualizowana wiedza Określanie sposobu wydobycia Pamiętam Wiem Pojawienie się w rozwoju Późne Wczesne Amnezja dziecięca Tak Nie

Różnice między pamięcią epizodyczną i semantyczną: sposoby wykorzystania Cechy Epizodyczna Semantyczna Przydatność Mała Duża Związek z inteligencją Brak Silny Dowody empiryczne Zapominanie Analiza języka Zadania laboratoryjne Odtwarzanie epizodów Wiedza ogólna Podatność na amnezję Tak Nie

Właściwości pamięci epizodycznej i semantycznej Epizodyczna Semantyczna Nabywanie informacji Dodawanie doświadczeń, wzbogacanie doświadczenia Rozumienie faktów, zmiana organizacji wcześniejszej wiedzy Reprezentacja informacji Organizacja czasowa, związana z osobistą przeszłością Opisowa, fakty, pojęcia i relacje między nimi

Właściwości pamięci epizodycznej i semantycznej 2 Epizodyczna Semantyczna Przejawianie wiedzy Dostęp świadomy i dowolny, czasami wymaga wysiłku Dostęp szybki, automatyczny, czasami może być kontrolowany Świadomość operacji i treści pamięciowych Autonoetyczna, wiem, że wiem Noetyczna – wiedza na temat świata zewnętrznego i wewnętrznego

Organizacja informacji w pamięci epizodycznej Uporządkowanie w czasie elementów składających się na zdarzenie Relacje przyczynowo-skutkowe między elementami zdarzenia Charakter hierarchiczny Model Rumelharta i Normana: sprawca, adresat, działanie, np. „Mama dała córce czekoladę”; „Chłopak dał dziewczynie kwiaty” Silnie indywidualne zróżnicowanie organizacji pamięci epizodycznej

Struktura pamięci semantycznej: modele sieciowe Źródło: poglądy asocjacjonistyczne Model Collinsa i Quilliana Pamięć semantyczna to sieć złożona z węzłów (pojęć) i połączeń między nimi (relacji) Relacje przynależności do klasy nadrzędnej Relacje o charakterze predykatywnym Cechy przypisane węzłom nie powtarzają się na poziomie podrzędnym Sieć hierarchiczna i zbudowana tak, by zapewnić ekonomię poznawczą

Przykład sieci według modelu Collinsa i Quilliana

Przykład sieci pamięci semantycznej według modelu Collinsa i Loftus